Ακρωτήριο Ιασόνειον

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Συντεταγμένες: 41°8′0″N 37°41′0″E / 41.13333°N 37.68333°E / 41.13333; 37.68333

Για άλλες χρήσεις, δείτε: Ιασόνιο.
Ιασόνιο Άκρο
Η εκκλησία του Ιασωνείου ακρωτηρίου, σε φωτογραφία του 2009.
Τοποθεσία στο χάρτη
Τοποθεσία στο χάρτη
Ιασόνιο Άκρο
41°8′0″N 37°41′0″E
ΧώραΤουρκία
Διοικητική υπαγωγήΠερσεμπέ
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π • σ • ε )

To Ακρωτήριο Ιασόνειον (αγγλικά: Cape Jason‎‎) (τουρκικά: Yason Burnu‎‎) (τουρκικά: Iason‎‎) (αρχαία ελληνικά: Ιάσων‎‎) είναι ακρωτήρι στην άκρη της ομώνυμης χερσονήσου (Ιασόνιο Άκρο), το οποίο βρίσκεται κοντά στα χωριά Τσάιτεπε και Τσακά (επίσημη ονομασία: Αζίζιε), της περιοχής Περσεμπέ (τουρκικά: Perşembe, πρώην Βώνα)[1] της Επαρχίας Ορντού, στις βορειοανατολικές ακτές της κεντρικής Τουρκίας, προς τον Εύξεινο Πόντο.

Ονομασίες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το όνομα του ακρωτηρίου προέρχεται, από τον μυθικό ηγέτη των Αργοναυτών Ιάσονα.

Το Ακρωτήριο Ιασόνειον και η ομώνυμη χερσόνησος, αναφέρονται στη βιβλιογραφία και ως Ιασονία ακτή ή Ιασόνιο Άκρο ή "Ιασονίαν ακράν" ή "άκραν Ιασόνιον" ή "Ιασόνιον άκρον" ή "Ιασόνειον άκρον"[2] ή Ιασόνειον Ακρωτήριον[3][4] ή Ίασον ή Βοώνα ή Καπό Βόνα, ακρωτήρι του Ευξείνου Πόντου,[5][6]

Ιστορικό[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κατά την αρχαιότητα κοντά στο ακρωτήριο, στην Ιασόνια ακτή, υπήρχε εκεί ναός αφιερωμένος στον Δία και τον Ιάσονα κοντά στο σημείο, που είχε σταθεί κατά την διάρκεια της Αργοναυτικής εκστρατείας (ακολουθώντας τον μύθο για το Χρυσόμαλλο δέρας), με σκοπό του ναού την προστασία των ναυτικών από τα ύπουλα νερά της Μαύρης Θάλασσας.[7]

Ελληνορθόδοξη εκκλησία του Αγίου Νικολάου, του 1868, στο Ιασόνειο ακρωτήριο.

Μια εκκλησία αργότερα, αφιερωμένη στον Άγιο Νικόλαο[8][9] αντικατέστησε τον αρχαϊκό ναό με παρόμοια αποστολή (την προστασία των ναυτικών). Κείτεται σε κατάφυτο μοναχικό σημείο, ακριβώς δίπλα σε ένα φάρο, με θέα τα κύματα του Εύξεινου, να χτυπούν τον Πόντο. Η εκκλησία του Αγίου Νικολάου ή εκκλησία του Ιάσονα, όπως λέγεται ακόμα και σήμερα, χτίστηκε με ιδιαίτερη αρχιτεκτονική το 1868 από χριστιανούς Γεωργιανούς και Έλληνες κατοίκους της περιοχής, ενώ έγιναν εργασίες συντήρησης, αναστήλωσης και αποκατάστασης το 2004. Η εκκλησία, στέκεται ακόμα, παράλληλα με τα ερείπια της περίφραξης του κήπου της.

Γενικά, υπήρχαν τουλάχιστον τρεις εκκλησίες που βρίσκονταν στο Ιασόνιον Άκρο, όπως αυτές του Αγίου Νικολάου, του Αγίου Ανδρέα και της Θεοτόκου, η οποία πιθανόν να ήταν μοναστήρι. Αρχαιολογικά κατάλοιπα κοντά στη θάλασσα έχουν ταυτιστεί με τους βοηθητικούς χώρους του μοναστηριού. Στο κέντρο περίπου της χερσονήσου δεσπόζει σήμερα μόνο η εκκλησία του Αγίου Νικολάου.[10]

Φυσικός & αρχαιολογικός χώρος Ιασόνειου Άκρου[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο φυσικός και αρχαιολογικός χώρος του Ιασονείου συνορεύει με το χωριό Çaytepe της περιοχής Περσεμπέ, σε μια μικρή χερσόνησο με θέα τη θάλασσα. Αυτή η περιοχή είναι σήμερα ενταγμένη σε κυβερνητικό πρόγραμμα προστασίας του περιβάλλοντος, κατατασσόμενη ως δευτέρου βαθμού. Ο χώρος λειτουργεί τουριστικά από την 10η Ιανουαρίου του 2008.

Στη χερσόνησο Ιασόνιο Άκρο,[11] που διαμορφώνει το ακρωτήριο, (Yaso) ουσιαστικά βρισκόταν ένας πολύ παλιός οικισμός – πόλη,[12] μόλις 300 μέτρα δυτικά του Γιαλαντζί Γιασών (Ψευδο-Ιάσονα, Yalancı Yason). Το Ιασόνιον Άκρον βρίσκεται ανάμεσα στις δυο αποικίες της Σινώπης, την αρχαία Αμισό (Σαμψούντα) και τα Κοτύωρα (Ορντού), εκεί που σύμφωνα με τη μυθολογία οι Αργοναύτες έκαναν θυσίες προς τιμή του Δία πριν φθάσουν στην Κολχίδα και μέχρι σήμερα διατηρεί το όνομα του Ιάσονα (Γιασών Μπουρουνού ή Γιασούν Μπουρουνού, δηλαδή το ακρωτήριο του Ιάσονα, Yason Burunu).

Το βορειοδυτικό τμήμα αυτής της χερσονήσου είναι το βραχώδες ακρωτήριο, ενώ στο ανατολικό τμήμα υπήρχε ένα από τα καλύτερα φυσικά λιμάνια του Πόντου, το οποίο ονομαζόταν Γενήτης.[13][14][15] Κατά την αρχαιότητα υπήρχε ναός αφιερωμένος στο Δία.[16]

Η έρευνα στις καταθέσεις αργίλου και την κεραμική, κατά την αρχαιότητα, δείχνει στοιχεία κέντρου παραγωγής και εμπορίου. Η πόλη συνέχισε να λειτουργεί κατά και μετά την αρχαιότητα ως περιφερειακό κέντρο για το θαλάσσιο εμπόριο. Υπόλοιπα από τα ερείπια βρίσκονται διάσπαρτα σε διάφορα σημεία της ακτογραμμής. Αρχαία λιμάνια και σημεία αναπαραγωγής των ψαριών μπορεί επίσης ακόμα να δει κανείς και σήμερα. Τους βυζαντινούς και υστεροβυζαντινούς χρόνους οι χριστιανοί κάτοικοι της περιοχής, έρχονταν εδώ, μετά τον εορτασμό της γέννησης του Ιησού (Χριστούγεννα), κατά τον εορτασμό των Θεοφανίων (γιορτή των Φώτων) προκειμένου να παρακολουθήσουν τον αγιασμό των υδάτων.

Ένας κεραμικός κλίβανος στα ανατολικά και μία λαξευμένη δεξαμενή, ίσως για την επεξεργασία αλατιού, συμπληρώνουν επίσης τα αρχαιολογικά ευρήματα, του Ιασονίου Άκρου.[17]

Τουρισμός[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο χώρος έχει προκαλέσει την προσοχή εγχώριων και ξένων τουριστών, καθώς απέχει από το αεροδρόμιο Σαμψούν-Τσαρσαμπά (τουρκικά: Samsun Çarşamba Havalimanı, αγγλικά: Samsun-Çarşamba Airport), της Σαμψούντας (Samsun, αρχαία ελληνικά: Αμισός) περίπου 100 χιλιόμετρα, από τα Κοτύωρα (Ορντού, Ordu) 35 χιλιόμετρα και την Περσεμπέ (Perşembe) περίπου 20 χιλιόμετρα. Η διαδρομή γίνεται από τον αυτοκινητόδρομο Ορντού - Σαμψούντας και στη συνέχεια τον παραλιακό δρόμο (Bolaman-Efirli) για 42 χιλιόμετρα.[18]

Παρά το γεγονός ότι το μπροστινό μέρος του ακρωτηρίου είναι βραχώδες, υπάρχουν σημεία προσβασιμότητας στην περιοχή και με πλοίο. Επιπλέον, στην ακτή της χερσονήσου, που είναι σχεδόν εξ ολοκλήρου διακοσμημένη με βότσαλα και κοχύλια, πολλοί τουρίστες πηγαίνουν εκεί, για θαλάσσια σπορ και καταδύσεις.

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • A. Joanne, E. Isambert, "Itinéraire Descriptif, Historique et Archéologique de l’Orient", Paris 1861,
  • Οδυσσέας Λαμψίδης, “Μιχαήλ του Πανάρετου Περί των Μεγάλων Κομνηνών”, Αρχείον Πόντου 22:5-128, 1958
  • A. Bryer, D. Winfierld, "The Byzantine Monuments and Topography of the Pontos", Wascington 1985,
  • Özhan Öztürk, “Black Sea: Encyclopedic Dictionary”. 2 Volumes. Heyamola Publishing. Istanbul. 2005. (Μαύρη Θάλασσα: Εγκυκλοπαιδικό Λεξικό. 2 τόμοι, Κωνσταντινούπολη 2005), ISBN 975-6121-00-9.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ The Greek villages of Pontus - Κοτύωρα (Ορδού) - Kotyora (Ordou), Τμήμα Βώνας (Section Vona): Γιασών (Ιασόνιον) - Yiason (Yiasonion), με πηγές: Center of Asia Minor Studies (Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών) και Christos Samouilidis, "The History of Pontian Hellenism", Thessaloniki 1992.
  2. ↑ Ιασόνειον Άκρον[νεκρός σύνδεσμος] (Yason burnu)
  3. ↑ Μελέτιος, "Μελετίου Γεωγραφία παλαιά και νέα". Συλλεχθείσα εκ διαφόρων Συγγραφέων Παλαιών τε και Νέων, και εκ διαφόρων Επιγραφών των εν Λίθοις, και εις κοινήν Διάλεκτον εκτεθείσα, χάριν των πολλών του ημετέρου Γένους. Προσφωνηθείσα δε τω εντιμοτάτω και ευγενεστάτω Κυρίω Κυρίω Παναγιώτη Σαράφη Τανύν πρώτον εκδοθείσα τύποις, και μετ΄ επιμελείας διορθωθείσα. 1η έκδ. Παρά Νικολάω Γλυκεί τω εξ Ιωαννίνων. Ενετίησι 1728, επίσης: Geōgraphia Palaia Kai Nea Syllechtheisa ek diaphorōn Syngrapheōn Palaiōte kai Neōn, Εκδότης: Para Nikolaō Glykei, 1728, σελ. 479: Ασία, Καππαδοκία: [...] "και το Ιασόνειον Ακρωτήριον, κοινώς Κάβο του Αγίου Θωμά, και Ποταμός του αυτού ονόματος". [...]
  4. ↑ Ιασόνειον Ακρωτήριο (Aziziye Köyü)
  5. ↑ Ξενοφών, "Κύρου Ανάβασις", Βιβλ. 5, Κεφ. 10, σελ. 317, "Recognovit et illustravit" (συγγραφέας, επιμέλεια: Carl Wilhelm Krüger), 1826.
  6. ↑ Νικόλαος Λωρέντης, "Λεξικόν των αρχαίων μυθολογικών, ιστορικών και γεωγραφικών κυρίων ονομάτων", εκ της τυπογραφίας Αντωνίου Μπένκου, Εν Βιέννη της Αυστρίας 1837, σελ. 214: [...] "όθεν η Ιασονία ακτή. Ακρωτήριον του Ευξείνου Πόντου πλησίον της Σινώπης εις το οποίον λέγεται ότι ήραξεν ο Ιάσων μετά των Αργοναυτών ότε έπλεεν εις την Κολχίδα. τανύν Ίασον ή Καπό Βόνα. Ξεφ. Κυρ. Αναβ. στ', 2, 1. η άκρα, παρά Στράβ. και Αρριαν."[...]
  7. ↑ Ξενοφών, "Ανάβασις", VI.2.1: [...] "καὶ παραπλέοντες ἐθεώρουν τήν τε Ἰασονίαν ἀκτήν, ἔνθα ἡ Ἀργὼ λέγεται ὁρμίσασθαι." [...]
  8. ↑ Μητροπολίτη Πάφου Γεωργίου, "Προσφώνηση στο Συνέδριο για τον Ποντιακό Ελληνισμό, Πάφος, 3/05/2014", στην ιστοσελίδα: www.impaphou.org
  9. ↑ Ο Άγιος Νικόλαος στο Ιασόνειο ακρωτήριο, 11/06/2010, στην ιστοσελίδα: "Εύξεινος Λέσχη Ποντίων Κέρκυρας".
  10. ↑ Ιασόνειον Άκρον[νεκρός σύνδεσμος], Επιτροπή Ποντιακών Μελετών
  11. ↑ Στράβων, ΧΙΙ.3.17: [...] "Έν δὲ τῇ παραλίᾳ ταύτῃ ἀπὸ Ἀμισοῦ πλέουσιν ἡ Ἡράκλειος ἄκρα πρῶτον ἔστιν, εἶτ᾽ ἄλλη ἄκρα Ἰασόνιον καὶ ὁ Γενήτης, εἶτα Κοτύωρα πολίχνη". [...]
  12. ↑ Ιασόνειον, Γιασών[νεκρός σύνδεσμος], Επιτροπή Ποντιακών Μελετών, Πηγή: Γεωγραφία του Πόντου, Γ. Δομνηνού 1896 - Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών.
  13. ↑ Σκύλαξ, "Περίπλους", 88: [...] "Μετά δε Τιβαρινούς, Χάλυβες εἰσίν ἒθνος, και Γενήτη λιμήν κλειστός Ἀμένεια πόλις Ἐλληνίς, και Ἀσινεία ἀκρόπολις Ἐλληνίς". [...]
  14. ↑ Απολλώνιος Ρόδιος, "Αργοναυτικά", ΙΙ.378; [...] "Ζηνὸς Ἐυξείνοιο Γενηταίην ὑπὲρ ἄκρην". [...]
  15. ↑ Στράβων, ΧΙΙ.3.17: [...] "Έν δὲ τῇ παραλίᾳ ταύτῃ ἀπὸ Ἀμισοῦ πλέουσιν ἡ Ἡράκλειος ἄκρα πρῶτον ἔστιν, εἶτ᾽ ἄλλη ἄκρα Ἰασόνιον καὶ ὁ Γενήτης, εἶτα Κοτύωρα πολίχνη". [...]
  16. ↑ Ιασόνειον Άκρον[νεκρός σύνδεσμος], Επιτροπή Ποντιακών Μελετών
  17. ↑ Ιασόνειον Άκρον[νεκρός σύνδεσμος], Επιτροπή Ποντιακών Μελετών
  18. ↑ Πηγή: Türkiye Karayolları Yol Haritası (Τουρκία: Αυτοκινητόδρομοι: Χάρτης πορείας).

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]



CC-BY-SA
Μετάφραση 		Στο λήμμα αυτό έχει ενσωματωθεί κείμενο από το λήμμα Cape Jason της Αγγλικής Βικιπαίδειας, η οποία διανέμεται υπό την GNU FDL και την CC-BY-SA 4.0. (ιστορικό/συντάκτες).
CC-BY-SA
Μετάφραση 		Στο λήμμα αυτό έχει ενσωματωθεί κείμενο από το λήμμα Yason Burnu της Τουρκικής Βικιπαίδειας, η οποία διανέμεται υπό την GNU FDL και την CC-BY-SA 4.0. (ιστορικό/συντάκτες).
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Ακρωτήριο_Ιασόνειον&oldid=10364520"