Μπέσι Σμιθ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Μπέσι Σμιθ
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Bessie Smith (Αγγλικά)
Γέννηση15  Απριλίου 1894[1][2][3]
Τσαττανούγκα
Θάνατος26  Σεπτεμβρίου 1937[1][2][3]
Κλάρξντεϊλ[4]
Αιτία θανάτουτροχαίο ατύχημα[5]
Συνθήκες θανάτουθανατηφόρο δυστύχημα[5]
Τόπος ταφήςMount Lawn Cemetery[6][7]
ΕθνικότηταΑφροαμερικανοί[8][9]
ΠαρατσούκλιEmpress of the Blues
Χώρα πολιτογράφησηςΗνωμένες Πολιτείες Αμερικής
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΑγγλικά[10][11]
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητακαλλιτέχνης του δρόμου
μουσικός
τραγουδίστρια
χορεύτρια[12]
μίμος[13]
Περίοδος ακμής1912 - 1937
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΒραβεύσειςΒραβείο Grammy Συνολικής Προσφοράς (1989)
National Women's Hall of Fame (1984)[14]
Rock and Roll Hall of Fame (1989)[15]
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Η Μπέσι Σμιθ (15 Απριλίου 1894 – 26 Σεπτεμβρίου 1937) ήταν Αμερικανίδα τραγουδίστρια μπλουζ. Με το παρατσούκλι «Αυτοκράτειρα των μπλουζ», ήταν η πιο δημοφιλής τραγουδίστρια μπλουζ των δεκαετιών 1920 και 1930. Θεωρείται συχνά μια από τις μεγαλύτερες τραγουδίστριες της εποχής της και είχε μεγάλη επιρροή στους συναδέλφους της τραγουδιστές μπλουζ, καθώς και στους τραγουδιστές τζαζ. [16]

Γεννημένη στο Τσαττανούγκα (Τενεσσί), η Σμιθ ήταν μικρή όταν πέθαναν οι γονείς της και αυτή και τα έξι αδέρφια της επέζησαν τραγουδώντας στον δρόμο. Άρχισε να κάνει περιοδείες και εμφανίστηκε σε ένα γκρουπ μαζί με τη Μα Ρέινι και μετά άρχισε να εμφανίζεται μόνη της. Η επιτυχημένη δισκογραφική της καριέρα στην Columbia Records ξεκίνησε το 1923, αλλά η καριέρα της στην ερμηνεία κόπηκε απότομα από ένα τροχαίο που τη σκότωσε σε ηλικία 43 ετών.

Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα πρώτα χρόνια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Portrait of Bessie Smith, 1936
Η Σμιθ το 1936

Σύμφωνα με την απογραφή του 1900 η Μπέσι Σμιθ γεννήθηκε στο Τσαττανούγκα (Τενεσσί), στις 15 Απριλίου 1894. [17] [18] Οι απογραφές του 1870 και του 1880 αναφέρουν τρία μεγαλύτερα ετεροθαλή αδέρφια, αλλά μεταγενέστερες συνεντεύξεις με την οικογένεια της Σμιθ και τους συγχρόνους της δεν τα αναφέρουν.

Η Σμιθ ήταν κόρη της Λόρα και του Γουίλιαμ Σμιθ, εργάτη και μερικής απασχόλησης ιεροκήρυκα των Βαπτιστών. Πέθανε ενώ η κόρη του ήταν πολύ μικρή για να τον θυμάται. Όταν η Μπέσι ήταν εννέα ετών, η μητέρα της και ένας αδελφός της είχαν επίσης πεθάνει. Η μεγαλύτερη αδερφή της Βαϊόλα ανέλαβε τη φροντίδα των αδερφών της. [19] Κατά συνέπεια, η Μπέσι δεν μπόρεσε να μορφωθεί. [20]

Λόγω του θανάτου των γονιών της και της φτώχειας της, η Μπέσι έζησε «άθλια παιδική ηλικία». [21] Για να κερδίσουν χρήματα για το φτωχό τους νοικοκυριό, η Μπέσι και ο αδερφός της Άντριου έπαιζαν στους δρόμους του Τσατανούγκα. Εκείνη τραγουδούσε και χόρευε ενώ εκείνος έπαιζε κιθάρα. Έπαιζαν συχνά στον δρόμο "για πενταροδεκάρες" [21] στην καρδιά της αφροαμερικανικής κοινότητας της πόλης.

Το 1904, ο μεγαλύτερος αδερφός της Κλάρενς έφυγε από το σπίτι και εντάχθηκε σε έναν μικρό περιοδεύον συγκρότημα. «Αν η Μπέσι ήταν αρκετά μεγάλη, θα είχε πάει μαζί του», είπε η χήρα του Κλάρενς, Μοντ. «Γι' αυτό έφυγε χωρίς να της το πει, αλλά ο Κλάρενς μου είπε ότι ήταν έτοιμη, ακόμη και τότε. Φυσικά, ήταν ακόμη παιδί». [22]

Το 1912, ο Κλάρενς επέστρεψε στο Τσατανούγκα και κανόνισε μια ακρόαση για την αδερφή του με τους υπεύθυνους του συγκροτήματος. Η Μπέσι προσλήφθηκε ως χορεύτρια και όχι ως τραγουδίστρια, καθώς είχαν μαζί τους ήδη τη δημοφιλή τραγουδίστρια Μα Ρέινι. [21] Σύγχρονες μαρτυρίες δείχνουν ότι, ενώ η Μα Ρέινι δεν δίδαξε τη Σμιθ να τραγουδά, πιθανότατα τη βοήθησε να αναπτύξει σκηνική παρουσία. [23]

Καριέρα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πορτρέτο της Σμιθ από τον Καρλ Βαν Βέχτεν

Η Σμιθ, μέχρι το 1920, είχε αποκτήσει φήμη στο Νότο και κατά μήκος της Ανατολικής Ακτής. Εκείνη την εποχή, οι πωλήσεις άνω των 100.000 αντιτύπων του "Crazy Blues", που ηχογραφήθηκε για την Okeh Records από την τραγουδίστρια Μέιμι Σμιθ (καμία σχέση), έδειχναν μια νέα αγορά. Η δισκογραφική βιομηχανία δεν είχε κατευθύνει το προϊόν της σε μαύρους, αλλά η επιτυχία του δίσκου οδήγησε στην αναζήτηση τραγουδιστριών μπλουζ.

Ελπίζοντας να επωφεληθεί από αυτή τη νέα αγορά, η Σμιθ ξεκίνησε τη δισκογραφική της καριέρα το 1923. [24] Η πρώτη της ηχογράφηση για την Columbia ήταν στις 15 Φεβρουαρίου 1923.

Καθώς η δημοτικότητά της αυξανόταν, η Σμιθ έγινε κορυφαία τραγουδίστρια της δεκαετίας του 1920. [25] Δουλεύοντας με βαρύ πρόγραμμα κατά τη διάρκεια του χειμώνα και παίζοντας σε παραστάσεις σκηνής τον υπόλοιπο χρόνο, η Σμιθ έγινε το πιο ακριβοπληρωμένο μαύρο άτομο στον τομέας της εκείνη την εποχή. [26] [21] Το τμήμα δημοσιότητας της Columbia την ονόμασε «Βασίλισσα των μπλουζ», αλλά ο Τύπος σύντομα αναβάθμισε τον τίτλο της σε «Αυτοκράτειρα των μπλουζ». Η μουσική την Σμιθ τόνιζε την ανεξαρτησία, την αφοβία και τη σεξουαλική ελευθερία, υποστηρίζοντας έμμεσα ότι οι γυναίκες της εργατικής τάξης δεν έπρεπε να αλλάξουν τη συμπεριφορά τους για να είναι άξιες σεβασμού. [27]

Παρά την επιτυχία της, ούτε η ίδια ούτε η μουσική της έγιναν αποδεκτές σε όλους τους κύκλους. Κάποτε πέρασε από οντισιόν για την Black Swan Records και απολύθηκε επειδή θεωρήθηκε πολύ σκληρή καθώς υποτίθεται ότι σταματούσε να τραγουδά για να φτύνει. [27] Τα στελέχη της Black Swan Records εξεπλάγησαν όταν έγινε η πιο επιτυχημένη ντίβα επειδή το στιλ της ήταν πιο τραχύ και τραχύ από της Μέιμι Σμιθ. [28]

Η Smith Σμιθ μια φωνή κοντράλτο, [29] η οποία ακουγόνταν καλά στις ηχογραφήσεις από την πρώτη της συνεδρία. Η έλευση της ηλεκτρικής ηχογράφησης έκανε ακόμα πιο εμφανή τη δύναμη της φωνής της. Η πρώτη της ηλεκτρική ηχογράφηση ήταν το "Cake Walking Babies [From Home]", που ηχογραφήθηκε στις 5 Μαΐου 1925. [30] Η Σμιθ επωφελήθηκε και από τη νέα τεχνολογία της ραδιοφωνικής μετάδοσης, ακόμη και σε σταθμούς στον διαχωρισμένο Νότο. Για παράδειγμα, αφού έδωσε μια συναυλία μόνο για λευκό κοινό σε ένα θέατρο στο Μέμφις του Τενεσί, τον Οκτώβριο του 1923, έκανε μια μεταμεσονύχτια συναυλία στον σταθμό WMC. [31] Μουσικοί και συνθέτες όπως ο Ντάνι Μπέικερ και ο Τόμι Ντόρσεϊ συνέκριναν την παρουσία και την παράδοσή της με ιεροκήρυκα λόγω της ικανότητάς της να συναρπάζει και να συγκινεί το κοινό της. [32]

Έκανε 160 ηχογραφήσεις στην Columbia, συχνά συνοδευόμενη από τους καλύτερους μουσικούς της εποχής, κυρίως τους Λούις Άρμστρονγκ, Κόλμαν Χόκινς και Φλέτσερ Χέντερσον. Ορισμένες ηχογραφήσεις της Σμιθ - όπως το "Alexander's Ragtime Band" το 1927 - μπήκαν γρήγορα στους δίκους με τις μεγαλύτερες πωλήσεις των αντίστοιχων ετών κυκλοφορίας τους. [33]

Μπρόντγουεϊ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η καριέρα της Σμιθ διακόπηκε από τη παγκόσμια οικονομική ύφεση 1929, η οποία παραλίγο να θέσει εκτός λειτουργίας τη βιομηχανία ηχογράφησης, και την έλευση του ήχου στον κινηματογράφο. Ωστόσο, δεν σταμάτησε ποτέ να παίζει, συνέχισε τις περιοδείες και περιστασιακά τραγουδούσε σε κλαμπ. Το 1929, εμφανίστηκε σε ένα μιούζικαλ του Μπρόντγουεϊ, το Pansy. Το έργο ήταν αποτυχία, ενώ κορυφαίοι κριτικοί είπαν ότι η Σμιθ ήταν το μόνο πλεονέκτημά του.

Ταινία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το St. Louis Blues, η μοναδική ταινία της Σμιθ, 1929

Τον Νοέμβριο του 1929, η Σμιθ έκανε τη μοναδική της κινηματογραφική εμφάνιση, πρωταγωνιστώντας στην ταινία St. Louis Blues, βασισμένη στο ομώνυμο τραγούδι του συνθέτη Χάντι. Στην ταινία, που σκηνοθέτησε ο Ντάντλεϊ Μέρφι και γυρίστηκε στην Αστόρια του Κουίνς, τραγουδά το τραγούδι του τίτλου συνοδευόμενη από μέλη της ορχήστρας του Φλέτσερ Χέντερσον, ένα μουσικό περιβάλλον ριζικά. διαφορετικό από οποιασδήποτε ηχογράφησή της.

Εποχή του σουίνγκ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 1933, ο Τζον Χένρι Χάμοντ, ο οποίος ήταν επίσης καθοδηγητής της Μπίλι Χόλιντεϊ, ζήτησε από τη Σμιθ να ηχογραφήσει για την Okeh (η οποία είχε αποκτηθεί από την Columbia Records το 1925). [34] Τότε η Σμιθ ήταν ακόμη σε περιοδεία. [35]

Η Σμιθ πληρώθηκε χωρίς δικαιώματα 37,50 δολάρια για τις τελευταίες αυτές ηχογραφήσεις της. Ηχογραφημένες στις 24 Νοεμβρίου 1933, χρησιμεύουν ως ένδειξη της μεταμόρφωσης που έκανε στις ερμηνείες της καθώς μετατόπισε την τέχνη της στα μπλουζ για να ταιριάζει στην εποχή του σουίνγκ. Το συγκρότημα που τη συνόδευε περιελάμβανε μουσικούς της εποχής του σουίνγκ όπως ο τρομπονίστας Τζακ Τίγκαρντεν, ο τρομπετίστας Φράνκ Νιούτον, ο τενόρος σαξοφωνίστας Τσου Μπέρι, ο πιανίστας Μπακ Ουάσινγκτον, ο κιθαρίστας Μπόμπι Τζόνσον και ο μπασίστας Billy Taylor. Ο Μπένι Γκούντμαν, ο οποίος έτυχε να ηχογραφεί με την Έθελ Γουότερς στο διπλανό στούντιο, πέρασε και συμμετείχε σε ένα κομμάτι. [36] Ο Χάμοντ δεν ήταν απόλυτα ευχαριστημένος με τα αποτελέσματα, προτιμώντας να επιστρέψει η Σμιθ στον παλιό της μπλουζ ήχο. Τα "Take Me for a Buggy Ride" και "Gimme a Pigfoot (And a Bottle of Beer)", που γράφτηκαν και τα δύο από τον Γουέσλεϊ Γουίλσον, ήταν από τις πιο δημοφιλείς ηχογραφήσεις της. [19]

Θάνατος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το πιστοποιητικό θανάτου της Σμιθ

Στις 26 Σεπτεμβρίου 1937, η Σμιθ τραυματίστηκε σοβαρά σε τροχαίο ατύχημα στην οδό 61 των ΗΠΑ μεταξύ του Μέμφις του Τενεσί και του Κλάρκσντεϊλ του Μισισιπή. [21] Ο εραστής της, Ρίτσαρντ Μόργκαν, οδηγούσε και δεν εκτίμησε σωστά την ταχύτητα ενός αργά κινούμενου φορτηγού μπροστά του. Ο Μόργκαν προσπάθησε να αποφύγει το φορτηγό οδηγώντας γύρω από την αριστερή του πλευρά, αλλά χτύπησε το πίσω μέρος του φορτηγού πλάγια με μεγάλη ταχύτητα. Η Σμιθ, η οποία βρισκόταν στη θέση του συνοδηγού, πιθανότατα με το δεξί της χέρι ή τον αγκώνα έξω από το παράθυρο, πήρε το μεγαλύτερο βάρος της πρόσκρουσης. Ο Μόργκαν διέφυγε χωρίς τραυματισμούς.

Τάφος χωρίς σήμανση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο τάφος της Σμιθ παρέμεινε χωρίς σήμανση έως ότου στήθηκε μια ταφόπλακα στις 7 Αυγούστου 1970, την οποία πλήρωσαν η τραγουδίστρια Τζάνις Τζόπλιν και η Χουανίτα Γκριν, η οποία ως παιδί έκανε τις δουλειές του σπιτιού για τη Σμιθ. [37]

Προσωπική ζωή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 1923, η Σμιθ ζούσε στη Φιλαδέλφεια όταν γνώρισε τον Τζακ Γκι, [21] έναν φύλακα, τον οποίο παντρεύτηκε στις 7 Ιουνίου 1923, ακριβώς τη στιγμή που κυκλοφόρησε ο πρώτος της δίσκος. Κατά τη διάρκεια του γάμου, η Σμιθ έγινε το πιο ακριβοπληρωμένο μαύρο άτομο στη βιομηχανία της διασκέδασης, επικεφαλής των δικών της σόου και κάνοντας περιοδείες με το δικό της, ειδικά κατασκευασμένο σιδηροδρομικό όχημα. [21] Ο γάμος της χαρακτηρίστηκε από θυελλώδεις απιστίες και από τις δύο πλευρές, συμπεριλαμβανομένων πολλών γυναικών συντρόφων για τη Μπέσι. [38] Ο Γκι εντυπωσιάστηκε από τα χρήματα, αλλά δεν προσαρμόστηκε ποτέ στην επιχειρηματική ζωή ούτε στην αμφιφυλοφιλία της Μπέσι. Το 1929, όταν εκείνη έμαθε τη σχέση του με μια άλλη τραγουδίστρια, η Σμιθ τελείωσε τη σχέση, αν και κανένας από τους δύο δεν ζήτησε διαζύγιο.

Αργότερα, ο Σμιθ συνήψε πολιτικό γάμο με έναν παλιό φίλο, τον Ρίτσαρντ Μόργκαν, ο οποίος ήταν θείος του Λάιονελ Χάμπτον. Έμεινε μαζί του μέχρι το θάνατό της. [19]

Γραμματόσημο των ΗΠΑ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Ταχυδρομική Υπηρεσία των ΗΠΑ εξέδωσε ένα αναμνηστικό γραμματόσημο 29 λεπτών προς τιμήν της Σμιθ το 1994.

Στην ποπ κουλτούρα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 1958, ο Αμερικανός θεατρικός συγγραφέας Έντουαρντ Άλμπι εξέδωσε το πρώτο του έργο με τίτλο "Ο θάνατος της Μπέσι Σμιθ" (The Death of Bessie Smith) με θέμα τον θάνατο της Σμιθ από τροχαίο ατύχημα. [39]

Το δίκτυο HBO κυκλοφόρησε το 2015 την ταινία Μπέσι με θέμα τη ζωή της Μπέσι Σμιθ με πρωταγωνίστρια την Queen Latifah. [40]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 1,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 24  Απριλίου 2014.
  2. 2,0 2,1 2,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb13899855g. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  3. 3,0 3,1 3,2 (Αγγλικά) SNAC. w6z03rhg. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. (Αγγλικά) Library of Congress Authorities. Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου. n83071529. Ανακτήθηκε στις 11  Μαΐου 2022.
  5. 5,0 5,1 (Αγγλικά) BlackPast.org. african-american-history/bessie-smith-1894-1937. Ανακτήθηκε στις 11  Μαΐου 2022.
  6. 6,0 6,1 Ανακτήθηκε στις 23  Απριλίου 2023.
  7. 7,0 7,1 (Αγγλικά) Find A Grave. 960. Ανακτήθηκε στις 23  Απριλίου 2023.
  8. Jessie Carney Smith: «Notable Black American Women»
  9. (Αγγλικά) BlackPast.org.
  10. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb13899855g. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  11. CONOR.SI. 46861155.
  12. Ανακτήθηκε στις 14  Ιουνίου 2019.
  13. Ανακτήθηκε στις 24  Ιουνίου 2019.
  14. www.womenofthehall.org/inductee/bessie-smith/.
  15. bessie-smith.
  16. «Bessie Smith: Controversy». SparkNotes. 4 Οκτωβρίου 1937. Ανακτήθηκε στις 30 Αυγούστου 2015. 
  17. Eagle, Bob· LeBlanc, Eric S. (2013). Blues: A Regional Experience. Santa Barbara, California: Praeger. σελ. 50. ISBN 978-0313344237. 
  18. Scott, Michelle R. (2010). Blues Empress in Black culture: Bessie Smith and the Emerging Urban South. Champaign, Illinois: University of Illinois Press. σελ. 152. ISBN 9780252092374. 
  19. 19,0 19,1 19,2 Albertson, Chris (2003). Bessie. New Haven: [Yale University Press]. ISBN 0-300-09902-9. 
  20. Jasen, David A.· Jones, Gene (Σεπτεμβρίου 1998). Spreadin' Rhythm Around: Black Popular Songwriters, 1880–1930. New York City: Schirmer Books. σελ. 289. ISBN 978-0-02-864742-5. 
  21. 21,0 21,1 21,2 21,3 21,4 21,5 21,6 Moore, Carman (March 9, 1969). «Blues and Bessie Smith». The New York Times: σελ. 262, 270. https://timesmachine.nytimes.com/timesmachine/1969/03/09/90063236.html?pageNumber=262. Ανακτήθηκε στις April 27, 2020. 
  22. Albertson, 2003, p. 11.
  23. Albertson, 2003, pp. 14–15.
  24. Russell, Tony (1997). The Blues: From Robert Johnson to Robert Cray. Dubai: Carlton Books. σελ. 12. ISBN 978-1-85868-255-6. 
  25. Oliver, Paul (2002). «Bessie Smith». Στο: Kernfield, Barry. The New Grove Dictionary of Jazz. 3 (2nd έκδοση). London: MacMillan. σελ. 604. ISBN 9780195387018. 
  26. Albertson, 2003, p. 80.
  27. 27,0 27,1 George, Ann· Weiser, M. Elizabeth (2013). Women and Rhetoric between the Wars (στα Αγγλικά). Southern Illinois University Press. σελίδες 143–158. ISBN 9780809331390. 
  28. Brothers, Thomas (2014). Louis Armstrong: Master of Modernism. New York, NY: W.W. Norton & Company. σελίδες 53. ISBN 978-0-393-06582-4. 
  29. «Bessie Smith: The Empress Of The Blues». World Music Network. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 31 Δεκεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουλίου 2018. 
  30. Albertson, Chris. CD booklet. Bessie Smith, The Complete Recordings Vol. 2. Columbia COL 468767 2.
  31. «Hit on Radio». The Chicago Defender: σελ. 8. October 6, 1923. 
  32. Brothers, Thomas (2014). Louis Armstrong: Master of Modernism. New York, NY: W.W. Norton & Company. σελίδες 52. ISBN 978-0-393-06582-4. 
  33. Furia, Philip· Patterson, Laurie J. (2016). The American Song Book: The Tin Pan Alley Era. Oxford: Oxford University Press. σελ. 73. ISBN 978-0-19-939188-2. 
  34. Hammond, John (1981). John Hammond on Record: An Autobiography. Penguin Books. σελ. 120. ISBN 9780140057058. 
  35. Albertson, Bessie, pp. 224–225.
  36. Oliver, Paul (2001)
  37. Albertson, Bessie, p. 277.
  38. Devi, Debra (June 25, 2012). «Bessie Smith: Music's Original, Bitchinest Bad Girl». HuffPost. http://www.huffingtonpost.com/debra-devi/bessie-smith_b_1450477.html. Ανακτήθηκε στις February 17, 2017. 
  39. «ΠΡΟΣΩΠΟ – Βιβλιοnet» (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 31 Ιουλίου 2022. 
  40. «Μία ταινία για την θρυλική τραγουδίστρια Μπέσι Σμιθ (Video)». Το Ποντίκι. 7 Απριλίου 2015. Ανακτήθηκε στις 31 Ιουλίου 2022. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]