Ιωάννα Α΄ της Καστίλης
| Ιωάννα | |
|---|---|
 Η Ιωάννα της Καστίλης | |
| Περίοδος | 26 Νοεμβρίου 1504 - 12 Απριλίου 1555 |
| Προκάτοχος | Ισαβέλλα Α΄ της Καστίλης και Φερδινάνδος Β΄ της Αραγωνίας |
| Διάδοχος | Κάρολος Κουίντος |
| Περίοδος | 23 Ιανουαρίου 1516 – 12 Απριλίου 1555 |
| Προκάτοχος | Φερδινάνδος Β΄ της Αραγωνίας |
| Διάδοχος | Κάρολος Κουίντος |
| Γέννηση | 6 Νοεμβρίου 1479 Τολέδο, Στέμμα της Καστίλης, Ισπανία |
| Θάνατος | 12 Απριλίου 1555 (75 ετών) Τορδεσίγιας, Ισπανία |
| Τόπος ταφής | Καπίγια Ρεάλ, Γρανάδα, Ισπανία |
| Σύζυγος | Φίλιππος Α΄ της Καστίλης |
| Επίγονοι | Ελεονώρα Κάρολος Ε΄ της Γερμανίας Ισαβέλλα Φερδινάρδος Α' της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας Μαρία Αικατερίνη |
| Οίκος | Οίκος της Τρασταμάρα |
| Πατέρας | Φερδινάνδος Β΄ της Αραγωνίας |
| Μητέρα | Ισαβέλλα Α΄ της Καστίλης |
| Θρησκεία | Ρωμαιοκαθολική |
 Σχετικά πολυμέσα | |
| δεδομένα () | |
Η Ιωάννα της Καστίλης ή Ιωάννα η Τρελή (Juana la Loca), (Juana I de Castilla, 6 Νοεμβρίου 1479 – 12 Απριλίου 1555) ήταν Βασίλισσα της Καστίλης (1504 - 1555), Βασίλισσα της Αραγωνίας και Βασίλισσα της Βαλένθια (1516 - 1555). Παντρεύτηκε τον αρχιδούκα της Αυστρίας από τον Οίκο των Αψβούργων Φίλιππο τον Ωραίο (20 Οκτωβρίου 1496).[1] Όταν πέθαναν πρόωρα ο αδελφός της Ιωάννης των Αστουριών (1497), η αδελφή της Ισαβέλλα της Αραγωνίας, βασίλισσα της Πορτογαλίας (1498) και το βρέφος ανεψιός της Μιγκουέλ ντα Παζ η Ιωάννα έγινε διάδοχος στο Στέμμα της Καστίλης και της Αραγωνίας. Με τον θάνατο της μητέρας της Ισαβέλλας έγινε βασίλισσα της Καστίλης (1504), ο πατέρας της την ανακύρηξε Διοικητή και Κυβερνήτη της Καστίλης.[2] Ο σύζυγος της αρχιδούκας Φίλιππος ανακηρύχτηκε βασιλεύς της Καστίλης (1506) αλλά πέθανε πρόωρα την ίδια χρονιά. Παρά το γεγονός ότι η ίδια ήταν η πραγματική κληρονόμος δεν κυβέρνησε ποτέ, ο πατέρας της την έθεσε σε περιορισμό λόγω της παραφροσύνης της και κυβέρνησε ο ίδιος μέχρι τον δικό του θάνατο (1516). Τον διαδέχθηκε ο εγγονός του και γιος της Ιωάννας Κάρολος E΄ της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, η ίδια παρέμεινε σε περιορισμό μέχρι τον θάνατο της υπέργηρη και πάντοτε παράφρων. Με τον θάνατο της (1555) έγινε Προσωπική ένωση της Ισπανίας με την Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, ο Κάρολος Κουίντος ως Κάρολος Ε΄ καταγράφεται ως βασιλιάς της Καστίλης και της Αραγωνίας.
Η ζωή της
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Πρώτα χρόνια
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η Ιωάννα η Τρελή γεννήθηκε στο Τολέδο που βρισκόταν στο Βασίλειο της Καστίλης, ήταν το τρίτο παιδί και δεύτερη κόρη των Καθολικών βασιλέων της Ισπανίας Φερδινάνδου και Ισαβέλλας που ήταν και οι δύο μέλη του Οίκου της Τραστάμαρα. Τα αδέλφια της ήταν η Ισαβέλλα της Αραγωνίας, ο Ιωάννης των Αστουριών, η Μαρία της Αραγωνίας, βασίλισσα της Πορτογαλίας και η Αικατερίνη της Αραγονίας. H εκπαίδευση της ήταν λαμπρότατη, ο στόχος ήταν να εξασφαλίσουν οι γονείς της την συμμαχία με μια μεγάλη Ευρωπαική αυλή μέσω του γάμου της. Η Ιωάννα δεν προοριζόταν για τον θρόνο, έγινε διάδοχος ωστόσο με τον πρόωρο θάνατο των δύο μεγαλύτερων αδελφών της.[3] Η εκπαίδευση της ήταν περίπλοκη με γραμματική, μουσική, μαθηματικά, ιστορία και ποίηση. Οι σημαντικότεροι συγγραφείς που διάβαζε ήταν οι χριστιανοί ποιητές Γιουβένκους και Προυδέντιος, οι εκκλησιαστικοί πατέρες Αμβρόσιος Μεδιολάνων, Αυγουστίνος Ιππώνος, Πάπας Γρηγόριος Α΄ και Ιερώνυμος και ο Ρωμαίος ιστορικός Σενέκας ο Νεότερος.[3] Στην αυλή της Καστίλης είχε σημαντικούς δασκάλους από το Τάγμα των Δομινικανών. Έμαθε επιπλέον μουσική, χορό, πολεμικές τέχνες, Ιππασία και υφαντική.[3] Μιλούσε άπταιστα όλες τις Ιβηρορομανικές γλώσσες, την Ισπανική γλώσσα, την Καταλανική γλώσσα, την Λατινική γλώσσα και την Γαλλική γλώσσα. Πέρα από τις ικανότητες της στον χορό και την μουσική έπαιζε άπταιστα κιθάρα, Κλαβίχορδο και Μονόχορδο.
Βασίλισσα της Καστίλης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Σε ηλικία 16 ετών η Ιωάννα αρραβωνιάστηκε τον 18χρονο πρίγκιπα Φίλιππο της Αυστρίας στις Κάτω Χώρες. Οι γονείς του ήταν ο Μαξιμιλιανός Α΄ της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και η πρώτη του σύζυγος Μαρία της Βουργουνδίας, με τον γάμο αυτό συμμάχησαν δύο από τους κορυφαίους Ευρωπαικούς βασιλικούς Οίκους, ο Οίκος των Αψβούργων και ο Οίκος της Τρασταμάρα. Ο γάμος με τον Φίλιππο έγινε στο κάστρο της Βαγιαδολίδ, εκεί είχαν παντρευτεί μυστικά οι γονείς της (1469). Τον Αύγουστο του 1496 αναχώρησε για τον Βισκαϊκό, από τότε είδε μόνο μια φορά την αδελφή της Αικατερίνη, χήρα πριγκίπισσα της Ουαλίας (1506). Η Ιωάννα έφτασε στην Φλάνδρα, περιοχή που περιείχε τις σημερινές χώρες Βέλγιο, Ολλανδία, Λουξεμβούργο (22 Αυγούστου 1496). Ο επίσημος γάμος της έγινε στην Λιρ βόρεια από τις σημερινές Βρυξέλλες (20 Οκτωβρίου 1496).[1] Την περίοδο 1498 - 1507 έκαναν 6 παιδιά, 2 γιους και 4 κόρες που έγιναν όλοι αυτοκράτορες ή βασιλείς. Οι πρόωροι θάνατοι των δύο μεγαλύτερων αδελφών της και των νεογέννητων παιδιών τους την έκανε διάδοχο των Ισπανικών βασιλείων. Τα Κορτές του Τόρο αναγνώρισαν την Ιωάννα και τον σύζυγο της Φίλιππο ως διαδόχους στον θρόνο της Καστίλης, πήρε τον τίτλο της "πριγκίπισσας των Αστουριών" που παραπέμπει στον διάδοχο για τον θρόνο της Καστίλης.[4] Το Κοινοβούλιο της Αραγωνίας συνεκλήθη στην Σαραγόσα για να ορκιστεί πίστη στην Ιωάννα ως διάδοχο (1502). Ο Φίλιππος, η Ιωάννα και η αυλή τους ταξίδευσαν στο Τολέδο για να ορκιστεί η Ιωάννα στο Κοινοβούλιο της Καστίλης πριγκίπισσα των Αστουριών, τίτλος που αντιστοιχεί στην διαδοχή του θρόνου της Καστίλης. Ο Φίλιππος με την αυλή του αναχώρησαν την επόμενη χρονιά για τις Κάτω Χώρες, η Ιωάννα που ήταν έγκυος παρέμεινε στην Μαδρίτη όπου γεννήθηκε το τέταρτο παιδί τους, ο μετέπειτα Φερδινάνδος Α΄ της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Με τον θάνατο της μητέρας της (1504) η Ιωάννα έγινε βασίλισσα της Καστίλης και ο σύζυγος της Φίλιππος συμβασιλέας στο όνομα της (1506). Ο πατέρας της Φερδινάνδος έχασε τον θρόνο της Καστίλης αν και η διαθήκη της συζύγου του Ισαβέλλας του επέτρεπε να είναι συμβασιλέας μέχρι την χρονιά που ο γιος και διάδοχος της Ιωάννας θα φτάσει σε ηλικία 20 ετών.[5]
Ο Φερδινάνδος το αρνήθηκε και έκοψε (1505) νομίσματα με την επιγραφή "Φερδινάνδος και Ιωάννα, βασιλείς της Καστίλης, της Λεόν και της Αραγωνίας". Το Κοινοβούλιο πείστηκε ότι η Ιωάννα δεν μπορούσε να κυβερνήσει μόνη της και διόρισε τον πατέρα της Φερδινάνδο ως κηδεμόνα και συμβασιλέα. O σύζυγος της Φίλιππος αρνήθηκε να δεχτεί την προσβολή του πεθερού του και έκοψε νομίσματα με την επιγραφή "Φίλιππος και Ιωάννα, βασιλεύς και βασίλισσα της Καστίλης, της Λεόν και αρχιδούξ της Αυστρίας".[6] Ο Φερσινάνδος σε απάντηση έκανε νέο γάμο με την Ζερμαίν της Φουά ανεψιά του Λουδοβίκου ΙΒ΄ της Γαλλίας με ελπίδες να αποκτήσει διάδοχο για τους θρόνους της Αραγωνίας και της Καστίλης.[7] Ο πεθερός της Μαξιμιλιανός επισκέφτηκε μυστικά το ζεύγος στις Κάτω Χώρες (24 Αυγούστου 1505), η Ιωάννα τον δέχτηκε θερμά και ο ίδιος προσπάθησε να συμφιλιώσει το ζεύγος και να τους πείσει ότι μόνο ενωμένοι μπορούν να κυβερνήσουν με επιτυχία. Η Ιωάννα συμφώνησε αλλά όταν ο Φίλιππος προσπάθησε να κερδίσει την αριστοκρατία της Καστίλης η Ιωάννα αρνήθηκε ξανά να στραφεί εναντίον του πατέρα της.[8][9][10] Το ζεύγος αποφάσισε να μεταβεί στα τέλη του 1505 στην Καστίλη, πριν την αναχώρηση η Ιωάννα αρνήθηκε να δεχτεί να τους ακολουθήσει ένα πλοίο με γυναίκες συνοδούς από φόβο μήπως ο Φίλιππος την απατήσει. Η πράξη αυτή χρησιμοποιήθηκε τόσο από τον σύζυγο όσο και από τον πατέρα της για την προπαγάνδα εναντίον της. Το πλοίο τους αναχώρησε από την Φλάνδρα (10 Ιανουαρίου 1506) και ναυάγησε στις Αγγλικές ακτές όπου τους υποδέχθηκαν στο Κάστρο του Ουίνδσορ ο μελλοντικός Ερρίκος Η΄ της Αγγλίας που είχε παντρευτεί την αδελφή της Ιωάννας Αικατερίνη της Αραγονίας. Το ζεύγος αναχώρησε για την Καστίλη όταν αναμενόταν ο εμφύλιος, ο Φίλιππος ήταν έτοιμος να εξηγήρει τους ευγενείς της Καστίλης εναντίον του πεθερού του. Ο Φερδινάνδος ωστόσο συνάντησε μυστικά τον Φίλιππο (27 Ιουνίου 1506), προς μεγάλη του έκπληξη του δήλωσε ότι θα αποσυρθεί ο ίδιος στην Αραγωνία και θα παραδώσει το Βασίλειο της Καστίλης στα "αγαπημένα του παιδιά". Σε δεύτερη συμφωνία ο Φίλιππος και ο Φερδινάνδος συμφώνησαν να αποκλείσουν την Ιωάννα από την διακυβέρνηση λόγω του άστατου χαρακτήρα της. Την επόμενη μέρα αρνήθηκε να αναγνωρίσει ο Φερδινάνδος την τελευταία συμφωνία με την δικαιολογία ότι έχει και η Ιωάννα κληρονομικά δικαιώματα να κυβερνήσει, σε 15 μέρες ωστόσο αναχώρησε οριστικά αφήνοντας τον Φίλιππο να κυβερνήσει σύμφωνα με την κρίση του.[7] Τα Κορτές συγκλήθηκαν στην Βαγιαδολίδ, ορκίστηκαν πίστη στον Φίλιππο, την Ιωάννα και αναγνώρισαν τον διάδοχο τους Κάρολο (9 Ιουλίου 1506).[11] Η βασιλεία τους κράτησε μόνο λίγους μήνες, ο Φίλιππος αρρώστησε και πέθανε από τυφοειδή πυρετό στο Μπούργος μέσα σε 5 μέρες.[12] Κάποιες σκόρπιες πληροφορίες αναφέρουν ότι ίσως δηλητηριάστηκε από τον πεθερό του Φερδινάνδο.[13] Η Ιωάννα ήταν τότε έγκυος στο έκτο τους παιδί την Αικατερίνη που έγινε βασίλισσα της Πορτογαλίας.
Χηρεία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο θάνατος του πολυαγαπημένου συζύγου της την συντάραξε ψυχολογικά (λέγεται ότι η ήδη ευαίσθητη ψυχολογικά Ιωάννα κατέρρευσε μετά από αυτό). Μετά από την ψυχολογική της κατάρρευση τα Κορτές της Καστίλλης αναγνώρισαν ως συμβασιλέα-αντιβασιλέα τον Φερδινάνδο, ο οποίος περιόρισε την κόρη του στο κάστρο της Τορδεσίγιας, όπου θα περάσει τα υπόλοιπα χρόνια της ζωής της. Μετά το θάνατό του Φερδινάνδου η εξουσία θα περάσει στον Κάρολο Α΄, ο οποίος θα επισκεφθεί την μητέρα του, χωρίς όμως να την απελευθερώσει. Κατά τη διάρκεια της επανάστασης των Κομουνέρος (Πόλεμος των Κοινοτήτων), το 1520 οι επαναστάτες θα καταλάβουν το κάστρο και θα ανακηρύξουν την Ιωάννα μοναδική βασίλισσα. Μετά την κατάπνιξη της επανάστασης η Ιωάννα θα περιοριστεί και θα τεθεί σε αυστηρή επιτήρηση μέχρι το θάνατό της. Αν και λέγεται ότι έπασχε από σχιζοφρένεια, δεδομένου ότι υπήρξε πιόνι στα χέρια του πατέρα, του συζύγου και του γιου της δεν μπορεί να είναι σίγουρο σε ποιο βαθμό η ψυχολογική της υγεία ήταν διαταραγμένη.
Απεβίωσε στις 12 Απριλίου 1555 στο κάστρο της Τορδεσίγιας. Με το θάνατό της χάθηκε και ο τελευταίος γόνος των αυτοχθόνων Ισπανών Βασιλέων.
Οικογένεια
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Παντρεύτηκε το 1496 τον Φίλιππο Α΄ των Αψβούργων δούκα των Κάτω Χωρών & της Βουργουνδίας, που με τον γάμο του έγινε βασιλιάς της Καστίλης. Είχε τέκνα:
- Ελεονώρα 1498-1558, παντρεύτηκε πρώτα τον Εμμανουήλ Α΄ των Αβίς βασιλιά της Πορτογαλίας και μετά τον Φραγκίσκο Α΄ των Βαλουά βασιλιά της Γαλλίας.
- Κάρολος Ε΄ 1500-1558, βασιλιάς της Γερμανίας & Ιταλίας, Α΄ της Ισπανίας, αρχιδούκας της Αυστρίας.
- Ισαβέλλα 1501-1526, παντρεύτηκε τον Χριστιανό Β΄ των Όλντενμπουργκ βασιλιά της Δανίας.
- Φερδινάνδος Α΄ 1503-1564, βασιλιάς της Γερμανίας, Ουγγαρίας, Βοημίας και αρχιδούκας της Αυστρίας.
- Μαρία 1505-1558, κυβερνήτης των Κάτω Χωρών, παντρεύτηκε τον Λουδοβίκο Β΄ των Γιαγκελλόνων βασιλιά της Ουγγαρίας & Βοημίας.
- Αικατερίνη 1507-1578, παντρεύτηκε τον Ιωάννη Γ΄ των Αβίς βασιλιά της Πορτογαλίας, γιο του Εμμανουήλ Α΄.
Πρόγονοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 Bethany Aram, Juana the Mad: Sovereignty and Dynasty in Renaissance Europe (Baltimore, Johns Hopkins UP, 2005), σ. 37
- ↑ Bergenroth, G A, Introduction. Letters, Despatches, and State Papers to the Negotiations between England and Spain
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Gelardi, Julia P. (2009). In Triumph's Wake: Royal Mothers, Tragic Daughters, and the Price They Paid for Glory. St. Martin's Griffin
- ↑ Aram, Bethany. (1998) "Juana 'the Mad's' Signature: The Problem of Invoking Royal Authority, 1505–1507" Sixteenth Century Journal, 29(2), 331–358
- ↑ Prawdin, M, The Mad Queen Of Spain, σ. 83
- ↑ Francisco Olmos, Estudio documental de la moneda castellana de Juana la Loca fabricada
- ↑ 7,0 7,1 Elliott, JH, Imperial Spain
- ↑ Parker, Geoffrey (25 June 2019). Emperor. Yale University Press. σ. 53
- ↑ Fleming, Gillian B. (3 April 2018). Juana I: Legitimacy and Conflict in Sixteenth-Century Castile. Springer. σ. 90
- ↑ Carroll, Leslie (5 January 2010). Notorious Royal Marriages: A Juicy Journey Through Nine Centuries of Dynasty, Destiny, and Desire. Penguin. σ. 61
- ↑ Francisco Olmos, Estudio documental de la moneda castellana de Carlos I
- ↑ Campbell, Gordon (2003). "Philip I, the Handsome". The Oxford Dictionary of the Renaissance. Oxford University Press
- ↑ Liss, Peggy K. (1992). Isabel the Queen : life and times. New York: Oxford University Press. σ. 354
Πηγές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Prawdin, Michael, The Mad Queen of Spain (1939)
- Dennis, Amarie, Seek the Darkness: The Story of Juana La Loca, (1945)
- Prescott, William H., History of Ferdinand and Isabella (1854)
- Rosier, Johanna die Wahnsinnige (1890)
- Tighe, Harry, A Queen of Unrest: The Story of Juana of Castile, Mother of Charles V., Born 1479, Died 1555 (1907).
- Villa, R., La Reina doña Juana la Loca (1892)
- Aram, Bethany, Juana the Mad: Sovereignty and Dynasty in Renaissance Europe (Baltimore: Johns Hopkins University Press, 2005).
- Fleming, Gillian B., Juana I: Legitimacy and Conflict in Sixteenth Century Castile (London: Palgrave Macmillan, 2018).
- Assini, Adriana, Le rose di Cordova, Scrittura & Scritture, Napoli 2007
- Fox, Julia, Sister Queens: The Noble, Tragic Lives of Katherine of Aragon and Juana, Queen of Castile (New York: Ballantine Books, 2011).
- Bergenroth, G A. Introduction, Part 1, Calendar of State Papers, Spain; vol. 1, 1485–1509, (London, 1862), p. xlvii. British History Online http://www.british-history.ac.uk/cal-state-papers/spain/vol1
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
.svg)
.svg)
.svg)
.svg)
- Μονάρχες της Ισπανίας
- Οίκος της Τραστάμαρα
- Τιτουλάριοι δούκες Νέων Πατρών
- Πρίγκιπες της Χιρόνας
- Κόμητες της Βαρκελώνης
- Μονάρχες της Καστίλλης
- Μονάρχες της Γαλικίας
- Βασιλείς της Αραγωνίας
- Πριγκίπισσες της Αυστρίας
- Κόμισσες του Αινώ
- Δούκισσες της Βουργουνδίας
- Κόμισσες της Βουργουνδίας
- Δούκισσες του Λουξεμβούργου
- Ινφάντας της Αραγωνίας
- Ινφάντας της Καστίλλης