Η βιτρίνα (ταινία, 1976)
Η βιτρίνα είναι μια αμερικανική δραματική ταινία του 1976 που εναντιώνεται στη μαύρη λίστα του Χόλιγουντ, της δεκαετίας του 1950. Σύμφωνα με τη λίστα αυτή, καλλιτέχνες, συγγραφείς, σκηνοθέτες και άλλοι βρέθηκαν άνεργοι, κατηγορούμενοι για ανατρεπτικές πολιτικές δραστηριότητες επειδή θεωρήθηκε ότι είτε υποστήριζαν τον κομμουνισμό είτε ότι ήταν οι ίδιοι κομμουνιστές. Το σενάριο έγραψε ο Γουόλτερ Μπέρνσταϊν, σε σκηνοθεσία Μάρτιν Ριτ και πρωταγωνιστούν οι Γούντι Άλεν, Ζίρο Μόστελ[2] και Μάικλ Μέρφι.
Αρκετά άτομα που συμμετείχαν στην παραγωγή της ταινίας -μεταξύ των οποίων και ο σεναριογράφος Μπέρνσταϊν, ο σκηνοθέτης Ριτ και οι ηθοποιοί Μόστελ, Χέρσελ Μπερνάρντι και Λόιντ Καφ είχαν συμπεριληφθεί στη μαύρη λίστα.[3] (Το όνομα καθενός στους τίτλους τέλους ακολουθείται από τη φράση "Μαύρη λίστα 19--" και το αντίστοιχο έτος συμπερίληψης).[4]
Πλοκή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Στη Νέα Υόρκη, το 1953, στο αποκορύφωμα των αντικομμουνιστικών ερευνών της Επιτροπής Αντιαμερικανικών Δραστηριοτήτων, ο τηλεοπτικός σεναριογράφος Άλφρεντ Μίλερ μπαίνει στη μαύρη λίστα του Χόλυγουντ και δεν μπορεί να βρει δουλειά. Ζητά από τον φίλο του, Χάουαρντ Πρινς, ταμία σε εστιατόριο και ατζέντη του ιπποδρόμου, να υπογράψει τα τηλεοπτικά σενάρια του Μίλερ με αντάλλαγμα το δέκα τοις εκατό των χρημάτων που βγάζει ο Μίλερ από αυτά, δηλαδή να κάνει τη «βιτρίνα» του Μίλερ. Ο Χάουαρντ δέχεται εν μέρει λόγω της φιλίας τους αλλά και επειδή χρειάζεται τα χρήματα. Τα σενάρια υποβάλλονται στον παραγωγό του δικτύου Φιλ Σάσμαν, ο οποίος χαίρεται που βρήκε έναν συγγραφέα που δεν είναι στη μαύρη λίστα. Το σενάριο του Χάουαρντ προσφέρει επίσης έναν καλό ρόλο στον Χέκι Μπράουν, έναν από τους κορυφαίους ηθοποιούς του Σάσμαν.
Ο Χάουαρντ γνωρίζει τόση επιτυχία, που δύο άλλοι σεναριογράφοι, γνωστοί του Μίλερ, τον προσλαμβάνουν για βιτρίνα. Η ποιότητα των σεναρίων και η ικανότητα του Χάουαρντ να γράφει τόσο πολλά σενάρια εντυπωσιάζει τη Φλόρενς Μπάρετ, την ιδεαλιστική επιμελήτρια σεναρίων του Σάσμαν. Ο Χάουαρντ αρχίζει να βγαίνει με τη Φλόρενς, αλλά αλλάζει θέμα όποτε εκείνη θέλει να συζητήσουν για τη δουλειά του.
Καθώς οι ερευνητές συνεχίζουν να φτιάχνουν τη μαύρη λίστα των κομμουνιστών στη βιομηχανία του θεάματος, ο Χέκι Μπράουν απολύεται από την εκπομπή, επειδή έξι χρόνια νωρίτερα είχε πάρει μέρος σε μια παρέλαση της εργατικής πρωτομαγιάς και ήταν συνδρομητής στο έντυπο The Daily Worker, αν και λέει στους ερευνητές ότι αυτό το έκανε για να εντυπωσιάσει μια γυναίκα. Προκειμένου να διαγράψει το όνομά του από τη μαύρη λίστα, ο Χέκι έχει εντολή να μάθει περισσότερα για την εμπλοκή του Χάουαρντ Πρινς στο Κομμουνιστικό Κόμμα, έτσι τον προσκαλεί να τον δει σε μια παράσταση που θα εμφανιστεί. Ο ιδιοκτήτης του κλαμπ μειώνει ξαφνικά τον μισθό που είχε υποσχεθεί στον Χέκι και, όταν αυτός διαμαρτύρεται, ο ιδιοκτήτης τον απολύει, καταγγέλλοντάς τον ως κομμουνιστή. Ο επαγγελματικός εξευτελισμός και η αδυναμία να φροντίσει τη γυναίκα και τα παιδιά του συνθλίβουν τον Χέκι, ο οποίος αυτοκτονεί πηδώντας από το παράθυρο ενός ξενοδοχείου.
Ο Χάουαρντ είναι μάρτυρας και άλλων σκληρών αποτελεσμάτων των ερευνητικών ενεργειών της Επιτροπής Αντιαμερικανικών Δραστηριοτήτων στο κανάλι. Υποπτεύονται και τον ίδιο, και καλείται να καταθέσει ενώπιον της επιτροπής. Εξομολογείται στη Φλόρενς ότι δεν είναι συγγραφέας, αλλά ένας ταπεινός ταμίας.
Ο Χάουαρντ αποφασίζει να απαντήσει στις ερωτήσεις της Επιτροπής με υπεκφυγές, κάτι που του γίνει τη δυνατότητα να μην παραδεχτεί αλλά και να μην αρνηθεί τίποτα. Μετά από σύντομη ανάκριση, κατά την οποία του ζητούν να κακολογήσει τον νεκρό Χέκι Μπράουν και τον απειλούν με νομικές συνέπειες για την παραδοχή του ότι έχει στοιχηματίσει με την ιδιότητά του ως ατζέντης (πράγμα παράνομο), ο Χάουαρντ παίρνει θέση, λέγοντας στην Επιτροπή ότι δεν αναγνωρίζει την εξουσία της να του κάνουν τέτοιες ερωτήσεις και λέγοντάς τους «άντε να γαμηθείτε» πριν φύγουν από την αίθουσα. Η ταινία τελειώνει με τον Χάουαρντ να απομακρύνεται με χειροπέδες, ενώ η Φλόρενς τον αποχαιρετά και πολλοί διαδηλωτές τον επευφημούν.
Διανομή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Γούντι Άλεν ως Howard Prince
- Ζίρο Μόστελ ως Hecky Brown
- Χέρσελ Μπερνάρντι ως Φιλ Σάσμαν
- Μάικλ Μέρφι ως Άλφρεντ Μίλερ
- Άντρεα Μαρκοβίτσι ως Φλόρενς Μπάρετ
Απήχηση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Οι κριτικοί της Βιτρίνας διχάστηκαν μεταξύ εκείνων που τη θεώρησαν ένα αποτελεσματικό και διασκεδαστικό σχόλιο πάνω στο θέμα του Μακαρθισμού και εκείνων που τη θεώρησαν επιφανειακή και άστοχη δήλωση για την εποχή του Τζόζεφ Μακάρθι. Το 1976, σε κριτική του στην εφημερίδα The New York Times, ο Βίνσεντ Κάνμπι ανάφερε την έλλειψη άμεσου πολιτικού σχολιασμού της ταινίας.[5] Πολίν Κάελ επαίνεσε την ταινία και ιδιαίτερα την ερμηνεία του Γούντι Άλεν.[6]
Ο Ρότζερ Ίμπερτ απέρριψε την πολιτική αξία της Βιτρίνας, λέγοντας ότι ο χαρακτήρας του Γούντι Άλεν παραήταν κωμικός και μη πειστικός. Πρόσθεσε ότι ο Χέκτι Μπράουν ήταν αξιόλογος χαρακτήρας.[7]
Από τον Δεκέμβριο του 2023, η Βιτρίνα έχει βαθμολογία 69% στον ιστότοπο κριτικών Rotten Tomatoes με 26 κριτικές.[8]
Διακρίσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Για τη Βιτρίνα, ο Γουόλτερ Μπέρνσταϊν ήταν υποψήφιος για Όσκαρ Καλύτερου Πρωτότυπου Σεναρίου το 1977[9] (ήταν και η μόνη του υποψηφιότητα για Όσκαρ)[10] και ο Ζίρο Μόστελ ήταν υποψήφιος για βραβείο BAFTA δεύτερου ανδρικού ρόλου.[11] Την ίδια χρονιά, η Άντρεα Μαρκοβίτσι ήταν υποψήφια για Χρυσή Σφαίρα ως πρωτοεμφανιζόμενη ηθοποιός.[12]
Ιστορική βάση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα ως προς την απεικόνιση των χαρακτήρων. Μια σκηνή στην οποία ο Χέκι (που υποδύεται ο Ζίρο Μόστελ) πηγαίνει να διασκεδάσει σε ένα ορεινό θέρετρο, και στη συνέχεια δεν του δίνουν όλο το ποσόν της αμοιβής του βασίζεται σε ένα περιστατικό που περιγράφεται από τον Μπέρνσταϊν στα απομνημονεύματά του Inside Out: A Memoir of the Blacklist. Στο βιβλίο, ο Μπέρνσταϊν περιγράφει πώς ο Μόστελ άρχισε να εμφανίζεται στο Concord Hotel, επειδή χρειαζόταν απεγνωσμένα τα χρήματα. Ο διευθυντής του Concord του υποσχέθηκε 500 δολάρια, αλλά όταν αυτός πήγε, το ποσό μειώθηκε στα 250 δολάρια σύμφωνα με τον Μπέρνσταϊν. Στην ταινία, ο Χέκι κάνει μια βίαιη σκηνή όταν, μετά την παράσταση, μαθαίνει ότι τον έχουν εξαπατήσει. Στην πραγματικότητα, πριν από την παράσταση ο Μόστελ έβγαλε την εχθρότητά του κατά τη διάρκεια της παράστασης βρίζοντας τους πελάτες, οι οποίοι νόμιζαν ότι έτσι ήταν το νούμερο.[4]
Ο Χέκι Μπράουν και η αυτοκτονία του βασίστηκαν στον ηθοποιό Φίλιπ Λεμπ, που ήταν στη μαύρη λίστα, έναν προσωπικό φίλο του Μόστελ, ο οποίος απολύθηκε από τον πρωταγωνιστικό του ρόλο στην τηλεοπτική σειρά The Goldbergs το 1951[13] και αυτοκτόνησε το 1955.[14] Έτισ, ο Μόστελ είχε προσωπικό κίνητρο να παίξει στην ταινία. Όπως τόνισε στη βιογραφία του από τον Τζάρεντ Μπράουν: «Πολλά παιδιά δεν συνειδητοποιούν καν ότι υπήρξε ποτέ μαύρη λίστα».[13]
Προσαρμογή σε μιούζικαλ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το 2008, ανέβηκε μια μουσική προσαρμογή της Βιτρίνας στη Νέα Υόρκη. Η μουσική και οι στίχοι του μιούζικαλ, με τίτλο Η βιτρίνα (ή, εναλλακτικά, Lucky Break)[15] ήταν των Πολ Γκόρντον και Τζέι Γκρούσκα.[16]
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 1,12 1,13 1,14 www
.imdb .com /title /tt0074554 /releaseinfo. - ↑ «Η ΒΙΤΡΙΝΑ πληροφορίες για την ταινία». Αθηνόραμα. Ανακτήθηκε στις 31 Μαρτίου 2024.
- ↑ «Η ΙΛΑΡΗ ΟΨΗ ΜΙΑΣ ΤΡΑΓΩΔΙΑΣ». Κέντρο Μελετών & Ερευνών για το Σινεμά. 29 Μαρτίου 2018. Ανακτήθηκε στις 31 Μαρτίου 2024.
- ↑ 4,0 4,1 Bernstein, Walter (1996). Inside Out: A Memoir of the Blacklist. Alfred A. Knopf. ISBN 978-0-394-58341-9.
- ↑ «Movie Reviews» (στα αγγλικά). The New York Times. 2024-03-28. ISSN 0362-4331. https://www.nytimes.com/reviews/movies. Ανακτήθηκε στις 2024-03-31.
- ↑ Kael, Pauline (April 1980). When the Lights Go Down. Henry Holt & Co. Reprinted from The New Yorker.
- ↑ Ebert, Roger. «The Front movie review & film summary (1976) | Roger Ebert». rogerebert.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 31 Μαρτίου 2024.
- ↑ «The Front». Rotten Tomatoes.
- ↑ «Hollywood's Darkest Moment: An evening with blacklisted screenwriter Walter Bernstein and a special 40th anniversary screening of THE FRONT | Oscars.org | Academy of Motion Picture Arts and Sciences». www.oscars.org (στα Αγγλικά). 29 Απριλίου 2016. Ανακτήθηκε στις 31 Μαρτίου 2024.
- ↑ Ζουμπουλάκης, Γιάννης (25 Ιανουαρίου 2021). «Πέθανε ο σεναριογράφος Γουόλτερ Μπέρνσταϊν». Το Βήμα. Ανακτήθηκε στις 31 Μαρτίου 2024.
- ↑ Sachleben, Mark (2004). Seeing the Bigger Picture: Understanding Politics Through Film & Television. Peter Lang. σελ. 324. ISBN 978-0-820-46248-6.
- ↑ «Andrea Marcovicci». Golden Globes. Ανακτήθηκε στις 12 Μαρτίου 2022.
- ↑ 13,0 13,1 Quin, Eleanor "The Front". Turner Classic Movies.
- ↑ Autopsy Ordered by Police in Death of Philip Loeb. Broadcasting Telecasting. September 5, 1955, σελ. 9. https://archive.org/stream/broadcastingtele49unse#page/n989/mode/2up. Ανακτήθηκε στις September 2, 2015.
- ↑ «"Lucky Break" Based on the movie 'The Front'- Starring Woody Allen». jaygruska.com. Ανακτήθηκε στις 8 Απριλίου 2020.
- ↑ Jones, Kenneth (3 Μαρτίου 2008). «Inspired by the Film, New Musical The Front Gets Caird-Directed Reading March 3». Playbill (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 8 Απριλίου 2020.