Μετάβαση στο περιεχόμενο

Ιτάλια Βίβα

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ιτάλια Βίβα
ΗγέτηςΜατέο Ρέντσι
ΣυντονιστέςΤερέζα Μπελανόβα
Έτορε Ροζάτα
Ίδρυση18 Σεπτεμβρίου 2019
Διάσπαση απόΔημοκρατικό Κόμμα
ΙδεολογίαΦιλελευθερισμός[1][2]
Σοσιαλφιλελευθερισμός[3]
Φιλοευρωπαϊσμός[4]
Πολιτικό φάσμαΚέντρο[5]
Κεντροαριστερά[6]
Ευρωπαϊκή προσχώρησηΕυρωπαϊκό Δημοκρατικό Κόμμα
Ομάδα Ευρωπαϊκού ΚοινοβουλίουΑνανεώστε την Ευρώπη
Χρώματα     Φούξια
Βουλή των Αντιπροσώπων
9 / 400
Γερουσία της Δημοκρατίας
5 / 200
Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο
1 / 76
Ιστότοπος
www.italiaviva.it
Πολιτικό σύστημα της Ιταλίας
Πολιτικά κόμματα
Εκλογές

Το Ιτάλια Βίβα (Ιταλικά: Italia Viva, σημαίνει «Ζήτω η Ιταλία») είναι ένα φιλελεύθερο πολιτικό κόμμα στην Ιταλία που ιδρύθηκε τον Σεπτέμβριο του 2019.[7] Πρόεδρος του κόμματος είναι ο Ματέο Ρέντσι, ο πρώην Πρωθυπουργός της Ιταλίας και πρώην γραμματέας του Δημοκρατικού Κόμματος (PD). [8]

Ο Ματέο Ρέντσι, ένας ευσεβής Καθολικός,[9] πρώην αρχηγός της Ομάδας Ιταλών Καθολικών Προσκόπων και Οδηγητριών AGESCI,[10] και πολιτικά κεντρώος,[11] ξεκίνησε την πολιτική του σταδιοδρομία στο Ιταλικό Λαϊκό Κόμμα, ένα Χριστιανοδημοκρατικό, κεντρώο ως κεντροαριστερό κόμμα. Το 2002 το ΙΛΚ συγχωνεύτηκε με άλλα, για να ιδρυθεί το κόμμα "Η Δημοκρατία είναι Ελευθερία – Η Μαργαρίτα". Το 2004 ο Ματέο εξελέγη Πρόεδρος στην Επαρχία της Φλωρεντίας. Το 2007 η Μαργαρίτα συγχωνεύτηκε με άλλα κόμματα για να ιδρυθεί το Δημοκρατικό Κόμμα.[12] Το 2009 ο Ματέο εξελέγη Δήμαρχος της Φλωρεντίας.[13] Ο Ρέντσι ήταν συχνός και δριμύς κριτικός της ηγεσίας του ΔΚ, ιδιαίτερα του Πιερ Λουίτζι Μπερσάνι. Χαρακτηρίστηκε ως il Rottamatore,[14] που σημαίνει Καταστροφέας[15] (παλαιών ηγετών και ιδεών), επειδή υποστήριξε την ολοκληρωτική αλλαγή του κόμματος, καθώς και μεταρρυθμιστής και εκσυγχρονιστής.[16][17][18] Έγινε, επίσης, γνωστός για τους "Ρεντσιάνους" , την παράταξη των οπαδών του .[19]

Το 2012 ο Ρέντσι ήταν υποψήφιος για την ηγεσία της κεντροαριστερής πολιτικής Συμμαχίας "Ιταλία. Κοινό Καλό." Το σύνθημά της προεκλογικής του εκστρατείας ήταν "Τώρα!".[20] Ήρθε δεύτερος, συγκεντρώνοντας το 39,1% των ψήφων, ενώ αρχηγός εγινε ο Μπερσάνι (60,9%). Τότε κυκλοφόρησαν φήμες για την ίδρυση ενός νέου κόμματος από τον Ρέντσι,[21] που σταμάτησαν όταν εξελέγη γραμματέας του Δημοκρατικού Κόμματος, τον Δεκέμβριο του 2013. Την 22η Φεβρουαρίου 2014 ο Ματέο Ρέντσι έγινε ο 56ος Πρωθυπουργός της Ιταλίας, και σε ηλικία 39 ετών ήταν ο νεαρότερος Πρωθυπουργός στην πολιτική Ιστορία της χώρας.[22] Τον Μάιο του 2014 ηγήθηκε του κόμματος στις εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβουλίο, και κατάφερε μεγάλη επιτυχία συγκεντρώνοντας το 40,8% των ψήφων (31 από τις 73 έδρες).[23][24] Η Κυβέρνηση του Ρέντσι πρότεινε κάποιες συνταγματικές τροποποιήσεις, που όμως καταψηφίστικαν στο Ιταλικό συνταγματικό δημοψήφισμα του 2016, με ποσοστό 59,1% που ψήφισε "Όχι" έναντι του 40,9% που ψήφισε "Ναι". Κατόπιν αυτού, ο Ρέντσι υπέβαλλε την παραίτησή του από τη θέση του Πρωθυπουργού, στον Πρόεδρο Σέρτζιο Ματαρέλα. Αντικαταστάθηκε από τον Πάολο Τζεντιλόνι, που έγινε ο 57ος Πρωθυπουργός της Ιταλίας.[25]

Στις γενικές εκλογές του 2018,[26] το Δημοκρατικό Κόμμα συμμετείχε με το σύνθημα "Εμπρός, Μαζί",[27][28] και έχασε συγκεντρώνοντας το 18,7% των ψήφων μόνο. Κατόπιν αυτού, ο Ρέντσι παραιτήθηκε από τη θέση του Γραμματέα του ΔΚ.[29] [30][31] Τον Μάρτιο του 2019, διεξήχθησαν οι εκλογές για την ηγεσία του Δημοκρατικού Κόμματος. Κέρδισε ο Νικόλα Τζινγκαρέτι συγκεντρώνοντας το 66% των ψήφων, του οποίου, όμως, η εκστρατεία με σύνθημα "Ο Άνθρωπος Πρώτα" ήταν εντελώς αντίθετη με τις πολιτικές των "Ρεντσιανών".[32][33] [34]

Τον Αύγουστο του 2019, η πρώτη κυβέρνηση του Τζουζέπε Κόντε κατέρρευσε.[35] Στις διαβουλεύσεις που ακολούθησαν, ο Ρέντσι εκδήλωσε ενδιαφέρον για τον σχηματισμό κυβέρνησης συνεργασίας με το Κίνημα Πέντε Αστέρων,[36] και την 28η Αυγούστου ο Τζινγκαρέτι ανακοίνωσε ότι θα την υποστηρίξει.[37] Την 5η Σεπτεμβρίου ορκίστηκε η 2η Κυβέρνηση του Κόντε,[38] στην οποία συμμετείχαν τα κόμματα Κ5Α, ΔΚ και ΕκΙ.[39]

Την 16η Σεπτεμβρίου, σε μια συνέντευξή του στην Ιταλική ημερήσια εφημερίδα la Repubblica, ο Ρέντσι ανακοίνωσε την πρόθεσή του να εγκαταλείψει το Δημοκρατικό Κόμμα. [40] Το απόγευμα, από την εκπομπή "Από πόρτα σε πόρτα", ανακοίνωσε επίσημα την ίδρυση του κόμματος "Ιτάλια Βίβα", [41] και την υποστήριξή του στην κυβέρνηση του Κόντε.[42] Μία ομάδα από 24 βουλευτές και 12 γερουσιαστές του ΔΚ ακολούθησε τον Ρέντσι στο νέο κόμμα του, μεταξύ των οποίων: η Μαρία Έλενα Μπόσκι, ο Ρομπέρτο Τζιακέτι, η Υπουργός Γεωργίας Τερέζα Μπελανόβα και η Υπουργός Οικογένειας και Ίσων Ευκαιριών Έλενα Μπονέτι.[43] [44] Στο Ιτάλια Βίβα προσχώρησαν ακόμα 3 γερουσιαστές και ένας βουλευτής από άλλα κόμματα[45] [46] [47] [48]

H ηγεσία του Δημοκρατικού Κόμματος εξέφρασε δυσαρέσκεια για τη διάσπαση: ο Τζινγκαρέτι την χαρακτήρισε ως "λάθος" [49] και ο Ντάριο Φραντσεσκίνι ως ένα "μεγάλο πρόβλημα".[50] [51] Ο Μπέπε Γκρίλο, ο ιδρυτής του Κ5Α, χαρακτήρισε τις ενέργειες του Ρέντσι ως «μία πράξη ναρκισσισμού».[52] Ο Πρωθυπουργός Κόντε εξέφρασε αμηχανία, λέγοντας ότι ο Ρέντζι "έπρεπε να [τον] ενημερώσει προτού σχηματιστεί η κυβέρνηση".[53][54] [55][56]

Η δόμηση του Ιτάλια Βίβα βασίστηκε κατά πολύ στις "Επιτροπές Πολιτικής Δράσης" του φιλελεύθερου κινήματος "Επιστροφή στο Μέλλον", που ξεκίνησε ο Ρέντσι το 2018 στο πλαίσιο του "9ου Συνεδρίου Λεοπόλντα" στη Φλωρεντία,[57] και ήταν ένα πρώτο βήμα στην ίδρυση του νέου κόμματος.[58] Ο συντονιστής των επιτροπών, ο Έτορε Ροζάτο, ανέλαβε τη θέση του συντονιστή και στο νέο κόμμα. [59] Τον Οκτώβριο του 2019, στο "10ο Συνέδριο Λεοπόλντα", παρουσιάστηκε το λογότυπο του Ιτάλια Βίβα, που απεικονίζει έναν στυλιζαρισμένο γλάρο.[60] [61]

Ο Νικόλα Ντάντι, ο πρώτος ευρωβουλευτής του Ιτάλια Βίβα, έχει ενταχθεί στην ομάδα Ανανεώστε την Ευρώπη.[62] Ο Σάντρο Γκόζι, ο πρώην υφυπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων στην κυβέρνηση του Ρέντζι και μέλος του Ιτάλια Βίβα,[63] συμμετείχε στις Γαλλικές εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο του 2019 με το κόμμα Η Δημοκρατία Μπροστά! του Μακρόν, και κερδίζοντας μία έδρα έγινε ο δεύτερος ευρωβουλευτής του Ιτάλια Βίβα.[64]

Πολιτική ιδεολογία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Ιτάλια Βίβα θεωρείται ως ένα φιλελεύθερο και "ρεφορμιστικό" κόμμα.[65] Το καταστατικό με τις Αξίες του κόμματος είναι εμπνευσμένο από τις δημοκρατικές και αντιφασιστικές αξίες που εκφράζονται στο Σύνταγμα της Ιταλίας, στον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στην Οικουμενική Διακήρυξη για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα.[66] Υποστηρίζει την ισότητα των φύλων, την αλληλεγγύη, την ελευθερία του λόγου και του τύπου, την διάθεση αλλαγής, την καινοτομία, την ειρήνη και τον διάλογο, την εργασία, την ασφάλεια, την προστασία του περιβάλλοντος και της πολιτιστικής κληρονομιάς. Καταπολεμά τις ανισότητες και όλες τις μορφές διακρίσεων, τον προστατευτισμό και τον σουβερκενισμό, το οργανωμένο έγκλημα και τη διαφθορά, την τρομοκρατία, τα αίτια που προκαλούν μοναξιά, περιθωριοποίηση και φοβίες. Τονίζει την σημασία της Ιταλικής και Ευρωπαϊκής υπερηφάνιας, της Ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και της παγκοσμιοποίησης, της αντιπροσωπευτικής, αποφασιστικής και διάφανης δημοκρατίας, της βιομηχανικής ανάπτυξης και των μεταρρυθμίσεων που εγγυώνται ένα μέλλον για όλους.[66][67][68]

Ο Ρέντσι περιέγραψε το κίνημά του ως «ένα νέο σπίτι, νεανικό, καινοτόμο και φεμινιστικό, από όπου ξεκινούν νέες ιδέες για την Ιταλία και την Ευρώπη».[69] Όπως δήλωσε, το Ιτάλια Βίβα μπορεί να συγκριθεί με το "Η Δημοκρατία Εν Κινήσει" του Εμανουέλ Μακρόν.[70][71]

  1. «Matteo Renzi's triumphant return». POLITICO. 5 Σεπτεμβρίου 2019. 
  2. «Matteo Renzi's new centrist party Italia Viva faces a struggle for relevance». www.newstatesman.com. 
  3. «Italie: Matteo Renzi fausse compagnie au Parti démocrate». www.lefigaro.fr. 17 Σεπτεμβρίου 2019. 
  4. «Der "Eindringling" geht». www.sueddeutsche.de. 17 Σεπτεμβρίου 2019. 
  5. Rome, Miles Johnson in. «Italy's former PM Matteo Renzi forms breakaway centrist party». The Irish Times. 
  6. «Autostrade risks losing its motorways». The Economist. 9 January 2020. https://www.economist.com/business/2020/01/09/autostrade-risks-losing-its-motorways. 
  7. Amante, Angelo; Ciociola, Andrea (17 September 2019). «Former Italy PM Renzi leads breakaway from PD, still backs government» (στα αγγλικά). Reuters. https://www.reuters.com/article/us-italy-politics-renzi/former-italy-pm-renzi-leads-breakaway-from-pd-still-backs-government-idUSKBN1W20GN. Ανακτήθηκε στις 26 December 2019. 
  8. «Renzi: "Il nome del nuovo partito sarà Italia viva. In Parlamento siamo più di 40"». Repubblica.it. 17 Σεπτεμβρίου 2019. 
  9. Allen Jr., John L. (3 June 2014). «Italy's young leader captures politics of Pope Francis - The Boston Globe». BostonGlobe.com. https://www.bostonglobe.com/news/world/2014/06/03/italy-hip-young-leader-captures-politics-pope-francis-era/9o9nlrsSN2ppN4xIgypVhN/story.html. Ανακτήθηκε στις 2 October 2019. 
  10. «Matteo story: Renzi, lo scout che studiava da sindaco» (στα it). La Nazione. 21 September 2012. https://www.lanazione.it/politica/2012/09/21/775409-renzi-dall-adolescenza-alla-laurea.shtml. Ανακτήθηκε στις 2 October 2019. 
  11. Foster, Peter; Squires, Nick; Vogt, Andrea (3 December 2016). «Europe holds its breath as Italy heads to the polls for critical referendum». The Telegraph. https://www.telegraph.co.uk/news/2016/12/03/europe-holds-breath-italy-heads-polls-critical-referendum/. Ανακτήθηκε στις 2 October 2019. 
  12. «avisoaperto.it». avisoaperto.it. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Ιουλίου 2012. Ανακτήθηκε στις 17 Ιουλίου 2014. 
  13. «Dipartimento per gli Affari Interni e Territoriali». elezionistorico.interno.gov.it. Ανακτήθηκε στις 19 Φεβρουαρίου 2020. 
  14. «Profile: Italian PM Matteo Renzi». 1 June 2015. https://www.bbc.com/news/world-europe-25265945. Ανακτήθηκε στις 30 September 2019. 
  15. Yardley, Jim (16 February 2014). «A Berlusconi Reminder as Italy Faces Another Unelected Premier». The New York Times. https://www.nytimes.com/2014/02/17/world/europe/a-berlusconi-reminder-as-italy-faces-another-unelected-premier.html. Ανακτήθηκε στις 30 September 2019. 
  16. «La guerra fra generazioni è stata un errore Ma basta De Coubertin, proviamo a vincere». Archiviostorico.corriere.it. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Οκτωβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 17 Ιουλίου 2014. 
  17. «Per Renzi è solo l' inizio "Il nuovo partito siamo noi"». Archiviostorico.corriere.it. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Νοεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 17 Ιουλίου 2014. 
  18. «Il centrosinistra sarà credibile se smetterà di essere conservatore». Archiviostorico.corriere.it. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Οκτωβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 17 Ιουλίου 2014. 
  19. Radicale, Radio (28 Οκτωβρίου 2011). «Big Bang - seconda Convention dei "Rottamatori" di Matteo Renzi (1ª giornata)». Radio Radicale (στα Ιταλικά). Ανακτήθηκε στις 19 Φεβρουαρίου 2020. 
  20. QuotidianoNet. «Botta e risposta Renzi-Rosy Bindi: "Lui non può candidarsi"». QuotidianoNet (στα Ιταλικά). Ανακτήθηκε στις 19 Φεβρουαρίου 2020. 
  21. Aresu, Alessandro; Andrea Garnero (December 2012). «Why Italy matters?». Los Pazio della Politica. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 October 2014. https://web.archive.org/web/20141029180204/http://www.lospaziodellapolitica.com/wp-content/uploads/2012/12/ItalyAfterB.pdf. Ανακτήθηκε στις 6 June 2013. 
  22. «39 Year Old Matteo Renzi becomes, at 39, Youngest Italian Prime Minister». IANS. news.biharprabha.com. Ανακτήθηκε στις 17 Φεβρουαρίου 2014. 
  23. «UPDATE 2-Renzi's triumph in EU vote gives mandate for Italian reform» (στα αγγλικά). Reuters. 2014-05-26. https://www.reuters.com/article/eu-election-italy-idUSL6N0OC21V20140526. Ανακτήθηκε στις 2020-02-19. 
  24. «Results of the 2014 European elections - Results by country - Italy - European Parliament». Results of the 2014 European elections - Results by country - Italy - European Parliament (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 19 Φεβρουαρίου 2020. 
  25. Sala, Alessandro (12 Απριλίου 2016). «Referendum costituzionale 2016 Il No al 60%, la riforma non passa Renzi: «Ho perso io, mi dimetto»». Corriere della Sera (στα Ιταλικά). Ανακτήθηκε στις 19 Φεβρουαρίου 2020. 
  26. Sala, Alessandro (3 Απριλίου 2018). «Elezioni 2018: M5S primo partito, nel centrodestra la Lega supera FI». Corriere della Sera. 
  27. «Come on together». 
  28. «Avanti, insieme.Mozione congressuale di Matteo Renzi». Partito Democratico (στα Ιταλικά). 16 Μαρτίου 2017. Ανακτήθηκε στις 19 Φεβρουαρίου 2020. 
  29. «Elezioni politiche: vincono M5s e Lega. Crollo del Partito democratico. Centrodestra prima coalizione. Il Carroccio sorpassa Forza Italia». Repubblica.it. 4 Μαρτίου 2018. 
  30. «Renzi: "Lascerò dopo nuovo governo. Pd all'opposizione". Ma è scontro nel partito: "Via subito". Orfini: "Percorso previsto dallo statuto"». Repubblica.it. 5 Μαρτίου 2018. 
  31. «Direzione Pd, Martina: "Governino Lega e M5s". Renzi assente: "Mi dimetto ma non mollo"». Repubblica.it. 12 Μαρτίου 2018. 
  32. Angela Giuffrida (3 March 2019). «Nicola Zingaretti elected as leader of Italy's Democratic party». The Guardian. https://www.theguardian.com/world/2019/mar/03/italy-heads-to-the-polls-to-elect-new-leader-for-democratic-party. Ανακτήθηκε στις 4 March 2019. 
  33. «Zingaretti segretario. Il renzismo archiviato: "Voltiamo pagina"». Il Fatto Quotidiano. 
  34. «Primarie PD – Zingaretti: "Ora voltiamo pagina, pronti al riscatto di chi soffre per ingiustizie" (video)». 4 Μαρτίου 2019. 
  35. Horowitz, Jason (20 August 2019). «Italy's Government Collapses, Turning Chaos Into Crisis». The New York Times. https://www.nytimes.com/2019/08/20/world/europe/italy-pm-giuseppe-conte-resign.html. 
  36. «Renzi contro Gentiloni: "Ha provato a far saltare l'accordo con i 5Stelle". Zingaretti: "Accuse offensive"». Repubblica.it. 23 Αυγούστου 2019. 
  37. «Conte wins crucial support for likely new Italian coalition». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Αυγούστου 2019. Ανακτήθηκε στις 19 Φεβρουαρίου 2020. 
  38. «Conte Bis, lunedì alle 11 dibattito fiducia alla Camera» (στα it). Adnkronos. https://www.adnkronos.com/fatti/politica/2019/09/04/conte-bis-lunedi-alle-dibattito-fiducia-alla-camera_uvzeJHDEIEt0Q2KvANajVL.html. Ανακτήθηκε στις 4 September 2019. 
  39. «Crisi, tutti contro Salvini. Adinolfi: "Zingaretti-M5S? Nel Pd comanda Renzi"». Affaritaliani.it. 
  40. «Renzi lascia il Pd: "Uscire dal partito sarà un bene per tutti. Anche per Conte"». rep.repubblica.it. 
  41. Politica, Redazione (17 Σεπτεμβρίου 2019). «Renzi: "Il nome della nuova sfida che stiamo per lanciare sarà Italia viva"». Corriere della Sera. 
  42. «Matteo Renzi lascia il Pd e fonda nuovo partito: telefona a Conte e annuncia l'addio al Pd, Le ragioni della svolta in una intervista a Repubblica». Repubblica.it. 16 Σεπτεμβρίου 2019. 
  43. «Strappo Pd, Renzi: con me 40 parlamentari, 25 a Camera e 15 a Senato». Tgcom24. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Σεπτεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 29 Σεπτεμβρίου 2019. 
  44. «Nuovo partito di Renzi, ecco chi lo segue / Elena Bonetti». Il Sole 24 ORE. 
  45. «Partito Renzi, Donatella Conzatti da Forza Italia a Italia Viva - Corriere.it». 18 Σεπτεμβρίου 2019. 
  46. «Senato, Nencini il salvatore di Renzi. Con lui potrà fare il gruppo autonomo». Affaritaliani.it. 
  47. «La senatrice M5s Vono passa da M5s a Italia Viva di Renzi - Politica». Agenzia ANSA. 26 Σεπτεμβρίου 2019. 
  48. «Nuovo partito di Renzi, ecco chi lo segue / Gabriele Toccafondi». Il Sole 24 ORE. 
  49. «Scissione di Renzi dal Pd, Zingaretti: "Errore, mi dispiace". Cuperlo: "M'hanno lasciato solo. Mi piacerebbe che Civati tornasse"». Il Fatto Quotidiano. 17 Σεπτεμβρίου 2019. 
  50. «Franceschini, Renzi? It's a big problem - Ultima Ora». Agenzia ANSA. 17 Σεπτεμβρίου 2019. 
  51. «Former Italy PM Renzi leads breakaway from PD, still backs government». Reuters. 17 September 2019. https://www.reuters.com/article/us-italy-politics-renzi-idUSKBN1W20GN. 
  52. «Beppe Grillo sul suo blog dice la sua su Renzi - Corriere.it». 17 Σεπτεμβρίου 2019. 
  53. «Doveva dirlo prima. La "perplessità" di Conte sulla scissione di Renzi». L'HuffPost (στα Ιταλικά). 17 Σεπτεμβρίου 2019. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Σεπτεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 18 Σεπτεμβρίου 2019. 
  54. «Il sito di Italia Viva registrato già il 9 agosto». www.ilfoglio.it (στα Ιταλικά). Ανακτήθηκε στις 18 Σεπτεμβρίου 2019. 
  55. «I siti di Italia viva li ho registrati io ad agosto, ma con Renzi non c'entro nulla». Repubblica.it (στα Ιταλικά). 18 Σεπτεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 18 Σεπτεμβρίου 2019. 
  56. «Italia Viva, Renzi… ed io – Associazione Popolari». 
  57. «I Comitati "Ritorno al futuro", vicini a Renzi, a quota 400 in tutta Italia, 32 nel Lazio». www.ilmessaggero.it. 
  58. Minzolini, Augusto. «Renzi non crede più nel Pd: sta preparando il suo partito». ilGiornale.it. 
  59. «Matteo non prende incarichi e comanda via WhatsApp: la Boschi fa la capogruppo». Il Fatto Quotidiano. 
  60. «Ecco il simbolo di Italia Viva: un gabbiano stilizzato». Il Sole 24 ORE. 
  61. «Ecco il simbolo di Italia Viva: un gabbiano in volo per il partito di Renzi». Repubblica.it. 19 Οκτωβρίου 2019. 
  62. «Parlamento europeo, Italia Viva aderisce ai liberali di Renew». Tgcom24 (στα Ιταλικά). Ανακτήθηκε στις 13 Φεβρουαρίου 2020. 
  63. «"L'orizzonte europeo di Italia viva è En marche"» (στα it). L'HuffPost. 20 September 2019. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2020-01-02. https://web.archive.org/web/20200102044907/https://www.huffingtonpost.it/entry/lorizzonte-europeo-di-italia-viva-e-en-marche_it_5d850a71e4b0849d4728c24a. Ανακτήθηκε στις 16 February 2020. 
  64. Baume, Maïa de La (6 Μαρτίου 2019). «Renaissance reborn again — as name of Macron's campaign». POLITICO. Ανακτήθηκε στις 20 Φεβρουαρίου 2020. 
  65. SABATO, OSVALDO (20 Οκτωβρίου 2019). «Leopolda, Renzi apre ai moderati delusi: "Noi riformisti e liberali"». La Nazione. 
  66. 66,0 66,1 «Carta dei valori». Italia Viva. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Οκτωβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 20 Φεβρουαρίου 2020. 
  67. «Ora Italia Viva è un partito a tutti gli effetti». Agi. 
  68. «Europa, lavoro e umanesimo integrale: anche sui valori la sfida di Renzi a Conte». Il Sole 24 ORE. 
  69. «Una nuova casa. Innovativa, giovane e femminista». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Σεπτεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 20 Φεβρουαρίου 2020. 
  70. «Renzi vuole essere il nuovo Macron». www.ilfoglio.it. 
  71. «Leopolda 10, Renzi: "Non tartassare partite Iva. Noi come Macron, vogliamo i voti del Pd. Centrodestra finito, delusi FI vengano da noi"». Il Fatto Quotidiano. 20 Οκτωβρίου 2019.