Αρχαιολογία τοπίου
Η αρχαιολογία τοπίου είναι εκείνος ο ιδιαίτερος τομέας της αρχαιολογικής επιστήμης που ασχολείται με το τοπίο ως φυσική και νοηματική οντότητα. Η μελέτη του τοπίου έγινε ιδιαίτερα σημαντική για την αρχαιολογία, όσο και για άλλες επιστήμες, όπως η ανθρωπολογία και η γεωγραφία. Οι ερευνητές επέκτειναν το ενδιαφέρον τους πέρα από τις μεμονωμένες αρχαιολογικές θέσεις ή συγκεκριμένες εγκαταστάσεις, προκειμένου να διερευνήσουν με ποιούς τρόπους διαμορφώνονται οι κοινωνικές διαδικασίες και τα πολιτισμικά νοήματα, καθώς επίσης με ποιο τρόπο αφήνουν το σημάδι τους στο τοπίο.[1]
Το τοπίο ως φυσική οντότητα και νόημα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το τοπίο είναι ένας ιδιαίτερος τρόπος σύλληψης του περιβάλλοντος κόσμου εννοιολογικά και φυσικά. Επί της ουσίας υπάρχει μια αμφίδρομη σχέση ανάμεσα στην ανθρώπινη δράση και το τοπίο. Η μία είναι παθητική, νοηματική και εκφράστηκε κυρίως στη ζωγραφική, ως αποτύπωση των ερεθισμάτων που δέχεται ο άνθρωπος από το περιβάλλον. Η δεύτερη, ενεργητική, σχετίζεται κυρίως με τον τρόπο που διαμορφώνεται το τοπίο από την ανθρώπινη δράση και ενδιαφέρει ιδιαίτερα την αρχαιολογία.[2] Το τοπίο είναι πιθανώς ένα από τα δημοφιλέστερα θέματα στην ιστορία της δυτικής τέχνης. Αν η ζωγραφική του τοπίου είναι τρόπος αναπαράστασης, στο οποίο εμπλέκονται ιδέες και αξίες, η ανθρωπογενής επέμβαση στο τοπίο με την κατασκευή τεχνητών λιμνών, μνημείων ή δασυλλίων νοηματοδοτεί τη γη, την κάνει φορέα νοήματος δηλαδή, κάτι που άλλοι ερευνητές αποκαλούν αποικισμό της φύσης[3] με τη δημιουργία ανθρωπογενούς τοπίου –κάτι σαφές για το αστικό τοπίο– και άλλοι «χρήσιμη αμφισημία» εφόσον το τοπίο καλύπτει τόσο τη φυσική όσο και τη νοηματική διάσταση του αρχαίου ή του σύγχρονου πολιτισμού.[4]
Παραπομπές σημειώσεις
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Βιβλιογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Gosden, C., L. Head, 1994, Landscape- a usefully ambiguous concept, Archaeology in Oceania, 29, 113-116.
- Olwig, K.R. 1993, Sexual cosmology: nation and landscape at the conceptual interstices of nature and culture: or, what does landscape really mean? στο B. Bender (ed.) Landscape: politics and perspectives, Berg, Oxford, 307–43.
- Ucko Peter J.and Robert Layton (eds) 1999, The archaeology and anthropology of landscape: shaping your landscape, Routledge, USA and Canada, ISBN 0-415-11767-4.
