Ως
Συντεταγμένες: 43°38′43″N 0°35′19″E / 43.64528°N 0.58861°E
Το Ως (γαλλικά: Auch) είναι κοινότητα της νοτιοδυτικής Γαλλίας. Βρίσκεται στην περιοχή Οξιτανία και είναι η πρωτεύουσα του νομού Ζερς. Η Ως είναι η ιστορική πρωτεύουσα της Γασκώνης.
Η πόλη είναι γνωστή για την γαστρονομία, τον καθεδρικό ναό και τη μνημειώδη σκάλα στην κορυφή της οποίας δεσπόζει το άγαλμα του ντ'Αρτανιάν. Είναι χαρακτηρισμένη «Πόλη τέχνης και ιστορίας». Ο πληθυσμός ανέρχεται σε 21.618 κατοίκους (2016)[6].
Οι κάτοικοί της ονομάζονται Ωσιτάν. [7]
Τοπωνύμιο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Πριν τη ρωμαϊκή κατάκτηση στην περιοχή γύρω από την πόλη κατοικούσε μια γαλατική φυλή, οι Ώσιοι (Auscii στα Λατινικά), οι οποίοι έδωσαν το όνομά τους στην πόλη Ως.
Το αρχαίο όνομα της πόλης ήταν Elimberrum Auscorum (στα λατινικά). [8]Σύμφωνα με μερικούς γλωσσολόγους,[9] το Elimberri ή Elimberris Auscorum και το εκλατινισμένο Elimberrum, πρώην όνομα της πόλης Ως, προέρχονται από τα βασκο-ακουιτανικά ili (eli στα λατινικά)=πόλη και berri=νέα και σημαίνει «Νέα πόλη».[10]
Μετά την κατάκτηση τους στη δεκαετία του 50 π.Χ, οι Ρωμαίοι μετονόμασαν την πόλη Augusta Auscorum.
Γεωγραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η πόλη Ως είναι η πρωτεύουσα του νομού Ζερς, στα νοτιοδυτικά της Γαλλίας, στη διοικητική περιοχή Οξιτανία. Η απόστασή της από το Παρίσι είναι 595 χιλιόμετρα κατ' ευθεία γραμμή.[11]
Έχει πληθυσμό 21.618 κατοίκους (2016)[6] και είναι επίσης η έδρα του ευρύτερου πολεοδομικού συγκροτήματος της Ως, που έχει πληθυσμό 41.736 κατοίκους (2015). Η έκταση του δήμου είναι 7248 τετραγωνικά χιλιόμετρα[12] και το υψόμετρο κυμαίνεται από 115 έως 281 μέτρα.
Η Ως είναι χτισμένη στις όχθες του ποταμού Ζερς, παραπόταμου του Γαρούνα, που χωρίζει την πόλη στα δύο: στην Άνω πόλη, στην αριστερή όχθη, στη θέση της μεσαιωνικής πόλης που χτίστηκε σε ένα λόφο όπου βρίσκονται τα αρχαιότερα μνημεία, και στην Κάτω πόλη, χτισμένη στην πεδιάδα στη δεξιά όχθη. Η Άνω πόλη συνδέεται με τις όχθες του Ζερς με μεσαιωνικά στενά απότομα δρομάκια και τη μνημειώδη σκάλα της πόλης που εγκαινιάστηκε το 1863.
Το βόρειο τμήμα της πόλης διαρρέεται επίσης από τον Αρσόν και τον Ταλούς, παραπόταμους του Ζερς.
Η Κάτω πόλη υπέστη επανειλημμένα ζημίες από πλημμύρες (το 1897 και 1952 οι πιο σοβαρές). Μετά τις πλημμύρες του 1977 στην περιοχή, ο ρους του Ζερς τροποποιήθηκε και δόθηκε λύση στο πρόβλημα .[13]
Το κλίμα είναι ζεστό και εύκρατο. Η Ως έχει σημαντική ποσότητα βροχοπτώσεων κατά τη διάρκεια του έτους. Η μέση θερμοκρασία είναι 12,5 ° C. Οι βροχοπτώσεις είναι κατά μέσο όρο 757 mm.[14]
Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
_sur_le_chemin_de_St.Jacques.JPG)
Η Ως είναι μια πολύ παλιά πόλη, της οποίας ο οικισμός αναφέρεται από τους Ρωμαίους κατά την κατάκτηση της περιοχής στη δεκαετία του 50 π.Χ. Εκείνη την εποχή, στην περιοχή ήταν εγκατεστημένη μια φυλή της Ακουιτανίας γνωστή στους Ρωμαίους ως Ώσιοι (Ausci). Το όνομα της πόλης τους ήταν Climberrum[15] ή Elimberris.[16] Μετά την κατάκτηση τους, οι Ρωμαίοι μετονόμασαν την πόλη Augusta Auscorum ή Ausciorum. Η Augusta Auscorum έγινε επαρχιακή πρωτεύουσα μετά την καταστροφή της Εόζ από τους Βανδάλους το 409.
Η πόλη από τον 4ο αιώνα έγινε έδρα καθολικής Αρχιεπισκοπής που διήρκεσε μέχρι τη Γαλλική Επανάσταση.
Στον 8ο αιώνα έγινε πρωτεύουσα της επαρχίας Γασκώνης και όταν η περιοχή χωρίστηκε σε κομητείες, έγινε η πρωτεύουσα του Αρμανιάκ.
Χτισμένη πάνω στο παλιό γαλατικό φρούριο (oppidum), η μεσαιωνική πόλη διαδέχθηκε την αρχαία Augusta Auscorum που αποτελεί σήμερα την καρδιά του ιστορικού κέντρου, γύρω από κτίρια όπως ο καθεδρικός ναός, ο Πύργος Αρμανιάκ και η Νομαρχία (το παλάτι του πρώην Αρχιεπισκόπου) με θέα στον ποταμό Ζερς και την Κάτω πόλη. Κατά τη διάρκεια του Μεσαίωνα η Ως ήταν πέρασμα στην προσκυνηματική διαδρομή για τον Άγιο Ιάκωβο της Κομποστέλα. Η Ως δεν υπέστη καμία αξιοσημείωτη αλλαγή μέχρι τον 18ο αιώνα, κατά τη διάρκεια του οποίου εξωραΐστηκε. Τα μεγάλα έργα αστικοποίησης που πραγματοποιήθηκαν υπό τη Δεύτερη Αυτοκρατορία της έδωσαν τελικά την όψη της σύγχρονης πόλης.[17]
Στον 8ο αιώνα έγινε πρωτεύουσα της επαρχίας Γασκώνης και όταν η περιοχή χωρίστηκε σε κομητείες, έγινε η πρωτεύουσα του Αρμανιάκ.
Αξιοθέατα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Μερικά από τα σημαντικότερα αξιοθέατα της Ως είναι:
- ο Καθεδρικός ναός με το θαυμάσιο όργανο, λαξευμένους πάγκους και περίτεχνα βιτρό, μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς
- Ο πύργος Αρμανιάκ - μια φυλακή του 14ου αιώνα,
- το άγαλμα του ντ'Αρτανιάν. Ο Αλέξανδρος Δουμάς δημιούργησε τον διάσημο ντ'Αρτανιάν, τον τέταρτο της ομάδας στο έργο του οι Τρεις Σωματοφύλακες, εμπνευσμένος από το ιστορικό πρόσωπο του Σαρλ ντε Μπατζ, που είχε γεννηθεί στο κοντινό κάστρο του Καστελμόρ, στο χωριό Λυπιάκ
- το μουσείο των Ιακωβίνων, που στεγάζεται σε παλιό αβαείο των Ιακωβίνων και φιλοξενεί συλλογές του Μεσαίωνα και μεγάλη συλλογή έργων προ-κολομβιανής τέχνης. [18]
- η σκάλα που ενώνει την Άνω και την Κάτω πόλη
- ο χώρος περιπάτου 4 χιλιομέτρων στις όχθες του Ζερς
- Πολιτιστική κληρονομιά της Ως
-
Ο πύργος Αρμανιάκ -
Η σκάλα της Ως -
Το άγαλμα του ντ'Αρτανιάν -
Το παλιό αρχιεπισκοπικό παλάτι -
Μεσαιωνικό σπίτι στην Ως -
Το πάρκο Κουλουμέ -
Πανόραμα της Κάτω πόλης
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ «Base officielle des codes postaux» La Poste. 1 Οκτωβρίου 2018.
- ↑ (Γαλλικά) Code INSEE.
- ↑ «Populations légales 2021» Εθνικό Ινστιτούτο Στατιστικής και Οικονομικών Μελετών. 28 Δεκεμβρίου 2023.
- ↑ 4,0 4,1 répertoire géographique des communes. Institut national de l'information géographique et forestière. Ανακτήθηκε στις 26 Οκτωβρίου 2015.
- ↑ Annuaire de service-public.fr. Ανακτήθηκε στις 23 Σεπτεμβρίου 2023.
- ↑ 6,0 6,1 . «insee.fr/fr/statistiques».
- ↑ . «habitants.fr/auch».
- ↑ Pomponius Mela, ier siècle.
- ↑ όπως ο Jean-Baptiste Orpustan
- ↑ . «Jean-Baptiste Orpustan, Nouvelle toponymie basque» (PDF).
- ↑ . «distance.to/Auch/Paris».
- ↑ . «Auch-info». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Μαΐου 2019.
- ↑ Roger Lambert et Jean-Pierre Vigneau, « Les inondations catastrophiques de juillet 1977 en Gascogne. Étude géographique d'une situation. Problèmes de prévision et de prévention »
- ↑ . «climate-data».
- ↑ . «Britannica/Auch».
- ↑ «Chisholm, Hugh, ed. (1911). "Auch" . Encyclopædia Britannica. 2 (11th ed.). Cambridge University Press. pp. 892–893».
- ↑ . «Decouvrir/Villes-et-villages/Auch».
- ↑ . «Site du Musée des Jacobins». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Απριλίου 2019.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Η πόλη Ως (γαλλικά)
- Γραφείο Τουρισμού της Ως (γαλλικά)
- Ως-μνημεία (αγγλικά)
|
