Ασκαρίαση
Η ασκαρίαση είναι ασθένεια που προκαλείται από το παράσιτο-σκουλήκι ασκαρίς Ascaris lumbricoides.[2] Οι μολύνσεις δεν έχουν συμπτώματα σε ποσοστό πάνω από 85% των περιπτώσεων, ειδικά εάν ο αριθμός των σκουληκιών είναι μικρός.[2] Τα συμπτώματα αυξάνονται ανάλογα με τον αριθμό των σκουληκιών που υπάρχουν στον οργανισμό και μπορεί να συμπεριλαμβάνουν λαχάνιασμα και πυρετό στην αρχή της ασθένειας.[2] Ακόλουθα συμπτώματα μπορεί να είναι το κοιλιακό πρήξιμο, κοιλιακό άλγος και διάρροια.[2] Η ασθένεια πλήττει συχνότερα παιδιά, ενώ σε αυτήν την ηλικία η μόλυνση μπορεί επίσης να προκαλέσει ελλειπές κέρδς βάρους, υποσιτισμό και μαθησιακά προβλήματα.[2][3][4]
Η μόλυνση προκαλείται με την πρόσληψη τροφών ή υγρών μολυσμένων με κόπρανα που περιέχουν αυγά του παρασίτου.[3] Τα αυγά εκκολάπτονται μέσα στο έντερο, διέρχονται μέσω του εντερικού τοιχώματος και μετακινούνται στους πνεύμονες μέσω του αίματος.[3] Εκεί, διαπερνούν τις κυψελίδες και ανέρχονται στην τραχεία, όπου εκβάλλονται με τον βήχα και κατόπιν καταπίνονται.[3] Στη συνέχεια, οι προνύμφες περνούν από το στομάχι για δεύτερη φορά και καταλήγουν στο έντερο, όπου γίνονται ανήλικα σκουλήκια.[3]
Η πρόληψη επιτυγχάνεται μέσω της βελτίωσης της υγιεινής, που περιλαμβάνει βελτίωση της πρόσβασης σε τουαλέτες και ορθή αποκομιδή των κοπράνων.[2][5] Το πλύσιμο των χεριών με σαπούνι φαίνεται ότι παρέχει προστασία.[6] Σε περιοχές όπου επηρεάζεται πάνω από το 20% του πληθυσμού, επιβάλλεται η λήψη θεραπείας από το σύνολο του πληθυσμού ανά τακτά διαστήματα.[2] Η επανεμφάνιση των μολύνσεων είναι συνηθισμένη.[3][7] Δεν υπάρχει εμβόλιο.[3] Οι θεραπείες που προτείνονται από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας είναι τα φάρμακα αλμπενδαζόλη, μεμπενδαζόλη, λεβαμιζόλη ή pyrantel pamoate.[3] Άλλοι δραστικοί παράγοντες περιλαμβάνουν τις ουσίες tribendimidine και νιταζοξανίδη.[3]
Περίπου 0,8 με 1,2 δισεκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως πάσχουν από ασκαρίαση, εκ των οποίων βαρύτερα πλήττονται οι πληθυσμοί που βρίσκονται στην υποσαχάρια Αφρική, τη Λατινική Αμερική και την Ασία.[2][8][9] Το γεγονός αυτό ανάγει την ασκαρίαση στην πιο συνηθισμένη μορφή δια του εδάφους μεταδιδόμενης ελμινθίασης.[8] Μόνο το 2010 προκάλεσε περίπου 3.000 θανάτους από 3.400 το 1990.[10] Ένας άλλος τύπος του παρασίτου ασκαρίς μολύνει τους χοίρους.[2]
Σημάδια και συμπτώματα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Σε πληθυσμούς όπου οι μολύνσεις από σκουλήκια είναι ευρέως διαδεδομένες, είναι σύνηθες να διαπιστώνεται ότι οι περισσότεροι άνθρωποι μολύνονται από μικρό αριθμό σκουληκιών, ενώ ένας μικρός αριθμός ανθρώπων είναι βαριά μολυσμένοι. Αυτό είναι χαρακτηριστικό πολλών τύπων μολύνσεων από σκουλήκια. Τα άτομα που έχουν μολυνθεί με μικρό μόνο αριθμό σκουληκιών συνήθως δεν έχουν συμπτώματα.[11]
Μεταναστευμένες προνύμφες
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Καθώς τα στάδια των προνυμφών ταξιδεύουν μέσω του σώματος, μπορεί να προκαλέσουν σπλαχνική βλάβη, περιτονίτιδα και φλεγμονές, διόγκωση του ήπατος ή του σπλήνα και φλεγμονή των πνευμόνων. Πνευμονικές εκδηλώσεις συμβαίνουν κατά τη διάρκεια της μετανάστευσης των προνυμφών και μπορεί να παρουσιαστούν ως σύνδρομο του Λόφλερ (αγγλικά: Löffler's syndrome), μια παροδική αναπνευστική ασθένεια που σχετίζεται με ηωσινοφιλία στο αίμα και πνευμονικές διηθήσεις με ακτινογραφική σκίαση.[12]
Εντερική απόφραξη
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Τα σκουλήκια μπορεί περιστασιακά να προκαλέσουν εντερική απόφραξη όταν μεγάλοι αριθμοί μπλέκονται σε βλωμό ή μπορεί να μεταναστεύσουν από το λεπτό έντερο, κάτι που μπορεί να απαιτεί χειρουργική επέμβαση. Περισσότερα από 796 σκουλήκια A. lumbricoides βάρους έως 550 γραμμάρια ανακτήθηκαν κατά την αυτοψία από ένα δίχρονο κορίτσι στη Νότια Αφρική. Τα σκουλήκια προκάλεσαν στρέψη και γάγγραινα του ειλεού, το οποίο ερμηνεύτηκε ως η αιτία θανάτου. Τα σκουλήκια δεν έχουν δόντια. Ωστόσο, μπορούν σπάνια να προκαλέσουν διατρήσεις του εντέρου προκαλώντας όγκο και απόφραξη κλειστού βρόχου.[13]
Ένα σκουλήκι μπορεί να μπλοκάρει την ηπατοπαγκρεατική αμπούλα ή να μπει στον κύριο παγκρεατικό αγωγό, με αποτέλεσμα οξεία παγκρεατίτιδα με αυξημένα επίπεδα αμυλάσης και λιπάσης στον ορό. Περιστασιακά, ένα σκουλήκι μπορεί να ταξιδέψει μέσω του χολικού δέντρου και ακόμη και στη χοληδόχο κύστη, προκαλώντας οξεία χολαγγειίτιδα ή οξεία χολοκυστίτιδα.[2]
Αλλεργίες
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η ασκαρίαση μπορεί να οδηγήσει σε αλλεργίες στις γαρίδες και στην σκόνη λόγω του κοινού αντιγόνου, της τροπομυοσίνης. Ωστόσο, αυτό δεν έχει επιβεβαιωθεί σε εργαστήριο.[14][15]
Υποσιτισμός
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Τα σκουλήκια στο έντερο μπορεί να προκαλέσουν δυσαπορρόφηση και ανορεξία που συμβάλλουν στον υποσιτισμό.[16] Η δυσαπορρόφηση μπορεί να οφείλεται στην απώλεια ενζύμων, στη διάβρωση και στη φλεγμονή του προπλάστου ελάσματος.[17]
Άλλα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Τα παράσιτα που προκαλούν την ασκαρίαση αποφεύγουν κάποια γενικά αναισθητικά και μπορεί να βγουν από το σώμα, μερικές φορές μέσω του στόματος, όταν ένα μολυσμένο άτομο υποβάλλεται σε γενική αναισθησία.[18]
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 1,2 (Αγγλικά) οντολογία των ασθενειών. 27 Μαΐου 2016. purl
.obolibrary .org /obo /doid .owl. Ανακτήθηκε στις 29 Νοεμβρίου 2020. - ↑ 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 Dold, C; Holland, CV (Jul 2011). «Ascaris and ascariasis.». Microbes and infection / Institut Pasteur 13 (7): 632–7. doi:. PMID 20934531.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 3,7 3,8 Hagel, I; Giusti, T (Oct 2010). «Ascaris lumbricoides: an overview of therapeutic targets.». Infectious disorders drug targets 10 (5): 349–67. doi:. PMID 20701574.
- ↑ «Soil-transmitted helminth infections Fact sheet N°366». World Health Organization. Ιουνίου 2013.
- ↑ Ziegelbauer, K; Speich, B; Mäusezahl, D; Bos, R; Keiser, J; Utzinger, J (Jan 2012). «Effect of sanitation on soil-transmitted helminth infection: systematic review and meta-analysis.». PLoS medicine 9 (1): e1001162. doi:. PMID 22291577.
- ↑ Fung, IC; Cairncross, S (Mar 2009). «Ascariasis and handwashing.». Transactions of the Royal Society of Tropical Medicine and Hygiene 103 (3): 215–22. doi:. PMID 18789465.
- ↑ Jia, TW; Melville, S; Utzinger, J; King, CH; Zhou, XN (2012). «Soil-transmitted helminth reinfection after drug treatment: a systematic review and meta-analysis.». PLoS neglected tropical diseases 6 (5): e1621. doi:. PMID 22590656.
- ↑ 8,0 8,1 Keiser, J; Utzinger, J (2010). «The drugs we have and the drugs we need against major helminth infections.». Advances in parasitology 73: 197–230. doi:. PMID 20627144.
- ↑ Fenwick, A (Mar 2012). «The global burden of neglected tropical diseases.». Public health 126 (3): 233–6. doi:. PMID 22325616.
- ↑ Lozano, R (Dec 15, 2012). «Global and regional mortality from 235 causes of death for 20 age groups in 1990 and 2010: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2010.». Lancet 380 (9859): 2095–128. doi:. PMID 23245604.
- ↑ Anderson RS, May RM (1991). Infectious diseases of humans. Dynamics and control. Oxford: Oxford Scientific Publications.
- ↑ Torok E. Oxford Handbook Infect Dis and Microbiol, 2009
- ↑ «Fatal human ascariasis following secondary massive infection». The American Journal of Tropical Medicine and Hygiene 35 (2): 314–8. March 1986. doi:. PMID 3953945. http://digitalcommons.unl.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1411&context=publichealthresources.
- ↑ Berman, Jules J. (14 Σεπτεμβρίου 2012). Taxonomic Guide to Infectious Diseases: Understanding the Biologic Classes of Pathogenic Organisms. Academic Press. ISBN 978-0-12-415895-5.
- ↑ Advances in Parasitology. Academic Press. 2 Σεπτεμβρίου 2011. ISBN 978-0-08-087900-0.
- ↑ «A review and meta-analysis of the impact of intestinal worms on child growth and nutrition». Maternal & Child Nutrition 4 Suppl 1 (Suppl 1): 118–236. April 2008. doi:. PMID 18289159. PMC 6860651. http://westminsterresearch.wmin.ac.uk/4665/1/Hall_et_al_2008_final.pdf.
- ↑ Stephenson LS (1987). The Impact of Helminth Infections on Human Nutrition. London: Taylor & Francis.
- ↑ «Ascaris lumbricoides». Archives of Pathology & Laboratory Medicine 124 (1): 174–5. January 2000. doi:. PMID 10629158. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2022-02-08. https://web.archive.org/web/20220208154658/https://meridian.allenpress.com/doi/10.1043/0003-9985(2000)124%3C0174:AL%3E2.0.CO;2. Ανακτήθηκε στις 2020-11-05.