Αστραποφοβία
Η αστραποφοβία[1] (αγγλικά: astraphobia ή astrapophobia), είναι τύπος φοβίας, δηλαδή ένας μη φυσιολογικός φόβος για βροντή και κεραυνό ή αδικαιολόγητος φόβος διάσπαρτων και μεμονωμένων καταιγίδων. Αποτελεί μια φοβία που μπορούν να αναπτύξουν τόσο οι άνθρωποι όσο και τα ζώα, και είναι θεραπεύσιμη. Ο όρος αποτελείται από τις ελληνικές λέξεις αστραπή και φόβος. Επίσης, είναι γνωστή επίσημα και ως κεραυνοφοβία (keraunophobia) από την ελληνική λέξη «κεραυνός», βροντοφοβία (brontophobia) από την ελληνική λέξη «βροντή» και τονιτροφοβία (tonitrophobia), από τη λατινική λέξη «tonitrus», δηλαδή βροντή.
Μια ακραία μορφή της, είναι η λαιλαποφοβία (lilapsophobia), η οποία είναι ένας αφύσικος φόβος για τους σίφωνες ή τους τροπικούς τυφώνες ή και τα δύο, και θεωρείται μια πολύ σοβαρή μορφή αστραποφοβίας.
Συμπτώματα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ένα άτομο με αστραποφοβία θα αισθάνεται πάντα έντονα ανήσυχο κατά τη διάρκεια μιας καταιγίδας, ακόμα και όταν καταλαβαίνει ότι ο κίνδυνος να χτυπηθεί από κεραυνό είναι ελάχιστος.
Μερικά συμπτώματα, που τυπικά απαντώνται σε πολλές φοβίες, μπορεί να είναι: σπασμοί, κλάμα, εφίδρωση, αντιδράσεις πανικού, ξαφνικό αίσθημα χρήσης του μπάνιου, ναυτία, αίσθημα τρόμου, εισαγωγή δακτύλων στα αυτιά, ή/και ταχυκαρδίες.
Ωστόσο, υπάρχουν και ορισμένες αντιδράσεις που είναι μοναδικές και ιδιαίτερες στην αστραποφοβία. Για παράδειγμα, συνήθως επιδιώκεται η επιβεβαίωση από άλλους ανθρώπους και τα συμπτώματα επιδεινώνονται όταν είναι μόνοι τους - χωρίς άλλο άτομο μαζί. Πολλοί άνθρωποι που έχουν αστραποφοβία θα αναζητήσουν επιπλέον καταφύγιο από την καταιγίδα.[2] Μπορεί να κρύβονται κάτω από ένα κρεβάτι, κάτω από τα σκεπάσματα, σε μια ντουλάπα, σε ένα υπόγειο ή σε οποιοδήποτε άλλο χώρο όπου νιώθουν πιο ασφαλείς. Συνήθως γίνονται προσπάθειες για να εξαλειφθεί ο ήχος της βροντής, ενώ ακόμα το άτομο μπορεί να καλύψει τα αυτιά του ή να καλύψει και τα παράθυρα της κατοικίας.
Τυπικό σύμπτωμα ότι ένα άτομο πάσχει από αστραποφοβία είναι και όταν έχει πολύ αυξημένο ενδιαφέρον για τις μετεωρολογικές προβλέψεις ακόμα και χωρίς την ταυτόχρονη εκδήλωση καταιγίδας. Ένα άτομο με αστραποφοβία μπορεί να είναι σε εγρήγορση για τα νέα για επερχόμενες καταιγίδες. Μπορεί να παρακολουθεί τον ''καιρό'' στην τηλεόραση συνεχώς κατά τη διάρκεια βροχερών περιόδων και αρκετοί μπορεί ακόμα και να παρακολουθούν καταιγίδες στο διαδίκτυο.
Αυτό μπορεί να γίνει αρκετά σοβαρό ώστε το άτομο να μην βγαίνει έξω χωρίς να ελέγξει πρώτα τον καιρό, κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε άγχος και σε πολύ ακραίες περιπτώσεις, σε αγοραφοβία, δηλ. μόνιμο φόβο για έξοδο από το σπίτι.[3]
Παιδιά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το 2007, οι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι η αστραποφοβία είναι η τρίτη πιο διαδεδομένη φοβία στις ΗΠΑ.[4] Μπορεί να εμφανιστεί σε άτομα οποιασδήποτε ηλικίας. Εμφανίζεται σε πολλά παιδιά και δεν διαγιγνώσκεται αμέσως ως φοβία, επειδή τα παιδιά φυσικά περνούν από πολλούς τύπους φοβίας καθώς ωριμάζουν. Ο φόβος τους για βροντές και κεραυνούς δεν μπορεί να θεωρηθεί ως πλήρως ανεπτυγμένη φοβία εκτός και αν αυτός επιμένει για χρονικό διάστημα περισσότερο από έξι μήνες. Σε αυτή την περίπτωση θα πρέπει να αντιμετωπιστεί η φοβία του παιδιού, καθώς μπορεί να εξελιχθεί σε σοβαρό πρόβλημα στην ενήλικη ζωή.
Για να μειωθεί ο φόβος του παιδιού κατά τη διάρκεια καταιγίδων, μπορεί να αποσπαστεί η προσοχή του με άλλα παιχνίδια και δραστηριότητες. Μια πιο τολμηρή προσέγγιση είναι να αντιμετωπίζουμε την καταιγίδα ως ψυχαγωγία.
Διάγνωση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Θεραπεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η πιο ευρέως χρησιμοποιούμενη και πιθανώς η πιο αποτελεσματική θεραπεία για την αστραποφοβία είναι η συχνή, σκόπιμη έκθεση σε καταιγίδες και ειδικότερα σε βροντές, διατηρώντας παράλληλα μια κατάλληλη απόσταση, με τελικό στόχο τη δημιουργία ψυχολογικής ανοσίας. Ορισμένες άλλες μέθοδοι θεραπείας περιλαμβάνουν την γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία (CBT) και την διαλεκτική συμπεριφορική θεραπεία (DBT).
Ο ασθενής σε πολλές περιπτώσεις θα λάβει οδηγίες να επαναλαμβάνει φράσεις στον εαυτό του για να είναι ήρεμος κατά τη διάρκεια μιας καταιγίδας. Οι βαριές αναπνευστικές ασκήσεις μπορούν να ενισχύσουν την θεραπεία.
Σκύλοι και γάτες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Οι σκύλοι μπορεί να παρουσιάζουν έντονο άγχος κατά τη διάρκεια καταιγίδων, σε ένα ποσοστό εμφάνισης 15 έως 30 τοις εκατό.[5] Η έρευνα αυτή επιβεβαιώνει ότι τα υψηλά επίπεδα κορτιζόλης –μιας ορμόνης που σχετίζεται άμεσα με το στρες– επηρεάζουν τα σκυλιά κατά τη διάρκεια και μετά από καταιγίδες.[5] Οι θεραπείες περιλαμβάνουν συμπεριφορικές θεραπείες, όπως καταπολέμηση της προετοιμασίας και απευαισθητοποίηση, φάρμακα κατά του άγχους και κατευναστική φερομόνη για σκύλους, δηλ. ένα συνθετικό ανάλογο μιας ορμόνης που εκκρίνεται από μητέρες που θηλάζουν σκύλους.[6]
Μελέτες έχουν δείξει επίσης ότι και οι γάτες μπορεί να φοβούνται τις καταιγίδες. Αν και είναι λιγότερο συνηθισμένο, οι γάτες είναι γνωστό ότι κρύβονται κάτω από ένα τραπέζι ή πίσω από έναν καναπέ κατά τη διάρκεια μιας καταιγίδας.[7]
Γενικά, εάν κάποιο ζώο είναι ανήσυχο κατά τη διάρκεια μιας καταιγίδας ή οποιουδήποτε παρόμοιου συμβάντος (π.χ. πυροτεχνημάτα), συνιστάται απλώς να συνεχίσετε να συμπεριφέρεστε κανονικά, αντί να προσπαθείτε να παρηγορήσετε και να ηρεμήσετε τα ζώα.
Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ «Οι δέκα πιο κλασικές φοβίες των ανθρώπων». iefimerida.gr. 19 Μαρτίου 2012. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουλίου 2023.
- ↑ Johnson, Trevor "Fear of Thunder - Dealing With Astraphobia." Fear of Thunder- Dealing with Astraphobia. 30 Jan. 2009. EzineArticles.com. 14 Oct 2009
- ↑ Lalramengmawii (May 2020). «A Case of Astraphobia Induce Severe Anxiety in Human». Journal of Pharmaceutical Sciences and Research 12: 656–657. https://www.proquest.com/openview/09ba39adc8791548abf8afebda49126b/1?pq-origsite=gscholar&cbl=54977.
- ↑ Dennis Coon, John O. Mitterer (2008). Introduction to Psychology: Gateways to Mind and Behavior. Cengage Publishing. σελ. 482. ISBN 978-0-495-59911-1.
- ↑ 5,0 5,1 «Research aimed at finding way to soothe thunderstorm-stressed doggos». Pennsylvania State University. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Δεκεμβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 21 Μαΐου 2010.
- ↑ «There's Hope for Thunder-Phobic Dogs». University of Illinois. Ανακτήθηκε στις 23 Μαΐου 2010.
- ↑ Cato (3 Αυγούστου 2010). «Thunderstorms Phobia in Cats – Cats and Thunderstorms». Our-cats.com. Ανακτήθηκε στις 26 Οκτωβρίου 2011.