Αυστραλιανός πράσινος δενδροβάτραχος
| Δενδροβάτραχος του Γουάιτ | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
_crop.jpg) | ||||||||||||||
| Κατάσταση διατήρησης | ||||||||||||||
| Συστηματική ταξινόμηση | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
| Διώνυμο | ||||||||||||||
| Litoria caerulea (Λιτόρια η κυανή) (White, 1790) |
Ο αυστραλιανός πράσινος δενδροβατραχος, ή πιο απλά πράσινος δενδροβάτραχος της Αυστραλίας, δενδροβάτραχος του Γουάιτ (White's Tree Frog), ή κοντόχοντρος δενδροβάτραχος (επιστημονικό όνομα: Litoria caerulea - Λιτόρια η κυανή)[2] είναι ένα είδος δενδροβάτραχου αυτόχθονο στην Αυστραλία και τη Νέα Γουινέα, ενώ πληθυσμοί του έχουν εισαχθεί στη Νέα Ζηλανδία και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Το είδος αυτό ανήκει στο γένος Λιτόρια[3] (Litoria). Έχει φυσιολογικές ομοιότητες με άλλα είδη του γένους του, ιδιαίτερα με τον Μεγαλοπρεπή Δενδροβάτραχο (Litoria splendida - Λιτόρια η λαμπρή[4]) και τον Γιγάντιο Δενδροβάτραχο (Litoria infrafrenata - Λιτόρια η υποσυγκρατημένη, Λ. η υποχαλιναγωγημένη, Λ. η υποφρενώδης[5]).
Ο πράσινος δενδροβάτραχος είναι μεγαλύτερος από τους περισσότερους αυστραλιανούς βατράχους, φτάνοντας τα 10 εκατοστά σε μήκος. Η μέση διάρκεια ζωής του σε κατάσταση αιχμαλωσίας, που είναι δεκαέξι χρόνια, είναι μεγάλη σε σύγκριση με τους περισσότερους βατράχους. Οι πράσινοι δενδροβάτραχοι είναι υπάκουα ζώα και μπορούν να ζήσουν άνετα κοντά σε ανθρώπινες κατοικίες. Μπορεί να βρεθούν σε παράθυρα ή ακόμη και μέσα στα σπίτια, τρώγοντας έντομα που παρασύρονται από το φως.
Λόγω των φυσικών χαρακτηριστικών του και της συμπεριφοράς του, ο πράσινος δενδροβάτραχος έχει γίνει ένας από τους πιο αναγνωρίσιμους βατράχους της περιοχής του, ενώ παράλληλα είναι ένα διάσημο εξωτικό κατοικίδιο σε όλο τον κόσμο. Οι δερματικές εκκρίσεις του βατράχου έχουν αντιβακτηριδιακές και αντι-ιικές ιδιότητες που μπορούν να αποδειχθούν χρήσιμες σε φαρμακευτικά παρασκευάσματα.
Ταξινόμηση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο πράσινος δενδροβάτραχος μοιράζεται το γένος Litoria με άλλα είδη βατράχων που είναι ενδημικά στην Αυστραλασία.[6] Η κοινή ονομασία του είδους, «δενδροβάτραχος του Γουάιτ», δόθηκε προς τιμήν του Τζον Γουάιτ που τον περιέγραψε πρώτος το 1790.[7] Ο Πράσινος Δενδροβάτραχος ήταν ο πρώτος βάτραχος στην Αυστραλία που ταξινομήθηκε επιστημονικά.[8]
Το είδος αρχικά ονομαζόταν «κυανός βάτραχος» (Rana caerulea) παρότι το χρώμα του ήταν πράσινο. Αυτό συνέβη διότι, τα δείγματα που αρχικά έστειλε ο Γουάιτ στην Αγγλία αλλοιώθηκαν από τις συντηρητικές ουσίες και εμφανίστηκαν μπλε.[7] Το χρώμα του βατράχου προκαλείται από μπλε και πράσινες χρωστικές που καλύπτουν ένα κίτρινο στρώμα. Οι συντηρητικές ουσίες κατέστρεψαν το κίτρινο στρώμα και έδωσαν στο βάτραχο μπλε χρώμα. Το επίθετο caerulea, που είναι η Λατινική λέξη για το κυανό, παρέμεινε στην ονομασία του.[9] Ο βάτραχος είναι γνωστός απλούστερα ως ο «πράσινος δενδροβάτραχος». Ωστόσο, το όνομα αυτό χρησιμοποιείται γενικά για τον πιο κοινό και μεγαλύτερο πράσινο δενδροβάτραχο μιας περιοχής, όπως για παράδειγμα για τον αμερικανικό πράσινο δενδοβάτραχο (Hyla cinerea - Ύλα η στακτόχρους[10][11]).
Περιγραφή
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Πράσινος Δενδροβάτραχος μπορεί να φτάσει τα 10 εκατοστά σε μήκος.[7] Το χρώμα του, που εξαρτάται απόθερμοκρασία και τους χρωματισμούς του περιβάλλοντος, κυμαίνεται από καφέ έως πράσινο. Η κοιλιακή του επιφάνεια έχει λευκό χρώμα.[12] Ο βάτραχος σποραδικά έχει μικρές, άσπρες, ακανόνιστου σχήματος κηλίδες στη ράχη του, πάνω από 5 χιλιοστά σε διάμετρο, οι οποίες αυξάνονται σε αριθμό με την ηλικία. Ο βάτραχος έχει μεγάλους δίσκους στην άκρη των δακτύλων των οπίσθιων άκρων του, που έχουν διάμετρο περίπου 5 χιλιοστά στο ενήλικο άτομο. Οι δίσκοι αυτοί βοηθούν το βάτραχο να γραπώνεται καθώς σκαρφαλώνει και του επιτρέπουν να σκαρφαλώνει κάθετα στο γυαλί. Τα μάτια του έχουν χρυσό χρώμα και οριζόντιες ίριδες, κάτι που είναι και χαρακτηριστικό του γένους Litoria. Τα δάκτυλα των εμπρόσθιων άκρων έχουν νηκτική μεμβράνη στο 1/3 τους και τα δάκτυλα των οπίσθιων άκρων έχουν νηκτική μεμβράνη περίπου στα 3/4 τους. Το τύμπανο του αυτιού του (μια επιδερμική μεμβράνη που μοιάζει με το ανθρώπινο τύμπανο) είναι ορατό.
Ο πράσινος δενδροβάτραχος μπορεί να μπερδευτεί με τον μεγαλοπρεπή δενδροβάτραχο (Litoria splendida - Λιτόρια η λαμπρή) που κατοικεί μόνο στη βορειοδυτική Αυστραλία και διακρίνεται από την παρουσία μεγάλων παρωτίδων και ραμφικών αδένων στο κεφάλι. Ο γιγάντιος δενδροβάτραχος (Λιτόρια η υποσυγκρατημένη (Litoria infrafrenata), Λ. η υποχαλιναγωγημένη, Λ. η υποφρενώδης) μπορεί επίσης κάποιες φορές να μπερδευτεί με τον πράσινο δενδροβάτραχο. Η κυριότερη διαφορά τους είναι μια ευδιάκριτη λευκή λωρίδα κατά μήκος της άκρης της κάτω σιαγόνας του γιγάντιου δενδροβάτραχου, η οποία δεν υπάρχει στον πράσινο δενδροβάτραχο.
Η εμφάνιση του γυρίνου αλλάζει όσο προχωρά η ανάπτυξη του. Το μήκος των γυρίνων του είδους αυτού κυμαίνεται από 8,1 χιλιοστά (μόλις βγουν από το αυγό) έως 44 χιλιοστά. Αρχικά έχουν καφέ κηλίδες, οι οποίες αυξάνονται σε χρώση (πράσινη ή καφέ) κατά την ανάπτυξη. Η κάτω επιφάνεια του έχει αρχικά σκούρο χρώμα που λευκαίνει, και γίνεται τελικά εντελώς λευκό στους ενήλικες. Τα αυγά είναι καφέ, ζελατινώδη και είναι 1,1-1,4 χιλιοστά σε διάμετρο.[12]
Αν και οι βάτραχοι έχουν πνεύμονες, απορροφούν οξυγόνο και μέσω του δέρματος τους. Για να γίνει αυτό αποτελεσματικά, το δέρμα τους πρέπει να διατηρείται υγρό. Ένα μειονέκτημα του υγρού δέρματος είναι ότι τα παθογόνα ευδοκιμούν σε αυτό και έτσι αυξάνονται οι πιθανότητες μόλυνσης. Για να περιορίσουν αυτές τις πιθανότητες, οι βάτραχοι εκκρίνουν πεπτίδια τα οποία καταστρέφουν τα παθογόνα. Οι επιδερμικές εκκρίσεις του Πράσινου Δενδροβάτραχου περιέχουν καϊρίνες (caerin), μια ομάδα πεπτιδίων με αντιβακτηριδιακές και αντι-ιικές ιδιότητες. Περιέχουν επίσης καϊρουλίνες (caerulin), που έχουν την ίδια φυσιολογική επίδραση με την CCK-8, που είναι μια πεπτική ορμόνη και καταστολέας της πείνας.[13] Ορισμένα πεπτίδια από τις επιδερμικές εκκρίσεις του Πράσινου Δενδροβάτραχου έχουν βρεθεί να καταστρέφουν τον HIV χωρίς να βλάπτουν τα υγιή Τ-λεμφοκύτταρα.[14]
Κατανομή
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Πράσινος Δενδροβάτραχος είναι αυτόχθων στις βόρειες και ανατολικές περιοχές της Αυστραλίας και στη νότια Νέα Γουινέα.[12] Η κατανομή του περιορίζεται κυρίως σε περιοχές με θερμό και υγρό τροπικό κλίμα. Στη Νέα Γουινέα, ο Πράσινος Δενδροβάτραχος είναι περιορισμένος στη νότια ξηρή περιοχή. Τα όρια του εκτείνονται από την Ιριάν Τζάγια έως το Πορτ Μόρεσμπι, ενώ είναι περισσότερο άφθονος στο Ντάρου Νήσος (αγγλ. Daru Island). Έχουν υπάρξει μεμονωμένες αναφορές παρουσίας του στη βόρεια Νέα Γουινέα, αν και αυτό εκτιμάται ότι οφείλεται σε εισαγωγή του από τον άνθρωπο. Η Διεθνής Ένωση Προστασίας της Φύσης (International Conservation Union, IUCN) προτείνει ότι υπάρχουν ‘‘διεσπαρμένοι εντοπισμοί’’ του είδους στη Νέα Γουινέα και στην Ινδονησία.[1]
Το είδος έχει εισαχθεί στις Ηνωμένες Πολιτείες και στη Νέα Ζηλανδία. Στις Ηνωμένες Πολιτείες είναι περιορισμένο σε δύο περιοχές μέσα στη Φλόριντα, όπου πιθανότητα εισήχθη μέσω του εμπορίου κατοικίδιων ζώων. Μόνο μικροί πληθυσμοί του είδους έχουν εντοπιστεί στη Φλόριντα, και είναι άγνωστο αν έχει προκαλέσει οικολογική καταστροφή ως εισβάλλον είδος.[15] Στη Νέα Ζηλανδία, υπήρξε ένας πληθυσμός, ωστόσο δεν έχει θεαθεί από τη δεκαετία του 1950.[16]
Οικολογία, συμπεριφορά και φυσική ιστορία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Οι Πράσινοι Δενδροβάτραχοι είναι πολύ υπάκουα ζώα.[17] Είναι νυκτόβιοι[7] και βγαίνουν έξω νωρίς το βράδυ για να κοάξουν (την άνοιξη και το καλοκαίρι) και κυνηγούν τη νύχτα. Κατά τη διάρκεια της μέρας βρίσκουν δροσερά, σκοτεινά και υγρά μέρη για να κοιμηθούν. Τον χειμώνα οι Πράσινοι Δενδροβάτραχοι δεν κοάζουν και, συνήθως, δεν φαίνονται.
Ανάλογα με την περιοχή, οι Πράσινοι Δενδροβάτραχοι καταλαμβάνουν διάφορα ενδιαιτήματα. Τυπικά, συναντώνται στους θόλους των δένδρων κοντά σε πηγές ήρεμων νερών. Μπορούν όμως να επιβιώσουν σε βάλτους (ανάμεσα σε καλαμιές) ή σε λιβάδια με δροσερότερο κλίμα. Είναι γνωστό ότι οι Πράσινοι Δενδροβάτραχοι κατοικούν σε πηγές νερού μέσα σε σπίτια, όπως σε νιπτήρες ή τουαλέτες.[7] Μπορούν επίσης να βρεθούν σε παράθυρα να τρώνε έντομα. Καταλαμβάνουν δεξαμενές[7] και υδρορροές καθώς έχουν υψηλά επίπεδα υγρασίας και είναι συνήθως πιο δροσερά από το εξωτερικό περιβάλλον. Οι βάτραχοι μαζεύονται σε υδρορροές και δεξαμενές κατά την περίοδο ζευγαρώματος, καθώς εκεί ενισχύεται το κόασμα τους.[12][17]
Το κόασμα του είδους είναι ένα χαμηλό, αργό Μπραουκ-Μπραουκ-Μπραουκ που επαναλαμβάνετε πολλές φορές.[12] Το μεγαλύτερο μέρος του έτους, κοάζουν από υψηλές θέσεις όπως δένδρα και υδρορροές. Κατά την περίοδο του ζευγαρώματος οι βάτραχοι κατεβαίνουν, αν και παραμένουν ελαφρώς ανυψωμένοι, και κοάζουν κοντά σε πηγές ήρεμων νερών, είτε προσωρινές είτε μόνιμες. Όπως πολλοί βάτραχοι, οι Πράσινοι Δενδροβάτραχοι δεν κοάζουν μόνο για να προσελκύσουν το σύντροφο τους. Έχουν παρατηρηθεί να κοάζουν για να γνωστοποιήσουν τη θέση τους εκτός αναπαραγωγικής περιόδου, συνήθως μετά τη βροχή, για λόγους που είναι ακόμα ασαφείς για τους ερευνητές. Εκπέμπουν κόασμα κινδύνου όταν κινδυνεύουν, όπως όταν είναι κοντά θηρευτές ή όταν ένας άνθρωπος εισέρχεται στην περιοχή που κατοικεί κάποιος βάτραχος.[17]
Το διαιτολόγιο του είδους αποτελείται κυρίως από έντομα και αράχνες,[17] αλλά μπορεί να περιλαμβάνει μικρότερους βατράχους ακόμη και μικρά θηλαστικά. Τα δόντια του βατράχου δεν είναι φτιαγμένα για να κομματιάζουν τη λεία του, για αυτό πρέπει η λεία να χωράει μέσα στο στόμα του. Πολλοί βάτραχοι ωθούν την κολλώδη γλώσσα τους στο θήραμα. Το θήραμα κολλά και έπειτα καταναλώνεται. Ένας Πράσινος Δενδροβάτραχος θα χρησιμοποιούσε αυτή την τεχνική για ένα μικρό θήραμα. Ωστόσο για μεγαλύτερο θήραμα, επιτίθεται αιφνιδιαστικά και έπειτα εισάγει το θήραμα στο στόμα του με τα χέρια.
Ο βάτραχος έχει μερικούς αυτόχθονες θηρευτές, μεταξύ των οποίων τα φίδια και μερικά είδη σαυρών και πτηνών. Από την εποχή της ευρωπαϊκής εγκατάστασης στην Αυστραλία, έχουν εισαχθεί μη-αυτόχθονες θηρευτές, κυρίως σκύλοι και γάτες. Το είδος έχει μέση διάρκεια ζωής στην αιχμαλωσία δεκαέξι χρόνια, αλλά κάποιοι βάτραχοι είναι γνωστό ότι έζησαν για πάνω από είκοσι χρόνια,[17] κάτι που θεωρείται πολύ για ένα βάτραχο. Η μέση διάρκεια ζωής στη φύση είναι μικρότερη από ότι στην αιχμαλωσία, λόγω της θήρευσης.
Ως κατοικίδιο
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Πράσινος Δενδροβάτραχος είναι ένας από τους πιο διάσημους κατοικίδιους βατράχους στον κόσμο. Ο υπάκουος χαρακτήρας του, η όμοια με cartoon εμφάνιση του και η μακρά διάρκεια ζωής του, το καθιστούν καλή επιλογή για εξωτικό κατοικίδιο. Επίσης η περιποίηση του είναι πολύ εύκολη: το διαιτολόγιο του είναι ευρύ ενώ έχει μεγάλη ανθεκτικότητα σε ασθένειες. Ένα πρόβλημα που συνήθως σχετίζεται με το να διατηρούνται αυτά τα ζώα ως κατοικίδια είναι η υπερβολική παροχή τροφής. Ο Πράσινος Δενδροβάτραχος τείνει να γίνει παχύσαρκος εάν του δοθεί υπερβολική ποσότητα τροφής. Στη φύση, η χρήση ενέργειας είναι απαραίτητη για να παγιδεύσει ένας βάτραχος τη λεία του. Στην αιχμαλωσία όμως, τους δίνεται ζωντανή τροφή σε περιορισμένο διάστημα. Αυτό μειώνει την δραστηριότητα που χρειάζονται για να τραφούν και ως αποτέλεσμα το βάρος τους αυξάνεται. Ένα παχύσαρκο μέλος του είδους αποθηκεύει στοιβάδες λίπους στην κορυφή του κεφαλιού και στο σώμα, αποκτώντας έτσι κοντόχονδρο παρουσιαστικό. Έτσι προκύπτει η ονομασία, ‘‘Κοντόχοντρος Δενδροβάτραχος’’.[17]
Προστασία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Αυστραλιανός νόμος προστατεύει τον Πράσινο Δενδροβάτραχο-μαζί με ολόκληρη την πανίδα της Αυστραλίας -υπό την ομοσπονδιακή Πράξη για την Προστασία του Περιβάλλοντος και τη Διατήρηση της Βιοποικιλότητας 1999.[18] Η Διεθνής Ένωση Προστασίας της Φύσης (International Conservation Union), IUCN) το κατατάσσει ως είδος "μικρής ανησυχίας", καθώς έχει ευρεία κατανομή, μεγάλους πληθυσμούς, ισορροπημένα ενδιαιτήματα, και διότι οι πληθυσμοί του δεν μειώνονται αρκετά γρήγορα ώστε να απειλείται.[1]
Πολλά από τα φυσικά ενδιαιτήματα του Πράσινου Δενδροβάτραχου έχουν καταστραφεί. Επιπλέον, κάποιοι βάτραχοι έχουν βρεθεί μολυσμένοι με χυτριδιομύκητα (chytridiomycota) που προκαλεί χυτριδιομυκητίαση (chytridiomycosis). Οι δύο αυτοί παράγοντες συσχετιζόμενοι με τη γενική πτώση των πληθυσμών των βατράχων στην Αυστραλία, απειλούν με ελάττωση τους πληθυσμούς του Πράσινου Δενδροβάτραχου.[1] Παρόλα αυτά εξαιτίας της μακράς διάρκειας ζωής του είδους, οποιαδήποτε μείωση του ρυθμού αναπαραγωγής θα πάρει περισσότερο να εντοπιστεί από ότι σε ένα είδος με βραχύτερη διάρκεια ζωής.
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Hero et al. (2004). Litoria caerulea. 2006. IUCN Red List of Threatened Species. IUCN 2006. www.iucnredlist.org. Ανακτήθηκε 11 May 2006. Η βάση δεδομένων περιέχει χάρτη κατανομής καθώς και αιτιολόγηση γιατί το είδος είναι ελάχιστης ανησυχίας.
- ↑ «caerulea = κυανή». Πασιφλόρα. Φυτά - Δέντρα. Ανακτήθηκε στις 2 Μαΐου 2013.
- ↑ Η σωστή προφορά στα λατινικά είναι litória, μόνο στις λέξεις ξένης προέλευσης επιτρέπεται η κατάληξη -ía
- ↑ My etymology: splendidus
- ↑ My etymology: frenatus
- ↑ Egerton, σσ. 379–388.
- ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 7,4 7,5 Egerton, σ. 383.
- ↑ Tyler, Michael J (1994). «Family Hylidae» (PDF). Fauna of Australia. Department of the Environment, Water, Heritage and the Arts, Australia. Αρχειοθετήθηκε (PDF) από το πρωτότυπο στις 11 Απριλίου 2008. Ανακτήθηκε στις 11 Δεκεμβρίου 2007. Unknown parameter
|coauthors=ignored (|author=suggested) (βοήθεια) - ↑ «White's Tree Frog (Litoria caerulea)». The Children's Museum, Hartford, CT. Ανακτήθηκε στις 11 Δεκεμβρίου 2007.
- ↑ My etymology: hyla: Η λέξη Hyla προέρχεται από την ελληνική λέξη ὕλη (forest) δάσος
- ↑ Κοάλα στακτόχρους = cinereus
- ↑ 12,0 12,1 12,2 12,3 12,4 Vincent, L. (2001). «Litoria caerulea» (PDF). James Cook University. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 24 Ιουλίου 2005. Ανακτήθηκε στις 12 Ιουνίου 2005.
- ↑ Salmon, AL; et al. (2000). «Isolation, Structural Characterization, and Bio activity of a Novel Neuromedin U Analog from the Defensive Skin Secretion of the Australasian Tree Frog, Litoria caerulea». Journal of Biological Chemistry 275: 4549–54. doi:. ISSN 0021-9258. PMID 10671478. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2007-11-14. https://web.archive.org/web/20071114170124/http://www.jbc.org/cgi/content/full/275/7/4549. Ανακτήθηκε στις 2005-11-30.
- ↑ «Frog secretions block HIV». Vanderbilt University. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Νοεμβρίου 2005. Ανακτήθηκε στις 12 Δεκεμβρίου 2005.
- ↑ «Litoria caerulea (White, 1790)». Nonindigenous Aquatic Species. U.S. Geological Survey. 2002. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Δεκεμβρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 11 Δεκεμβρίου 2007. Unknown parameter
|month=ignored (βοήθεια) - ↑ «Introduced frogs». New Zealand Frog Research Group. 2006. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Οκτωβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 11 Δεκεμβρίου 2007.
- ↑ 17,0 17,1 17,2 17,3 17,4 17,5 «Fact Sheet: White's Tree Frog». National Zoological Park. Smithsonian. Ανακτήθηκε στις 12 Δεκεμβρίου 2005.
- ↑ «Environment Protection and Biodiversity Conservation Act 1999». The Attorney-General's Department, Australian Government. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Δεκεμβρίου 2005. Ανακτήθηκε στις 12 Δεκεμβρίου 2005.
Βιβλιογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Bruin, T. «ADW: Litoria caerulea: Information». Ανακτήθηκε στις 12 Ιουνίου 2005.
- Cogger, HG (1979). Reptiles & Amphibians of Australia. A. H. & A.W. REED PTY LTS. ISBN 0-589-50108-9.
- Menzies, JI (1976). Handbook of Common New Guinea Frogs. Wau Ecology Institute.
- Tyler, MJ (1994). Australian Frogs A Natural History. Reed Books. ISBN 0-7301-0468-0.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Rainforest Australia - Litoria caerulea (Αγγλικά)
- Introduction to Keeping White's Tree Frogs as pets Αρχειοθετήθηκε 2006-02-09 στο Wayback Machine. (Αγγλικά)
- White's Tree Frog feeding and care (Αγγλικά)
- Frogs Australia Network - Australian Frog Database - Litoria caerulea - Australian Green Tree Frog - Frog call available here. (Αγγλικά)
