Δίδυμος (όνομα)
Δίδυμος, αρχαιοελληνικό αντρικό κύριο όνομα.
Ετυμολογία του ονόματος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το όνομα Δίδυμος προέρχεται από το αρχαιοελληνικό επίθετο δί-δυ-μος, το οποίο, σύμφωνα με το Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας του Γεωργίου Μπαμπινιώτη, παράγεται από εκφραστικό αναδιπλασιασμό του δύο.[1]
Το όνομα έλκει την καταγωγή του από την παράδοση της ελληνικής μυθολογίας: Διδύμη και Διδυμαίος ή Διδυμεύς, ήταν ονόματα της Αρτέμιδος και του Απόλλωνος, ως διδύμων·[2] όσο και από τη βιβλική παράδοση: στην Καινή Διαθήκη με το όνομα Δίδυμος αποδίδεται στα ελληνικά το όνομα του αποστόλου Θωμά, «εἶπεν οὖν Θωμᾶς ὁ λεγόμενος Δίδυμος τοῖς συμμαθηταῖς· Ἄγωμεν καὶ ἡμεῖς ἵνα ἀποθάνωμεν μετ’ αὐτοῦ.» (Ιωάννης, ια΄ 16).
Έτσι, το όνομα Δίδυμος είναι σημασιολογικά ταυτόσημο με τα σημερινά ελληνικά αντρικά ονόματα Γέμελλος / Γέμινος, Θωμάς και Τομάζος.
Γυναικείος τύπος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Διάδοση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Στην αρχαιότητα το όνομα Δίδυμος δεν ήταν ιδιαίτερα συχνό. Σύμφωνα με τη Θετίμα, εμφανίζεται σε όλο το Lexicon of Greek Personal Names (LGPN) να το φέρουν 93 πρόσωπα. Η πρωιμότερη βέβαιη μαρτυρία είναι από την Αθήνα τον 4ο αι. π.Χ. και η τελευταία μαρτυρία από την Αιτωλία τον 6ο αι. μ.Χ. Γεωγραφική διασπορά του ονόματος: Μακεδονία, Λυκία, Λυδία, Κιλικία Πεδιάς, Κύπρος, Κυρηναϊκή, Κυρήνη, Βιθυνία, Αθήνα, Ιωνία, Θράκη, Καρία, Καμπανία, Βοιωτία, Αιτωλία, Μυσία, Δήλος, Θάσος, Κρήτη, Νίσυρος, Πάρος, Ρόδος, Τήνος, Παμφυλία, Αρκαδία, Σπάρτη, Σικελία, Τρωάδα. Παράλληλοι τύποι: Didymus (1ος αι. π.Χ.–1ος αι. μ.Χ., αυτοκρατορική περίοδος, 1ος–2ος αι. μ.Χ., Κάτω Ιταλία), Didimus (1ος αι. π.Χ.-1ος αι. μ.Χ., Κάτω Ιταλία).[3]
Ονομαστική εορτή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Θεοδώρας και Διδύμου, η Ορθόδοξη Εκκλησία τιμά τη μνήμη τους στις 5 Απριλίου και η Καθολική στις 28 Απριλίου· [4][5]
- Διδύμου κ.ά. (δώδεκα κόμητες και τριβούνοι), η Ορθόδοξη Εκκλησία τιμά τη μνήμη τους στις 24 Μαΐου·[6]
- Διοδώρου και Διδύμου, η Ορθόδοξη Εκκλησία τιμά τη μνήμη τους στις 11 Σεπτεμβρίου, και η Καθολική στις 9 Οκτωβρίου· [7][8]
- Διδύμου, μάρτυρος, σύμφωνα με τον Σωφρόνιο Ευστρατιάδη, «τοπικός άγιος της Κύπρου», η Ορθόδοξη Εκκλησία τιμά τη μνήμη του στις 20 Φεβρουαρίου.[9]
Το όνομα σε άλλες γλώσσες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Μέσω του λατινικού Dydimus, το όνομα διαδόθηκε και σε άλλες γλώσσες:
- ισπανικά: Dídimo· καταλανικά: Dídim· βασκικά: Didima.[10]
- γαλλικά: Didyme·
- πολωνικά: Dydym, Dydymus·
- πορτογαλικά: Dídimo·
- ρωσικά: Дидим (Δυδίμ)·
- σλοβένικα: Didim.
Πρόσωπα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Δίδυμος (4ος/5ος αι. μ.Χ.), ξάδελφος του Ρωμαίου αυτοκράτορα Φλάβιου Ονώριου.
- Δίδυμος ο Χαλκέντερος (1ος π.Χ.–1ος αι. μ.Χ.), λόγιος και γραμματικός.
- Δίδυμος ο Τυφλός (4ος αι. μ.Χ.), θεολόγος και εκκλησιαστικός συγγραφέας.
Το όνομα στις τέχνες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ Γεώργιος Μπαμπινιώτης, Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας, Κέντρο Λεξικολογίας, Αθήνα, δεύτερη έκδοση, ανατύπωση, 2005.
- ↑ Νικόλαος Λωρέντης, "Λεξικόν των αρχαίων κυρίων ονομάτων της μυθολογίας, ιστορίας και γεωγραφίας.
- ↑ «Δίδυμος», Θετίμα.
- ↑ Σωφρόνιος Ευστρατιάδης, Αγιολόγιον της Ορθοδόξου Εκκλησίας, Αποστολική Διακονία, Αθήνα 1995 (ανατύπωση), σ. 181.
- ↑ «Saint Didymus of Alexandria», CatholicSaints.Info.
- ↑ Σωφρόνιος Ευστρατιάδης, ό.π., σ. 460.
- ↑ Σωφρόνιος Ευστρατιάδης, ό.π., σ. 112.
- ↑ «San Diodoro, Diomede e Didimo», Santi e Beati.
- ↑ Σωφρόνιος Ευστρατιάδης, ό.π., σ. 112.
- ↑ Josep M. Albaigès i Olivart, Diccionari dels noms de noi, Persona masculins, Edicions 62, Βαρκελώνη 1995, ISBN 84-297-3992-0, σ. 58.
- ↑ Ugo Foscolo (Ούγκο Φόσκολο), «Notizia intorno a Didimo Chierico» Αρχειοθετήθηκε 2018-04-27 στο Wayback Machine., Opere di Ugo Foscolo, a cura di Mario Puppo, Ugo Mursia Editore, Μιλάνο 1962 (III έκδ. 1966).