Ανοικτή τραπεζική

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Η ανοικτή τραπεζική (open banking) είναι ένα υποσύνολο χρηματοοικονομικών υπηρεσιών στο πλαίσιο της χρηματοοικονομικής τεχνολογίας που περιλαμβάνει:[1]

  1. τη χρήση ανοικτών API που επιτρέπουν σε τρίτους παρόχους να δημιουργούν εφαρμογές και υπηρεσίες γύρω από ένα χρηματοπιστωτικό ίδρυμα[2][3]
  2. μεγαλύτερες επιλογές χρηματοοικονομικής διαφάνειας για τους κατόχους λογαριασμών, από ανοικτά δεδομένα έως ιδιωτικά δεδομένα.
  3. τη χρήση τεχνολογιών ανοικτού κώδικα για την επίτευξη των παραπάνω.[4]

Η ανοικτή τραπεζική, ως έννοια θα μπορούσε να θεωρηθεί ως υποείδος της ανοικτής καινοτομίας, ένας όρος που προωθείται από τον καθηγητή Χένρι Τσέσμπρου.[5][6] Συνδέεται με αλλαγές στη στάση απέναντι στο ζήτημα της ιδιοκτησίας δεδομένων, όπως φαίνεται από κανονισμούς όπως ο Γενικός Κανονισμός για την Προστασία των Δεδομένων (GDPR) και έννοιες όπως τα ανοικτά δεδομένα. Οι τράπεζες μετατρέπονται σε πλατφόρμες χρηματοοικονομικών υπηρεσιών, οι οποίες υλοποιούνται τεχνικά μέσω της εννοιας της τραπεζικής ως υπηρεσία (banking as a service).[7]

Από τη σκοπιά των καταναλωτών, ο όρος ανοικτή τραπεζική αναφέρεται συνήθως σε υπηρεσίες πληρωμών που παρέχονται από πιστοποιημένους τρίτους παρόχους υπηρεσιών, π.χ. άλλες τράπεζες, ιδρύματα πληρωμών ή ηλεκτρονικού χρήματος. Για τη χρήση αυτών των υπηρεσιών απαιτείται η συγκατάθεσή (consent) του κατόχου λογαριασμού.[8]

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τον Οκτώβριο του 2015, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε μια αναθεωρημένη οδηγία για τις υπηρεσίες πληρωμών, γνωστή ως PSD2. Οι νέοι κανόνες στοχεύουν στην προώθηση της ανάπτυξης και της χρήσης καινοτόμων διαδικτυακών και κινητών πληρωμών μέσω ανοικτής τραπεζικής.[9]

Η υποστήριξη για την ιδέα δεν είναι ομόφωνη. Ο Μικ Μακατίαρ του Κέντρου Οικονομικής Ενσωμάτωσης του Ηνωμένου Βασιλείου, πιστεύει ότι θα ωφελήσει μόνο όσους γνωρίζουν τεχνολογίες.[10] Υποστηρίζει ότι η ανοιχτή τραπεζική είναι "μια άσκοπη ιδέα", η οποία θα οδηγήσει σε μεγαλύτερο οικονομικό αποκλεισμό για όσους έχουν χαμηλά εισοδήματα.[10] Λέει ότι είναι αφελές οι ρυθμιστικές αρχές να περιμένουν από τους καταναλωτές να διαχειριστούν τα δεδομένα τους και να λάβουν καλύτερες προσφορές από τις τράπεζες και επισημαίνει τον κίνδυνο εκμετάλλευσης των καταναλωτών, είτε από επιχειρήσεις που προσφέρουν νέους τύπους ακριβών δανείων, ή μέσω της κατάχρησης δεδομένων και προσωπικών πληροφοριών που έχουν αποκαλύψει οι καταναλωτές σε μέρη όπως τα κοινωνικά δίκτυα.[10]

Ευρωπαϊκή Ένωση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Με τη δεύτερη οδηγία για τις υπηρεσίες πληρωμών (οδηγία 2015/2366, γνωστή ως PSD2) επικαιροποιήθηκε το πλαίσιο της ΕΕ για τις πληρωμές, προκειμένου να προσαρμοστεί στις νέες εξελίξεις στον τομέα των ψηφιακών πληρωμών. Η οδηγία τέθηκε σε ισχύ στις 12 Ιανουαρίου 2016 και σε εφαρμογή στις 13 Ιανουαρίου 2018. η οδηγία αυτή άνοιξε την αγορά σε καινοτόμα επιχειρηματικά μοντέλα που προσφέρουν υπηρεσίες πληρωμών βάσει ασφαλούς πρόσβασης στους λογαριασμούς πληρωμών των πελατών (δηλαδή σε μοντέλα «ανοικτής τραπεζικής»).[11]

Η δεύτερη οδηγία θεωρεί αναγκαίο να «θεσπιστεί σαφές νομικό πλαίσιο το οποίο θα καθορίζει τους όρους υπό τους οποίους οι πάροχοι υπηρεσιών κίνησης πληρωμής και οι πάροχοι υπηρεσιών πληροφοριών λογαριασμού μπορούν να παρέχουν τις υπηρεσίες τους με τη συγκατάθεση του κατόχου του λογαριασμού, χωρίς να απαιτείται από τον πάροχο υπηρεσιών πληρωμών εξυπηρέτησης λογαριασμού να χρησιμοποιεί συγκεκριμένο επιχειρηματικό μοντέλο, βασιζόμενο είτε σε άμεση είτε σε έμμεση πρόσβαση, για την παροχή των εν λόγω υπηρεσιών.»[12]

Η ενσωμάτωση της οδηγίας στην ελληνική νομοθεσία έγινε με το Νόμο 4537/2018 στις 15 Μαϊου 2018.[13] Στις 10 Ιανουαρίου 2019 έγινε η πρώτη συνάντηση στην Ένωση Ελληνικών Τραπεζών, με τη συμμετοχή της Τράπεζας της Ελλάδας, σχετικά με την εφαρμογή της οδηγίας στη χώρα μας.[14]

Με βάση τις απαιτήσεις της οδηγίας και των Κανονιστικών Τεχνικών Προτύπων της Ευρωπαϊκής Αρχής Τραπεζών (EBA RTS), το Berlin Group δημιούργησε το πλαίσιο NextGenPSD2 με μοντέλο δεδομένων (σε εννοιολογικό, λογικό και φυσικό επίπεδο δεδομένων) και σχετικά μηνύματα για την πρόσβαση σε λογαριασμούς. Το NextGenPSD2 έχει εφαρμοστεί σε όλες τις χώρες της ΕΕ, σε αρκετές χώρες εκτός ΕΕ στην Ευρώπη και σε χώρες εκτός Ευρώπης που επιθυμούν τη δυνατότητα πρόσβασης και τη συμβατότητα με την ευρωπαϊκή αγορά. Περισσότερο από το 75% των ευρωπαϊκών τραπεζών και εκατοντάδων παρόχων τρίτων (TPP) έχουν εφαρμόσει το πλαίσιο NextGenPSD2.[15]

Η Ευρωπαϊκή Ένωση βασιζόμενη στην πείρα που έχει αποκτηθεί από την οδηγία PSD2, και όπως ανακοίνωσε στη στρατηγική για τον ψηφιακό χρηματοοικονομικό τομέα, σχεδιάζει να παρουσιάσει νομοθετική πρόταση για την εξέλιξη της ανοικτής τραπέζικης με τη θέσπιση νέου πλαισίου «ανοικτής χρηματοδότησης» έως τα μέσα του 2022.[16]

Ηνωμένο Βασίλειο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παρέμβαση στον ανταγωνισμό[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τον Αύγουστο του 2016, η Αρχή Ανταγωνισμού και Αγορών του Ηνωμένου Βασιλείου (CMA) εξέδωσε απόφαση που απαιτούσε από τις εννέα μεγαλύτερες τράπεζες του Ηνωμένου Βασιλείου - HSBC, Barclays, RBS, Santander, Bank of Ireland, Allied Irish Bank, Danske Bank, Lloyds και Nationwide - να επιτρέψουν σε πιστοποιημένες νεοφυείς επιχειρήσεις να έχουν άμεση πρόσβαση στα δεδομένα λογαριασμών έως το επίπεδο συναλλαγών.[17]

Η οδηγία τέθηκε σε ισχύ στις 13 Ιανουαρίου 2018 χρησιμοποιώντας πρότυπα και συστήματα που δημιουργήθηκαν από την Open Banking Limited, ένα μη κερδοσκοπικό οργανισμό που δημιουργήθηκε ειδικά για την περίσταση. Ωστόσο, η ρύθμιση ανήκει στην Αρχή Ανταγωνισμού και Αγορών . Η προστασία των καταναλωτών αποτελεί ευθύνη της Αρχής Χρηματοοικονομικής Συμπεριφοράς (FCA) (για πληροφορίες λογαριασμού και υπηρεσίες εκκίνησης πληρωμών, βάσει της οδηγίας PSD2) ή του Γραφείου του Επιτρόπου Πληροφοριών (για δεδομένα).[18]

Η οδηγία CMA ισχύει μόνο για τις εννέα μεγαλύτερες τράπεζες και λειτουργεί παράλληλα με τους ευρύτερους κανόνες PSD2 που ισχύουν για όλους τους παρόχους λογαριασμών πληρωμών.

Υιοθεσία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μέχρι τον Ιανουάριο του 2020, υπάρχουν 202 πάροχοι που ρυθμίζονται από την FCA και είναι εγγεγραμμένοι στο Open Banking.[19] Πολλοί από αυτούς παρέχουν χρηματοοικονομικές εφαρμογές που βοηθούν στη διαχείριση των οικονομικών και επίσης εταιρείες καταναλωτικής πίστης που χρησιμοποιούν το Open Banking για πρόσβαση σε πληροφορίες λογαριασμού για ελέγχους και επαλήθευση στοιχείων. 

Ασία και Ειρηνικός Ωκεανός[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Σιγκαπούρη θεωρείται πρωτοπόρος της ανοικτής τραπεζικής στην περιοχή. Το 2016 η Νομισματική Αρχή της Σιγκαπούρης δημοσίευσε κατευθυντήριες οδηγίες για την ανοικτή τραπεζική και ένα σχέδιο τραπεζικών δεδομένων που θα διατίθενται μέσω ανοικτών API. Δημοσίευσε το Finance-as-a-Service: API Playbook[20] για την παροχή κοινών API και καθοδήγησης σχετικά με τα πρότυπα ασφαλείας και τα μοντέλα διακυβέρνησης.[21] Στο τέλος του 2017 η DBS Bank της Σιγκαπούρης παρουσίασε μια πλατφόρμα API με περισσότερα από 150 API ανοικτής τραπεζικής.[22]

Το 2017, η Ιαπωνική Ένωση Τραπεζών δημιούργησε μια Επιτροπή Αναθεώρησης για τα Ανοικτά API.[23] Η νομοθεσία της Ιαπωνίας για τους τρίτους παρόχους υπηρεσιών ηλεκτρονικών πληρωμών τέθηκε σε ισχύ τον Ιούνιο του 2018, η οποία περιελάμβανε την υποχρέωση πιστοποίησης των παρόχων από την Υπηρεσία Χρηματοοικονομικών Υπηρεσιών.[24] Προβλέπεται ότι μέχρι τα μέσα του 2020 περισσότερες από 130 τράπεζες θα έχουν υιοθετήσει με επιτυχία ανοικτά πρότυπα API.[21]

Το 2017, η Νομισματική Αρχή του Χονγκ Κονγκ (HKMA) δημοσίευσε την πρωτοβουλία με τίτλο "Μια νέα εποχή έξυπνης τραπεζικής", που περιλάμβανε επτά πρωτοβουλίες για σταδιακή υλοποίηση.[25] Ένα χρόνο αργότερα, η HKMA δημοσίευσε τις οδηγίες ανοικτών API που έπρεπε να ακολουθήσουν οι τράπεζες. Μέχρι τον Ιούλιο του 2019, οι 20 συμμετέχουσες τράπεζες είχαν δημιουργήσει πάνω από 500 ανοικτά API. Οι τρίτοι πάροχοι έχουν χρησιμοποιήσει τα προσφερόμενα API, παρέχοντας καινοτόμες υπηρεσίες, όπως πληροφορίες σχετικά με συναλλαγματικές ισοτιμίες μέσω χαρτών google, σύγκριση επιτοκίων καταθέσεων και προϊόντων δανείου σε φιλικές προς το χρήστη πλατφόρμες κινητής τηλεφωνίας.[26][21]

Λατινική Αμερική[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το συγκεκριμένο πλαίσιο της Λατινικής Αμερικής, καθώς σχετίζεται με τη δύναμη του Open Banking να εξετάσει τη σημασία της άτυπης οικονομίας,[27] τον επιπολασμό της απάτης με τις διαδικτυακές πληρωμές,[28] και τη συγκέντρωση του τραπεζικού κλάδου,[29][30] καθώς και την έγκαιρη εφαρμογή τεχνολογιών όπως η υποχρεωτική και κεντρική ηλεκτρονική τιμολόγηση. Η σημασία της ηλεκτρονικής τιμολόγησης στη Λατινική Αμερική παρέχει επίσης μια εναλλακτική πηγή πληροφοριών για την ανοικτή τραπεζική που δεν υπάρχει ακόμη σε άλλες χώρες του κόσμου.

Η υποχρεωτική και κεντρική ηλεκτρονική τιμολόγηση εφαρμόστηκε νωρίς σε χώρες όπως το Μεξικό, η Χιλή, η Κολομβία και, σε μικρότερο βαθμό, η Βραζιλία, προσφέροντας τη δυνατότητα ανάκτησης ανοιχτών λογιστικών δεδομένων με παρόμοιο τρόπο όπως η ανοικτή τραπεζική.[31]

Σε αυτό το πλαίσιο, οι περιπτώσεις χρήσης είναι: Καλύτερη γνώση των χρηστών και των δυνητικών πελατών, αυτοματοποίηση διαδικασιών KYC (Γνωρίστε τον Πελάτη σας), δημιουργία νέων προϊόντων και υπηρεσιών ειδικά για όσους δεν έχουν πρόσβαση σε τράπεζες και μείωση της απάτης.


Μεξικό

Το Μεξικό είναι πρωτοπόρος στους κανονισμούς χρηματοοικονομικής τεχνολογίας και καινοτομίας στη Λατινική Αμερική.[32]

Η πιο σχετική νομοθεσία με την ανοικτή τραπεζική ήταν ο νόμος Fintech που δημοσιεύθηκε στις 9 Μαρτίου 2018. Το άρθρο 76 ορίζει ότι πρέπει να καθιερωθούν τυποποιημένες διεπαφές προγραμματισμού εφαρμογών υπολογιστή (API) που επιτρέπουν τη συνδεσιμότητα και την πρόσβαση σε άλλες διεπαφές και τρίτα μέρη που ειδικεύονται στις τεχνολογίες προκειμένου να μοιραστούν τα ακόλουθα δεδομένα και πληροφορίες: ανοιχτά οικονομικά δεδομένα, συγκεντρωτικά δεδομένα και δεδομένα συναλλαγών. Κατά συνέπεια, περισσότερα από 2.300 ιδρύματα ήταν τεχνικά υποχρεωμένα να ανταλλάσσουν πληροφορίες.[33]

Επιπλέον, στις 10 Μαρτίου 2020, η Μεξικανική Κεντρική Τράπεζα δημοσίευσε την εγκύκλιο 2/2020 με ερμηνευτικές διατάξεις του νόμου, που αφορούν ειδικά την ανοικτή τραπεζική για τις εταιρείες πληροφοριών πίστωσης και τα γραφεία εκκαθάρισης.[34] Σε αυτήν την περίπτωση, απαιτήθηκαν διαφορετικές οντότητες χρηματοοικονομικής αγοράς για να μοιράζονται πληροφορίες μέσω API.

Βραζιλία

Η πιο πρόσφατη κίνηση της Κεντρικής Τράπεζας της Βραζιλίας ήταν η ανάπτυξη του μοντέλου ανοικτής τραπεζικής της Τράπεζας, το οποίο απαιτεί από τις τράπεζες και τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα να διαθέτουν πληροφορίες σχετικά με τις παραδοσιακές χρηματοοικονομικές υπηρεσίες και προϊόντα. [35]

Η εφαρμογή υποχρεωτική για ιδρύματα με μεγάλα μεγέθη, σημαντική διεθνή δραστηριότητα και προφίλ υψηλού κινδύνου και προαιρετικά για όλα τα άλλα ιδρύματα.

Χιλή

Στα τέλη του 2020, η κυβέρνηση της Χιλής ανακοίνωσε ότι επεξεργάζεται μια πρόταση για τη ρύθμιση της δραστηριότητας των εταιρειών χρηματοοικονομικής τεχνολογίας και για την ενσωμάτωση ενός ανοικτού τραπεζικού προτύπου για την αγορά. Ως αποτέλεσμα ψηφίστηκε ο νόμος περί χρηματοοικονομικής φορητότητας, ένα σύνολο κανονισμών που αποσκοπούσαν στη διευκόλυνση της μεταφοράς δεδομένων μεταξύ τραπεζών και χρηματοοικονομικών παρόχων.[36][37]

Από τις αρχές του 2021, οι τράπεζες έχουν αρχίσει να πραγματοποιούν επενδύσεις για να ανοίξουν τα συστήματα τους σε άλλους παρόχους, οι οποίοι υποστηρίζουν τη σύνδεση εταίρων, μια αλλαγή που ωθείται, εν μέρει, από τους νόμους ανοικτής τραπεζικής αλλού, όπως αυτοί στο Μεξικό.

Κολομβία

Η Κολομβία ανακοίνωσε επίσης το ενδιαφέρον της για ανάπτυξη ενός ανοικτού τραπεζικού προτύπου, αλλά πρόκρινε ένα εθελοντικό μοντέλο, επιτρέποντας στα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα να κινηθούν με τον δικό τους ρυθμό.[38]

Υπόλοιπος κόσμος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ορισμένες άλλες χώρες ξεκίνησαν πρωτοβουλίες ανοικτής τραπεζικής βάσει των ευρωπαϊκών και βρετανικών μοντέλων είτε μέσω της συνεργασίας του κλάδου είτε μέσω νομοθετικών αλλαγών. Ένα έργο ανοικτής τραπεζικής ξεκίνησε στην Αυστραλία την 1η Ιουλίου 2019 στο πλαίσιο του έργου για τα δικαιώματα των καταναλωτών από το Υπουργείο Οικονομικών της Αυστραλίας και την Αυστραλιανή Επιτροπή Ανταγωνισμού και Καταναλωτών.[39] Η νομοθεσία CDR ψηφίστηκε από το αυστραλιανό κοινοβούλιο τον Αύγουστο του 2019.[40]

Την 1η Ιουνίου 2017, μια ομάδα τραπεζίτων και εμπειρογνωμόνων χρηματοοικονομικής τεχνολογίας στη Νιγηρία δημιούργησαν την πρωτοβουλία Open Banking Nigeria για να οδηγήσουν την υιοθέτηση κοινών προτύπων API για τη χώρα.[41]

Κίνδυνοι ασφαλείας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η ανοικτή τραπεζική έκανε τις τράπεζες να ανοίξουν τις διεπαφές προγραμματισμού εφαρμογών (API) σε τρίτες εταιρείες χρηματοοικονομικης τεχνολογίας, κάτι που συνοδεύεται από κινδύνους ασφαλείας. Οι πελάτες που χρησιμοποιούν εφαρμογές ανοικτής τραπεζικής απέκτησαν μια εντελώς νέα σχέση εμπιστοσύνης. Οι χάκερ μπορούν να στοχεύσουν εφαρμογές τρίτων και διάφοροι υπάλληλοι μπορεί να αποκτήσουν υπερβολικά δικαιώματα πρόσβασης. Οι κακόβουλοι θα έχουν νέες ευκαιρίες για να εξαπατήσουν τους πελάτες των τραπεζών αλλά και τρίτες εταιρείες με απάτες ηλεκτρονικού ψαρέματος.[42][43]

API ανοικτής τραπεζικής στην Ελλάδα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στα πλαίσια της συμμόρφωσης με τη Οδηγία Υπηρεσιών Πληρωμών (Payment Services Directive 2 - PSD2) οι ελληνικές τράπεζες ανέπτυξαν API ανοικτής τραπεζικής που παρέχουν τη δυνατότητα σε Τρίτους Παρόχους (TPPs), όπως εταιρείες χρηματοοικονομικης τεχνολογίας, κατασκευαστές λογισμικού και νεοφυείς επιχειρήσεις, να αναπτύσσουν νέα προϊόντα και υπηρεσίες.

Παρά το γεγονός ότι δεν υπήρχε η σχετική εμπειρία στην Ελλάδα, σχεδόν όλα τα εποπτευόμενα ιδρύματα έχουν πλέον ανοικτά APIs τους. Όμως σύμφωνα με τα δεδομένα Ιουλίου 2021, η αξιοποίηση από τρίτους υστερεί, πέραν μόνο των APIs των τεσσάρων μεγάλων συστημικών τραπεζών για τα οποία υπάρχει ζήτηση.[14]

Σε μια πρώτη εφαρμογή της ανοικτής τραπεζικής, οι τέσσερεις συστημικές τράπεζες έδωσαν τη δυνατότητα να μπορεί ο κάτοχος μέσω mobile banking να βλέπει τους λογαριασμούς από όλες τις άλλες ελληνικές τράπεζες κι από διεθνείς ηλεκτρονικές (π.χ. N26, Revolut, κλπ.) με σκοπό τη συγκέντρωση και την κατηγοριοποίηση εξόδων.[14]

Τράπεζα APIs Κυριότερα APIs Developer Portal
Εθνική Τράπεζα 30 Account Information, Confirmation of Funds, Payment Initiation, E-Commerce Simplify, E-Commerce Enterprise, ERP Bank Connection, File Management Platform, Digital Payments Wallet, Bill Payments Σύνδεσμος
Alpha Bank 5 Accounts, Payments, General Info, Funds Confirmation, ERP Integration Σύνδεσμος
Eurobank 3 Accounts, Payments, Funds Confirmation Σύνδεσμος
Τράπεζα Πειραιώς 8 PSD2 AIS, PSD2 PIS, PSD2 PIIS, Accounts, Cards, Customers, Transactions, General Info Σύνδεσμος
Τράπεζα Αττικής 3 Accounts, Payments, Funds Confirmation Σύνδεσμος
Παγκρήτια Τράπεζα 3 Accounts, Payments, Funds Confirmation Σύνδεσμος
Συνεταιριστική Τράπεζα Δράμας 3 Accounts, Payments, Funds Confirmation Σύνδεσμος Αρχειοθετήθηκε 2021-07-11 στο Wayback Machine.
Συνεταιριστική Τράπεζα Ηπείρου 3 Accounts, Payments, Funds Confirmation Σύνδεσμος
Συνεταιριστική Τράπεζα Θεσσαλίας 3 Accounts, Payments, Funds Confirmation Σύνδεσμος
Συνεταιριστική Τράπεζα Καρδίτσας 3 Accounts, Payments, Funds Confirmation Σύνδεσμος Αρχειοθετήθηκε 2021-07-11 στο Wayback Machine.
Συνεταιριστική Τράπεζα Κεντρικής Μακεδονίας 2 Transactions, Funds Confirmation Σύνδεσμος Αρχειοθετήθηκε 2021-07-11 στο Wayback Machine.
Συνεταιριστική Τράπεζα Χανίων 4 Accounts, Payments, Funds Confirmation, Open Data Σύνδεσμος
Aegean Baltic Bank - Μη διαθέσιμο
Viva - Μη διαθέσιμο

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Open Banking Working Group. «The Open Banking Standard» (PDF). HM Treasury. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 18 Απριλίου 2017. Ανακτήθηκε στις 18 Απριλίου 2017. 
  2. Premchand, A.; Choudhry, A. (Feb 2018). «Open Banking APIs for Transformation in Banking». 2018 International Conference on Communication, Computing and Internet of Things (IC3IoT): 25–29. doi:10.1109/IC3IoT.2018.8668107. ISBN 978-1-5386-2459-3. https://ieeexplore.ieee.org/document/8668107. 
  3. «Data sharing and open banking | McKinsey». www.mckinsey.com. Ανακτήθηκε στις 29 Οκτωβρίου 2020. 
  4. Brodsky, Laura· Oakes, Liz (Σεπτεμβρίου 2017). «Data sharing and open banking». McKinsey & Company. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Νοεμβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 7 Νοεμβρίου 2017. 
  5. «When Open Innovation comes to banking - BNP Paribas» (στα αγγλικά). BNP Paribas. https://group.bnpparibas/en/news/open-innovation-banking. Ανακτήθηκε στις 2020-10-29. 
  6. «Open banking: The new face of digital transformation». IBM RegTech Innovations Blog (στα Αγγλικά). 3 Απριλίου 2018. Ανακτήθηκε στις 29 Οκτωβρίου 2020. 
  7. Scholten, Ulrich. «Banking-as-a-Service - what you need to know». VentureSkies. Ανακτήθηκε στις 28 Μαΐου 2020. 
  8. Λιδωρίκης, Αλέκος (11 Αυγούστου 2019). «Η έλευση της «ανοικτής τραπεζικής» διευκολύνει τις συναλλαγές». Η Καθημερινή. https://www.kathimerini.gr/economy/business/1037964/i-eleysi-tis-anoiktis-trapezikis-dieykolynei-tis-synallages/. 
  9. «European Parliament adopts European Commission proposal to create safer and more innovative European payments». EU Commission. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Ιουλίου 2016. Ανακτήθηκε στις 4 Μαΐου 2016. 
  10. 10,0 10,1 10,2 Kevin Peachey· και άλλοι. (21 Νοεμβρίου 2017). «The Disruptors - Money». BBC News. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Νοεμβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 21 Νοεμβρίου 2017. 
  11. «Πολιτική για τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες». Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Μάιος 2021. 
  12. «Οδηγία (ΕΕ) 2015/2366 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 25ης Νοεμβρίου 2015 σχετικά με υπηρεσίες πληρωμών στην εσωτερική αγορά, την τροποποίηση των οδηγιών 2002/65/ΕΚ, 2009/110/ΕΚ και 2013/36/ΕΕ και του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1093/2010 και την κατάργηση της οδηγίας 2007/64/ΕΚ». Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. 25 Νοεμβρίου 2015. 
  13. «Νόμος 4537/2018 Ενσωμάτωση στην ελληνική νομοθεσία της Οδηγίας 2015/2366/ΕΕ για τις υπηρεσίες πληρωμών και άλλες διατάξεις». Τaxheaven. 
  14. 14,0 14,1 14,2 Ριζόπουλος, Γιάννης (1 Ιουλίου 2021). «PSD2 – με στόχο των εκδημοκρατισμό των e-πληρωμών». Digital Finance. 
  15. «PSD2 Access to Bank Accounts». Berlin Group. 30 Ιουνίου 2021. 
  16. «Ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με μια στρατηγική πληρωμών λιανικής για την ΕΕ». Ευρωπαϊκή Επιτροπή. 24 Σεπτεμβρίου 2020. 
  17. Manthorpe, Rowland (October 16, 2017). «To change how you use money, Open Banking must break banks». Wired UK (Condé Nast). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2017-12-22. https://web.archive.org/web/20171222104615/http://www.wired.co.uk/article/open-banking-psd2-regulation-banking. Ανακτήθηκε στις 2017-12-29. 
  18. Manthorpe, Rowland (17 Απριλίου 2018). «What is Open Banking and PSD2? Wired explains». Wired UK. 
  19. «Meet the regulated providers». Open Banking Implmentation Entity. 
  20. «Finance-as-a-Service: API Playbook» (PDF). The Association of Banks in Singapore & Monetary Authority of Singapore. 
  21. 21,0 21,1 21,2 Smith, Toby (31 Οκτωβρίου 2019). «Open Banking Goes East». CAPCO. 
  22. «DBS Application Programming Interfaces». DBS Bank. 
  23. «Report of Review Committee on Open APIs: Promoting Open Innovation» (PDF). Review Committee on Open APIs. Japanese Bankers Association (JBA). 13 Ιουλίου 2017. 
  24. Gehrke, Norbert (29 Μαρτίου 2019). «Open Banking & Open APIs in Japan». Medium. 
  25. «A New Era of Smart Banking». Hong Kong Monetary Authority (HKMA). 29 Σεπτεμβρίου 2017. 
  26. «Open API Framework for the Banking Sector: One year on». Hong Kong Monetary Authority (HKMA). 31 Ιουλίου 2019. 
  27. Caribbean, Economic Commission for Latin America and the (1 Απριλίου 1994). The informal sector and poverty in Latin America (στα Αγγλικά). CEPAL. 
  28. «What Countries have the Highest Fraud Cases for Ecommerce?» (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 23 Μαΐου 2021. 
  29. «Concentration in Mexico». tradingeconomics.com. Ανακτήθηκε στις 23 Μαΐου 2021. 
  30. Airfox (19 Αυγούστου 2019). «Why banks in Brazil are ripe for disruption». Medium (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 23 Μαΐου 2021. 
  31. «CFDI: Mexico's Electronic Invoicing Model That's Become a Reference Across all of Latin America». Edicom CFDI (στα Αγγλικά). 14 Μαρτίου 2018. Ανακτήθηκε στις 23 Μαΐου 2021. 
  32. «LatAm turns to Mexico's year-old fintech law as a model for regulation». www.spglobal.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 23 Μαΐου 2021. 
  33. «Reporte Open Banking MX-2019» (PDF). Cecoban Mexico. 2019. 
  34. «Interfaces de programación, disposiciones, Banco de México». www.banxico.org.mx. Ανακτήθηκε στις 23 Μαΐου 2021. 
  35. Open Banking: entenda o que é e como poderá ajudar na sua vida financeira, https://www.youtube.com/watch?v=rs0D8KgOpLo, ανακτήθηκε στις 2021-05-23 
  36. «BNamericas - Chile financial portability bill becomes law». BNamericas.com. Ανακτήθηκε στις 23 Μαΐου 2021. 
  37. https://magnet.cl. «Gob.cl - Portabilidad Financiera». Gobierno de Chile (στα Ισπανικά). Ανακτήθηκε στις 23 Μαΐου 2021. 
  38. «Open banking en Colombia se prepara para despegar». iupana (στα Ισπανικά). 8 Φεβρουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 23 Μαΐου 2021. 
  39. «Open banking era dawns in Australia». SBS News. June 29, 2019. https://www.sbs.com.au/news/open-banking-era-dawns-in-australia. 
  40. O'Brien, Kate. «ASX shares that could benefit from Open Banking». Yahoo! Finance. Yahoo. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 31 Οκτωβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 31 Οκτωβρίου 2019. 
  41. Open Technology Foundation (Ιουνίου 2017). «Objectives». Open Banking Nigeria. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Φεβρουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 11 Ιουλίου 2021. 
  42. «The Risks of Open Banking: Are Banks and their Customers Ready for PSD2? - Security News - Trend Micro USA». 
  43. «Open banking generates cybersecurity risks - Fintech News».