Μετάβαση στο περιεχόμενο

Στάνλεϊ Μπέικερ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Στάνλεϊ Μπέικερ
Γέννηση28 Φεβρουαρίου 1928 (1928-02-28)
Θάνατος28 Ιουνίου 1976 (48 ετών)
Μάλαγα
Αιτία θανάτουκαρκίνος, καρκίνος του πνεύμονα και πνευμονία
Συνθήκες θανάτουφυσικά αίτια
Τόπος ταφήςPutney Vale Cemetery
Εθνικότητα Ουαλία
Χώρα πολιτογράφησηςΗνωμένο Βασίλειο
Ουαλία
ΣπουδέςFerndale Community School
Ιδιότηταπαραγωγός ταινιών, ηθοποιός θεάτρου, ηθοποιός ταινιών και ηθοποιός τηλεόρασης
ΒραβεύσειςKnight Bachelor
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο Σερ Στάνλεϊ Μπέικερ (αγγλικά:Sir William Stanley Baker) (28 Φεβρουαρίου 1928 - 28 Ιουνίου 1976) ήταν Ουαλός ηθοποιός και παραγωγός ταινιών. Υπήρξε ένας από τους κορυφαίους Βρετανούς ηθοποιούς του κινηματογράφου στα τέλη της δεκαετίας του 1950 και στις αρχές της δεκαετίας του 1960 και αργότερα έγινε παραγωγός. Είναι γνωστός για τον πρωταγωνιστικό ρόλο του στους Τυχοδιώκτες της κολάσεως (1958) και σε υποστηρικτικό ρόλο στα Κανόνια του Ναβαρόνε, ενώ θεωρείται ως η πιο σημαντική συνεισφορά του στην έβδομη τέχνη στην ταινία Ζουλού (1964) στην οποία υπήρξε παραγωγός και πρωταγωνιστής.[1]

Ο Μπέικερ γεννήθηκε στο Φέρντειλ του Γκλάμοργκαν της Ουαλίας, ήταν ο μικρότερος από τα τρία παιδιά της οικογένενειας. Ο πατέρας του ήταν ανθρακωρύχος που έχασε το ένα του πόδι σε ατύχημα, αλλά συνέχισε να εργάζεται ως χειριστής ανελκυστήρων στο ορυχείο μέχρι το θάνατό του. Ο Μπέικερ μεγάλωσε ως ένα αυτοαποκαλούμενο «άγριο παιδί» που ενδιαφέροταν μόνο για το «ποδόσφαιρο και την πυγμαχία».[2] Ο ίδιος σκέφτοταν ότι πιθανότατα θα ήταν ανθρακωρύχος ή ίσως μπόξερ.[3]

Η καλλιτεχνική του ικανότητα εντοπίστηκε σε νεαρή ηλικία από τον δάσκαλο του, τον Γκλυν Μορς, ο οποίος ενθάρρυνε τον Μπέικερ να ασχοληθεί με την ηθοποία. Όταν ήταν 14 ετών, έπαιζε σε μια σχολική παραστάση όταν τον είδε ένας σκηνοθέτης από τα Ealing Studios, ο οποίος τον πρότεινε να παίξει έναν ρόλο στην πολεμική ταινία Undercover (1943), που αναφέρονταν στους γιουγκοσλάβους αντάρτες στη Σερβία. Ο Μπέικερ πληρωνόταν 20 λίρες την εβδομάδα και ξεκίνησε μια επαγγελματική καριέρα.[4] Έξι μήνες αργότερα, ο Μπέικερ εμφανίστηκε με την Έμιλιν Ουίλιαμς σε μια παράσταση στο West End που ονομάζοταν The Druid's Rest, με πρωταγωνιστή τον Ρίτσαρντ Μπάρτον.

Ο Μπέικερ εργάστηκε για έναν χρόνο ως μαθητευόμενος ηλεκτρολόγος και έπειτα από την επιρροή του Μορς, κατάφερε να εξασφαλίσει μια θέση στο Θέατρο Repertory του Μπέρμιγχαμ το 1944, όπου και παρέμεινε εκεί για τρία χρόνια μέχρι που πήγε να υπηρετήσει την στρατιωτική του θητεία.[5]

Υπηρέτησε στη Βασιλική Στρατιωτική Υπηρεσία από το 1946 έως το 1948, κατακτώντας τον βαθμό του λοχία.[6] Μετά την αποστράτευσή του, ο Μπέικερ επέστρεψε στο Λονδίνο αποφασισμένος να ξαναρχίσει την καριέρα του. Του προτάθηκε από τον Ρίτσαρντ Μπάρτον για να παίξει ένα μικρό ρόλο στο έργο του Τέρσεν Ράτιγκαν Adventure Story στο West End το 1949.

Άρχισε να εμφανίζεται σε ταινίες και στην τηλεόραση, καθώς και να παίζει στη σκηνή για την εταιρεία Middlesex Repertory. Είχε μικρούς ρόλους στο All Over the Town (1949), Obsession (1949), Your Witness (1950), Lilli Marlene (1950), Something in the City (1950), The Rossiter Case (1951), Cloudburst (1951), Home to Danger (1951) και Whispering Smith Hits London (1952).

Το 1951 περιόδευσε στην Αγγλία στο έργο του Κρίστοφερ Φράι, A Sleep of Prisoners]] που ήταν μέρος του Φεστιβάλ της Βρετανίας. Το έργο μεταφέρθηκε στο σύνολό του στη Νέα Υόρκη για περιορισμένο αριθμό παραστάσεων, καθώς και σε περιοδείες σε όλες τις ΗΠΑ.[7]

Ενώ βρισκόταν στη Νέα Υόρκη, ο Μπέικερ διάβασε το μυθιστόρημα The Cruel Sea του Νίκολας Μονσάρατ, όπου και έδειξε ενδιαφέρον να υποδύθει τον δυσάρεστο και κάπως δειλό Μπένετ. Τελικά πήρε επιτυχώς τον ρόλο στην ταινία του 1953.[8] Ήταν η πιο επιτυχημένη ταινία στο βρετανικό box office το 1953 και ο Μπέικερ άρχισε να παίρνει βασικούς ρόλους σε ταινίες.

Είχε ένα μικρό ρόλο στη συμπαραγωγή Βρετανίας-ΗΠΑ για την Warwick Films, The Red Beret (1953), με τον πρωταγωνιστή τον Άλαν Λαντ, μια ακόμη μεγάλη επιτυχία στη Βρετανία. Στον παραγωγό Γουόργουικ άρεσε πολύ η δουλειά του Μπέικερ, όπου του ξανάδωσε αμέσως νέο ρόλο μαζί με τον Λαντ στην ταινία Hell Under Zero (1954).

Ο Μπέικερ πήρε ακόμη έναν ρόλο όταν αντικατέστησε τον Τζορτζ Σάντερς, ο οποίος αρρώστησε και δεν μπόρεσε να παίξει τον Σερ Μόρντρεντ στους επικούς Ιππότες της Στρογγυλής Τραπέζης (1953), που έκανε η MGM στη Βρετανία. Ο Μπέικερ πήρε εξαιρετικές κριτικές και η ταινία ήταν πολύ δημοφιλής.[9]

Πρωταγωνιστικοί ρόλοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Μπέικερ έφυγε τελικά από τους υποστηρικτικούς ρόλους όταν πρωταγωνίστησε στους Τυχοδιώκτες της κολάσεως (1957), σε σκηνοθεσία του Σι Ένφιλντ. Πριν κυκλοφορήσει, έπαιξε έναν άλλο ρόλο κακού στο Campbell's Kingdom (1957), απέναντι από τον Ντερκ Μπόγκαρντ, που γυρίστηκε στην Ιταλία (αντικαθιστώντας τον Καναδά). Οι Τυχοδιώκτες της Κολάσεως ήταν μια μικρή επιτυχία στο box office, παρολά αυτά όμως στο τέλος του έτους το κοινό ψήφισε τον Μπέικερ ως το έβδομο πιο δημοφιλής βρετανό ηθοποιόστο βρετανικό box office για το 1957 (μετά τον Ντερκ Μπόγκαρντ, τον Κέννεθ Μορ, τον Πίτερ Φιντς, τον Τζον Γκρέγκσον, τον Νόρμαν Γουίσντομ και τον Τζον Μιλς, και πριν από τους Ίαν Κάρμαικλ, Τζακ Χόκινς και την Μπελίντα Λι).[10] Η επιτυχία αυτής της ταινίας ανέδειξε τον Μπέικερ στο να παίζει ρόλους σε μια σειρά από σκληρούς αντι-ηρώες. Σύμφωνα με τα λόγια του Ντέιβιντ Τόμσον:

«Μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1960, ο Μπέικερ ήταν ο μόνος πρωταγωνιστής του βρετανικού κινηματογράφου που κατάφερε να έχει ρόλους αναφερόμενους στην περιφρόνηση, την επιθετικότητα και την εργατική τάξη. Είναι ο πρώτος υπαινιγμός ενός προλεταριακού ανδρικού σθένους ενάντια στους αριστοκράτες Λέσλι Χάουαρντ, Τζέιμς Μέισον, Στιούαρτ Γκρέιντζερ, Τζον Μιλς, Ντερκ Μπόγκαρτ. Ο Μπέικερ ήταν μια ευπρόσδεκτη καινοτομία και ήταν είναι ένας από τους σημαντικότερους ηθοποιούς της Βρετανίας και ότι δεν είχε ακόμη εξισωθεί - ούτε καν από τον Μάικλ Κέην».[11]

Το 1950 ο Μπέικερ παντρεύτηκε την ηθοποιό Έλεν Μάρτιν, την οποία του είχε γνωρίσει ο Μπάρτον. Ο γάμος τους κράτησε μέχρι το θάνατό του και απέκτησαν τέσσερα παιδιά, τον Μάρτιν και τη Σάλι (δίδυμα), τον Γκλυν και τον Άνταμ. Ο Γκλυν εμφανίστηκε στις ταινίες Επιχείρηση: Άγριες Χήνες (1978), απέναντι από τον Ρίτσαρντ Μπάρτον[12] και στην Η Επιστροφή των Τζεντάι (1983)[13]

Ο Μπέικερ ήταν πολιτικά Σοσιαλιστής και προσωπικός φίλος του Πρωθυπουργού Χάρολντ Γουίλσον. Ήταν αντίπαλος του ουαλέζικου εθνικισμού και πήρε μέρος σε τηλεοπτικές εκπομπές προς υποστήριξη του Εργατικού Κόμματος της Ουαλίας. Σε μια συνέντευξη του 1969 είπε, «Είμαι Ουαλός και περήφανος γι'αυτό, αλλά δεν είμαι εθνικιστής. Νομίζω ότι οι Ουαλοί Εθνικιστές είναι ανόητοι και παραπλανημένοι άνθρωποι».[14] Ο Μπέικερ επικρίθηκε έντονα για την απόκτηση τεράστιων χρημάτων παρά το γεγονός ότι προωθούσε την αριστερή πολιτική, στέλνοντας όλα τα παιδιά του σε αγγλικά δημόσια σχολεία και είχε μια μεγάλη εξοχική κατοικία στην Ισπανία.

Πολλοί από τους φίλους του πίστευαν ότι ο Μπέικερ είχε βλάψει την καριέρα του ως ηθοποιός μέσω των προσπαθειών του να μετατραπεί σε επιχειρηματία.[15] Σε μια συνέντευξη λίγο πριν από το θάνατό του, παραδέχτηκε ότι ήταν εθισμένος στον τζόγο σε όλη του τη ζωή, αν και ισχυρίστηκε ότι είχε πάντα αρκετά χρήματα για να φροντίσει την οικογένειά του.

Στις 27 Μαΐου 1976, ανακοινώθηκε ότι θα του απονεμηθεί ο τίτλος του «Σερ»,[16] παρόλο που ο ίδιος δεν έζησε για να παραστεί στο Παλάτι του Μπάκιγχαμ.[17]

Ο Μπέικερ ήταν βαρύς καπνιστής τσιγάρων και πούρων και διαγνώστηκε με καρκίνο του πνεύμονα στις 13 Φεβρουαρίου 1976 και υποβλήθηκε σε χειρουργική επέμβαση αργότερα τον ίδιο μήνα. Ωστόσο, ο καρκίνος είχε εξαπλωθεί στα οστά του και πέθανε από πνευμονία στις 28 Ιουνίου 1976, στη Μάλαγα της Ισπανίας, σε ηλικία 48 ετών.[18]

Το σώμα του αποτεφρώθηκε στο Κρεματόριο Putney Vale και οι στάχτες του είναι διάσπαρτες σε μια πλαγιά με θέα στο παιδικό του σπίτι. Είπε στη γυναίκα του λίγο πριν πεθάνει:

Δεν μετανιώνω. Είχα μια φανταστική ζωή. Κανείς δεν είχε μια πιο φανταστική ζωή από εμένα. Από την αρχή έχω περιτριγυριστεί από αγάπη. Είμαι γιος ενός Ουαλού ανθρακωρύχου και γεννήθηκα στην αγάπη, παντρεύτηκα την αγάπη και πέρασα τη ζωή μου στην αγάπη.[19]

Έτος Ταινία Ρόλος Σκηνοθέτης Σημειώσεις
1943 Undercover Πίτερ Sergei Nolbandov
1949 All Over the Town Μπαρνς Derek Twist
Obsession Αστυνομικός Edward Dmytryk Uncredited
1950 Your Witness Police Sgt. Bannoch, Trial Witness Robert Montgomery
Lilli Marlene Έβανς Arthur Crabtree
Something in the City Αστυνομικός Maclean Rogers Uncredited
1951 The Rossiter Case Τζο Francis Searle
Captain Horatio Hornblower Mr. Harrison Raoul Walsh
Cloudburst Milkman Francis Searle
Home to Danger Willie Dougan Terence Fisher
1952 Whispering Smith Hits London Reporter No. 1 Francis Searle
1953 Η Άγρια Θάλασσα Μπένετ Charles Frend
The Red Beret Breton Terence Young
Knights of the Round Table Modred Richard Thorpe
The Tell-Tale Heart (1953 British film) Αφηγητής J.B.Williams
1954 Hell Below Zero Erik Bland Mark Robson
The Good Die Young Mike Morgan Lewis Gilbert
Twist of Fate Louis Galt David Miller
1955 Richard III Henry, Earl of Richmond Laurence Olivier
1956 Ελένη της Τροίας Αχιλλέας Robert Wise
Ο Μέγας Αλέξανδρος Άταλλος Ρόμπερτ Ρόσσεν
Child in the House Stephen Lorimer Cy Endfield
A Hill in Korea Cpl. Ryker Julian Amyes
Checkpoint O'Donovan Ralph Thomas
1957 Τυχοδιώκτες της κολάσεως Τομ Γέιτλι Σι Έντφιλντ
Campbell's Kingdom Owen Morgan Ralph Thomas
1958 Violent Playground Det. Sgt. Jack Truman Basil Dearden
Sea Fury Abel Hewson Cy Endfield
1959 The Angry Hills Conrad Heisler Robert Aldrich
Yesterday's Enemy Captain Langford Val Guest
Blind Date Insp. Morgan Joseph Losey
Jet Storm Capt. Bardow Cy Endfield
1960 Hell Is a City Inspector Harry Martineau Val Guest
Το κάθαρμα του Λονδίνου Johnny Bannion Joseph Losey
1961 Τα Κανόνια του Ναβαρόνε Pvt. Butcher Brown J. Lee Thompson
1962 Eva Tyvian Jones Joseph Losey
Σόδομα και Γόμορρα Astaroth Ρόμπερτ Όλντριτς
A Prize of Arms Turpin Cliff Owen
1963 In the French Style Walter Beddoes Robert Parrish
The Man Who Finally Died Joe Newman Quentin Lawrence
1964 Zulu Lt. John Chard Cy Endfield Also producer
Dingaka Tom Davis Jamie Uys
1965 One of Them Is Named Brett Narrator Roger Graef
Sands of the Kalahari Mike Bain Cy Endfield Also producer
1967 Accident Charley Joseph Losey
Ληστεία Paul Clifton Peter Yates Also producer
1968 The Girl with the Pistol Dr. Tom Osborne Mario Monicelli
The Other People Παραγωγός
1969 Where's Jack? Jonathan Wild James Clavell Also producer
Ληστεία αλά Ιταλικά Παραγωγός
1970 The Last Grenade Maj. Harry Grigsby Gordon Flemyng
The Games Bill Oliver Michael Winner
Perfect Friday Mr. Graham Peter Hall Also producer
Colosseum and Juicy Lucy Producer only
1971 Το πέταγμα της νυχτερίδας Inspector Corvin Λούτσιο Φούλτσι
The Butterfly Affair Inspector Silva Jean Herman
1972 Innocent Bystanders John Craig Peter Collinson
1975 Zorro Col. Huerta Duccio Tessari
Bride to Be Pedro de Vargas Rafael Moreno Alba
  1. «100 Greatest War Films : 10 to 6». Film4. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Μαρτίου 2009. Ανακτήθηκε στις 12 Μαΐου 2016. 
  2. Sylvia Duncan, 'The Home Town I Love', Woman's Own 1971. Retrieved 26 May 2012
  3. "The life story of STANLEY BAKER" (11 September 1954). Picture show, 63, 12
  4. Stanley Baker, 'My Story', Woman's Mirror, November 1961. Retrieved 26 May 2012
  5. "Motion Picture Communication" by Kimmis Hendrick. The Christian Science Monitor; Boston, Massachusetts 28 Aug 1963: 18.
  6. «(Sir) Stanley Baker – Actors and Actresses – Films as Actor:, Films as co-producer:, Publications». filmreference.com. 
  7. "CHURCH TO HOUSE FRY'S PLAY HERE: 'A Sleep of Prisoners' Will Be Presented at St. James'-- Drama Opening 16 Oct News and Notes of the Stage" by LOUIS CALTA. New York Times 18 Sep 1951: 38
  8. Stanley Baker Interview στο YouTube. Retrieved 8 April 2014.
  9. «Tamiroff set for UK film.». The Mail (Adelaide): σελ. 4 Supplement: SUNDAY MAGAZINE. 1 August 1953. http://nla.gov.au/nla.news-article57837264. Ανακτήθηκε στις 19 May 2012. 
  10. "BRITISH ACTORS HEAD FILM POLL: BOX-OFFICE SURVEY", The Manchester Guardian, 27 December 1957, p. 3.
  11. David Thomson, The New Biographical Dictionary of Film, Little Brown 2002 p 45
  12. Burton, R. (11 July 1976). "LAMENT FOR A DEAD WELSHMAN." The Observer
  13. Profile, ODNB. Retrieved 8 April 2014.
  14. Sedazzari, Matteo. «ZANI on One of Britain's Greatest Actors- Stanley Baker Part Two». zani.co.uk. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Σεπτεμβρίου 2014. 
  15. Shail, Robert (2010). Paul Newland, επιμ. Stanley Baker and British Lion: A Cautionary Tale. Don't Look Now: British Cinema in the 1970s. Bristol: Intellect Books. σελ. 38. ISBN 978-1-84150-320-2. 
  16. «SIR HAROLD'S LIST An'absurd charade of honours». The Canberra Times 50 (14,390): σελ. 4. 28 May 1976. http://nla.gov.au/nla.news-article131819928. Ανακτήθηκε στις 18 Ιουλίου 2017. 
  17. Stanley Baker profile, BBC. Retrieved 8 April 2014.
  18. «VETERAN ACTOR Sir Stanley Baker dies, 49». The Canberra Times 50 (14,418): σελ. 4. 30 June 1976. http://nla.gov.au/nla.news-article131825821. Ανακτήθηκε στις 18 Ιουλίου 2017. 
  19. Ellen Baker, 'My Husband, My Love', Woman's Own Magazine, December 1976. Retrieved 26 May 2012

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]