Νουμιδία
Η Νουμιδία ήταν αρχαίο βερβερικό βασίλειο της Βόρειας Αφρικής, στη θέση της σημερινής Αλγερίας και τμήματος της Τυνησίας. Διήρκεσε από το 201 π.Χ. ως το 46 π.Χ. Οι κάτοικοί της χωρίζονταν σε φυλές και φυσιογνωμικά δε διαχωρίζονταν από τους άλλους Βέρβερους της βόρειας Αφρικής. Πρωτεύουσα ήταν η Κίρτη, σημερινή Κωνσταντίνη της Αλγερίας. Αργότερα αποτέλεσε Ρωμαϊκή επαρχία με το ίδιο όνομα.
Θέση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Τοποθετείται γεωγραφικά στα ανατολικά σύνορα της σύγχρονης Αλγερίας και γειτνίαζε με τη ρωμαϊκή επαρχία της Μαουρετάνια (σημερινά κράτη Αλγερία και Μαρόκο) στα δυτικά, ανατολικά με την επαρχία Άφρικα, ενώ βόρεια βρεχόταν από τη Μεσόγειο και νότια είχε την έρημο Σαχάρα.
Ονομάστηκε έτσι απ' τους αρχαίους Έλληνες και Ρωμαίους, πιθανόν γιατί η περιοχή κατοικούνταν από νομάδες.
Βερβερικό βασίλειο
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Οι Βέρβεροι αρχικά χωρίστηκαν σε δύο βασίλεια, τους Μασιλιανούς στα ανατολικά και στους Μασισιλιανούς στα δυτικά. Όταν ξέσπασε ο Β΄ Καρχηδονιακός Πόλεμος (218 π.Χ.-201 π.Χ.) ο αρχηγός των Μασιλιανών Μασανάσης Α΄ της Νουμιδίας νίκησε τον βασιλιά των Μασισιλιανών Σύφακα και ένωσε ολόκληρη την Νουμιδία σε ένα βασίλειο, Το βασίλειο αρχικά ήταν ανεξάρτητο, αργότερα έγινε διαδοχικά Ρωμαική επαρχία και υποτελές Ρωμαϊκό κράτος. Η Νουμιδία στην μεγαλύτερη της επέκταση συνόρευε στα δυτικά με την Μαυριτανία στα όρια του ποταμού Μουλούγια, στα ανατολικά με την Ρωμαϊκή Επαρχία της Αιγύπτου, στα βόρεια με την Μεσόγεια και στα νότια με την έρημο της Σαχάρας.[1] Η Νουμιδία αποτελούσε το πρώτο κράτος στην ιστορία της Αλγερίας και στην ιστορία των Βερβέρων. Οι Έλληνες ιστορικοί καταγράφουν αυτούς τους λαούς ως "Νομάδες" που στην Λατινική γλώσσα μεταφράζονται ως "Νουμιδοί".[2]
Ο ιστορικός Γκαμπριέλ Καμπς αποδίδει ωστόσο αυτή την ορολογία με προέλευση από την Αφρική.[3] Ο Πολύβιος τον 2ο αιώνα π.Χ. προσδιορίζει ως Νουμιδούς τους λαούς δυτικά από την Αρχαία Καρχηδόνα, την βόρεια Αλγερία μέχρι τον ποταμό Μουλούγια περίπου 160 χιλιόμετρα δυτικά του Οράν.[4] Οι Νουμιδοί χωρίστηκαν σε δύο μεγάλες φυλές, οι Μασιλιανοί στα ανατολικά και οι Μασισιλιανοί στα δυτικά. Με την έκρηξη του Β΄ Καρχηδονιακού Πολέμου ο βασιλιάς των Μασιλιανών Γάλα συμμάχησε με τους Καρχηδόνιους και ο βασιλιάς των Μασισιλιανών Σύφαξ συμμάχησε με τους Ρωμαίους.[5] Σε λίγο καιρό ωστόσο ο γιος του Γάια Μασανάσης Α΄ της Νουμιδίας αποστάτησε στους Ρωμαίους, ο Σύφαξ σαν απάντηση αποστάτησε στους Καρχηδόνιους, με την νίκη τους οι Ρωμαίοι έδωσαν όλη την Νουμιδία στον Μασσανάσση.[4] Με την σύλληψη του Σύφακος το σημερινό Μαρόκο με την πρωτεύουσα του Τύγγιδα απεδόθη στον Μασσανάσση. Τον υπέργηρο Μασσανάσση διαδέχθηκε ο γιος του Μικίψα, αυτόν με την σειρά του οι γιοι του Ιεμψάλ Α΄ της Νουμιδίας και Αδερβάλ και ο νόθος ξάδελφος τους Ιουγούρθας. Ο Ιεμψάλ Α΄ και ο Ιουγούρθας συγκρούστηκαν, με αποτέλεσμα ο Ιουγούρθας να θανατώσει τον Ιεμψάλ Α΄ και να έρθει σε ανοιχτή σύγκρουση με τον Αδερβάλ.[6]
Στη Ρωμαϊκή εποχή
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το 46 π.Χ., ολόκληρο το βασίλειο περνάει υπό τη διοίκηση της Ρώμης: το 29 π.Χ., βασιλιάς γίνεται ο σύμμαχος της Ρώμης Ιόβας Β΄ και τέσσερα χρόνια αργότερα του παραχωρείται και η επαρχία Μαυριτανία. Ήδη η Νουμιδία έχει φτάσει μέχρι τη Θηβέστη (Τεμπέσα). Οι Νουμίδες αποτελούν συχνά τμήμα του καρχηδονιακού στρατού. Δυο αιώνες αργότερα, η Νουμιδία θα γίνει ξεχωριστή επαρχία, ενώ τον 4ο αιώνα θα γίνει το κέντρο του Δονατισμού, εκκλησιαστικού σχίσματος της τοπικής εκκλησίας της Βορείου Αφρικής. Ερημώθηκε ολοκληρωτικά κατά την επιδρομή των Βανδάλων τον 5ο μ.Χ. αι. και τον 10ο αιώνα οι Νουμίδες ασπάστηκαν το χριστιανισμό.
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ https://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus:text:1999.04.0064:entry=mulucha-geo
- ↑ https://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3Atext%3A1999.04.0059%3Aentry%3DNumida
- ↑ https://www.persee.fr/doc/antaf_0066-4871_1979_num_14_1_1016
- ↑ 4,0 4,1 Chisholm, Hugh, ed. (1911). "Numidia" . Encyclopædia Britannica. Vol. 19 (11th ed.). Cambridge University Press. σσ. 868–869
- ↑ https://books.google.gr/books?id=WGUz01yBumEC&dq=masaesyli+kingdom&pg=PA289&redir_esc=y#v=onepage&q=masaesyli%20kingdom&f=false
- ↑ Sallust (c. 40 BCE), Jugurthine War XI–XIII
Πηγές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Daho, Keltoum Kitouni; Filah, Mohamed El Mostéfa (2003). L'Algérie au temps des royaumes numides ["Algeria at the time of the Numidian kingdoms"] (in French). Somogy Editions d'Art.
- Horn, Heinz Günter; Rüger, Christoph B. (1979). Die Numider. Reiter und Könige nördlich der Sahara ["The Numidians. Horsemen and kings north of the Sahara"] (in German). Rheinland.
- Kuttner, Ann (2013). "Representing Hellenistic Numidia, in Africa and at Rome". In Jonathan R. W. Prag, Josephine Crawley Quinn (ed.). The Hellenistic West. Rethinking the Ancient Mediterranean. Cambridge University.
- Quinn, Josephine Crawley (2013). "Monumental power: 'Numidian Royal Architecture' in context". In Jonathan R. W. Prag, Josephine Crawley Quinn (ed.). The Hellenistic West. Rethinking the Ancient Mediterranean (PDF). Cambridge University.
