Αλέξανδρος Μάτσας

Αλέξανδρος Μάτσας
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη μητρική γλώσσα	Αλέξανδρος Μάτσας (Ελληνικά)
Γέννηση	1910 Αθήνα
Θάνατος	1969 Λονδίνο
Χώρα πολιτογράφησης	Ελλάδα
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσες	νέα ελληνική γλώσσα
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	διπλωμάτης ποιητής συγγραφέας

Ο Αλέξανδρος Μάτσας (1910 - 1969) ήταν Έλληνας διπλωμάτης και λογοτέχνης.

Βιογραφικά στοιχεία

Γεννήθηκε στην Αθήνα και ήταν γιος του Αντωνίου Μάτσα, μηχανικού και βουλευτή, και της Θεοδώρας Καμπά, της γνωστής οικογένειας των κτηματιών και μετέπειτα, οινοπαραγωγών. Σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών καθώς και πολιτικές & οικονομικές επιστήμες στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. Ακολούθησε σταδιοδρομία στο διπλωματικό σώμα εισερχόμενος σε αυτό το 1934 στη θέση του Ακολούθου του υπουργείου Εξωτερικών. Υπηρέτησε ως υποπρόξενος στην Μανσούρα (1937) και την Αλεξάνδρεια (1939), και στην περίοδο του πολέμου ως Γραμματέας Πρεσβείας στην Αγγλία και στην Aίγυπτο. Υπηρέτησε A' Γραμματέας Πρεσβείας στο Παρίσι (1947) καθώς και Επιτετραμμένος στη Χάγη την περίοδο 1949 - 1953. Το 1953 μετατέθηκε στη Ρώμη με την ιδιότητα του Συμβούλου Πρεσβείας και το 1957 επανήλθε στην Ελλάδα αναλαμβάνοντας Διευθυντής A' Πολιτικής Διευθύνσεως του υπουργείου Εξωτερικών. Το 1959 ανέλαβε πρέσβης στην Άγκυρα και τον Φεβρουάριο του 1962 μετατέθηκε στην ελληνική πρεσβεία της Ουάσινγκτον, θέση στην οποία παρέμεινε μέχρι και τον Σεπτέμβριο του 1967, όταν και παραιτήθηκε από το διπλωματικό σώμα.

Απεβίωσε αιφνίδια το 1969 στην Αθήνα. Κατοικούσε στην πλατεία Σκουζέ. Ήταν παντρεμένος με την Ελένη Αργυροπούλου, χήρα του Σπυρίδωνα Σαλταφέρα (Πληρεξούσιου Υπουργού A' στην Άγκυρα) και κόρη του διπλωμάτη Κίμωνα Αργυρόπουλου. Eίχαν αποκτήσει μια κόρη, την Ρωξάνη Μάτσα, οινοπαραγωγό.

Λογοτεχνικό έργο

Είχε γράψει ποιητικές συλλογές και θεατρικά έργα. Εμφανίστηκε για πρώτη φορά στα γράμματα σε νεαρή ηλικία –ως Aléco Matsas– με το ποιητικό του έργο «Le vieux jardin, avec une préface de C. Palamas» (1925). Ακολούθησαν:

• Ποιήματα, 1930-1934 (1934, εκδ. Κασταλία) [14 ποιήματα]
• Contemporary Poetry and Drama in Greece. Reprint of an article which is to appear in the «Bulletin of the John Rylands Library», Vol. 27. Manchester, 1942 Συμπεριλαμβάνει ανωνύμως το ποίημα «Μαραθών, 1941» (σσ. 14-15), σε δική του μετάφραση στα αγγλικά, το οποίο θα δημοσιευτεί στην Ελλάδα το 1946.
• Ποιήματα (Mάρτιος 1946, εκδ. Τετράδιο) [31 ποιήματα] Το λιοντάρι του εξωφύλλου είναι σχέδιο του Γιάννη Τσαρούχη και χρησιμοποιήθηκε ως βινιέτα εξωφύλλου σε όλες τις κατοπινές εκδόσεις έργων του.
• Grèce, Le carrefour des dieux et des hommes (Aύγουστος 1955, εκδ. Anton Economides - B. Arthaud, Suisse) Έκδοση στη μνήμη του Ευγένιου Ευγενίδη με ποιήματα Ελλήνων ποιητών και φωτογραφίες του J.P. Launey. Συμπεριλαμβάνει απόσπασμα από το ποίημα «Μεσημβρινή ενατένισις εν Δήλω» (σελ. 37), σε δική του μετάφραση στα γαλλικά.
• Ποιήματα, Εκλογή (1964, εκδ. Ίκαρος) [38 ποιήματα]
• Ποιήματα - Ανθολογία (1995, εκδ. Ερμής) [42 ποιήματα] Εισαγωγή και επιλογή ποιημάτων Γ.Π. Σαββίδης. Προμετωπίδα του ποιητή.
• Στο τριμηνιαίο περιοδικό ποίησης «Τα Ποιητικά» (τευχ. 7, Δεκέμβριος 2012) παρουσιάστηκαν 3 άγνωστα ποιήματα του Mάτσα (σσ. 5-6) της περιόδου 1944-1954, από το αρχείο της κόρης του.
• Ποιήματα (2013, εκδ. Ρωξάνη Mάτσα) [15 ποιήματα] Επιλογή ποιημάτων Kώστας Γ. Παπαγεωργίου. Προμετωπίδα του ποιητή. Έκδοση εκτός εμπορίου που διανεμήθηκε σε εκδήλωση-αφιέρωμα στον ποιητή, και πραγματοποιήθηκε τη Δευτέρα 4 Μαρτίου 2013 στην Aίθουσα Δημήτρης Μητρόπουλος του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών.
• Άπαντα Ποιήματα (2015, εκδ. Παπαδόπουλος) Επιμέλεια Kώστας Γ. Παπαγεωργίου.

Παράλληλα εξέδωσε τρία θεατρικά έργα:

• Κλυταιμνήστρα (1945, εκδ. Τετράδιο) [Προμετωπίδα του Γιάννη Τσαρούχη]. Παρουσιάστηκε στο Εθνικό Θέατρο.
• Ιοκάστη - τραγωδία (1952, αυτοέκδοση) [Προμετωπίδα του Γιάννη Τσαρούχη]. Παρουσιάστηκε στο Εθνικό Θέατρο.
• Κροίσος - Έμμετρον δράμα εις πράξεις τρεις (1959, αυτοέκδοση) [Προμετωπίδα του ποιητή]. Η παράσταση τιμήθηκε, το 1960, με το Α΄ κρατικό βραβείο θεάτρου. Η πρώτη παραγωγή έγινε στο Εθνικό Θέατρο τη θεατρική περίοδο 1962-1963 (10/01/1963 - 27/01/1963) σε σκηνοθεσία Αλέξη Σολομού και σκηνογραφία Γεωργίου Βακαλό. Διανομή: Θάνος Κωτσόπουλος, Nίκος Καζής, Θάνος Λειβαδίτης, Ελένη Χατζηαργύρη κ.α.

Έγραψε δύο μονόπρακτα με το ψευδώνυμο Αλέξανδρος Kάνζας, χωρίς να τα δημοσιεύσει ποτέ:

• Η φυγή (7 πρόσωπα· σε ένα από αυτά ακούγεται μόνο η φωνή, 13 σκηνές, 42 σελίδες σκριπτ)
• Ο γυρισμός (7 πρόσωπα, 12 σκηνές, 55 σελίδες σκριπτ)

Γλώσσα

Η γλώσσα που χρησιμοποιεί στα ποιήματά του μοιάζει με αυτή του Κωνσταντίνου Καβάφη, ο στίχος του όμως εκφράζεται κρυπτικά. Αν και συγκαταλέγεται στους ποιητές της γενιάς του τριάντα, δεν θεωρείται χαρακτηριστική περίπτωση αυτής, αφού ακολούθησε διαφορετικό δρόμο από τις κεντρικές μορφές αυτής.