Φοινίκη Μεσσηνίας

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Συντεταγμένες: 36°48′58″N 21°45′4″E / 36.81611°N 21.75111°E / 36.81611; 21.75111

Φοινίκη
Φοινίκη is located in Greece
Φοινίκη
Φοινίκη
Διοίκηση
ΧώραΕλλάδα
ΠεριφέρειαΑποκεντρωμένη Διοίκηση Πελοποννήσου, Δυτικής Ελλάδας και Ιονίου
(Έδρα: Πάτρα)
Περιφέρεια Πελοποννήσου
(Έδρα: Τρίπολη)
Περιφερειακή ΕνότηταΜεσσηνίας
(Έδρα: Καλαμάτα)
ΔήμοςΠύλου - Νέστορος
(Έδρα: Πύλος)
Δημοτική ΕνότηταΜεθώνης
Γεωγραφία
Γεωγραφικό διαμέρισμαΠελοπόννησος
ΝομόςΜεσσηνίας
Υψόμετρο120[1] μ.
Πληροφορίες
Παλαιά ονομασίαΑγατζίκι
Ταχ. κώδικας24006[2]
Τηλ. κωδικός27230[3]
Δήμος Πύλου - Νέστορος
Για άλλες χρήσεις, δείτε: Φοινίκη (αποσαφήνιση).

Η Φοινίκη[4] αναφερόμενη παλαιότερα ως το Αγατζίκι, είναι οικισμός κοντά στην Μεθώνη και υπάγεται διοικητικά στον Δήμο Πύλου - Νέστορος, του Νομού Μεσσηνίας.

Τοποθεσία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Φοινίκη βρίσκεται βορειοανατολικά της Μεθώνης, από την οποία απέχει περίπου 6 χιλιόμετρα και βορειοδυτικά από την Φοινικούντα, από την οποία απέχει περίπου 9 χιλιόμετρα. Έχει υψόμετρο 120[1] μέτρα και απέχει 3 περίπου χιλιόμετρα από τη θάλασσα. Κοντά στην Φοινίκη βρίσκονται, προς τα βορειοανατολικά της ο Ευαγγελισμός σε απόσταση 4 περίπου χιλιομέτρων, προς τα νοτιοδυτικά της η Κοκκινιά, σε απόσταση 4 περίπου χιλιομέτρων επίσης και προς τα νότιά της οι Λάμπες σε απόσταση 3 περίπου χιλιομέτρων αντίστοιχα.

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το χωριό, έχει μακρόχρονη ιστορία που ακολουθεί την ιστορία της Μεσσηνίας και της ευρύτερης περιοχής τόσο της Μεθώνης, όσο και της Πυλίας. Η περιοχή του οικισμού, κατά την αρχαιότητα, ήταν τμήμα του βασιλείου του Νέστορα, της αρχαίας Πύλου. Το χωριό υπάρχει, τουλάχιστον από τα χρόνια της Ενετοκρατίας και η παλαιότερη ονομασία του ήταν Αγατζίκι. Οι κάτοικοι προέρχονται από τη Φοινίκη της Βόρειας Ηπείρου.

Β΄ Ενετοκρατία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Την εποχή της Β΄ Ενετοκρατίας αναφερόταν ως Αγατζίκι (Agazuchi[5] ή Agazichi[6]). Ο οικισμός αναφέρεται επίσης σε διάφορες απογραφές των Βενετών Προνοητών της Γαληνοτάτης Δημοκρατίας της Βενετίας, οι οποίες έγιναν στο χρονικό διάστημα της τριακονταετίας (1683/84-1715), κατά την οποία οι Βενετοί κατείχαν την Πελοπόννησο. Το χωριό Αγατζίκι (Agazuchi), ανήκε, το 1689, στην επαρχία της Μεθώνης (Territorio di Modon), η οποία ήταν μια από τις 4 επαρχίες, στις οποίες χωριζόταν τότε το διαμέρισμα της Μεθώνης (επαρχία Φαναριού, επαρχία Αρκαδιάς, επαρχία Ναβαρίνου και επαρχία Μεθώνης). Με βάση την ενετική απογραφή Corner του 1689, το χωριό είχε 25 κατοίκους.[5]

Διοικητική ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Αγατσίκι ή Αγατζίκι[7] προσαρτήθηκε αρχικά, το 1835,[8] στον παλαιό Δήμο Νέας Κρήτης.[9] Μόλις 5 χρόνια αργότερα, το 1840,[10] ο οικισμός αποσπάται από τον Δήμο Νέας Κρήτης και προσαρτάται στον παλαιό Δήμο Μεθώνης,[11] όπου και παρέμεινε ως το 1912 που ο δήμος καταργήθηκε. Το χωριό, τουλάχιστον από το 1844 ως το 1851 αναφερόταν επίσημα ως Αγατσίκι, ενώ από το 1851 ως το 1889 αναφερόταν ως Αγατζίκι. Από το 1889 ως το 1896 αναφερόταν ως Αγατζίκιον και από το 1896 ως το 1912 και πάλι ως Αγατζίκι. Από το 1912 ως το 1927 το χωριό αναφερόταν επίσημα ως Αγαντζίκι. Το χωριό αναφέρεται, το 1853, επίσης σαν Αγατζίκι στον β΄ τόμο των «Ελληνικών» του Ιάκωβου Ρίζου Ραγκαβή, ως χωριό του Δήμου Μεθώνης της Επαρχίας Πυλίας με πληθυσμό 42 κατοίκων, με βάση την απογραφή του 1851.[12] Έδρα του Δήμου Μεθώνης τότε, βάση της ίδιας πηγής, ήταν η κωμόπολη Μεθώνη. Το 1912[13] το Αγαντζίκι προσαρτάται αρχικά στην Κοινότητα Γριβιτσών,[14] με έδρα τα Γριβιτσά (σήμερα ο Ευαγγελισμός). Ένα μόλις χρόνο μετά, το 1913,[15] το Αγαντζίκι αποσπάται από την κοινότητα Κοινότητα Γριβιτσών και προσαρτάται εκ νέου στην Κοινότητα Μεθώνης.[16] Το 1927[17] το Αγαντζίκι μετονομάζεται σε Φοινίκη. Το 1966,[18] η Φοινίκη αποσπάται από την Κοινότητα Μεθώνης και γίνεται έδρα στην Κοινότητα Φοινίκης.[19] Το χωριό παρέμεινε ως έδρα της Κοινότητας Φοινίκης, από το 1966 ως το 1997, όταν τότε, στα πλαίσια των αλλαγών που επήλθαν στη τοπική αυτοδιοίκηση, μέσω του σχεδίου «Καποδίστριας», η Φοινίκη υπήχθη στον κατηργημένο Δήμος Μεθώνης,[20][21] ως το 2010. Από το 2011, μετά τις νέες αλλαγές του σχεδίου «Καλλικράτης» η Φοινίκη ανήκει πλέον στον νέο Δήμο Πύλου - Νέστορος.[22][23] Ο δήμος αυτός, συστάθηκε με το Πρόγραμμα Καλλικράτης με την συνένωση των προϋπαρχόντων δήμων Κορώνης, Μεθώνης, Παπαφλέσσα, Πύλου, Νέστορος και Χιλιοχωρίων. Η Φοινίκη σήμερα είναι οικισμός και έδρα της Τοπικής Κοινότητας της Φοινίκης του Δήμου Πύλου-Νέστορος,[4] στην οποία υπάγονται επίσης οι Λάμπες (νεοσύστατος οικισμός που αναγνωρίσθηκε το 2011).

Κάτοικοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο οικισμός, με βάση την απογραφή του 2011, έχει 97 μόνιμους κατοίκους, οι οποίοι απασχολούνται κυρίως σε διάφορες αγροτικές εργασίες, καθώς και με τον τουρισμό.

Εξέλιξη Πληθυσμού της Φοινίκης Μεσσηνίας
Απογραφή Πληθυσμός Διάγραμμα εξέλιξης Πληθυσμού
1689 14[5]
1844 75[24]
1851 42[12]
1879 125[5][25]
1889 141[26]
1896 190[27]
1907 240[28]
1920 172[29]
1928 162[30]
1940 211[31]
1951 248[32]
1961 215[33]
1971 182[34]
1981 140[35]
1991 104[36]
2001 107[37]
2011 97[38]

Κτίρια – αξιοθέατα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εκτός από τα παραδοσιακά σπίτια, υπάρχει το παλαιό Δημοτικό Σχολείο, το οποίο λειτούργησε για πρώτη φορά το 1951[39] και οι εκκλησίες του χωριού, ο Ιερός Ναός του Αγίου Αθανασίου, που κτίστηκε το 1840[39] και Η Εκκλησια του Αγίου Ιωάννου (κοιμητηριακός ναός), οι οποίοι υπάγονται στην Ιερά Μητρόπολη Μεσσηνίας. Νοτιότερα του χωριού στην κατεύθυνση προς τις Λάμπες βρίσκεται επίσης ο Ιερός Ναός της Αγίας Ζώνης, που γιορτάζει στις 31 Αυγούστου.[40]

Παραλία «Λάμπες»[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σε απόσταση 3 περίπου χιλιομέτρων νότια του χωριού, βρίσκεται ο οικισμός Λάμπες και η παραλία του, η Παραλία Λάμπες, η οποία διαθέτει ακτή με χρυσή άμμο, καθάρια νερά και είναι επίσης οργανωμένη με άμεση πρόσβαση, από την επαρχιακή οδό Μεθώνης-Κορώνης.[40] Η παραλία αυτή διαμοιράζεται ουσιαστικά, λόγω της φύσης του εδάφους, σε δυο επιμέρους μικρότερες παραλίες, γνωστές και ως οι «Εμπρός Λάμπες» και οι «Πίσω Λάμπες».[41][42]

Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Χάρτης περιοχής[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Χάρτης

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 Φοινίκη, από την ιστοσελίδα: buk.gr
  2. Ταχυδρομικός Κώδικας Φοινίκη Μεσσηνίας.
  3. Τηλεφωνικοί κωδικοί της Ελλάδας, Ζώνη 27: Πύλος: 27230
  4. 4,0 4,1 Δημοτική Ενότητα Μεθώνης Αρχειοθετήθηκε 2013-11-30 στο Wayback Machine., από την ιστοσελίδα: www.pylos-nestor.gr του Δήμου Πύλου - Νέστορος.
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 Σπυρίδων Λάμπρος, «Απογραφή Νομού Μεθώνης επί Βενετών Αρχειοθετήθηκε 2015-12-09 στο Wayback Machine.», Δελτίον της Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας της Ελλάδος, τόμος 2ος Αρχειοθετήθηκε 2017-11-06 στο Wayback Machine., Εκ του Τυπογραφείου Αδελφών Περρή, Εν Αθήναις 1883, σελ. 686-710. Από την Ψηφιακή Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, Απογραφή 1689, Νο 3 Agazuchi - Απογραφή 1879, Νο 3 Αγατζίκι, σελ. 698-699.
  6. Κωνσταντίνος Ντόκος, "BREVE DESCRITTONE DEL REGNO DI MOREA. Αφηγηματική ιστορική πηγή ή επίσημο βενετικό έγγραφο της Β' Βενετοκρατίας στην Πελοπόννησο; Αρχειοθετήθηκε 2016-06-06 στο Wayback Machine.", "ΕΩΑ ΚΑΙ ΕΣΠΕΡΙΑ", Vol 1, DOI: http://dx.doi.org/10.12681/eoaesperia.24 Αθήνα 1993, σελ. 110 (Secondo Territorio di Modon- Agazichi), p. 125 (Provincia di Messenia).
  7. Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών > Αγατζίκι (Μεσσηνίας), από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr
  8. 21-04-1835.
  9. Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών > Δ. Νέας Κρήτης (Μεσσηνίας), από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr
  10. ΦΕΚ 22Α - 18/12/1840.
  11. Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών > Δ. Μεθώνης (Μεσσηνίας), από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr
  12. 12,0 12,1 Ιακώβου Ρ. Ραγκαβή, Τα Ελληνικά, Εν Αθήναις, 1853, τόμος δεύτερος, σελ. 575.
  13. ΦΕΚ 262Α - 31/08/1912.
  14. Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών Κ. Γριβιτσών (Μεσσηνίας), από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr
  15. ΦΕΚ 200Α - 09/10/1913.
  16. Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών Κ. Μεθώνης (Μεσσηνίας), από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr
  17. ΦΕΚ 306Α - 22/12/1927.
  18. ΦΕΚ 88Α - 22/04/1966.
  19. Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών Κ. Φοινίκης (Μεσσηνίας), από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr
  20. Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών > Δ. Μεθώνης (Μεσσηνίας), από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr
  21. ΦΕΚ 244Α - 04/12/1997.
  22. ΦΕΚ 87Α - 07/06/2010.
  23. Διοικητικές μεταβολές οικισμών > Δ. Πύλου-Νέστορος (Μεσσηνίας), από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr
  24. Σταματάκης, Ι. Δ., "Πίναξ χωρογραφικός της Ελλάδος, Περιέχων τα Ονόματα, τας Αποστάσεις και τον Πληθυσμόν των Δήμων, Πόλεων Κωμοπόλεων και Χωρίων. / Ερανισθείς εκ διαφόρων επισήμων εγγράφων της Β. Κυβερνήσεως, και εκδοθείς υπό Ι. Δ. Σταματάκη". Εκ του Τυπογραφείου Γ. Βλασσαρίδου. Εν Αθήναις 1846, σελ. 46.
  25. Υπουργείο Εσωτερικών, "Στατιστική της Ελλάδος - Πληθυσμός 1879, εκ του Τυπογραφείου Σ. Κ. Βλαστού, Εν Αθήναις 1881. Επίσης: "Στατιστική της Ελλάδος - Πληθυσμός 1879", σελ. 122.
  26. Υπουργείο Εσωτερικών, Τμήμα Δημόσιας Οικονομίας και Στατιστικής, "Στατιστική της Ελλάδος - Πληθυσμός - Απογραφή της 15-16 Απριλίου 1889", Μέρος Δεύτερον - Πίνακες Α', εκ του Εθνικού Τυπογραφείου και Λιθογραφείου, Εν Αθήναις 1890, σελ. 88.
  27. Υπουργείο Εσωτερικών, Τμήμα Δημόσιας Οικονομίας και Στατιστικής, "Στατιστικά Αποτελέσματα της Απογραφής του Πληθυσμού, κατά την 5-6 Οκτωβρίου 1896", Μέρος Δεύτερον - Πίνακες - Α' Πληθυσμός κατά Νομούς, Επαρχίας, Δήμους, εκ του Εθνικού Τυπογραφείου και Λιθογραφείου, Εν Αθήναις 1897, σελ. 104.
  28. Υπουργείο των Εσωτερικών, Υπηρεσία Απογραφής, Στατιστικά Αποτελέσματα της Γενικής Απογραφής του Πληθυσμού, κατά την 27 Οκτωβρίου 1907", Επιμέλεια: Γεωργίου Χωματιανού, τόμος δεύτερος, εκ του Τυπογραφείου Μιχαήλ Νικολαΐδου, Εν Αθήναις 1909, σελ. 394.
  29. Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας, Διεύθυνσις Στατιστικής, "Πληθυσμός του Βασιλείου της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 19 Δεκεμβρίου 1920", εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, Εν Αθήναις 1921. Επίσης: "Πληθυσμός του Βασιλείου της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 19 Δεκεμβρίου 1920", σελ. 236.
  30. Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας, Γενική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφήν της 15-16 Μαΐου 1928". (Πραγματικός πληθυσμός κυρωθείς δια του από 23 Νοεμβρίου 1928 διατάγματος), εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, Εν Αθήναις 1935. Επίσης: "Πληθυσμός της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 15-16 Μαΐου 1928", σελ. 275.
  31. Υπουργείον Εθνικής Οικονομίας, Γενική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφήν της 16 Οκτωβρίου 1940". (Πραγματικός πληθυσμός κατά νομούς, επαρχίας, δήμους, κοινότητας, πόλεις και χωρία), εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, Εν Αθήναις 1950. Επίσης: "Πληθυσμός της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 16 Οκτωβρίου 1940", σελ. 303.
  32. Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφήν της 7ης Απριλίου 1951". (Πραγματικός πληθυσμός κατά νομούς, επαρχίας, δήμους, κοινότητας, πόλεις και χωρία), εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, Εν Αθήναις 1955. Επίσης: "Πληθυσμός της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 7ης Απριλίου 1951 Αρχειοθετήθηκε 2013-05-14 στο Wayback Machine.", σελ. 148.
  33. Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφήν της 19ης Μαρτίου 1961". (Πραγματικός πληθυσμός κατά νομούς, επαρχίας, δήμους, κοινότητας και οικισμούς. Κυρωθείς δια της υπ' αριθ. 46929/6877/1961 κοινής αποφάσεως των Υπουργών Συντονισμού και Εσωτερικών), εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, Εν Αθήναις 1962. Επίσης: "Πληθυσμός της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 19ης Μαρτίου 1961", σελ. 143.
  34. Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφήν της 14ης Μαρτίου 1971". (Πραγματικός πληθυσμός κατά νομούς, επαρχίας, δήμους , κοινότητας και οικισμούς. Κυρωθείς δια της υπ' αριθ, 3893/Ε637/1972 κοινής αποφάσεως των Υπουργών Βοηθού Πρωθυπουργού και Εσωτερικών), Αθήναι 1972. Επίσης: "Πληθυσμός της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 14ης Μαρτίου 1971", σελ. 139.
  35. Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφή της 5 Απριλίου 1981". (Κυρώθηκε με την 7908/Δ'554/12-4-1982 κοινή απόφαση των Υπουργών Συντονισμού και Εσωτερικών), Αθήναι 1982. Επίσης: "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφή της 5 Απριλίου 1981", σελ. 150.
  36. Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφή της 17ης Μαρτίου 1991". (Κυρώθηκε με την 24197/Γ' 3812/24-11-1993 κοινή απόφαση των Υπουργών Εθνικής Οικονομίας και Εσωτερικών), Αθήνα 1994. Επίσης: "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφή της 17ης Μαρτίου 1991", σελ. 182.
  37. Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος. Απογραφή 2001". (Κυρώθηκε με την 6821/Γ5-908/4-6-2002 κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομίας και Οικονομικών και Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης), Αθήνα 2003. Επίσης: "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος. Απογραφή 2001", σελ. 184.
  38. "Απογραφή Πληθυσμού - Κατοικιών 2011. Μόνιμος Πληθυσμός Αρχειοθετήθηκε 2016-04-18 στο Wayback Machine.", Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ).
  39. 39,0 39,1 Φοινίκη Μεσσηνίας, Αρχειακό και οπτικο-ακουστικό υλικό ερευνών, από την ιστοσελίδα: repository.academyofathens.gr του «Κέντρου Ερεύνης της Ελληνικής Κοινωνίας» (ΚΕΕΚ) της Ακαδημίας Αθηνών.
  40. 40,0 40,1 "Messinia: Olive Culture in the land of Messinia" - "Μεσσηνία. Ο Πολιτισμός της Ελιάς στη Μεσσηνιακή Γη", Biotourism Guide - Βιοτουριστικός Οδηγός, από την ιστοσελίδα: biopolitics.gr, Biotourism – Olive Culture in the land of Messinia, έκδοση: "Biopolitics International Organisation" - "Διεθνής Οργάνωση Βιοπολιτικής", Αθήνα 2015, ISBN 978-960-7508-55-3, ενότητα: "Λάμπες Φοινίκης: Ονειρική παραλία", σελ. 212.
  41. Παραλία Λάμπες Αρχειοθετήθηκε 2018-05-17 στο Wayback Machine., από την ιστοσελίδα: pylos.info/gr
  42. Τοπωνύμια Μεθώνης: 71. Λάμπες Αρχειοθετήθηκε 2016-07-10 στο Wayback Machine., από την ιστοσελίδα: methonitv.gr του τοπικού ΜΜΕ "Methoni Tv", με πηγή την μελέτη του Βασιλείου Ηλία Μισκιώτη, «Πρόσωπα και θέματα της Μεθώνης του 19ου και 20ου Αιώνος», μέρος δεύτερον, Μεθώνη 2011.

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]