Κιρίλο Στετσένκο
| Κιρίλο Στετσένκο | |
|---|---|
 | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | Кирило Григорович Стеценко (Ουκρανικά) |
| Γέννηση | 24 Μαΐου 1882[1] Kvitky[1][2] |
| Θάνατος | 29 Απριλίου 1922[3][4][5] Vepryk[1][2] |
| Αιτία θανάτου | Τύφος[2][1] |
| Συνθήκες θανάτου | φυσικά αίτια[2][1] |
| Τόπος ταφής | Saint Paraskeva church in Vepryk, Fastiv Raion[2] |
| Χώρα πολιτογράφησης | Ρωσική Αυτοκρατορία[2] Λαϊκή Δημοκρατία της Ουκρανίας Σοβιετική Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Ουκρανίας[6] |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | Ουκρανικά[7] Ρωσικά[7] |
| Σπουδές | Θεολογκή Ακαδημία του Κιέβου (έως 1903)[1] Mykola Lysenko Music and Drama Institute (1904–1907)[1] |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | διευθυντής ορχήστρας[1][2] συνθέτης[1][2] μουσικός παιδαγωγός[1][2] ορθόδοξος ιερέας[1][2] μουσικολόγος[1] διευθυντής χορωδίας[7] χριστιανός ιερέας[7] |
| Εργοδότης | Mykola Lysenko Music and Drama Institute |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Ο Κιρίλο Χριχόροβιτς Στετσένκο (ουκρανικά: Кирило Григорович Стеценко) (12 Μαΐου 1882 – 29 Απριλίου 1922) ήταν παραγωγικότατος Ουκρανός συνθέτης, μαέστρος, κριτικός και δάσκαλος. Στα τέλη της ζωής του έγινε Ουκρανός Ορθόδοξος Ιερέας και επικεφαλής του τμήματος Μουσικής του Υπουργείου Παιδείας της βραχύβιας Ουκρανικής Λαϊκής Δημοκρατίας.
Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Νεανικά χρόνια και εκπαίδευση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Κιρίλο Στετσένκο γεννήθηκε στο Κβίτκιβ, στη περιοχή Τσερκάστσινα, στην Ουκρανία. Ο πατέρας του, Χρηχόριι Μιχαήλοβιτς, ήταν ζωγράφος εικόνων και ήταν γνωστός για τη ζωγραφική εκκλησιών σε κοντινά χωριά. Η μητέρα του, Μαρία Ιβάνιβνα, ήταν κόρη διακόνου στο ίδιο χωριό. Ο Κιρίλο ήταν το όγδοο από τα έντεκα παιδιά.
Όταν ο Κιρίλο Στετσένκο ήταν 10 ετών, ο θείος του (ο αδερφός της μητέρας του) Ντανίλο Χοριάνσκι τον πήγε να σπουδάσει στο εκκλησιαστικό σχολείο της Αγίας Σοφίας, όπου το αγόρι γράφτηκε για πέντε χρόνια, από το 1892 έως το 1897. Το νεαρό αγόρι ζούσε με τον θείο του στο Κίεβο, επιστρέφοντας σπίτι στους γονείς του μόνο το καλοκαίρι. Ωστόσο, δεδομένου ότι η οικογένειά του ήταν φτωχή, το αγόρι έπρεπε να εργαστεί κατά τη διάρκεια αυτών των "διακοπών" και η μητέρα του ξόδευε τα χρήματα, που κέρδιζε σε καινούργια ρούχα για αυτόν.
Κατά τη διάρκεια των σπουδών του στο σχολείο, ο Στετσένκο τραγούδησε στη σχολική χορωδία και μετά από τρία χρόνια, διηύθυνε ήδη την ομάδα. Το αγόρι έμαθε επίσης πώς να παίζει αρμόνιο και πιάνο. Σε ηλικία δεκατριών ετών, έγραψε την πρώτη του σύνθεση: Θα δοξάζω πάντα τον Κύριο για χορωδία.
Θεολογική Ακαδημία και Σεμινάριο Κιέβου[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Τελειώνοντας τη σχολική του εκπαίδευση το 1897, ο Στετσένκο άρχισε να παρακολουθεί τη Θεολογική Ακαδημία και το Σεμινάριο του Κιέβου. Πολλά από τα πρωτότυπα χορωδιακά του έργα, που συνέθεσε έγιναν κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου.
Σημαντικό ορόσημο στην εξέλιξή του ως συνθέτη ήταν η γνωριμία του με τον Μικόλα Λίσενκο, που αργότερα εξελίχθηκε σε φιλία. Ο Στετσένκο γνώρισε για πρώτη φορά τον Ουκρανό συνθέτη το 1899 και έγινε μέλος της χορωδίας του Λίσενκο ως τραγουδιστής και βοηθός μαέστρος. Ο νεαρός συνθέτης τιμήθηκε πολύ όταν, κατά την τελετή έναρξης του μνημείου του Ιβάν Κοτλιαρέφσκι στην Πολτάβα, η χορωδία του Λίσενκο ερμήνευσε τη σύνθεση του Στετσένκο Μπουρλάκα. Ο Μικόλα Λίσενκο θα συστήσει τον Στετσένκο στον κύκλο των διανοουμένων του λέγοντας "Αυτός είναι που θα με αντικαταστήσει μετά τον θάνατό μου. Μερικοί από αυτούς τους ανθρώπους ήταν οι Μιχαήλο Σταρίτσκι, Λέσια Ουκραΐνκα, Βασίλ Στέφανικ, Μιχαήλο Κοτσιουμπίνσκι, Ολένα Πτσίλκα, Βολοντίμιρ Σαμιιλένκο, Μικόλα Αρκάς, Ιβάν Στεσένκο, Χνατ Χοτκέβιτς και πολλοί άλλοι.[8]
Ολοκληρώνοντας τις σπουδές του το 1903, ο Κιρίλο Στετσένκο αποφάσισε να εργαστεί ως δάσκαλος μουσικής, μουσικός κριτικός, αρχιμουσικός και συνθέτης, αντί να γίνει αμέσως ιερέας.
Ρωσική Αυτοκρατορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η ζωή του συνθέτη επηρεαζόταν συνεχώς από πολιτικά γεγονότα. Ο Στετσένκο ήταν συνένοχος στη δημοσίευση της δικής του χορωδιακής διασκευής του εθνικού ύμνου της Ουκρανίας χωρίς την έγκριση της Ρωσικής λογοκρισίας το 1911. Ο τυπογράφος (A. Τσοκόλοφ) ανέλαβε πλήρως την ευθύνη στον εαυτό του, αρνούμενος να εμπλέξει τον Στετσένκο, και ως αποτέλεσμα καταδικάστηκε σε θάνατο. Οι ρωσικές αρχές δεν μπόρεσαν να αποδείξουν τη συνενοχή του Στετσένκο και εξορίστηκε από το Κίεβο. Κατάφερε να επιστρέψει στην πόλη για να φύγει μόνο ένα χρόνο αργότερα λόγω πολιτικών και οικονομικών πιέσεων. Το 1911, με την προτροπή του θείου του, ο Στετσένκο έγινε ορθόδοξος ιερέας. Η οικονομική ασφάλεια, ωστόσο, είχε ένα τίμημα. Ο συνθέτης έπρεπε να υπηρετήσει σε ένα σκοτεινό χωριό στη νοτιοδυτική Ουκρανία, μακριά από την πολιτιστική ζωή του Κιέβου. Εκεί, στην αυτοεξορία του, ο Στετσένκο ξεπέρασε την πολιτική θύελλα του Α' Παγκοσμίου Πολέμου.
Μετά την Επανάσταση του 1917[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Κιρίλο Στετσένκο επέστρεψε στο Κίεβο με το ξέσπασμα της Ρωσικής Επανάστασης του 1917. Όταν ανακηρύχθηκε η Λαϊκή Δημοκρατία της Ουκρανίας, ο Στετσένκο έγινε επικεφαλής του Τμήματος Μουσικής στο Υπουργείο Παιδείας. Δημιούργησε δύο εθνικές χορωδίες. Μια χορωδία υπό την ηγεσία του συνθέτη Ολεξάντρ Κόσιτς περιόδευσε στην Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική, για να προωθήσει την Ουκρανία ως ανεξάρτητο έθνος. Ο Στετσένκο ηγήθηκε της άλλης χορωδίας, περιοδεύοντας στην Ουκρανία, για να προωθήσει την εθνική ενότητα.
Όταν οι Μπολσεβίκοι κατέλαβαν την Ουκρανία το 1920, η χορωδία Κόσιτς παρέμεινε στο εξωτερικό ενώ η χορωδία του Στετσένκο διαλύθηκε από τη νέα κομμουνιστική κυβέρνηση.
Ο Στετσένκο έφυγε από το Κίεβο, για να εργαστεί σε μια ενορία στο χωριό Βέπρικ, νότια της πόλης. Η γλώσσα αυτής της ενορίας ήταν αποκλειστικά ουκρανική και το 1921 έγινε ένας από τους ιδρυτές της Ουκρανικής Αυτοκέφαλης Ορθόδοξης Εκκλησίας. Στο Βέπρικ ίδρυσε μια χορωδία και ένα θέατρο όπου παίχτηκε στη σκηνή. Οι κάτοικοι του χωριού αναφέρονταν στον Στετσένκο ως τον «λαμπρό πατέρα».
Καθώς οι πολιτικές καταστολής συνεχίστηκαν ξανά κατά των Ουκρανών, ο λιμός και οι αρρώστιες άρχισαν να εξαπλώνονται αργότερα, επηρεάζοντας τον Κιρίλο Στετσένκο την άνοιξη του 1922, ο οποίος πέθανε από τύφο, ενώ φρόντιζε τους άρρωστους κατά τη διάρκεια μιας εστίας της ασθένειας.
Οικογένεια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο εγγονός του, Κιρίλο Βαντιμόβιτς Στετσένκο, είναι βιολονίστας και συνθέτης στην Ουκρανία. Δίνει πληροφορίες για τον παππού του. [9]
Η κόρη του, Ντόρα Κουζμένκο, γλίτωσε τη σύλληψη από τους Σοβιετικούς κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Έζησε επί σειρά ετών σε καταυλισμό εκτοπισμένων στην Αυστρία, από όπου μετανάστευσε στις ΗΠΑ. Πέθανε στις Συρακούσες της Νέας Υόρκης τη δεκαετία του 1960. Η Ντόρα ήταν τραγουδίστρια όπερας στην πατρίδα της την Ουκρανία.
Έργα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
 |
Lyrics by Volodymyr Samiylenko. Performed by Benjamin Butterfield (tenor) and Albert Krywolt (piano)
Lyrics by Oleksandr Oles. Performed by Pavlo Hunka (bass-baritone) and Albert Krywolt (piano)
|
| Έχετε προβλήματα με αυτά τα αρχεία; Δείτε βοήθεια πολυμέσων. | |
Στα έργα και τη δραστηριότητά του, ο Στετσένκο συνέχισε την εθνική εστίαση στην ουκρανική μουσική, που ξεκίνησε από τον Μικόλα Λίσενκο. Ο Στετσένκο συνέθεσε πάνω από 30 σόλο φωνητικά έργα με λόγια των Ουκρανών ποιητών Ταράς Σεβτσένκο, Ιβάν Φράνκο, Λέσια Ουκραΐνκα, Ολεξάντρ Όλες και άλλων. Έγραψε 42 έντεχνα τραγούδια, πάνω από 100 ιερά και κοσμικά χορωδιακά κομμάτια, συμπεριλαμβανομένων δύο λειτουργιών και ενός ρέκβιεμ, και μουσική σε δώδεκα σκηνικά έργα. Τα καλλιτεχνικά του τραγούδια έχουν ηχογραφηθεί από τον διάσημο Βρετανό βαρύτονο μπάσο Πάβλο Χούνκα.
Τα μεγαλύτερα και πιο γνωστά έργα του Στετσένκο γράφτηκαν λίγους μήνες πριν το τέλος της ζωής του. Το τελευταίο του έργο ήταν η πανάχυδα, που γράφτηκε στη μνήμη του δασκάλου και φίλου του Μικόλα Λίσενκο.
Κατάλογος μεγάλων έργων[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Χορωδιακά έργα
- εκκλησιαστικά κομμάτια (2 λειτουργίες, 1 πανχύδα)
- καντάτες
- χορωδίες a cappella και με συνοδεία πιάνου
- διασκευές ουκρανικών λαϊκών τραγουδιών.
- Έργα
- Πρόταση στην κόρη ενός Πότερ από τον Χριχόρι Κβίτκα-Οσνοβιανένκο
- Αυτό που θρόιζε ο Θύρσος του Σπυρίδωνα Τσερκασένκο
- Buval'shchyna του A. Βελισόφσκι
- Όπερες (ημιτελείς)
- Πολωνιάνκα
- Καρμαλιούκ
- Χαϊνταμάκι
- Έργα θεάτρου
- Η Ιφγένια στην Ταυρίδια σε ένα δράμα της Λέσια Ουκραΐνκα
- μουσική στο ποίημα «Χαϊνταμάκι» του Ταράς Σεβτσένκο
- Παιδικές όπερες
- Ιβάσικ-Τέλεσικ
- Η αλεπού, η γάτα και ο κόκορας
- Πολλά παιδικά τραγούδια.
Κληρονομιά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το 1982 για τον εορτασμό της 100ης επετείου από τη γέννηση του Κιρίλο Στετσένκο, το σπίτι του Στετσένκο στο Βέπρικ μετατράπηκε σε μουσείο του συνθέτη, με μια έκθεση με όσα υπήρχαν εκεί κατά τη διάρκεια της ζωής του. Εκτός από αυτό, αναβίωσε και η εκκλησία όπου εργαζόταν ο συνθέτης. Ο τάφος του Στετσένκο ήταν φανταχτερός με ένα μεγάλο πέτρινο μνημείο του συνθέτη δίπλα του.
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 1,12 (Αγγλικά) Internet Encyclopedia of Ukraine. Canadian Institute of Ukrainian Studies. www
.encyclopediaofukraine .com. Ανακτήθηκε στις 12 Απριλίου 2022. - ↑ 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 2,10 (Αγγλικά) Find A Grave. 23517685. Ανακτήθηκε στις 12 Απριλίου 2022.
- ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data
.bnf .fr /ark: /12148 /cb14034833g. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015. - ↑ (Αγγλικά) SNAC. w6vx1pmm. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ (Αγγλικά) Find A Grave. 23517685. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ (Αγγλικά) Find A Grave. 23517685. Ανακτήθηκε στις 22 Ιουνίου 2023.
- ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. pna2012695704. Ανακτήθηκε στις 13 Ιουνίου 2023.
- ↑ Kyrylo Hryhorovych Stetsenko, for the 125th anniversary of his birth day Αρχειοθετήθηκε 2011-10-02 στο Wayback Machine. - Museums of Ukraine, by Valentyna Utryk (in ουκρανική)
- ↑ «Кирило Стеценко. Проходження через вісь хреста | Народний Оглядач | Interview with K.V.Stetsenko». observer.sd.org.ua. Ανακτήθηκε στις 4 Απριλίου 2016.
|