Αλέξανδρος Σχινάς
| Αλέξανδρος Σχινάς | |
|---|---|
 Ο Αλέξανδρος Σχινάς, από δημοσίευμα των The New York Times, 13 Απριλίου 1913 | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Γέννηση | 1870 Κανάλια Βοιβηΐδος, Βόλου |
| Θάνατος | 06 Μαΐου 1913
(43 ετών) Θεσσαλονίκη |
| Αιτία θανάτου | βλ.: #Σύλληψη και θάνατος |
| Συνθήκες θανάτου | βλ.: #Σύλληψη και θάνατος |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | Ελληνικά |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Πολιτική τοποθέτηση | |
| Πολιτική ιδεολογία | αναρχισμός |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Ο Αλέξανδρος Σχινάς (1870 - 6 Μαΐου 1913) ήταν Έλληνας από τα Κανάλια Βόλου που στις 5 Μαρτίου 1913 δολοφόνησε τον βασιλιά Γεώργιο Α' στη Θεσσαλονίκη.
Οι περισσότερες πτυχές γύρω από τη ζωή του, τα κίνητρα του καθώς και τον θάνατο του παραμένουν μέχρι και σήμερα ασαφείς. Η επικρατέστερη εκδοχή είναι ότι είχε ψυχολογικά προβλήματα ενώ έχουν διατυπωθεί θεωρίες για τη συμμετοχή του σε συνωμοσία εναντίον του αγγλόφιλου βασιλιά Γεωργίου καθώς και θεωρίες για αναρχικά πολιτικά κίνητρα.
Βιογραφικά στοιχεία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Αναφέρεται ότι ίσως γεννήθηκε στον Βόλο ή στις Σέρρες.[1] Είχε γραφτεί στην Ιατρική σχολή Αθηνών, χωρίς να παρακολουθήσει μαθήματα. Σύμφωνα με ορισμένες αναφορές στον Βόλο δημιούργησε σχολείο με σοσιαλιστική δράση.[2] Αντίθετα ο Γιάννης Κορδάτος απορρίπτει αυτές τις διηγήσεις λέγοντας ότι ήταν "άγνωστος" στο Βόλο, και ότι δούλεψε ως δάσκαλος σε άλλες περιοχές.[3] Αναφέρεται, επίσης, ότι είχε ταξιδεύσει μεταξύ άλλων στη Γερμανία αλλά και στη Νέα Υόρκη. Διηγήσεις ατόμων που δήλωσαν ότι τον γνώριζαν στη Νέα Υόρκη, ανέφεραν -μεταξύ άλλων- μετά τη σύλληψη του, ότι ήταν αναρχικός.[2] Οι αρχές μετά τη σύλληψη του, τον ανέφεραν, ως επαίτη, ομοφυλόφιλο και αλήτη με περίεργες σοσιαλιστικές ιδέες.[4]
Η δολοφονία του Βασιλιά
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στις 5 Μαρτίου 1913 κατά τις απογευματινές ώρες και ενώ ο βασιλιάς Γεώργιος Α΄ περπατούσε στην αποβάθρα του Λευκού Πύργου, συνοδευόμενος από τον υπασπιστή του, ταγματάρχη Ιωάννη Φραγκούδη, ο Αλέξανδρος Σχινάς από κοντινή απόσταση πυροβόλησε τον βασιλιά Γεώργιο με αποτέλεσμα να τον φονεύσει ακαριαία. Αμέσως μετά αναφέρεται ότι συνελλήφθη από τον υπασπιστή του βασιλιά Ιωάννη Φραγκούδη.[5]
Σύλληψη και θάνατος
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Σχινάς συνελήφθη από τη χωροφυλακή και ανακρίθηκε και βασανίστηκε. Στις 6 Μαΐου, σύμφωνα με την επίσημη εκδοχή, αυτοκτόνησε πηδώντας από το παράθυρο του τμήματος της χωροφυλακής, όπου εκρατείτο.[6] Το ανακριτικό υλικό της υπόθεσης αναφέρεται ότι κάηκε εντός του πλοίου που το μετέφερε.[εκκρεμεί παραπομπή]
Κατά τον δημοσιογράφο Σπύρο Κουζινόπουλο είχε την τύχη του Λη Χάρβεϊ Όσβαλντ[7]. Ο ιστορικός Σωτήριος Ριζάς αναφέρει ότι η υπόθεση του θανάτου του Σχινά δεν έχει διαλευκανθεί.[εκκρεμεί παραπομπή]
Το αυτί και το χέρι του Σχινά διατηρούνται σε φορμόλη στο εγκληματολογικό μουσείο του Καποδιστριακού πανεπιστημίου.[8]
Διερεύνηση κινήτρων
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το κίνητρο παραμένει ακόμα και σήμερα αδιευκρίνιστο, όπως παραμένει άγνωστο το τι κατέθεσε ο Σχινάς στις αρχές.[1] Η επικρατούσα άποψη είναι ότι ο δράστης ήταν ψυχικά άρρωστος και ότι ήταν "ανισόρροπος"[9] ή "ιδιόρρυθμο άτομο" [4] ή "μέθυσος"[10], ενώ την άποψη του "τρελού" ή "διαταραγμένου" υιοθετούν μεταξύ άλλων [11][12][13][14], οι ιστορικοί Μαρκ Μαζάουερ[15], Ρίτσαρντ Κλογκ[16] και Thomas Gallant[17], ενώ ο Michael Kemp συμπεραίνει ότι "μπορεί απλώς να ήταν ψυχικά και σωματικά άρρωστος".[18]
Την άποψη ότι ο Σχινάς υπήρξε ενεργούμενο ξένων (κυρίαρχα Γερμανικών) συμφερόντων αναφέρουν οι Γεώργιος Φιλάρετος και Θεόδωρος Δ. Πάγκαλος[19]. Στην "Ιστορία του Ελληνικού Έθνους" γίνεται αναφορά στην ύπαρξη φημών ότι ο Σχινάς υπήρξε όργανο των Γερμανών και ότι ο άμεσος σκοπός της δολοφονίας ήταν η διαδοχή του από τον γερμανόφιλο βασιλιά Κωνσταντίνο.[1] Την άποψη ρητά υποστηρίζουν ορισμένοι νεότεροι ιστορικοί[20], αλλά και οι Τάσος Βουρνάς[21] και Γιάννης Κορδάτος. Ο τελευταίος αναφέρει ότι ο ανακριτής της υπόθεσης Βασίλειος Καντερές του είχε εκμυστηρευθεί το 1938, ότι ο Σχινάς στην ανάκριση μετά από βασανισμό, ήταν λογικός και ενοχοποιούσε τη Γερμανική πλευρά[22]. Αντίθετα ο Γιώργος Μαυρογορδάτος αναφέρει ότι αυτές οι υποψίες ουδέποτε επιβεβαιώθηκαν, αν και υπήρξε η περίεργη αυτοκτονία του Σχινά όπως και ωφελήθηκαν τα συμφέροντα της Γερμανίας.[23] Υπερθεματίζοντας, ο καθηγητής Ιωάννης Μάζης αναφέρεται σε "θεωρίες συνωμοσίας" απορρίπτοντας το ενδεχόμενο ο Σχινάς να ήταν ενεργούμενο πρακτόρων, και αναφέρει ότι ο Σχινάς "φαίνεται να είχε νοσηλευτεί για ψυχικές διαταραχές".[24] Επίσης, ο ιστορικός Αθανάσιος Μποχώτης αναφέρεται στις "ανεξιχνίαστες συνθήκες" της δολοφονίας του Γεωργίου[25].
Άλλοι ιστορικοί εμφανίζουν τον Σχινά ως αναρχικό παραπέμποντας στις μαρτυρίες εφημερίδων της Νέας Υόρκης της περιόδου για τον Σχινά[26][27] ενώ άλλοι αναφέρονται στο ότι ο Σχινάς ήταν ένας επιβεβαιωμένα αναρχικός που το κίνητρο του γεννήθηκε μετά το κλείσιμο του αναρχικού σχολείου που είχε ιδρύσει στην Ελλάδα.[28]
Σημειώσεις - Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 1,2 Ιστορία Ελληνικού Έθνους, Νεώτερος ελληνισμος από 1881 έως 1913, Εκδοτική Αθηνών, Αθήνα 1977, τόμος ΙΔ, σελ.335
- ↑ 2,0 2,1 Bombs, Bullets and Bread: The Politics of Anarchist Terrorism Worldwide, σελίδα 180, By Michael Kemp
- ↑ «Ιστορία της Νεώτερης Ελλάδας», Γιάνης Κορδάτος 5ος τόμος, σελίδα 311
- ↑ 4,0 4,1 Ο Γεώργιος Α’ και ο δολοφόνος του Τομαή Φωτεινή 21 Οκτωβρίου 2012, 05:45
- ↑ Bombs, Bullets and Bread: The Politics of Anarchist Terrorism Worldwide, σελίδα 183, By Michael Kemp
- ↑ Ρωμαίος, Γιώργος (2011). Η περιπέτεια του Κοινοβουλευτισμού στην Ελλάδα, Α΄ Τόμος (1844 – 1915). Αθήνα: Εκδόσεις Πατάκη. σελ. 468. ISBN 9789601641447.
- ↑ Περιέργως, οι μεγάλες πολιτικές δολοφονίες στη Θεσσαλονίκη του 20ου αιώνα είχαν κάτι κοινό... Ο Σπύρος Κουζινόπουλος ερεύνησε το θέμα και αποκαλύπτει στον Άρη Δημοκίδη τις συνταρακτικές συμπτώσεις Πηγή: www.lifo.gr]
- ↑ Το «άγνωστο» Εγκληματολογικό Μουσείο: Τα φονικά όπλα, τα έμβρυα, το κεφάλι του Γιαγκούλα & η μούμια – θρύλος Αρχειοθετήθηκε 2019-05-07 στο Wayback Machine. ανακτήθηκε στις 4/12/2018
- ↑ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΘΝΟΥΣ ΤΟΜΟΣ 24, National Geographic publications σελίδα 110
- ↑ Genocide in the Ottoman Empire: Armenians, Assyrians, and Greeks, 1913-1923 edited by George N. Shirinian 1st Edition σελίδα 304
- ↑ Popular Autocracy in Greece, 1936-1941: A Political Biography of General Ioannis Metaxas σελίδα 67 by a demented man
- ↑ Greece and the English: British Diplomacy and the Kings of Greece By Panagiotis Dimitrakis σελίδα 8 was deranged
- ↑ A Short History of Modern Greece, 1821-1945 By Edward Seymour Forster σελίδα 104by a madman
- ↑ Born to Rule: Five Reigning Consorts, Granddaughters of Queen Victoria St. Martin's Press, 2005, Julia P. Gelardi "The assasin turned out to be a Macedonian lunatic who later threw himself out of a prison window to his death"
- ↑ Salonica, City of Ghosts: Christians, Muslims and Jews 1430-1950 σελίδα 281, clarified that the culprit was a deranged Greek with a history of mental disturbance.
- ↑ A Concise History of Greece By Richard Clogg "he was assasinated by a madman". Ο Κλογκ παραπέμπει στον Βιογράφο του Γεωργίου τον Walter Christmas
- ↑ Thomas W. Gallant, Modern Greece;Brief Histories 1st Edition, Hodder Headline. πρώτη έκδοσης (3 Αυγούστου, 2001) σελίδα 129 αναφέρει A Greek madman espied..
- ↑ Bombs, Bullets and Bread: The Politics of Anarchist Terrorism Worldwide, page 184, By Michael Kemp Alexandros Schinas may have simply been a sick man (both mentally and physically) seeking an escape(...)
- ↑ «Σταύρος Τζίμας «Η Θεσσαλονίκη των πολιτικών δολοφονιών», Καθημερινή 17/12/06». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Σεπτεμβρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 3 Ιουλίου 2007.
- ↑ Καραδήμας,Ευάγγελος (2006, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων), Σοσιαλιστική σκέψη και σοσιαλιστικές κινήσεις των φοιτητών των αθηναϊκών ανωτάτων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων ( 1875 - 1922 )σελ 84
- ↑ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΝΕΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ (ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΤΟΜΟΣ) ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΛΕΥΣΗ ΤΟΥ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ (1909) ΩΣ ΤΗΝ ΕΚΡΗΞΗ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΟΪΤΑΛΙΚΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ (1940) ΒΟΥΡΝΑΣ ΤΑΣΟΣ σελίδα 140, ο μισθωμένος από τους Γερμανούς δολοφόνους, Αλεξ. Σχινάς
- ↑ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΝΕΩΤΕΡΗΣ ΚΑΙ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ (ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΤΟΜΟΣ) ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΛΕΥΣΗ ΤΟΥ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ (1909) ΩΣ ΤΗΝ ΕΚΡΗΞΗ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΟΪΤΑΛΙΚΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ (1940) ΒΟΥΡΝΑΣ ΤΑΣΟΣ σελίδα 140-1 "ενοχοποιούσε πράκτορες Γερμανούς και μάλιστα τον Γερμανό πρεσβευτή"
- ↑ Ιστορία του Νέου Ελληνισμού, 1770-2000, Η εθνική ολοκλήρωση (1909-1922), Από το κίνημα στο Γουδί στη Μικρασιατική Καταστροφή, εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα. τόμος 6ος σελίδα 16.
- ↑ Ίων Δραγούμης: Ο ασυμβίβαστος, Γιάννης Α. Μάζης εκδόσεις Μεταίχμιο 2016, υποσημείωση 90
- ↑ Ιστορία της Ελλάδας του 20ού αιώνα, Αθανάσιος Μποχώτης, "Εσωτερική Πολιτική" Τόμος Α', Μέρος Β', 2007, εκδόσεις Βιβλιόραμα σελ 84
- ↑ Jensen, Richard Bach (2015). "Anarchist Terrorism and Counter-Terrorism in Europe and the World, 1878–1934". In Law, Randall D. The Routledge History of Terrorism. Routledge Histories. London: Routledge. pp. 121. ISBN 978-0-415-53577-9.
- ↑ Jussi M. Hanhimäki; Bernhard Blumenau (2013). An International History of Terrorism: Western and Non-Western Experiences. Routledge. ISBN 978-0-415-63540-0. σελ 28 και 30
- ↑ Henry E. Mattox (8 June 2015). Chronology of World Terrorism, 1901–2001. McFarland. ISBN 978-1-4766-0965-2.