Άντα Σκερλ
| Άντα Σκερλ | |
|---|---|
| Γενικές πληροφορίες | |
| Γέννηση | 3 Απριλίου 1924[1] Λιουμπλιάνα[1] |
| Θάνατος | 29 Μαΐου 2009[1] Λιουμπλιάνα[1] |
| Χώρα πολιτογράφησης | Σλοβενία (από 1991) Σοσιαλιστική Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γιουγκοσλαβίας (έως 1991) Βασίλειο της Γιουγκοσλαβίας Βασίλειο των Σέρβων, Κροατών και Σλοβένων |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | Σλοβενικά[2] Γαλλικά[3] |
| Σπουδές | Πανεπιστήμιο της Λιουμπλιάνας |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | ποιήτρια[1] συγγραφέας μεταφράστρια[1] |
Η Άντα Σκερλ (γεννημένος στις 3 Απριλίου 1924, Λιουμπλιάνα, πέθανε στις 29 Μαΐου 2009, Μάριμπορ) ήταν Σλοβενή ποιητής, συγγραφέας και μεταφραστής.
Βιογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η Άντα Σκερλ γεννήθηκε στις 3 Απριλίου 1924, στη Λιουμπλιάνα. Κατά τη διάρκεια του Β´ Παγκοσμίου Πολέμου, ήταν μέλος του Απελευθερωτικού Μετώπου του Σλοβενικού Έθνους. Μετά τον πόλεμο, εγγράφηκε για σλαβικές σπουδές στη Φιλοσοφική Σχολή της Λιουμπλιάνα, καθώς και για δραματική στην Ακαδημία Θεάτρου, Ραδιοφώνου, Κινηματογράφου και Τηλεόρασης της Λιουμπλιάνα.[4]
Η Σκερλ εργάστηκε για τον εκδοτικό οίκο Μλαντίνσκα Κνίτζα για μια περίοδο. Εργάστηκε ως δασκάλα στην Σκόφια Λόκα (μια πόλη στην Άνω Σλοβενία) για τρία χρόνια και μετά επέστρεψε στη Λιουμπλιάνα. Μεταξύ 1958 και 1982, εργάστηκε για την Radiotelevizija Slovenija (κρατική τηλεόραση και ραδιόφωνο της Σλοβενίας).[4]
Θα ερμήνευε τα ποιητικά της έργα στη σκηνή, κερδίζοντας τη δημοτικότητά της και τη δημοσίευσή της σε λογοτεχνικά περιοδικά. Αλλά μετά τον Β´ Παγκόσμιο Πόλεμο, κρίθηκε απαραίτητο να ενισχυθεί το εθνικό πνεύμα προς την ανοικοδόμηση της πατρίδας. Η ποίησή της απορρίφθηκε. Κατηγορήθηκε για μικροσκοπικό συναισθηματισμό και απειλήθηκε με λογοκρισία. Αποχώρησε από τη λογοτεχνική ζωή για χρόνια μετά από αυτήν την επίθεση.[5]
Η Σκερλ πέρασε τα τελευταία χρόνια τής ζωής της στο Μάριμπορ. Πέθανε στις 29 Μαΐου 2009.[6]
Έργο
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η Σκερλ είναι κυρίως γνωστή για την ποίησή της. Το πρώτο της βιβλίο ποιημάτων «Σένκα β σρκου» (Σκιά στην καρδιά) δημοσιεύθηκε το 1949, ενώ το «Ομπλεντέλι Παστέλι» (Ξεθωριασμένα Παστέλ) κυκλοφόρησε το 1965 και το «Τέμνα Τίσινα» (Σκοτεινή Σιωπή) το 1992.
Αντιμέτωπη με τη λογοκρισία και την κριτική απόρριψη για το Σένκα β σρκου, η Σκερλ αποχώρησε από τη λογοτεχνική ζωή για χρόνια. Λόγω της προπαγάνδας εναντίον του βιβλίου της, είχε εξαντληθεί, αλλά μέχρι τη δημοσίευση της επόμενης συλλογής της, η σλοβενική ποίηση έκλινε προς τον μοντερνισμό και οι παρατηρήσεις της οικειότητας παρέμειναν στην περιφέρεια της λογοτεχνικής σκηνής.[5]
Το πρώτο βιβλίο της Σκερλ θεωρήθηκε ένα διάλειμμα από την αντικειμενική ποίηση. Γράφοντας σε μεταφορική γλώσσα, τα ποιήματα απεικόνιζαν τον πόνο των ανεκπλήρωτων ερωτικών προσδοκιών, που οδηγεί σε ένα αίσθημα απομόνωσης, αμφιβολίας, φθοράς και φόβου. Το επόμενο, Ξεθωριασμένα Παστέλ, παρέμεινε πιστό στη στάση της απέναντι στη ζωή και ήταν συμπαθητικό και αυτοαποκαλούμενο. Η τελική της συλλογή, Σκοτεινή Σιωπή, ήταν η τελευταία εκπλήρωση ενός ποιητή που είχε παραμείνει ζωντανός στη λογοτεχνική σκηνή, ακόμα κι αν περιθωριοποιήθηκε.[7]
Έγραψε επίσης βιβλία για παιδιά. Το Ζγκόντμπα ο μόρσκεμ κοντζίσκου δημοσιεύθηκε το 1953, το Βοστσίλα το 1962 και το Νεβσακντάντζε Ποτόβαντζε το 1973. Οι μεταφράσεις της, παιδικής λογοτεχνίας από τα γαλλικά ήταν επίσης δεκτές. Μεταξύ άλλων, μετέφρασε το Μπάμπα Ντιέ ε Μορσέ-ντε-Σουκρ του Κλάουντ Άβελιν το 1953, και το Λε τραβαλιέ ντε λα μερ του Βίκτωρος Ουγκώ το 1956.[6]
Τα τελευταία της χρόνια, θεωρήθηκε η μόνη γυναικεία πτυχή της ποιητικής συλλογικής Πέσμι στίριχ, μαζί με τους Τζανέζ Μέναρτ, Σίριλ Ζλόμπεκ, Κατζέταν Κόβιτς και Τόουν Πάβτσεκ.[6]
Τα έργα της Σκερλ άρχισαν να εκτιμούνται προς το τέλος της ζωής της. Τα ποιήματά της από το βιβλίο της Σένκα β σρκου τέθηκαν ως λιμπρέτο (κείμενο μελοδράματος) από τον Ίβο Σβέτινα για μια όπερα αφιερωμένη στη ζωή της που ερμήνευσε το Σλοβενικό Εθνικό Θέατρο, Όπερα και Μπαλέτο της Λιουμπλιάνα το 2017.[8]
Βιβλιογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Senca v srcu. Založba Mladinska knjiga. 1949.
- Zgodba o morskem konjičku. Primorska založba. 1953.
- Voščila. Založba Mladinska knjiga. 1962.
- Obledeli pasteli. Založba Lipa. 1965.
- Nevsakdanje potovanje. Založba Mladinska knjiga. 1973.
- Temna tišina. Državna založba Slovenije. 1992.
Μεταφράσεις
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Claude Aveline (1953). Baba Diène et Morceau-de-Sucre [Baba Dijen in Košček Sladkorja]. Založba Mladinska knjiga.
- Victor Hugo (1956). Les travailleurs de la mer [Pomorščaki]. Slovenski knjižni zavod.
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 «Slovenska biografija» (Σλοβενικά) Research Centre of the Slovenian Academy of Sciences and Arts. 653015. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ CONOR.SI. 20431971.
- ↑ Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. js20221147895. Ανακτήθηκε στις 9 Φεβρουαρίου 2023.
- ↑ 4,0 4,1 «Umrla je pesnica Ada Škerl». RTVSLO.si (στα Σλοβενικά). Ανακτήθηκε στις 9 Απριλίου 2021.
- ↑ 5,0 5,1 «V CD poskus rehabilitacije pesnice Ade Škerl». Dnevnik. Ανακτήθηκε στις 9 Απριλίου 2021.
- ↑ 6,0 6,1 6,2 «Umrla Ada Škerl, prezrti ženski pol intimistične poezije». Dnevnik. Ανακτήθηκε στις 9 Απριλίου 2021.
- ↑ Hawkesworth, C. (10 Απριλίου 2001). A History of Central European Women's Writing. Springer. σελ. 307. ISBN 978-0-333-98515-1.
- ↑ «V ljubljanski Operi premierno o prezrti pesnici Adi Škerl». veza.sigledal.org (στα Σλοβενικά). Ανακτήθηκε στις 9 Απριλίου 2021.