Εφαρμοσμένη ψυχολογία
Η εφαρμοσμένη ψυχολογία είναι ένας κλάδος της ψυχολογίας ο οποίος ασχολείται με την χρήση των μεθόδων και των ευρημάτων της επιστημονικής ψυχολογίας για την επίλυση πρακτικών προβλημάτων συμπεριφοράς και εμπειρίας ανθρώπων και ζώων.[1]
Η εφαρμοσμένη ψυχολογία έχει πάρα πολλά παρακλάδια. Η οργανωτική ψυχολογία, η διοίκηση επιχειρήσεων, η νομική, ο τομέας της υγείας, ο σχεδιασμός προϊόντων, η εργονομία, ο συμπεριφορισμός, η ψυχολογία κινήτρων, η ψυχανάλυση, η νευροψυχολογία και η ψυχική υγεία, έχουν επηρεαστεί . Η εφαρμοσμένη ψυχολογία έχει επηρεάσει πολλά παρακλάδια της ψυχολογίας όπως τα παρακάτω: συμβουλευτική ψυχολογία, βιομηχανική και οργανωτική ψυχολογία, ψυχολογία μηχανικής, επαγγελματική ψυχολογία υγείας, νομική ψυχολογία, σχολική ψυχολογία, αθλητική ψυχολογία, ψυχολογία κοινότητας, νευροψυχολογία, ιατρική ψυχολογία και κλινική ψυχολογία, εξελικτική ψυχολογία, ανθρώπινοι παράγοντες, εγκληματολογική ψυχολογία, κυκλοφοριακή ψυχολογία .
Επιπλέον, μια σειρά από εξειδικευμένους τομείς στον γενικό τομέα της ψυχολογίας έχουν εφαρμοσμένους κλάδους (π.χ. εφαρμοσμένη κοινωνική ψυχολογία, εφαρμοσμένη γνωστική ψυχολογία ). Ωστόσο, τα όρια μεταξύ των υποκλάδων ειδικοτήτων και των μεγάλων κατηγοριών εφαρμοσμένης ψυχολογίας είναι συχνά ανάμικτα ή σε ορισμένες περιπτώσεις ασαφή.
Για παράδειγμα, ένας ψυχολόγος που έχει εξειδικευτεί στην ψυχολογία του ανθρώπινου παράγοντα μπορεί να χρησιμοποιήσει μια θεωρία γνωστικής ψυχολογίας για να στηρίξει την επιχειρηματολογία του απέναντι σε ένα πελάτη του. Όταν χρησιμοποιούνται στοιχεία από την εφαρμοσμένη ψυχολογία χρησιμοποιείται στη θεραπεία συμπεριφορικών διαταραχών, υπάρχουν πολλές πειραματικές προσεγγίσεις που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να θεραπευτεί ένας πάσχοντας. Η χρήση στοιχείων της εφαρμοσμένης ψυχολογίας λαμβάνει χώρα σε πολλούς κλάδους της ψυχολογίας.
Ιστορία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο θεμελιωτής της εφαρμοσμένης ψυχολογίας ήταν ο Χούγκο Μύνστερμπεργκ. Ο ίδιος σπούδασε αρχικά φιλοσοφία, όπως και άλλοι επίδοξοι ψυχολόγοι στα τέλη του 19ου αιώνα. Ο Μύνστερμπεργκ είχε ενδιαφέρον για τη σκόπιμη ψυχολογία, τη κοινωνική ψυχολογία και τη εγκληματολογική ψυχολογία αλλά και άλλους τομείς της ψυχολογίας. Ο Μύνστερμπεργκ ήταν ένας από τους πρώτους ερευνητές του τομέα της εφαρμοσμένης ψυχολογίας. Φοίτησε επίσης στο Πανεπιστήμιο της Λειψίας στη Γερμανία και απέκτησε το διδακτορικό του στην Ιατρική. Άνοιξε τη δεύτερη ψυχολογική κλινική της Γερμανίας το 1891 όπου συνέχισε την έρευνά του, ενώ ο ίδιος εργάστηκε και στο Χάρβαρντ.[2] Το 1907 έγραψε αρκετά άρθρα σε επιστημονικά περιοδικά σχετικά με τις νομικές πτυχές των μαρτυριών, των εξομολογήσεων και των διαδικασιών ενός δικαστηρίου. Το επόμενο έτος η εφαρμοσμένη ψυχολογία εντάχθηκε στην ύλη που διδασκόταν στο Ψυχολογικό Εργαστήριο του Χάρβαρντ όπου δίδασκε ο Μύνστερμπεργκ. Μέσα σε 9 χρόνια είχε γράψει οχτώ βιβλία στα αγγλικά, τα οποία εφάρμοζαν στοιχεία της ψυχολογίας στην εκπαίδευση, τη βιομηχανική αποτελεσματικότητα, τις επιχειρήσεις και τη διδασκαλία. Έτσι ο Μύνστερμπεργκ απέκτησε τον τίτλο του θεμελιωτή της εφαρμοσμένης ψυχολογίας. Το 1920 ιδρύθηκε η διεθνής ένωση της εφαρμοσμένης ψυχολογίας.
Οι περισσότεροι επαγγελματίες ψυχολόγοι των ΗΠΑ, προπολεμικά, εργάζονταν σε κάποιο πανεπιστήμιο διδάσκοντας το επάγγελμα του σε φοιτητές. Οι ένοπλες δυνάμεις και το Γραφείο Στρατηγικών Υπηρεσιών προσέλαβαν ψυχολόγους σε μεγάλες ποσότητες για να εργαστούν σε θέματα όπως την ψυχολογική βοήθεια των στρατιωτών στο μέτωπο και τον σχεδιασμό της πολεμικής προπαγάνδας.[3] Μετά τον πόλεμο, οι ψυχολόγοι άρχισαν να βρίσκουν δουλειές και έξω από τα τμήματα ψυχολογίας των πανεπιστημίων.[4] Από το 1970, ο αριθμός των αποφοίτων κολεγίων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (στην Αμερική) με πτυχία στην ψυχολογία έχει υπερδιπλασιαστεί, από 33.679 σε 76.671 άτομα το 2002. Ο αριθμός των ατόμων που φοιτούν σε μεταπτυχιακά και διδακτορικά προγράμματα ψυχολογίας πολλαπλασιάστηκε την ίδια περίοδο. Όλο αυτό το διάστημα, ο αριθμός των Αμερικάνων πτυχιούχων οικονομικών, κοινωνιολογίας και πολιτικής επιστήμης παραμένει στάσιμος.[5]
Οι οργανώσεις των ψυχολόγων έχουν οργανώσει ειδικές εκδηλώσεις και συναντήσεις για την προώθηση της εφαρμοσμένης ψυχολογίας. Το 1990, η Αμερικανική Ψυχολογική Εταιρεία διοργάνωσε μια Σύνοδο Συμπεριφορισμού και προκήρυξε την έναρξη της «Πρωτοβουλίας του Ανθρώπινου Κεφαλαίου», η οποία καλύπτει τα σχολεία, την παραγωγικότητα στο χώρο εργασίας, την καταπολέμηση των ναρκωτικών και της βίας, και τη τόνωση της υγείας του πληθυσμού. Η Αμερικανική Ψυχολογική Εταιρεία κήρυξε την πρώτη δεκαετία του 21ου αιώνα "Δεκαετία συμπεριφορισμού", με στόχους παρόμοιους με αυτούς της διακήρυξης του 1990.[5] Οι μέθοδοι που προσφέρει η επιστήμη της ψυχολογίας θεωρούνται εφαρμόσιμες σε όλες τις πτυχές της ανθρώπινης ζωής και της κοινωνίας.[6]
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ ΧΟΝΔΡΟΥ, ΤΖΙΝΑ. «Εφαρμοσμένη Ψυχολογία». Psychology.gr - Η Πύλη της Ψυχολογίας. Ανακτήθηκε στις 7 Σεπτεμβρίου 2022.
- ↑ Moskowitz, Merle J. (1977). «Hugo M?nsterberg: A study in the history of applied psychology.» (στα αγγλικά). American Psychologist 32 (10): 824–842. doi:. ISSN 0003-066X. https://doi.org/10.1037/0003-066X.32.10.824.
- ↑ Cina, "Social Science For Whom?" (1981), pp. 186–187.
- ↑ Anastasi, Fields of Applied Psychology (1979), p. 19.
- ↑ 5,0 5,1 Stewart I. Donaldson & Dale E. Berger, "The Rise and Promise of Applied Psychology in the 21st Century", in Donaldson, Berger, & Pezdek (eds.), Applied Psychology (2006).
- ↑ Philip G. Zimbardo, "Does Psychology Make a Significant Difference in Our Lives?", in Donaldson, Berger, & Pezdek (eds.), Applied Psychology (2006).