Ουαλίς και Φουτουνά
Συντεταγμένες: 13°18′S 176°12′W / 13.300°S 176.200°W
| Ουαλίς και Φουτουνά
Territoire des îles Wallis et Futuna | |||
|---|---|---|---|
| |||
 | |||
| Μάτα Ούτου 13°17′S 176°11′W / 13.283°S 176.183°W | |||
| Γαλλικά | |||
| Εμανουέλ Μακρόν (εκπροσωπείται από τον ανώτατο διοικητή Μπλεζ Γκουρτέ) | |||
| • Σύνολο • % Νερό | 142,2[1] km2 (216η) αμελητέο | ||
| Πληθυσμός • Απογραφή 2018 • Πυκνότητα | 11.558[2] (231η) 81,4 κατ./km2 (134η) | ||
| Νόμισμα | Φράγκο CFP (XPF) | ||
| (UTC UTC +12) | |||
| ISO 3166-1 | WF | ||
| Internet TLD | .wf | ||
| Κωδικός κλήσης | +681 | ||
Οι νήσοι Ουαλίς και Φουτουνά (γαλλικά: Wallis et Futuna) είναι μία συστάδα από τρία νησιά, το Ουώλλις, το Φουτούνα και το Αλόφι. Βρίσκονται δυτικά των νήσων Σαμόα και βορειοανατολικά του Φίτζι. Τα νησιά καλύπτουν συνολική έκταση 142 τ.χλμ. και έχουν πληθυσμό 11.558[2] κατοίκους σύμφωνα με την απογραφή του 2018.
Τα νησιά ανήκουν στη Γαλλία από το 1961. Από το 2003 αποτελούν εδαφική επικράτεια (collectivité d'outre-mer, ή COM). Από το 1961 έως το 2003 ήταν υπερπόντιο έδαφος της Γαλλίας (territoire d'outre-mer ή TOM).
Ιστορία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ανακαλύφθηκαν από τους Ολλανδούς και τους Άγγλους τον 17ο και 18ο αιώνα αλλά οι πρώτοι Ευρωπαίοι που πήγαν στα νησιά ήταν οι Γάλλοι το 1837. Ουώλλις ονομάστηκαν από τον εξερευνητή Σάμιουελ Ουώλλις.
Το 1842 ζήτησαν τη βοήθεια της Γαλλίας μετά από εξέγερση από μερικούς κατοίκους του νησιού. Το 1887 η βασίλισσα του Ουώλλις υπέγραψε συνθήκη ότι είναι Γαλλικό προτεκτοράτο. Το ίδιο έκαναν και οι βασιλείς των νήσων Φουτούνα και Αλόφι ένα χρόνο μετά. Οι νήσοι τέθηκαν στην εξουσία της Γαλλικής αποικίας της Νέας Καληδονίας.
Οι κάτοικοι του νησιού ψήφισαν το 1961 ότι θέλουν να βρίσκονται κάτω από τη Γαλλική εξουσία, κάτι το οποίο και έγινε.
Ουώλλις
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Τα νησιά έχουν τρεις συνολικά παραδοσιακούς Βασιλείς. Ο Βασιλιάς (από το 1959) του Ουώλλις (τοπικά: Ουβέα), Τομάζι Κουλιμοετόκε Β΄, πέθανε το 2007 και στις 25 Ιουλίου 2008 στέφθηκε ο διάδοχός του, Καπιλιέλε Φαουπάλα. Πρωθυπουργός του Ουώλλις (τίτλος kivalu) έγινε ο Ακουσιτίνο Μανακοφάιβα (Akusitino Manakofaiva) στις 19 Ιανουαρίου 2014.[3] Μετά την απόλυση του πρωθυπουργού από τον βασιλιά, ο Φαουπάλα ανατράπηκε από παραδοσιακούς φυλάρχους και πέθανε στις 2 Σεπτεμβρίου 2014.[3] Από το 2014 έως το 2016 κυβέρνησε συμβούλιο υπουργών και στις 16 Απριλίου 2016 έγινε βασιλιάς ο Φελίσε Τομινίκο Χαλαγκάχου με πρωθυπουργό (Kalae Kivalu, αλλιώς Mukoi) τον Σετεφάνο Χανίσι. Την επομένη, ο Παταλιόνε Κανιμόα αυτοανακηρύχθηκε βασιλιάς (σε αντιπολίτευση), όρισε πρωθυπουργό τον Μικαέλε Χαλαγκάχου και αναγνωρίστηκε από τον ανώτατο διοικητή στις 3 Ιουνίου 2016.[4] Πρωθυπουργός από το 2008 είναι ο Ατόνιο Τουισέκα.[3]
Φουτούνα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η Φουτούνα έχει δύο Βασιλείς: ο Tuisigave, για το Βασίλειο του Σιγκάβε (Sigave) και ο Tuigaifo, για το βασίλειο του Άλο (Alo ή Tu`a). Από γαλλικής διοίκησης, υπονομάρχης (Délégué du Préfet) είναι ο Φρανσουά Λεγκρό (από τις 29 Ιανουαρίου 2016).[4]
Σιγκάβε
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στις 3 Ιουλίου 2010 στέφθηκε νέος Βασιλιάς του Σιγκάβε ο Πολικαλέπο Κολιβάι, ο οποίος παρέμεινε έως τις 24 Οκτωβρίου 2014.[5] Στις 5 Μαρτίου 2016 ο Εουφένιο Τακάλα έγινε βασιλιάς. Από τις 30 Ιανουαρίου 2019 πρωθυπουργός (Kaifakaulu) είναι ο Εμιλιάνο Κελεταόνα.[3]
Αλό (Tu`a)
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στις 6 Νοεμβρίου 2008 στέφθηκε νέος Βασιλιάς του Άλο (Tuigaifo) ο Πετέλο Βικένα, ηλικίας 65 ετών, στη θέση του καθαιρεθέντος προκατόχου του, τον Φεβρουάριο του ιδίου χρόνου.[6] Ο Βικένα παραιτήθηκε από τον θρόνο στις 26 Ιανουαρίου 2010 και έως το 2014 ο θρόνος ήταν κενός. Στις 17 Ιανουαρίου 2014 έγινε βασιλιάς ο Πετέλο Σέα και από τις 7 Ιουνίου 2016 έως τις 4 Οκτωβρίου 2018 βασιλιάς ήταν ο Φίλιπο Κατόα. Στις 29 Νοεμβρίου 2018 βασιλιάς έγινε ο Λίνο Λελεϊβάι.
Πρωθυπουργός (Tiafoi) είναι ο Πετέλο Εκένι Βαϊτανάκι από τις 25 Ιανουαρίου 2019.[3]
Διακυβέρνηση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Αρχηγός Κράτους είναι ο Γάλλος πρόεδρος Εμμανυέλ Μακρόν. Εκπροσωπείται από τον Ανώτατο Διοικητή (Administrator Superior), τον Μπλεζ Γκουρτέ, που διορίστηκε από τη γαλλική κυβέρνηση και ανέλαβε καθήκοντα στις 21 Αυγούστου 2023. Αρχηγός κυβέρνησης είναι ο Νταβίντ Βερζέ, πρόεδρος της Εδαφικής Συνέλευσης από τις 4 Απριλίου 2017.
Βουλευτικές εκλογές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]2022
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Οι πιο πρόσφατες εκλογές διεξήχθησαν στις 20 Μαρτίου 2022.
| Λίστες | Ψήφοι | % | Έδρες | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Λίστα | |||||||||||||||||
| Έγκυρα ψηφοδέλτια | 7.925 | 99,25 | |||||||||||||||
| Άκυρα και λευκά | 60 | 0,75 | |||||||||||||||
| Σύνολο | 7.985 | 100 | 20 | ||||||||||||||
| Αποχή | 1.515 | 15,95 | |||||||||||||||
| Εγγεγραμμένοι / συμμετοχή | 9.500 | 84,05 | |||||||||||||||
2007
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Οι εκλογές του 2007 για την 20μελή Εδαφική Συνέλευση (εκλογές γίνονται κάθε 5 έτη) διεξήχθησαν την 1η Απριλίου.[1] Από τις 26 λίστες υποψηφίων που έλαβαν μέρος, 20 κέρδισαν από μία έδρα ο καθένας. Εξελέγησαν τρία νέα μέλη και η συμμετοχή ήταν 71%[2] Εξαιτίας της κακοκαιρίας καθυστέρησε για μερικές ημέρες η εκλογή του νέου προέδρου της Συνέλευσης.[3] Στις 11 Απριλίου του 2007 πρόεδρος της Βουλής εξελέγη ο Πεσαμίνο Ταπουτάι με 12 ψήφους.[4]
2012
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Εκλογές για Εδαφική Συνέλευση διεξήχθησαν στις 25 Μαρτίου 2012. Ανάμεσα στους ηττημένους των εκλογών ήταν και ο Βικτόρ Μπριάλ, πρώην βουλευτής της Γαλλίας.[8]
Έπειτα από τις εκλογές, για πρώτη φορά εξελέγη πρόεδρος της Συνέλευσης ένας σοσιαλιστής, ο Βετελίνο Νάου, με 11 ψήφους υπέρ έναντι 9 κατά.[8]
2017
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Οικονομία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το ΑΕΠ των Ουαλίς και Φουτουνά το 2005 ανέρχονταν σε 188 εκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ. Η οικονομία της περιοχής στηρίζεται στη γεωργία. Περίπου το 4% του πληθυσμού απασχολείται στις κυβερνητικές υπηρεσίες.
Δημογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο συνολικός πληθυσμός της χώρας είναι 11.558[2] κάτοικοι σύμφωνα με την απογραφή του 2018 (72,1% στο νησί Ουώλλις και 27,9% στο νησί Φουτούνα). Οι πιο πολλοί κάτοικοι είναι Πολυνήσιοι, ενώ πολύ λίγοι είναι οι Γάλλοι στο νησί. Μόνο το 10% μιλάει γαλλικά παρόλο που είναι επίσημη γλώσσα καθώς πιο πολλοί μιλάνε πολυνησιακές διαλέκτους. Το προσδόκιμο ζωής στο σύνολο του πληθυσμού το 2014 είναι τα 79,42 χρόνια (76,43 χρόνια για τους άνδρες και 82,55 για τις γυναίκες).[9]
Τεχνολογία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το 1994 υπήρχαν στα νησιά 1.125 τηλέφωνα, ένας ραδιοφωνικός σταθμός και δυο τηλεοπτικοί σταθμοί. Το νησί Ουώλλις διαθέτει οδούς μήκους περίπου 100 χλμ., από τα οποία μόνο τα 16 χλμ. έχουν ασφαλτοστρωθεί, ενώ το νησί Φουτούνα έχει οδικό δίκτυο μήκους 20 χλμ. (χωρίς ασφαλτόστρωση). Διαθέτει επίσης δύο αεροδρόμια, το ένα με στρωμένο διάδρομο 2.000 μέτρων. Επίσης το Μάτα Ούτου έχει ένα λιμάνι με δύο επιβατικά πλοία και ένα τάνκερ εγγεγραμμένα στο νηολόγιό του.
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Ιανουαρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 30 Μαρτίου 2015.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 «Population». Service Territorial de la Statistique et des Études Économiques (STSEE). Ανακτήθηκε στις 9 Φεβρουαρίου 2024.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Rulers
- ↑ 4,0 4,1 Ben Cahoon, World Statesmen, Wallis and Futuna
- ↑ Radio Australia Αρχειοθετήθηκε 2011-08-12 στο Wayback Machine., New king for royalty-rich Futuna, 5 Ιουλίου 2010.
- ↑ [ONE ISLAND, TWO KINGS IN SOUTH PACIFIC Pacific Island Report]
- ↑ «ÉLECTION DES MEMBRES DE L'ASSEMBLÉE TERRITORIALE DU 20 MARS 2022 / Actualités / Accueil - Les services de l'État à Wallis et Futuna». Ανακτήθηκε στις 23 Μαρτίου 2022. Unknown parameter
|site=ignored (βοήθεια). - ↑ 8,0 8,1 «Wallis and Futuna elects new assembly president». Radio New Zealand International (Pacific Islands Report). 5 Απριλίου 2012. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2016-03-03. https://web.archive.org/web/20160303210654/http://pidp.eastwestcenter.org/pireport/2012/April/04-06-08.htm. Ανακτήθηκε στις 18 Ιανουαρίου 2013.
- ↑ «CIA World Fact Book». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Δεκεμβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 16 Ιανουαρίου 2009.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
