Μεϊντούμ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Συντεταγμένες: 29°22′20.813″N 31°10′19.322″E / 29.37244806°N 31.17203389°E / 29.37244806; 31.17203389

Μεϊντούμ
ميدوم
Χάρτης
Είδοςχωριό, αρχαιολογική θέση και village in Egypt
Γεωγραφικές συντεταγμένες29°22′21″N 31°10′19″E
Διοικητική υπαγωγήΚυβερνείο Μπένι Σουέφ
ΧώραΑίγυπτος
Commons page Πολυμέσα
Η Πυραμίδα του Μεϊντούμ.

Το Μεϊντούμ (αραβικά: ميدوم‎‎) είναι ένας αρχαιολογικός χώρος στην Κάτω Αίγυπτο. Περιλαμβάνει μια μεγάλη πυραμίδα και αρκετούς μασταμππάδες. Η περιοχή βρίσκεται περίπου 100 χιλιόμετρα νότια του Καΐρου.

Πυραμίδα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Δομή της πυραμίδας.
Ταφικός Ναός της Πυραμίδας του Μεϊντούμ.
Διάδρομος μέσα στην πυραμίδα.

Η Πυραμίδα του Μεϊντούμ θεωρείται ότι είναι η δεύτερη πυραμίδα που χτίστηκε ποτέ, μετά την Πυραμίδα του Ζοζέρ[1], και αρχικά ίσως είχε χτιστεί για τον Ουνί, το τελευταίο φαραώ της Τρίτης Δυναστείας, και συνεχίστηκε από τον Σνεφρού. Ο αρχιτέκτονας ήταν ένας διάδοχος του φημισμένου Ιμχοτέπ, τον «εφευρέτη» τον πυραμίδων χτισμένων με πέτρα. Η κατάρρευση της πυραμίδας πιθανόν να οφείλεται στις τροποποιήσεις που έγιναν στο σχεδιασμό του Ιμχοτέπ, όπως και στις αποφάσεις που πάρθηκαν δύο φορές κατά τη διάρκεια κατασκευής της για επέκτασής της. Λόγω της ασυνήθιστης εμφάνισης, η πυραμίδα αποκαλείται στα αραβικά el-heram el-kaddaab ('el-χεράμ ελ-καντάαμπ, Ψευδοπυραμίδα).

Θραύσμα στήλης από ασβεστόλιθο. Έχει επιγραφή για τον καταμετρητή βοοειδών Παχεμί και τη γυναίκα του Ινιουσέτ, 18η Δυναστεία. Από το τάφο 34 στο Μεϊντούμ, Μουσείο Πετρί Αιγυπτιακής Αρχαιολογίας, Λονδίνο.

Η δεύτερη επέκταση μετέτρεψε την αρχική βαθμιδωτή πυραμίδα σε πραγματική πυραμίδα με το γέμισμα των βαθμίδων με επικάλυψη από ασβεστόλιθο. Ενώ αυτή η προσέγγιση είναι ίδια με το σχεδιασμό και άλλων πραγματικών πυραμίδων, του Μεϊντούμ επηρεάστηκε από κατασκευαστικά λάθη. Πρώτον, το εξωτερικό στρώμα θεμελιώθηκε στην άμμο και όχι σε βράχο, όπως τα εσωτερικά στρώματα. Δεύτερον, οι βαθμίδες της αρχικής πυραμίδας είχαν σχεδιαστεί ως το τελικό στάδιο. Έτσι, η εξωτερική επιφάνεια γυαλίστηκε και τα επίπεδα των βαθμίδων δεν ήταν οριζόντια, αλλά έπεσαν προς τα έξω. Αυτό έθεσε σε σοβαρό κίνδυνο τη σταθερότητα και πιθανόν προκάλεσε την κατάρρευση της Πυραμίδας του Μεϊντούμ κατά τη διάρκεια της κατασκευής της[2].

Ο Franck Monnier[3] και άλλοι πιστεύουν ότι η πυραμίδα δεν είχε καταρρεύσει πριν από την εποχή του Νέου Βασιλείου, αλλά υπάρχουν κάποια γεγονότα που αντικρούουν αυτή τη θεωρία. Η Πυραμίδα του Μεϊντούμ φαίνεται ότι δεν ολοκληρώθηκε ποτέ. Αρχίζοντας με το Σνεφρού και τη 12η Δυναστεία και μετά, όλες οι πυραμίδες είχαν Ναό της Κοιλάδας (ο ναός δίπλα στο Νείλο, που ενωνόταν με την πυραμίδα με τελετουργικό διάδρομο), τον οποίο δεν έχει η πυραμίδα στο Μεϊντούμ. Ο ταφικός ναός, ο οποίος βρέθηκε κάτω από τα ερείπια της βάσης της πυραμίδας, απ’ ό, τι φαίνεται δεν ολοκληρώθηκε ποτέ. Από τις δύο στήλες μέσα στην πυραμίδα, που συνήθως φέρουν το όνομα του φαραώ, λείπουν επιγραφές, ενώ οι τοίχοι είναι μερικώς γυαλισμένοι. Ο ταφικός θάλαμος επίσης μέσα στην πυραμίδα είναι ημιτελής, και υπάρχουν τοίχοι στήριξης και ξύλινα υποστυλώματα, τα οποία κανονικά αφαιρούνταν μετά την ολοκλήρωση της πυραμίδας. Οι μασταμπάδες που σχετίζονται με την πυραμίδα δεν ολοκληρώθηκαν ποτέ, και δεν βρέθηκε καμία από τις συνηθισμένες ταφές που βρίσκονται σε τέτοιες τοποθεσίες. Τέλος, οι πρώτες εξετάσεις της Πυραμίδας του Μεϊντούμ βρήκαν τα πάντα κάτω από το λόφο των ερειπίων άθικτα. Οι εξωτερικές πέτρες κάλυψης κλάπηκαν αμέσως μόλις εκτέθηκαν από τις ανασκαφές (εκείνη την εποχή), γεγονός που κάνει μια καταστροφική κατάρρευση πιο πιθανή από μια σταδιακή. Η κατάρρευση αυτής της πυραμίδας κατά τη διάρκεια βασιλείας του Σνεφρού είναι πιθανόν ο λόγος για την αλλαγή της κλίσης από 54 σε 43 βαθμούς για τη δεύτερη πυραμίδα του στο Νταχσούρ, την Κυρτή Πυραμίδα[2].

Μέχρι την εποχή που εξερευνήθηκε από την γαλλική αποστολή του Ναπολέοντα το 1799, η Πυραμίδα του Μεϊντούμ είναι τις τρεις βαθμίδες που έχει και σήμερα. Εικάζεται ότι η πυραμίδα είχε ακόμα πέντε βαθμίδες το 15ο αιώνα και σταδιακά κατέληξε παραπέρα σε διάλυση, καθώς ο Αλ Μακρίζι την περιέγραψε ότι έμοιαζε με λόφο με πέντε επίπεδα, αλλά ο Mendelssohn ισχυρίζεται ότι αυτό μπορεί να είναι το αποτέλεσμα ελεύθερης μετάφρασης των λέξεων του αλ-Μακρίζι, με την πιο ακριβής μετάφραση να είναι «λόφο πέντε ορόφων»[2], μια περιγραφή που θα μπορούσε να ταιριάξει και με τη σημερινή κατάσταση της πυραμίδας, με τέσσερεις στρώσης διαφορετικού χτισίματος στη βάση και μια βαθμίδα στην κορυφή.

Ανασκαφές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Πυραμίδα του Μεϊντούμ ανασκάφηκε από τον John Shae Perring το in 1837, τον Λέψιους το 1843 και κατόπιν από τον Φλίντερς Πέτρι αργότερα το 19ο αιώνα, ο οποίος και βρήκε το ταφικό ναό. Το 1920 ο ο Λούντβιχ Μπόρχαρντ μελέτησε παραπέρα την περιοχή, και ακολούθησαν οι Alan Rowe το 1928 και ο Ali el-Kholi τη δεκαετία του 1970. Σήμερα κατεστραμμένο, το κτίσμα έχει 65 μέτρα ύψος πάνω από το σημερινό επίπεδο του εδάφους, και η είσοδος είναι προσανατολισμένη στον άξονα βορρά-νότου 10 μέτρα πάνω από το σημερινό επίπεδο του εδάφους. Ο απότομος κατωφερής διάδρομος μήκους 17 μέτρων, μόλις κάτω από το αρχικό επίπεδο του εδάφους, οδηγεί σε οριζόντιο πέρασμα ύφους 3 μέτρων, το οποίο οδηγεί στο ταφικό θάλαμο. Ο θάλαμος είναι απίθανο να είχε χρησιμοποιηθεί για οποιαδήποτε ταφή.

Ο Πέτρι ήταν ο πρώτος αιγυπτιολόγος που προσδιόρισε τις αρχικές διαστάσεις και αναλογίες[4][5]. Στην τελική της μορφή ήταν περίπου 1.100 αιγυπτιακοί πήχες των περίπου 0.523 μέτρων, και 175 πήχες ύψος, έχοντας έτσι τις ίδιες αναλογίες με τη Μεγάλη Πυραμίδα και έτσι και τον ίδιο συμβολισμό. Ο Πέτρι έγραψε το στην αναφορά των ανασκαφών του 1892[6] ότι «Βλέπουμε ότι υπάρχει μια ακριβώς ανάλογη θεωρία για τις διαστάσεις της πυραμίδας του Μεϊντούμ με εκείνη της Μεγάλης Πυραμίδας. Και στις δύο έχει υιοθετηθεί η αναλογία ακτίνας-κύκλου 7 : 44…». Οι διαστάσεις αυτές που αντιστοιχούν με τις εξωτερικές πλευρές να έχουν κλίση ακριβώς 51.842°, ή 51° 50' 35", εκφράζονταν από τους αρχαίους Αιγυπτίους ως κλίση σεκέντ 5½ παλαμών[7].

Μασταμπάδες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κοντά στην πυραμίδα βρίσκεται ένας μασταμπάς άγνωστου ευγενούς, στο ταφικό θάλαμο του οποίου μπορεί κάποιος να φτάσει από ένα τούνελ που είχαν σκάψει τυμβωρύχοι. Το τούνελ είναι απότομο, πολύ στενό και περιορισμένο, αλλά όταν το διασχίσει κανείς ο θάλαμος και ο προθάλαμος είναι σχετικά ευρύχωροι, και περιέχουν το πρώτο γνωστό από την αρχαιότητα παράδειγμα σαρκοφάγου από κόκκινο γρανίτη. Άλλος ένας μασταμπάς είναι αυτός του Νεφερμαάτ, γιου του ιδρυτή της Τέταρτης Δυναστείας φαραώ Σνεφρού, και ένας τρίτος του πρίγκιπα Ραχοτέπ.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Atalay, Bulent Math and the Mona Lisa (Smithsonian Books/HarperCollins, 2006), p. 64
  2. 2,0 2,1 2,2 Mendelssohn, Kurt (1974), The Riddle of the Pyramids, London: Thames & Hudson 
  3. Monnier, Franck L'ère des géants; (Éditions de Boccard, Paris 2017) p.73-4
  4. Lightbody 2008: 22
  5. Edwards 1979: 269
  6. Petrie 1892: 6
  7. Verner. The Pyramids. Their Archaeology and History. 2003 pp462

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Arnold, Dieter (1991). Building in Egypt: Pharaonic Stone Masonry. Oxford: Oxford University Press. (ISBN 978-0-19-506350-9)
  • Jackson, K. & Stamp, J. (2002). Pyramid: Beyond Imagination. Inside the Great Pyramid of Giza. London: BBC Worldwide. (ISBN 978-0-563-48803-3)

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Meidum στο Wikimedia Commons