Μετάβαση στο περιεχόμενο

Γιουγκοσλαβικό πραξικόπημα

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Γιουγκοσλαβικό πραξικόπημα
Χρονολογία27 Μαρτίου 1941
ΤόποςΒασίλειο της Γιουγκοσλαβίας
Αποτέλεσμα
Αντιμαχόμενοι
Ηγετικά πρόσωπα

Στης 27 Μαρτίου του 1941 φιλελεύθεροι κεντροδεξιοί υπό τον φόβο για κάποιας εμπλοκής στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο διοργάνωσαν πραξικόπημα το οποίο είχε ως κύριο στόχο την ανατροπή της ακροδεξιάς ναζιστικής κυβέρνησης.

Πριν το πραξικόπημα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι Γερμανοί ανησυχούσαν ήδη εδώ και πάρα πολύ καιρό για την κατάσταση στα Βαλκάνια. Γι αυτό, εκτός από τη συμμαχία με τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία, είχαν ως στόχο να συνάψουν σύμφωνο μη επιθέσεως και με τη Γιουγκοσλαβία. Παρόλα αυτά, το πραξικόπημα της 27ης Μαρτίου 1941 στη χώρα αυτή δημιούργησε καινούργια δεδομένα στην περιοχή. Μια ομάδα κατώτερων στρατιωτικών υπό την καθοδήγηση του πτέραρχου Bora Mirkovic κατέλαβε τα στρατηγικά σημεία του Βελιγραδίου και φυλάκισε όσα μέλη της προηγούμενης Κυβέρνησης κατοικούσαν στην πόλη. Δεν είναι αυτοσκοπός η εμμονή της συγκεκριμένης έρευνας στις επιχειρησιακές λεπτομέρειες. Αυτές θα αναλυθούν όταν, όπου και όποτε χρειάζεται για να γίνει κατανοητό το ευρύτερο ιστορικό και πολιτικό πλαίσιο, κάτω από το οποίο ξετυλίγεται το νήμα των γεγονότων.

Αντιδράσεις στο εσωτερικό και στο εξωτερικό δημιουργούσαν την εντύπωση ότι πίσω από το πραξικόπημα βρίσκονταν οι Βρετανοί. Οι Σέρβοι το δέχτηκαν ενθουσιωδώς, διότι εξυπηρετούσε τις θέσεις τους. Έγιναν αντιγερμανικές εκδηλώσεις ακόμη και συλλήψεις γερμανόφιλων δημοσιογράφων, πράγμα που οδήγησε τη Γερμανική Πρεσβεία σε διαμαρτυρίες. Ο Simovic υποσχέθηκε να μην τις ανεχθεί περαιτέρω. Γενικά, ήταν προσεκτικός και ήθελε με κάθε τρόπο να αποφύγει την αντιπαράθεση με τους Γερμανούς αλλά δεν το κατάφερε. Αυτοί θεώρησαν το πραξικόπημα σαν ήττα τους. Όταν έφτασε η είδηση για το πραξικόπημα στην Αθήνα, σύμφωνα με τον Αμερικανό πρέσβη Mac Veagh, οι Έλληνες και οι Βρετανοί ήταν πολύ χαρούμενοι. Στο Λονδίνο, ο Churchill εκφώνησε έναν ενθουσιώδη λόγο όπου ανέφερε ότι το γιουγκοσλαβικό έθνος ξαναβρήκε τον αυτοπροσδιορισμό του.

Κατά τη διάρκεια των συνομιλιών του Χίτλερ με τους συμμάχους του, οι οποίες έλαβαν χώρα εκείνη τη μέρα, τα της εισβολής ετίθεντο ολοένα και περισσότερο έντονα. Στη συνάντηση με τον Ούγγρο απεσταλμένο Döme Sztöjay, την πρώτη από όλες επεσήμανε ότι οι εξελίξεις στη Γιουγκοσλαβία καθιστούν την υπόθεση "Βαλκάνια" ευκολότερη για τον Άξονα. Του πρότεινε να συμμετάσχει η Ουγγαρία στις επιχειρήσεις, με εδαφικά ανταλλάγματα, όπως και η Βουλγαρία, που θα κέρδιζε τη Μακεδονία. Υπό την προυπόθεση ότι αυτό θα το ήξερε μόνο ένας στενός κύκλος, μπορούσε ο Βούλγαρος απεσταλμένος Draganoff να το ανακοινώσει στη Σόφια. Η Κροατία θα αποκτούσε αυτονομία. Και ο Βούλγαρος απεσταλμένος εξέφρασε την ικανοποίηση του.