Αρτάκη

Αρτάκη
	Αρτάκη 40°23′55″N 27°47′35″E
Χώρα	Τουρκία
Διοικητική υπαγωγή	Επαρχία Μπαλικεσίρ
Πληθυσμός	32.963 (2018)
Ζώνη ώρας	UTC+03:00
	Σχετικά πολυμέσα
	δεδομένα (π • σ • ε )

Συντεταγμένες: 40°23′55″N 27°47′35″E / 40.39861°N 27.79306°E / 40.39861; 27.79306

Η Αρτάκη (τουρκικά: Erdek, πρφ. Ερντέκ) είναι παράλια πόλη στην επαρχία Μπαλικεσίρ, στο διαμέρισμα του Μαρμαρά της Τουρκίας. Βρίσκεται στη νότια πλευρά της θάλασσας του Μαρμαρά, κοντά στον ισθμό που συνδέει την χερσόνησο της Κυζίκου με την υπόλοιπη Μικρά Ασία, σε απόσταση 120 χιλιομέτρων από την Κωνσταντινούπολη.

Ιστορία

Η Αρτάκη ήταν μία από τις αρχαίες ελληνικές αποικίες των Μιλησίων του 7ου - 8ου αιώνα π.Χ. στις ακτές της Προποντίδας στην Βιθυνία. Πιθανότερη μητρόπολή της θεωρείται η Μίλητος η οποία είχε αποικήσει και την γειτονική Κύζικο^[2], τα ερείπια της οποίας βρίσκονται 10 χλμ. ανατολικότερα. Κατά την αρχαιότητα ήταν γνωστή και με τα ονόματα Υρτάκη και Υρτάκιον^[2] από τον μυθικό ήρωα Ύρτακο.

Η πόλη είχε λάβει μέρος στην επανάσταση των Ιώνων όπου και στη συνέχεια καταστράφηκε από τους Πέρσες το 494 π.Χ., μετά την καταστροφή της Μιλήτου. Στη συνέχεια σιγά σιγά ανοικοδομήθηκε και στον Πελοποννησιακό πόλεμο υπήρξε σύμμαχος των Αθηναίων. Αργότερα περιήλθε στη Μακεδονική, Ρωμαϊκή και Βυζαντινή Αυτοκρατορία. Μετά όμως από έναν καταστρεπτικό σεισμό που συνέβη το 1063 μ.Χ. στην περιοχή, η Κύζικος υπέστη μεγάλες καταστροφές με αποτέλεσμα η έδρα της τοπικής μητρόπολης να μεταφερθεί στην Αρτάκη. Τα επόμενα χρόνια η Αρτάκη έγινε το σημαντικότερο κέντρο της νότιας Προποντίδας. Μετά την κατάκτηση της περιοχής από τους Οθωμανούς έγινε έδρα διοικήσεως^[2].

Η Αρτάκη κατακτήθηκε από τον Σουλεϊμάν Πασά το 1339 για λογαριασμό των Οθωμανών.

Η πόλη είχε κατά συντριπτική πλειονότητα ελληνικό πληθυσμό μέχρι το 1922 όπου και ακολούθησε η εξόντωσή του. Ο πληθυσμός της πόλης σύμφωνα με την οθωμανική απογραφή του 1891 ήταν 33.007 κάτοικοι, από τους οποίους η πλειοψηφία ήταν έλληνες 29.165 (89%), οι τούρκοι ήταν μόλις 3.070 (9%) και στο θρήσκευμα η πλειονότητα των κατοίκων ήταν χριστιανοί (91%)^[3]. Μετά την συνθήκη της Λωζάνης και την ανταλλαγή των πληθυσμών, οι περισσότεροι κάτοικοι, όσοι είχαν επιζήσει της καταστροφής της Αρτάκης, εγκαταστάθηκαν σε παραχωρηθείσα έκταση στην κεντρική Εύβοια, όπου και ίδρυσαν τον οικισμό της Νέας Αρτάκης. Άλλος τόπος εγκατάστασης των Αρτακηνών ήταν και τα Σήμαντρα Χαλκιδικής.

Στη συνέχεια, στην Αρτάκη εγκαταστάθηκαν Τουρκοκρητικοί και Τούρκοι κυρίως από τη Βοσνία. Το όνομα της πόλης παραμένει σχεδόν το ίδιο με μικρή παραφθορά. Τα αρχαιολογικά ευρήματα της περιοχής εκτίθενται σε υπαίθριο χώρο προ του σημερινού διοικητικού μεγάρου της πόλης.

Σημερινή πόλη

Σήμερα, η πόλη είναι πολύ σημαντικό παραθεριστικό κέντρο της Τουρκίας. Η πόλη βρίσκεται κοντά στα νησιά του Μαρμαρά, ενώ απέχει είκοσι λεπτά από το λιμάνι της Πανόρμου, από το οποίο εκτελούνται δρομολόγια με ταχύπλοα προς την Κωνσταντινούπολη. Η περιοχή διαθέτει αναπτυγμένη τουριστική υποδομή, με πολυάριθμα ενοικιαζόμενα δωμάτια, καφετέριες, εστιατόρια και δύο μεγάλα ξενοδοχεία τεσσάρων αστέρων. Δέκα χιλιόμετρα νοτιοανατολικά της της βρίσκεται ο αρχαιολογικός χώρος της Κυζίκου. Στην Αρτάκη φιλοξενείται επίσης βάση του τουρκικού ναυτικού.

Η Αρτάκη δεν έχει πολλά ίχνη από την αρχαία εποχή. Τα τελευταία χρόνια η πόλη έχει αναπτυχθεί χάρη στον τουρισμό. Λόγω της ομορφιάς της περιοχής, ο πράσινος τουρισμός στην πόλη έχει επίσης αναπτυχθεί.

Φωτογραφίες

Αδελφοποιημένες πόλεις

Η Αρτάκη είναι αδελφοποιημένη με τις εξής πόλεις:

Οτράντο, Ιταλία (από το 2001)^[4]

Προσωπικότητες

Χρήστος Βασματζίδης (1901-1967), πολιτικός και γεωπόνος.
Αιμιλιανός Δάγγουλας (1886-1927), ιεράρχης.
Αντώνης Δάγκουλας (1907-1944), δωσίλογος κατά τη διάρκεια της Κατοχής που έγινε γνωστός για την εγκληματική δράση του στη Θεσσαλονίκη.
Επαμεινώνδας Δάγκουλας, αξιωματικός της Πολεμικής Αεροπορίας και βετεράνος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.
Κωνσταντίνος Σ. Μακρής (1850-1920), γιατρός και συγγραφέας.
Αριστοτέλης Μακρής (1885-1947), επιχειρηματίας και ιδρυτικό μέλος της ΕΛΑΪΣ.
Μένος Φιλήντας (1870 - 1934), γλωσσολόγος και λογοτέχνης.