Μητρικό γάλα
| Μητρικό γάλα | |
|---|---|
| (Διατροφική δήλωση ανά 100 γραμμάρια) | |
| Ενέργεια | 70 kcal |
| Νερό | 87,5 g. |
| Μακροθρεπτικά Συστατικά | |
| Λιπαρά | 4,38 g. |
| Κορεσμένα | 2,09 g |
| Μονοακόρεστα | 1,658 g |
| Πολυακόρεστα | 0,497 g |
| ω-3 | {{{ω-3}}} g |
| ω-6 | {{{ω-6}}} g |
| Υδατάνθρακες | 6,89 g. |
| Σάκχαρα | 6,89 g |
| Πρωτεΐνες | 1,03 g. |
| Βιταμίνες | |
| Βιταμίνη Α | 212 I.U. |
| Βιταμίνη D | 3 I.U. |
| Βιταμίνη Ε | 0,08 mg. |
| Βιταμίνη Κ | 0,0003 mg. |
| Βιταμίνη Β1 | 0,014 mg. |
| Βιταμίνη Β2 | 0,036 mg. |
| Βιταμίνη Β3 | 0,177 mg. |
| Bιταμίνη Β5 (παντοθενικό οξύ) | 0,223 mg. |
| Bιταμίνη Β6 | 0,011 mg. |
| Bιταμίνη Β7 (βιοτίνη) | 0,005 mg. |
| Φυλλικό οξύ | 0 mg. |
| Βιταμίνη Β12 (κυανοκοβαλαμίνη) | 0,05 mg. |
| Βιταμίνη C | 5,0 mg. |
| Ιχνοστοιχεία: Μέταλλα | |
| Ασβέστιο | 32 mg. |
| Σίδηρος | 0,03 mg. |
| Μαγνήσιο | 3 mg. |
| Κάλιο | 51 mg. |
| Νάτριο | 17 mg. |
| Ψευδάργυρος | 0,17 mg. |
| Χαλκός | 0,052 mg. |
| Μαγγάνιο | 0,026 mg. |
| Φώσφορος | 14 mg. |
| Άλλα | |
| Καφεΐνη | 0 mg. |
| Θεοβρωμίνη | 0 mg. |
| Τέφρα | 0,20 g. |
| *με το σύμβολο ~ δηλώνεται έλλειψη στοιχείων στην εγκυκλοπαίδεια | |
| πηγή άντλησης πληροφοριών: USDA SR24 | |
Μητρικό γάλα είναι το γάλα που παράγεται από το στήθος της γυναίκας κατά το θηλασμό του βρέφους. Είναι η ιδανική τροφή για το βρέφος, γνωστό και ως λευκό αίμα
λόγω της σπουδαιότητας που έχει για τον ανθρώπινο οργανισμό. Η σύστασή του μεταβάλλεται ανάλογα με τις ανάγκες του βρέφους, ηλικιακές και αναπτυξιακές. Μάλιστα, αλλάζει ακόμη και κατά τη διάρκεια του θηλασμού.
Σύσταση μητρικού γάλακτος
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η σπουδαιότητα του μητρικού γάλακτος στη διατροφή του βρέφους οφείλεται στα συστατικά του.[1] Στην αρχή του θηλασμού βγαίνει πιο υδαρές λόγω της μεγάλης περιεκτικότητας σε νερό, ενώ στη συνέχεια γίνεται πιο παχύ διότι περιέχει περισσότερα λιπαρά.
Νερό
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Έχει επαρκή ποσότητα νερού (άνω του 85%), ώστε να ξεδιψά το βρέφος που θηλάζει και να μην κινδυνεύει από αφυδάτωση.[2] Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας συστήνει τον αποκλειστικό θηλασμό του βρέφους για τους πρώτους 6 μήνες της ζωής του, κατά τους οποίους το βρέφος λαμβάνει μόνο μητρικό γάλα, χωρίς να δίνονται άλλα υγρά, ούτε καν νερό, με εξαίρεση διαλύματα για στοματική ενυδάτωση, φάρμακα, βιταμίνες και μέταλλα. Μετά τους 6 μήνες, εισάγονται στερεές τροφές πλούσιες σε σίδηρο ενώ ο θηλασμός συνεχίζεται για τουλάχιστον δύο χρόνια και όσο είναι αμοιβαία επιθυμητό από τη μητέρα και το παιδί[3]
Λιπαρά
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Τα λιπαρά του ώριμου μητρικού γάλακτος κυμαίνονται συνήθως μεταξύ 3,5-4,5% αν και υπάρχουν μεγαλύτερες διακυμάνσεις.[4] Στα 100 γρ. μητρικού γάλακτος, περίπου 2 γρ. είναι κορεσμένα λιπαρά, 1.7 γρ. μονοακόρεστα και 0.5 γρ. πολυακόρεστα[σημ. 1][5][4][6][7][8], σημαντικά για τη δομή του εγκεφάλου και του αμφιβληστροειδούς. Επί του συνόλου των λιπών το 44% είναι κορεσμένα λιπαρά οξέα, ενώ το 55% ακόρεστα λιπρά οξέα (μονοακόρεστα το 40% και πολυακόρεστα το 15%). [9][10] Τα λιπαρά αυτά οξέα, εν μέρη λαμβάνονται από την κυκλοφορία του αίματος (και επηρεάζονται από τη δίαιτα της μητέρας) και εν μέρη συντίθενται de novo στον αδένα του μαστού. [11] Επιπλέον, το ένζυμο λιπάση βοηθά στη διάσπασή τους, κάνοντας το γάλα περισσότερο εύπεπτο από το αγελαδινό. Απορροφάται από τον οργανισμό και δεν αφήνει μεγάλο υπόλειμμα, γι αυτό οι κενώσεις των μωρών που θηλάζουν αποκλειστικά έχουν ένα ιδιαίτερο χρώμα, σύσταση αλλά και μυρωδιά.
Πρωτεΐνες
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η σύσταση των πρωτεϊνών του γάλακτος είναι η ιδανική για το πεπτικό σύστημα του βρέφους. Είναι ευκολοχώνευτες, εύκολα απορροφήσιμες και δεν κουράζουν τους νεφρούς και το ήπαρ του βρέφους. Έτσι, τα βρέφη που θηλάζουν καλύπτονται ενεργειακά και παίρνουν βάρος ακόμη και με μικρότερη ποσότητα γάλακτος σε σχέση με τα βρέφη που διατρέφονται με ξένο (όχι μητρικό) γάλα επειδή απορροφούν στο μέγιστο τις πρωτεΐνες (ολική απορρόφηση από το έντερο του βρέφους) και τα άλλα θρεπτικά συστατικά.[12]
Υδατάνθρακες
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Οι υδατάνθρακες είναι σημαντική πηγή ενέργειας και περιέχονται στο μητρικό γάλα σε μεγαλύτερη ποσότητα από ότι στο αγελαδινό. Για παράδειγμα, η λακτόζη περιέχεται σε ποσοστό πάνω από 40% ενώ στο αγελαδινό το ποσοστό είναι 30%. Η λακτόζη βοηθά στην ταχεία απορρόφηση του ασβεστίου και του μαγνησίου, ουσίες απαραίτητες για τον ανθρώπινο οργανισμό. Επιπλέον, προστατεύει το βρέφος από εντερικές λοιμώξεις. Σε συνδυασμό με την λακτάση που περιέχει, βοηθά στην ομαλή λειτουργία του πεπτικού συστήματος.
Βιταμίνες - Μέταλλα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το μητρικό γάλα παρέχει επαρκείς ποσότητες βιταμίνης Ε, της βιταμίνης D αλλά και του συμπλέγματος Β.[13] Επίσης παρέχονται τα μεταλλικά στοιχεία σίδηρος και ψευδάργυρος σε ιδιαίτερα απορροφήσιμη μορφή. Συγκεκριμένα, ο σίδηρος απορροφάται σε ποσοστό 49% και ο ψευδάργυρος έχει υψηλή βιοδιαθεσιμότητα. Αντιθέτως, στο αγελαδινό γάλα η ποσότητα της βιταμίνης D δεν καλύπτει πλήρως τις ανάγκες του βρέφους, γι΄αυτό προστίθεται τεχνητά κατά την παρασκευή του.
Αντισώματα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Σε μία σταγόνα μητρικού γάλακτος υπάρχουν 10.000-13.500.000 ζωντανά κύτταρα. Συγκεκριμένα, σε κάθε ml από πρωτόγαλα υπάρχουν 4 εκατομμύρια αρχέγονα ζωντανά κύτταρα, σε κάθε ml μητρικού γάλακτος στους 6 μήνες, ενώ σε κάθε νέο εξάμηνο στο μητρικό γάλα υπάρχουν περίπου τα μισά από το προηγούμενο. Επιπλέον, στο μητρικό γάλα περιέχονται διάφοροι αμυντικοί παράγοντες (λυσοζύμη, λακτοφερίνη, ανοσοσφαιρίνες), οι οποίοι ενισχύουν το αμυντικό σύστημα του βρέφους που θηλάζει, προστατεύοντάς το από λοιμώξεις. Η μητέρα προσφέρει στο μωρό της έτοιμα αντισώματα θωρακίζοντας την υγεία του.
Οφέλη μητρικού γάλακτος
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το μητρικό γάλα είναι η ιδανική τροφή για το βρέφος.[14] Περιέχει όλα τα απαραίτητα συστατικά για την ανάπτυξή του βρέφους, σε επαρκείς ποσότητες και στην ιδανική σύσταση.
Ταυτόχρονα, το μητρικό γάλα απαιτεί λιγότερη προετοιμασία από την πλευρά της μητέρας. Είναι ζεστό σε κατάλληλη θερμοκρασία για το βρέφος και δεν περιέχει μικρόβια, λόγω της άμεσης κατανάλωσης. Μπορεί να μεταβάλλεται ανάλογα με τις ιδιαίτερες ανάγκες κάθε βρέφους, ηλικιακές, αναπτυξιακές και προβλήματα υγείας του[15][16]. Η αλλαγή στη γεύση επηρεάζεται από τις τροφές που καταναλώνει η μητέρα και βοηθά το μωρό να δεχτεί ευκολότερα τις στέρεες τροφές. Τα παιδιά που θηλάζουν έχουν λιγότερη πιθανότητα να γίνουν υπέρβαρα.
Σημειώσεις
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ LCPUFAs: AA - Ω6 & DHA - Ω3
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Στέλλα Εγγλέζου. «Σύνθεση του μητρικού γάλακτος» (pdf).
- ↑ «Μητρικό γάλα: Θηλασμός». thilasmos.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Οκτωβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 16 Οκτωβρίου 2011.
- ↑ «Exclusive breastfeeding». Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας.
- ↑ 4,0 4,1 «Milk, human, mature, fluid, USDA SR24». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Μαρτίου 2015. Ανακτήθηκε στις 10 Νοεμβρίου 2011.
- ↑ R.G. Jensen (1995). Handbook of milk composition. Text "publisher San Diego: Academic Press " ignored (βοήθεια)
- ↑ «United Nations University Centre».
- ↑ «Το μητρικό γάλα βοηθά στην ανάπτυξη του εγκεφάλου». iatronet.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Οκτωβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 10 Νοεμβρίου 2011.
- ↑ Στέλιος Παπαβέντσης. «Λιπαρά οξέα στο γάλα». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Νοεμβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 10 Νοεμβρίου 2011.
- ↑ Jensen RG. Handbook of milk composition. San Diego: Academic Press, 1995.
- ↑ B. Koletzko, M. Rodriguez-Palermo (1999). «Polyunsaturated fatty acids in human milk and their role in early development». J Mamm Gland Biol Neopl 4: 269.
- ↑ Finley, D. A., B. Lönnerdal, K. G. Dewey, and L. E. Grivetti (1985). [https://archive.org/details/sim_american-journal-of-clinical-nutrition_1985-04_41_4/page/787 «Breast milk composition: fat content and fatty acid composition in vegeterians and non-vegeterians»]. Am. J. Clin. Nutr. 41: 787–800. https://archive.org/details/sim_american-journal-of-clinical-nutrition_1985-04_41_4/page/787.
- ↑ Θεοδώρα Μάλλη,. «Σύνθεση του μητρικού γάλακτος». thilasmos.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Οκτωβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 16 Οκτωβρίου 2011.
- ↑ "Η Μοναδική Αξία Του Μητρικού Γάλακτος" Αρχειοθετήθηκε 2011-11-03 στο Wayback Machine., Ελληνικό Ινστιτούτο Διατροφής
- ↑ Vasiliki Danilatou, IBCLC. «"Χρήσιμες πληροφορίες - γενικά"». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Ιουνίου 2010. Ανακτήθηκε στις 17 Οκτωβρίου 2011.
- ↑ Στέλιος Παπαβέντσης. «Η μοναδικότητα του μητρικού γάλακτος». healthierworld.gr.[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ Α. Πατσούρου, σελ. 52-53
Πηγές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Πατσούρου Άννα (2007). Θηλασμός μια υπέροχη σχέση. Σύγχρονοι Ορίζοντες. ISBN 978-960-398-203-6.
- Μητρικός θηλασμός: Πλεονεκτήματα, μειονεκτήματα. Paidiatros.com
- Η μοναδική αξία του μητρικού γάλακτος, Ελληνικό Ινστιτούτο Διατροφής
- Σύνθεση του μητρικού γάλακτος, Θεοδώρα Μάλλη, μαία και σύμβουλος θηλασμού IBCLC
- Ασπίδα το μητρικό γάλα
- What’s the difference between breast milk and cow’s milk? - The New Parents Guide
- The importance of human milk. Cindy Curtis RNC,IBCLC
- The National Health and Medical Research Council, Australia