Σκορπιός (αρθρόποδο)

Σκορπιός; Χρονικό πλαίσιο απολιθωμάτων:; Silurian–Recent ΠροЄ Є O Σ Δ Λ Π Τ Ι Κ Πγ Ν
	; Σκορπιός
Συστηματική ταξινόμηση
Βασίλειο:	Ζώα (Animalia);
Συνομοταξία:	Αρθρόποδα (Arthropoda);
Ομοταξία:	Αραχνίδια (Arachnida);
Υφομοταξία:	Δρομόποδα (Dromopoda);
Τάξη:	Σκορπιός; C. L. Koch, 1837
Υπεροικογένειες
	Μποθοίδεα ; Χαεριλοίδεα; Χακτοίδεα; Ιουροίδεα; Σκορπιονοίδεα

Οι σκορπιοί είναι αρπακτικά αραχνοειδή της ομώνυμης τάξης των αρθροπόδων (Scorpiones) και ανήκουν στην ομοταξία των αραχνίδιων. Έχουν οκτώ πόδια και αναγνωρίζονται εύκολα από ένα ζευγάρι λαβίδες και μια στενή, αρθρωτή ουρά, που συχνά έχει σε μια χαρακτηριστική καμπύλη προς τα εμπρός ξεκινώντας από την πλάτη του ενώ τελειώνει πάντα με ένα κεντρί. Η εξελικτική ιστορία των σκορπιών πηγαίνει πίσω 435 εκατομμύρια χρόνια. Ζουν κυρίως σε ερήμους αλλά έχουν προσαρμοστεί σε ένα ευρύ φάσμα περιβαλλοντικών συνθηκών και μπορούν να βρεθούν σε όλες τις ηπείρους εκτός από την Ανταρκτική. Στην Ευρώπη, ο σκορπιός εμφανίζεται περισσότερο στην Ισπανία, την Ιταλία και τα Βαλκάνια. Υπάρχουν πάνω από 2.500 περιγραφόμενα είδη, με 22 σωζόμενες (ζωντανές) οικογένειες αναγνωρισμένες μέχρι σήμερα. Η ταξονομία τους αναθεωρείται για να ληφθούν υπόψη οι γονιδιωματικές μελέτες του 21ου αιώνα.

Οι σκορπιοί κυνηγούν κυρίως έντομα και άλλα ασπόνδυλα, αλλά ορισμένα είδη κυνηγούν και σπονδυλωτά ζώα. Χρησιμοποιούν τις λαβίδες τους για να συγκρατήσουν και να σκοτώσουν το θήραμα ή για να αποτρέψουν να γίνουν τα ίδια θήραμα. Δεν απομακρύνεται από την κρύπτη του εκτός από την εποχή που πολλαπλασιάζεται, οπότε πρέπει να βρει το ταίρι του. Ύστερα από μερικούς μήνες, το θηλυκό γεννάει 25 - 30 αβγά. Η μητέρα βοηθά με τις λαβίδες της να βγουν τα μικρά από τα αυγά. Αφού τα καθαρίσει, τα βάζει πάνω στη ράχη της, όπου μένουν περίπου 15 μέρες. Στο διάστημα αυτό η μητέρα μένει συνέχεια στη φωλιά της, χωρίς να τρώει τίποτα. Ο εξωσκελετός περιέχει φθορίζουσες χημικές ουσίες και λάμπει κάτω από το υπεριώδες φως.

Η συντριπτική πλειοψηφία των ειδών δεν απειλεί σοβαρά τον άνθρωπο και οι υγιείς ενήλικες συνήθως δεν χρειάζονται ιατρική περίθαλψη μετά από τσίμπημα. Περίπου 25 είδη (λιγότερο από ένα τοις εκατό) έχουν δηλητήριο ικανό να σκοτώσει έναν άνθρωπο, κάτι που συμβαίνει συχνά στα μέρη του κόσμου όπου ζουν, κυρίως όπου η πρόσβαση σε ιατρική περίθαλψη είναι δύσκολη.

Τέχνη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι σκορπιοί εμφανίζονται στην τέχνη, τη λαογραφία, τη μυθολογία και τις εμπορικές μάρκες. Μοτίβα σκορπιού υφαίνονται σε χαλιά κιλίμια για προστασία από το τσίμπημα τους. Σκορπιός είναι το όνομα ενός αστερισμού, με το αντίστοιχο ομώνυμο αστρολογικό ζώδιο, ο Σκορπιός. Ένας κλασικός μύθος για τον Σκορπιό λέει πώς ο γιγάντιος σκορπιός και ο εχθρός του ο Ωρίωνα, και έτσι έγιναν αστερισμοί στις αντίθετες πλευρές του ουρανού.

Ετυμολογία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

H λέξη "scorpion" προέρχεται από τη Μέση Αγγλική μεταξύ 1175 και 1225 μ.Χ. από την παλαιά γαλλική scorpion^[1], ή από την ιταλική scorpione, και τα δύο προέρχονται από το λατινικό scorpio, που ισοδυναμεί με scorpius, που είναι η ρωμανοποίηση του ελληνικού σκορπίος – skorpíos^[2], χωρίς εγγενή ΙΕ ετυμολογία (πρβλ. αραβικά ʕaqrab^[3] 'scorpion', πρωτο-γερμανικά *krabbô^[4] 'καβούρι').