Βρεγματικό οστό

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Η έξω επιφάνεια του αριστερού βρεγματικού οστού
Η έσω επιφάνεια του αριστερού βρεγματικού οστού

Τα βρεγματικά οστά σχηματίζουν με την άρθρωσή τους τις πλευρές και την οροφή του κρανίου. Κάθε οστό έχει σχήμα ακανόνιστο τετράπλευρο και παρουσιάζει για περιγραφή δύο επιφάνειες, τέσσερα χείλη και τέσσερις γωνίες.

Επιφάνειες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Έξω επιφάνεια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η έξω επιφάνεια είναι κυρτή και ομαλή. Κοντά στο κέντρο προέχει ο εντονότερος στα παιδιά βρεγματικός όγκος, από όπου αρχίζει η οστεοποίηση του οστού. Τη μέση του οστού διατρέχουν τοξοειδώς από εμπρός προς τα πίσω δύο καμπύλες γραμμές, η άνω και η κάτω κροταφική γραμμή. Στην πρώτη προσφύεται η κροταφική περιτονία, ενώ η δεύτερη δίνει το όριο της πρόσφυσης του κροταφίτη μυ. Πάνω από τις γραμμές αυτές, το οστό καλύπτεται από την επικράνιο απονεύρωση. Από κάτω συμμετέχει στο σχηματισμό του κροταφικού βόθρου. Πίσω και κοντά στο άνω χείλος βρίσκεται το ασταθές βρεγματικό τρήμα, από το οποίο διέρχεται μια φλέβα προς τον άνω οβελιαίο κόλπο και μερικές φορές μικρός κλάδος της ινιακής αρτηρίας.

Έσω επιφάνεια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η έσω επιφάνεια είναι κοίλη. Παρουσιάζει εντυπώματα αντίστοιχα προς τις έλικες του εγκεφάλου και τις διακλαδώσεις των μέσων μηνιγγικών αγγείων. Κατά μήκος του άνω χείλους βρίσκεται μια ρηχή αύλακα, η οποία όταν ενώνεται με αυτήν του αντίθετου βρεγματικού, σχηματίζει την αύλακα του άνω οβελιαίου κόλπου. Τα χείλη της αύλακας δίνουν πρόσφυση στο δρέπανο του εγκεφάλου. Εκατέρωθεν της αύλακας βρίσκονται τα πακχιόνια βοθρία, που υποδέχονται τα πακχιόνια ή αραχνοειδή σωμάτια, ενώ εντός αυτής καταλήγει το βρεγματικό τρήμα.

Χείλη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το άνω χείλος, παχύτερο και μακρύτερο, είναι οδοντωτό και αρθρώνεται με το αντίθετό του, σχηματίζοντας την οβελιαία ραφή.

Το λεπιδοειδές χείλος χωρίζεται σε τρία τμήματα:

  • το πρόσθιο, λεπτό και αιχμηρό, επικαλύπτεται από την κορυφή της μείζονας πτέρυγας του σφηνοειδούς οστού.
  • το μέσο, τοξοειδές, επικαλύπτεται από τη λεπιδοειδή μοίρα του κροταφικού οστού
  • το πίσω, παχύ και οδοντωτό, αρθρώνεται με τη μαστοειδή μοίρα του κροταφικού οστού

Το μετωπιαίο χείλος είναι βαθιά οδοντωτό, αρθρώνεται με το μετωπιαίο οστό, επικαλύπτοντάς το πλαγίως και επικαλυπτόμενο από αυτό στην κορυφή. Η ραφή που σχηματίζεται ονομάζεται στεφανιαία.

Το ινιακό χείλος είναι επίσης βαθιά οδοντωτό, αρθρώνεται με το ινιακό οστό. Η ραφή που σχηματίζεται ονομάζεται λαμδοειδής.

Γωνίες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η μετωπιαία γωνία είναι σχεδόν ορθή και αντιστοιχεί στο σημείο της συνάντησης της οβελιαίας και της στεφανιαίας ραφής (βρέγμα). Στο έμβρυο και περίπου έως τα 2 έτη της ζωής, η περιοχή αυτή είναι μεμβρανώδης και ονομάζεται πρόσθια πηγή.

Η σφηνοειδής γωνία, λεπτή και οξεία, εισδύει μεταξύ του μετωπιαίου οστού και της της μείζονας πτέρυγας του σφηνοειδούς. Προς τα έσω, εμφανίζει αύλακα για τους πρόσθιους κλάδους της μέσης μηνιγγικής αρτηρίας.

Η ινιακή γωνία είναι στρογγυλεμένη και αντιστοιχεί στο σημείο συνάντησης της οβελιαίας και της λαμδοειδούς ραφής (λάμδα). Στο έμβρυο και περίπου έως τους 2 πρώτους μήνες της ζωής, η περιοχή αυτή είναι μεμβρανώδης και ονομάζεται οπίσθια πηγή.

Η μαστοειδής γωνία είναι περικομμένη και αρθρώνεται με το ινιακό οστό και τη μαστοειδή μοίρα του κροταφικού οστού σε σημείο που ονομάζεται αστέριον. Προς τα έσω, εμφανίζει αύλακα για τμήμα του εγκάρσιου κόλπου.

Οστεοποίηση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το βρεγματικό οστό οστεοποιείται υμενογενώς από έναν πυρήνα οστέωσης, ο οποίος εμφανίζεται στην περιοχή του βρεγματικού όγκου περίπου την όγδοη εβδομάδα της εμβρυϊκής ζωής. Επεκτείνεται ακτινοειδώς από το κέντρο προς τα χείλη, και έτσι οι γωνίες οστεοποιούνται τελευταίες, επιτρέποντας την ύπαρξη των πηγών.

Αρθρώσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το βρεγματικό οστό αρθρώνεται με πέντε οστά: το αντίθετο βρεγματικό, το ινιακό, το μετωπιαίο, το κροταφικό και το σφηνοειδές.

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Gray's Anatomy (1918)
  2. Μ. Πολυζώνης: Στοιχεία Ανατομικής του Ανθρώπου, Κινητικό σύστημα - Α. Οστεολογία, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, 1982
  3. F. Netter: Άτλας Ανατομικής του Ανθρώπου, 2η Έκδοση, Ιατρικές Εκδόσεις Π.Χ. Πασχαλίδης

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]