Μετάβαση στο περιεχόμενο

Αρχή Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
(Ανακατεύθυνση από ΑΔΑΕ)
Αρχή Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών
Γενικές πληροφορίες
Σύσταση27 Φεβρουαρίου 2003, πριν 21 έτη (2003-02-27)
ΔικαιοδοσίαΒουλή των Ελλήνων
ΈδραΙερού Λόχου 3, Αμαρούσιον
ΠρόεδροςΧρήστος Ράμμος (από 12/06/2019)
Ιστότοποςadae.gov.gr

Η Αρχή Διασφάλισης Απορρήτου των Επικοινωνιών (ΑΔΑΕ) είναι η ανεξάρτητη διοικητική αρχή, η οποία κατά το Σύνταγμα (άρθρο 19 παράγραφος 2) έχει ως αποστολή τη διασφάλιση του απορρήτου των επικοινωνιών. Η Αρχή Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών είναι μία από τις πέντε (5) συνολικώς ανεξάρτητες αρχές, των οποίων η ύπαρξη προβλέπεται από το Σύνταγμα, μετά τη συνταγματική αναθεώρηση του 2001.

Πρόβλεψη ιδρύσεως της ΑΔΑΕ

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Υλοποιώντας τη διάταξη του άρθρου 19§2 του Συντάγματος, η οποία προστέθηκε μετά την αναθεώρηση του Συντάγματος από την Ζ' Αναθεωρητική Βουλή, ο ν. 3115/2003 (που φέρει τον τίτλο «Αρχή Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών» και είναι δημοσιευμένος στο ΦΕΚ Α΄ 47/27-2-2003) προέβλεψε τη σύσταση και λειτουργία αυτής της ανεξάρτητης αρχής. Σκοπός της ΑΔΑΕ είναι η προστασία του απορρήτου της επικοινωνίας, στον οποίο συμπεριλαμβάνεται ο έλεγχος της τήρησης των όρων και της διαδικασίας άρσης του απορρήτου.

Ειδικότερα περί της νομικής φύσεως της ΑΔΑΕ

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η ΑΔΑΕ ως ανεξάρτητη αρχή έχει ξεχωριστή νομική προσωπικότητα. Διαθέτει διοικητική αυτοτέλεια, ικανότητα αυτοτελούς παράστασης ενώπιον των δικαστηρίων και αρμοδιότητα έκδοσης εκτελεστών διοικητικών πράξεων. Υπόκειται σε κοινοβουλευτικό έλεγχο κατά τα οριζόμενα στον Κανονισμό της Βουλής (101Α §3 Σ, 1§3 ν. 3115/2003). Έδρα της είναι η Αθήνα, αλλά μπορεί να αποφασίζει την εγκατάσταση και λειτουργία γραφείων της και σε άλλες πόλεις της Ελλάδας.

Η ΑΔΑΕ είναι επταμελής, αποτελούμενη από τον Πρόεδρο, τον Αντιπρόεδρο και πέντε μέλη της, οι οποίοι επιλέγονται από τη Διάσκεψη των Προέδρων της Βουλής μαζί με ισάριθμους αναπληρωτές τους και διορίζονται με απόφαση του Υπουργού Δικαιοσύνης. Κατά την άσκηση των καθηκόντων τους απολαύουν προσωπικής και λειτουργικής ανεξαρτησίας, αλλά υπέχουν πειθαρχική και ποινική ευθύνη.

Αρμοδιότητες της ΑΔΑΕ

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι προβλεπόμενες από τον Νόμο αρμοδιότητες της ΑΔΑΕ διακρίνονται σε α)αρμοδιότητες ελέγχου, β)κανονιστικές αρμοδιότητες, γ)κατασταλτικές αρμοδιότητες, δ)αρμοδιότητες έμμεσης συμμετοχής στη διαδικασία άρσης του απορρήτου, ε)γνωμοδοτικές αρμοδιότητες, στ) αρμοδιότητες επιβολής διοικητικών κυρώσεων, ζ) εσωτερικές αρμοδιότητες για την εύρυθμη λειτουργία της, η) αρμοδιότητες συνεργασίας με άλλους φορείς.

Οι κυριότερες αρμοδιότητες ελέγχου της ΑΔΑΕ είναι: α)Η διενέργεια ελέγχων σε δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς. β)Η λήψη πληροφοριών από τους φορείς τους οποίους είναι αρμόδια να ελέγχει και από τους εποπτεύοντες Υπουργούς. γ)Η κλήση σε ακρόαση κάθε προσώπου που κατά την κρίση της μπορεί να συμβάλει στην αποστολή της.

Οι κανονιστικές αρμοδιότητές της έγκεινται στην έκδοση κανονιστικών πράξεων, που δημοσιεύονται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, με τις οποίες ρυθμίζεται κάθε διαδικασία και λεπτομέρεια σε σχέση με τις άλλες αρμοδιότητές της, καθώς και η γενικότερη διασφάλιση του απορρήτου των επικοινωνιών.

Κατασταλτικές αρμοδιότητές της συνιστούν: α)Η κατάσχεση των μέσων παραβίασης του απορρήτου που υποπίπτουν στην αντίληψή της. Τα αντικείμενα αυτά διατηρεί στην κατοχή της, ως μεσεγγυούχος, μέχρι να αποφανθούν για την τύχη τους τα αρμόδια δικαστήρια. β)Η καταστροφή πληροφοριών ή στοιχείων ή δεδομένων που αποκτήθηκαν με παράνομη παραβίαση του απορρήτου των επικοινωνιών.

Αρμοδιότητες της ΑΔΑΕ που αφορούν την έμμεση συμμετοχή της στη διαδικασία άρσης του απορρήτου είναι οι εξής: α)Η εξέταση καταγγελιών αναφορικά με τη διαδικασία άρσης του απορρήτου (6§1περ. ε΄ ν. 3115/2003). β)Ο έλεγχος της τήρησης των όρων και της διαδικασίας άρσης του απορρήτου (κατά τα άρθρα 3-5 ν. 2225/1994), χωρίς να υπεισέρχεται στην κατ’ ουσία κρίση των αρμόδιων δικαστικών αρχών (6§1περ. α΄ ν. 3115/2003). γ)Η τήρηση αρχείου απόρρητης αλληλογραφίας, στο οποίο περιέχονται οι κοινοποιούμενες στην ΑΔΑΕ διατάξεις των δικαστικών αρχών, με τις οποίες αποφασίζεται η άρση του απορρήτου (6§1περ. ζ΄ ν. 3115/2003, 5§4 ν. 2225/1994, όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 12 περ. β΄ ν. 3115/2003). δ)Η δυνητική γνωστοποίηση της επιβολής άρσης του απορρήτου στους θιγόμενους, μετά τη λήξη του μέτρου και εφόσον δεν διακυβεύεται ο σκοπός για τον οποίο διατάχθηκε (5§9 ν. 2225/1994,όπως αντικαταστάθηκε από το άρθρο 12 περ. δ΄ ν. 3115/2003).

Η αρμοδιότητα της ΑΔΑΕ για την επιβολή διοικητικών κυρώσεων θεσπίζεται με το άρθρο 11 ν. 3115/2003, το οποίο ορίζει ως κυρώσεις που μπορεί να επιβάλει σε φυσικά ή νομικά πρόσωπα, σε περίπτωση παραβάσεως της νομοθεσίας που αφορά το απόρρητο των επικοινωνιών, τις εξής: α)σύσταση για συμμόρφωση σε συγκεκριμένη διάταξη της νομοθεσίας με προειδοποίηση επιβολής κυρώσεων σε περίπτωση υποτροπής, β)πρόστιμο από δεκαπέντε χιλιάδες (15.000) ευρώ έως ένα εκατομμύριο πεντακόσιες χιλιάδες (1.500.000) ευρώ. Για την επιβολή κυρώσεων ρητώς ο νόμος απαιτεί αιτιολογημένη απόφαση της ΑΔΑΕ, ύστερα από προηγούμενη κλήση των παραπάνω προσώπων για παροχή εξηγήσεων.[1]

Η πιο σημαντική αρμοδιότητά της ΑΔΑΕ (απολογιστική-γνωμοδοτική) είναι η κατάρτιση, στο τέλος κάθε έτους, της έκθεσης πεπραγμένων της. Η ετήσια έκθεση πεπραγμένων υποβάλλεται στον Πρόεδρο της Βουλής, στον Υπουργό Δικαιοσύνης, στους αρχηγούς των κομμάτων που εκπροσωπούνται στη Βουλή και στους αρχηγούς των κομμάτων που εκπροσωπούνται στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Επίσης, ο νόμος προβλέπει την αρμοδιότητα της ΑΔΑΕ να συνεργάζεται με αντίστοιχες αρχές άλλων κρατών και με ευρωπαϊκούς και διεθνείς οργανισμούς για θέματα της αρμοδιότητάς της.

Σκάνδαλο υποκλοπών 2022

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις 24 Ιανουαρίου 2023, ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης, Αλέξης Τσίπρας, επισκέφθηκε τον πρόεδρο της ΑΔΑΕ, Χρήστο Ράμμο και παρέλαβε -μετά από αίτημα που είχε υποβάλει- φάκελο με ονόματα κυβερνητικών αξιωματούχων που παρακολουθούσε η ΕΥΠ.[2] Ακολούθως, επισκέφθηκε την Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Κατερίνα Σακελλαροπούλου, την οποία ενημέρωσε.[3]

Την επομένη, από το βήμα της Βουλής, ανέφερε ότι σε νόμιμη επισύνδεση από την ΕΥΠ βρίσκονταν ο υπουργός Εργασίας Κωστής Χατζηδάκης, ο αρχηγός ΓΕΕΘΑ, Κωνσταντίνος Φλώρος, ο αρχηγός ΓΕΣ Χαράλαμπος Λαλούσης, ο πρώην σύμβουλος εθνικής ασφάλειας, καθώς και οι πρώην και νυν επικεφαλής της διεύθυνσης εξοπλισμών. Κατόπιν, ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ-Π.Σ, κατέθεσε πρόταση μομφής κατά της κυβέρνησης, κατηγορώντας την για εκτροπή και παραβίαση του Συντάγματος.[4]

Ιστότοπος της ΑΔΑΕ

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο επίσημος ιστότοπος της ΑΔΑΕ βρίσκεται στην ηλεκτρονική διεύθυνση adae.gov.gr/.

  • Άρθρο 19 του Συντάγματος
  • Ν. 3115/2003, ΦΕΚ Α΄ 47/27-2-2003
  • Νικόλαος Κ. Παπαδόπουλος, Η προστασία του απορρήτου των επικοινωνιών - ερμηνευτική προσέγγιση του άρθρου 19 του Συντάγματος της Ελλάδας, Νομική Βιβλιοθήκη, 2008, σελ. 350-373.
  1. «Τι διοικητικές κυρώσεις μπορεί να επιβάλλει η ΑΔΑΕ;». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Ιουνίου 2020. 
  2. «Τσίπρας μετά τη συνάντηση με Ράμμο: Το φως νίκησε το σκοτάδι». kathimerini.gr. 24 Ιανουαρίου 2023. 
  3. «Παραίτηση του «πρωθυπουργού των υποκλοπών και της συγκάλυψης» ζητά ο Τσίπρας». efsyn.gr. 24 Ιανουαρίου 2023. 
  4. «Πρόταση μομφής κατά της κυβέρνησης κατέθεσε ο Αλέξης Τσίπρας». in.gr. 25 Ιανουαρίου 2023.