Μετάβαση στο περιεχόμενο

Πωλ Μόρφυ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Πωλ Μόρφυ
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα		Paul Charles Morphy (Αγγλικά)
Γέννηση22  Ιουνίου 1837[1][2][3]
Νέα Ορλεάνη[4]
Θάνατος10  Ιουλίου 1884[1][2][3]
Νέα Ορλεάνη[4]
Αιτία θανάτουεγκεφαλικό επεισόδιο
Συνθήκες θανάτουφυσικά αίτια
Τόπος ταφήςΚοιμητήριο Σαιντ Λούις Νο. 1[4]
Χώρα πολιτογράφησηςΗνωμένες Πολιτείες Αμερικής[5]
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΑγγλικά[6][7]
ΣπουδέςΠανεπιστήμιο Τουλέιν
Spring Hill College
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητασκακιστής
θεωρητικός στο σκάκι
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Ο Πωλ Τσαρλς Μόρφυ (διεθνώς: Paul Charles Morphy, 22 Ιουνίου 1837 – 10 Ιουλίου 1884) ήταν διάσημος Αμερικανός γκρανμαίτρ στο σκάκι.

Ο Πωλ Μόρφυ γεννήθηκε στη Νέα Ορλεάνη της Λουιζιάνα των ΗΠΑ, σε πλούσια και διακεκριμένη οικογένεια. Έμαθε να παίζει σκάκι παρακολουθώντας απλώς τις παρτίδες μεταξύ του πατέρα και του θείου του. Η οικογένειά του σύντομα συνειδητοποίησε το ταλέντο του αγοριού και τον ενθάρρυνε να παίξει σε οικογενειακές συγκεντρώσεις, ήδη από την ηλικία των εννέα, θεωρήθηκε ένας από τους καλύτερους παίκτες στη Νέα Ορλεάνη. Ήταν δώδεκα μόλις ετών όταν τον επισκέφτηκε για πρώτη φορά ο Ούγγρος πλοίαρχος και γκρανμαίτρ Γιόχαν Λόβενταλ, ο Μόρφυ τον νίκησε και στους τρεις αγώνες που έκαναν μαζί.[8]

Ανεπίσημα θεωρείται ως παγκόσμιος πρωταθλητής στο σκάκι, καθώς το 1858 «εκθρόνισε» από την κορυφή τον Άντολφ Άντερσεν με σκορ 8 νίκες, 3 ήττες και 2 ισοπαλίες.[8] Ταξίδεψε στην Αμερική και την Ευρώπη αναζητώντας αναμετρήσεις με διάσημους σκακιστές της εποχής και συνήθως τους κέρδιζε εύκολα. Τον αποκάλεσαν «η υπερηφάνεια και η θλίψη του σκακιού» (The Pride and Sorrow of Chess), επειδή είχε μια λαμπρή σκακιστική καριέρα αλλά σύντομη, καθώς αποσύρθηκε από το παιχνίδι ενώ ήταν ακόμη νέος για να ακολουθήσει νέα καριέρα ως δικηγόρος.[9]

Στς 10 Ιουλίου 1884 το απόγευμα, ο Μόρφυ βρέθηκε νεκρός στην μπανιέρα του αρχοντικού του στη Νέα Ορλεάνη, σε ηλικία μόλις σαράντα επτά ετών. Σύμφωνα με την αυτοψία είχε υποστεί εγκεφαλικό επεισόδιο που προκλήθηκε από την είσοδο στο κρύο νερό μετά από τη μεγάλη βόλτα που έκανε το μεσημέρι με τη ζέστη.[10] Το αρχοντικό του Μόρφυ πωλήθηκε από την οικογένειά του το 1891 και έγινε έδρα του γνωστού εστιατορίου Brennan's. Ο Μπόμπι Φίσερ τον συμπεριέλαβε στη λίστα του με τους δέκα μεγαλύτερους παίκτες όλων των εποχών και τον χαρακτήρισε ως «τον πιθανά πιο ακριβή παίκτη που υπήρξε ποτέ».[11]

Βιογραφία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παιδική ηλικία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Μόρφυ γεννήθηκε στη Νέα Ορλεάνη σε μια εύπορη οικογένεια. Ο πατέρας του, ο Alonzo Michael Morphy , δικηγόρος, υπηρέτησε ως κρατικός νομοθέτης της Λουιζιάνας, Γενικός Εισαγγελέας και δικαστής του Ανώτατου Δικαστηρίου της Λουιζιάνας . Ο Alonzo, ο οποίος κατείχε ισπανική ιθαγένεια, ήταν ισπανικής , πορτογαλικής και ιρλανδικής καταγωγής. Η μητέρα του Μόρφυ, Louise Thérèse Félicité Thelcide Le Carpentier, ήταν η μουσικά ταλαντούχα κόρη μιας περίφημης οικογένειας Γαλλικής Κρεόλ . Ο Morphy μεγάλωσε σε μια ατμόσφαιρα εκλεπτυσμένης ευγένειας και πολιτισμού όπου το σκάκι και η μουσική ήταν συνηθισμένοι τρόποι ενασχόλησης.

Σύμφωνα με τον θείο του, Έρνεστ Μόρφυ, κανείς δεν δίδαξε στον Μόρφυ πώς να παίζει σκάκι. Βασικά, ο Μόρφυ έμαθε μόνος του σε μικρή ηλικία απλώς βλέποντας άλλους να παίζουν.[12] Ένα ήρεμο καλοκαιρινό απόγευμα, ο Alonzo και ο αδερφός του Έρνεστ κάθονταν στην πίσω βεράντα, παίζοντας σκάκι. Το παιχνίδι ήταν ιδιαίτερα ενδιαφέρον και διήρκεσε αρκετές ώρες, με αποτέλεσμα να μειώνεται συνεχώς ο αριθμός των πιονιών, αν και οι παίκτες εξακολουθούσαν να έχουν ίση ισχύ. Ο βασιλιάς του δικαστή τέθηκε σε μια αδιαπέραστη θέση και ο θείος του Πωλ, μετά από μια σειρά μάταιων τσεκ (ή σαχ), παρατήρησε ότι ήταν αναπόφευκτο να νικήσει κάποιος από τους δύο. Ο πατέρας του νεαρού Μόρφυ συμφώνησε χαμογελαστός μαζί του και τα κομμάτια αποθηκεύτηκαν. Τότε, ο μικρός Πωλ ο οποίος ήταν θεατής στα τελικά στάδια της μάχης, εξέπληξε τους πρεσβύτερούς του λέγοντας: "Θείε, θα έπρεπε να έχετε κερδίσει αυτό το παιχνίδι."[13]

Παιδικές νίκες

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μετά από αυτό το περιστατικό, η οικογένειά του τον αναγνώρισε ως 'πρόωρο' ταλέντο και τον ενθάρρυνε να παίζει σε οικογενειακές συγκεντρώσεις και τοπικές σκακιστικές διεκδηλώσεις. Στην ηλικία των εννέα, θεωρήθηκε ένας από τους καλύτερους παίκτες στη Νέα Ορλεάνη. Το 1846, ο στρατηγός Γουίνφιλντ Σκοτ επισκέφθηκε την πόλη και ενημέρωσε τους οικοδεσπότες του ότι ήθελενα περάσει την βραδιά του παίζοντας σκάκι με έναν ισχυρό τοπικό παίκτη. Το σκάκι για τον Σκοτ ήταν απλώς ένα "χόμπι", αλλά απολάμβανε το παιχνίδι και θεωρούσε τον εαυτό του τρομερό παίκτη. Μετά το δείπνο, η σκακιέρα στήθηκε και ο αντίπαλος του Σκοτ ​​εισήλθε στο δωμάτιο. Ήταν ο μικροσκοπικός, εννιάχρονος Μόρφυ.  Αρχικά ο στρατηγός προσβλήθηκε, σκεπτόμενος ότι τον κοροϊδεύονταν, αλλά συμφώνησε να παίξει αφού τον διαβεβαίωσαν ότι το αγόρι ήταν ένα «παιδί θαύμα». Ο Μόρφυ τον κέρδισε με ιδιαίτερη ευκολία, όχι μια φορά, αλλά δύο, τη δεύτερη φορά ανακοινώνοντας ένα ματ μετά από έξι κινήσεις.

Μόρφυ – Λόβενταλ, 1858

Το 1850, όταν ο Μόρφυ ήταν δώδεκα ετών, ο επαγγελματίας Ούγγρος σκακίστας Johann Löwenthal επισκέφθηκε τη Νέα Ορλεάνη. Ο Löwenthal, που συχνά έπαιζε και νικούσε ενάντια σε ταλαντούχους νέους, θεώρησε ότι ο αγώνας ήταν χάσιμο χρόνου, αλλά αποδέχτηκε την προσφορά από ευγένεια.

Περίπου στη δωδέκατη κίνηση του πρώτου παιχνιδιού, ο Löwenthal συνειδητοποίησε ότι απέναντί του είχε έναν τρομερό αντίπαλο. Ο Löwenthal έπαιξε τρία παιχνίδια με τον Πωλ Μόρφυ κατά τη διάρκεια της παραμονής του στη Νέα Ορλεάνη, σημειώνοντας δύο ήττες και μία ισοπαλία (ή, σύμφωνα με άλλη πηγή, χάνοντας και τα τρία παιχνίδια).

Εκπαίδευση και πρώτο Αμερικανικό συνέδριο σκακιού

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μετά το 1850, ο Μόρφυ σταμάτησε το σκάκι για μεγάλο χρονικό διάστημα. Μελετώντας επιμελώς, αποφοίτησε από το Spring Hill College στο Mobile, Αλαμπάμα, το 1854. Παρέμεινε στο κολλέγιο ένα επιπλέον έτος, σπουδάζοντας μαθηματικά και φιλοσοφία. Του απονεμήθηκε πτυχίο A.M. (Master of Arts) με τους υψηλότερους βαθμούς τον Μάιο του 1855.

Σπούδασε νομική στο Πανεπιστήμιο της Λουιζιάνας (τώρα Πανεπιστήμιο Tulane) και έλαβε πτυχίο νομικής (Bachelor of Laws) στις 7 Απριλίου 1857. Κατά τη διάρκεια των σπουδών του, ο Μορφύ φημολογείται ότι είχε απομνημονεύσει τον πλήρη αστικό κώδικα της Λουιζιάνας.

Ο Μόρφυ έλαβε πρόσκληση να συμμετάσχει στο Πρώτο Αμερικανικό Συνέδριο Σκακιού, που θα λάμβανε χώρα στη Νέα Υόρκη από τις 6 Οκτωβρίου έως τις 10 Νοεμβρίου 1857. Αρχικά αρνήθηκε, αλλά με την παρότρυνση του θείου του τελικά αποφάσισε να πάρει μέρος. Νίκησε κάθε έναν από τους αντιπάλους του, συμπεριλαμβανομένων των James Thompson, Alexander Beaufort Meek, και των γερμανών Theodor Lichtenhein και Louis Paulsen, με τους οποίους αναμετρήθηκε στον ημιτελικό και τελικό γύρο. Ο Μόρφυ χαρακτηρίστηκε ως ο απόλυτος πρωταθλητής σκακιού των Ηνωμένων Πολιτειών, αλλά παρέμεινε ανεπηρέαστος από την ξαφνική του φήμη. Το φθινόπωρο του 1857, παραμένοντας στη Νέα Υόρκη, ο Morphy έπαιξε 261 παιχνίδια. Η συνολική βαθμολογία του στα κανονικά παιχνίδια ήταν 87 νίκες, 8 ισοπαλίες και 5 ήττες[14]

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 «Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/Paul-Charles-Morphy. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 (Αγγλικά) SNAC. w6qr529p. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 (Αγγλικά) Find A Grave. 737. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 (Αγγλικά) Find A Grave. Ανακτήθηκε στις 3  Ιουλίου 2024.
  5. ↑ LIBRIS. Εθνική Βιβλιοθήκη της Σουηδίας. 26  Μαρτίου 2018. libris.kb.se/katalogisering/ljx146845khrhgr. Ανακτήθηκε στις 24  Αυγούστου 2018.
  6. ↑ Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. jn20000701267. Ανακτήθηκε στις 1  Μαρτίου 2022.
  7. ↑ CONOR.SI. 208709219.
  8. ↑ 8,0 8,1 Lawson, David (1976), Paul Morphy, The Pride and Sorrow of Chess, Mckay 
  9. ↑ Sunnucks, Anne (1970). The Encyclopaedia of Chess (2 έκδοση). St. Martins Press. σελ. 310. ISBN 978-0-7091-4697-1. 
  10. ↑ Νεκρολογία (1884) στο Times Democrat.
  11. ↑ Fischer, Bobby (1964), «The Ten Greatest Masters in History (as told to Ben Hickey)», Chess World 1 (1): 56–61, http://www.chesshistory.com/winter/extra/fischer4.html 
  12. ↑ «Paul Morphy» (στα αγγλικά). Wikipedia. 2021-01-07. https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Paul_Morphy&oldid=998855839. 
  13. ↑ «Paul Morphy's childhood». www.edochess.ca. Ανακτήθηκε στις 12 Ιανουαρίου 2021. 
  14. ↑ «Paul Morphy» (στα αγγλικά). Wikipedia. 2021-01-18. https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Paul_Morphy&oldid=1001212231. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]


Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Πωλ_Μόρφυ&oldid=8877900"