Μετάβαση στο περιεχόμενο

Αγίες Τεσσαράκοντα Παρθένες και Αμμούν ο διδάσκαλος

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Δεν έχουμε πολλά στοιχεία για τη ζωή των αγίων τεσσαράκοντα παρθένων και του δασκάλου τους, αγίου Αμμούν, πριν το μαρτυρικό τους τέλος.

Οι Άγιες και ο δάσκαλός τους Αμμούν, κατοικούσαν στην Αδριανούπολη της Θράκης (περιοχή που σήμερα ανήκει στην Τουρκία) τον καιρό που ο βασιλιάς Λικίνιος κυριαρχούσε στο ανατολικό κομμάτι της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Ο ηγεμόνας της περιοχής, Βάβδος περίπου το 305 μ.Χ. τις συνέλαβε, διότι ήταν χριστιανές, και τις προέτρεψε να δηλώσουν πίστη στα είδωλα[εκκρεμεί παραπομπή].

Η Κελσίνα, μία εξ' αυτών, ομολόγησε την πίστη της και τις προσκάλεσε όλες στο σπίτι της μαζί και τον δάσκαλό τους για να προσευχηθούν για το μαρτύριο.

Όταν τις ανέκρινε ξανά ο ηγεμών, όλες παρέμειναν σταθερές στην πίστη τους. Λέγεται ότι με την προσευχή τους καταστράφηκαν τα είδωλα και ο ιερέας των ειδώλων ανυψώθηκε στον αέρα και έπειτα βασανίστηκε από πύρινους αγγέλους κι αυτό έδωσε την αφορμή στον Βάβδο να τους σκοτώσει[1].

Η Ορθόδοξη Εκκλησία τιμά τη μνήμη τους την 1η Σεπτεμβρίου. Τα ονόματα των αγίων παρατίθενται με μια επιφύλαξη γιατί κάποια (π.χ. Χάιδω, Λάμπρω) είναι μεταγενέστερα (16ου- 18ου αιώνα μ.Χ.)[2]: Αδαμαντίνη, Αθηνά, Ακριβή, Αντιγόνη, Αριβοία, Ασπασία, Αφροδίτη, Διόνη, Δωδώνη, Ελπινίκη, Ερασμία, Ερατώ, Ερμηνεία, Ευτέρπη, Θάλεια, Θεανώ, Θεανόη, Θεόνυμφη, Θεοφάνη, Καλλιρρόη, Καλλίστη, Κλειώ, Κλεονίκη, Κλεοπάτρα, Κοραλλία, Λάμπρω, Μαργαρίτα, Μαριάνθη, Μελπομένη, Μόσχω, Ουρανία, Πανδώρα, Πηνελόπη, Πολύμνια, Πολυνίκη, Σαπφώ, Τερψιχόρη, Τρωάς, Χάιδω και Χαρίκλεια.

Μαρτυρικός Θάνατος

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Για τον Αμμούν, ο Βάβδος πρόσταξε να τον κρεμάσουν και να του κάνουν πληγές στα πλευρά, που έπειτα θα του τις έκαιγαν με αναμμένες λαμπάδες και θα του φόραγαν μια πυρακτωμένη περικεφαλαία. Ο Αμμούν όμως, σώθηκε και γι' αυτό τον οδήγησαν μαζί με τις μαθήτριες του από τη Βερόη (στη σημερινή περιοχή Στάρα Ζαγορά της Βουλγαρίας) στην Ηράκλεια, όπου βρισκόταν ο βασιλιάς Λικίνιος.

Εκεί λέγεται ότι ο βασιλιάς διέταξε να τους ρίξουν στα θηρία, τότε οι Άγιες μαζί με τον δάσκαλό τους σήκωσαν τα χέρια τους προς τον ουρανό και προσευχήθηκαν και τα θηρία έπεσαν για ύπνο.

Τότε ο βασιλιάς διέταξε να ρίξουν δέκα εξ' αυτών στη φωτιά και οχτώ εξ' αυτών μαζί με τον δάσκαλό τους να τους αποκεφαλίσουν. Στη συνέχεια, κάποιες τις έσφαξαν κι άλλες τους έβαλαν πυρακτωμένα σίδερα στο στόμα.

Υμνολογία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Απολυτίκιο

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ἀθλητῶν αἱ χορείαι, δεῦτε συνδράμετε καὶ τεσσαράκοντα κόρας μετὰ Ἀμμοὺν εὐσεβοῦς μεγαλύνατε, λαμπρῶς πανηγυρίζουσι ὅτι ἐνήθλησαν στερρῶς τῇ ἀσκήσει ἐν Χριστῷ, ῥωσθεῖσαι καὶ λαμπρυνθῆσαι πρεσβεύουσαι τῷ Κυρίῳ, ἐλεηθῆναι τὰς ψυχὰς ἡμῶν[3].

Κάθισμα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

(Ἦχος α’. Τὸν τάφον σου Σωτὴρ.)

Τῶν ἁγίων Γυναικῶν

Ἀμνάδες λογικαί, τῷ ἀμνῷ καὶ ποιμένι, προσήχθητε πιστῶς, διὰ τοῦ μαρτυρίου, τὸν δρόμον τελέσασαι, καὶ τὴν πίστιν τηρήσασαι· ὅθεν σήμερον, περιχαρῶς εὐφημοῦμεν, Ἀξιάγαστοι, τὴν ἱερὰν ὑμῶν μνήμην, Χριστὸν μεγαλύνοντες.

Ετυμολογία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ονόματα με αλφαβητική σειρά

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Άγιος Αμμούν, ο δάσκαλός τους: Άγνωστης ετυμολογίας
  • Αγία Αδαμαντίνη: η άκαμπτη, η πολύτιμη σαν διαμάντι ή από τη λέξη αδάμας (αήττητος, ακατανίκητος)[4]
  • Αγία Αθηνά: αρχ. ελληνικά Αθάνα και Αθήνη, σανσκριτικά Αχάνα που σημαίνει η λάμπουσα, η καίουσα και με βάση τον Σωκράτη από τη λέξη «αθεονόα» (η νόηση του Θεού), επίσης γνωστή από το αρχαίο ελληνικό δωδεκάθεο, η θεά Αθηνά[1][5]
  • Αγία Ακριβή: η πολύτιμη, η προσφιλής, η αγαπητή[6]
  • Αγία Αντιγόνη: (αντί + γίγνομαι) η γεννηθείσα κόρη από δεύτερο γάμο της μητέρας της, ή (αντί + γόνος) αυτός ή αυτή που αντιτίθεται στους γεννήτορές του/της[7]
  • Αγία Αριβοία: Άγνωστης ετυμολογίας[8]
  • Αγία Ασπασία:(από το ρήμα ασπάζομαι) η προσφιλεστάτη, η αγαπημένη, η ευτυχισμένη[9]
  • Αγία Αφροδίτη: (αφρός + αναδύσα) η αφρογενής, η ωραιοτάτη, επίσης γνωστή από το αρχαίο ελληνικό δωδεκάθεο, ως η θεά Αφροδίτη[10]
  • Αγία Διώνη: το θείο (από τη λέξη Δίας, είναι επίσης γνωστό από την αρχαία ελληνική μυθολογία ως Νηρηίδα Διώνη), γράφεται και Διόνη[11]
  • Αγία Δωδώνη: οι πιο διαδεδομένες ρίζες του ονόματος είναι: από τη Δώδωνα νύμφη, από το ρήμα "Δωδώ" (σημαίνει μπουμπουνητό) ή από το ρήμα Δίδωμι
  • Αγία Ελπινίκη: (ελπίς + νίκη) αυτή που δίνει την ελπίδα της νίκης, στην αρχαία Ελλάδα ήταν η κόρη του Αθηναίου Μιλτιάδη και η αδερφή του Κίμωνα[12]
  • Αγία Ερασμία: (από το ρήμα ερώ) η αξιαγάπητη, επίσης γνωστή από την αρχαία ελληνική μυθολογία ως Μούσα και ως μία Δρύας[13]
  • Αγία Ερατώ: (από το ρήμα ερώ) η αξιαγάπητη, η επιθυμητή[14]
  • Αγία Ερμηνεία: από το ρήμα ἑρμηνεύω
  • Αγία Ευτέρπη: (ευ + τέρπω) η πολύ τερπνή και ευχάριστη, επίσης γνωστή από την αρχαιοελληνική μυθολογία ως Μούσα[15]
  • Αγία Θάλεια: (από το ρήμα θάλλω) η δροσερή, η ανθηρή και η ωραία, επίσης γνωστή από την αρχαιοελληνική μυθολογία ως Μούσα, ως Χάρις και ως Νηρηίδα[16]
  • Αγία Θεανόη: (Θεός + νόησις), γράφεται επίσης Θεονόη[17]
  • Αγία Θεανώ: (από το θεά) η θεία και η θεϊκή, επίσης γνωστή ως η σύζυγος του Πυθαγόρα[18]
  • Αγία Θεόνυμφη: Θεός + νύμφη [19]
  • Αγία Θεοφάνη: (θεός + φαίνομαι) η φανέρωση του Θεού [20]
  • Αγία Καλλιρόη: (κάλλος + ρέω) η δροσερή όπως το καθαρό νερό, επίσης γνωστή από την αρχαιοελληνική μυθολογία ως Νύμφη[21]
  • Αγία Καλλίστη: η ωραιότατη, η ενδοξότατη[22]
  • Αγία Κλειώ: (από το κλέος) η ένδοξη[23]
  • Αγία Κλεονίκη: (κλέος + νίκη) η ένδοξος νικήτρια[24]
  • Αγία Κλεοπάτρα: (κλέος + πατρίς) η δόξα της πατρίδος[25]
  • Αγία Κοραλλία: (από το κοράλλι) η ρόδινη σαν το κοράλλι, η λουλουδένια[1]
  • Αγία Λάμπρω: από το επίθετο λαμπρός[26]
  • Αγία Μαριάνθη: από το Μαρία + Ίανθος < ίον (μενεξές) + άνθος ή το Μαρία + άνθος[27]
  • Αγία Μαργαρίτα: (από τον μαργαρίτη, πολύτιμος λίθος) η πολύτιμη σαν μαργαριτάρι[28]
  • Αγία Μελπομένη/ Μέλπω: (από τη λέξη μέλπω) η ευφραίνουσα δια του άσματος, επίσης γνωστή από την αρχαιοελληνική μυθολογία ως Μούσα[29]
  • Αγία Μόσχω: (από το μόσχος, άρωμα) η ευχάριστη σαν άρωμα[30]
  • Αγία Ουρανία: από τη λέξη ουρανός
  • Αγία Πανδώρα: (πας + δώρο) η των πάντων χορηγός, επίσης γνωστή από την αρχαιοελληνική μυθολογία, ως η πρώτη γυναίκα[31]
  • Αγία Πηνελόπη: (πηνή = πανί + λέπω = εκτυλίσσω) η καλλιτέχνης υφάντρια, επίσης γνωστή από την αρχαιοελληνική μυθολογία ως γυναίκα του Οδυσσέα[1]
  • Αγία Πολύμνια: (πολύς + ύμνος) η θεία τραγουδίστρια, επίσης γνωστή από την αρχαιοελληνική μυθολογία ως Μούσα[32]
  • Αγία Πολυνίκη: (πολύς + νίκη)
  • Αγία Σαπφώ: (αιολ. Ψαπφα) πιθανός συγγενική λέξη με τον σάπφειρον, που σημαίνει πολύτιμος, επίσης γνωστή αρχαία ποιήτρια[33]
  • Αγία Τερψιχόρη: (τέρπω + χορός) η τέρπουσα δια του χορού της και των χορικών ασμάτων, επίσης γνωστή από την αρχαιοελληνική μυθολογία ως Μούσα[34]
  • Αγία Τρωάδα: η άξια και η ηρωική γυναίκα της Τροίας[35]
  • Αγία Χάιδω: (από το χάδι) η τρυφερή σαν το χάδι[36]
  • Αγία Χαρίκλεια: (χάρις + κλέος) αυτή που έχει χάρη και δόξα[37]

Εκκλησίες

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Ιερός Ναός Αγίων 40 γυναικών & Αμμούν διακόνου νέων κοιμητηρίων Νέας Ορεστιάδας[38]
  • Ιερός Ναός Αγίας Αθηνάς είναι στη Σαντορίνη[39]

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 «Ορθόδοξος Συναξαριστής :: Αγίες Τεσσαράκοντα Παρθένες και Ασκήτριες και Αμμούν ο διδάσκαλος αυτών». www.saint.gr. Ανακτήθηκε στις 26 Μαρτίου 2019. 
  2. ↑ «www.synaxaristis - ΜΕΓΑΣ ΣΥΝΑΞΑΡΙΣΤΗΣ». www.synaxarion.gr. Ανακτήθηκε στις 26 Μαρτίου 2019. 
  3. ↑ «Ο διάκονος Αμμούν και οι συν αυτώ τεσσαράκοντα παρθένες και ασκήτριες». Σαν Σήμερα .gr. Ανακτήθηκε στις 26 Μαρτίου 2019. 
  4. ↑ «Αδαμάντιος - Αδαμαντία». Ονοματολόγιο. Ανακτήθηκε στις 26 Μαρτίου 2019. 
  5. ↑ «Αθηνά». Ονοματολόγιο. Ανακτήθηκε στις 26 Μαρτίου 2019. 
  6. ↑ «Ακριβός - Ακριβή». Ονοματολόγιο. Ανακτήθηκε στις 26 Μαρτίου 2019. 
  7. ↑ «Αντίγονος - Αντιγόνη». Ονοματολόγιο. Ανακτήθηκε στις 26 Μαρτίου 2019. 
  8. ↑ «Αρηβοία». Ονοματολόγιο. Ανακτήθηκε στις 26 Μαρτίου 2019. 
  9. ↑ «Ασπάσιος - Ασπασία». Ονοματολόγιο. Ανακτήθηκε στις 26 Μαρτίου 2019. 
  10. ↑ «Αφροδίτη». Ονοματολόγιο. Ανακτήθηκε στις 26 Μαρτίου 2019. 
  11. ↑ «Διώνη». Ονοματολόγιο. Ανακτήθηκε στις 26 Μαρτίου 2019. 
  12. ↑ «Ελπινίκη». Ονοματολόγιο. Ανακτήθηκε στις 26 Μαρτίου 2019. 
  13. ↑ «Εράσμιος - Ερασμία». Ονοματολόγιο. Ανακτήθηκε στις 26 Μαρτίου 2019. 
  14. ↑ «Ερατώ». Ονοματολόγιο. Ανακτήθηκε στις 26 Μαρτίου 2019. 
  15. ↑ «Ευτέρπιος - Ευτέρπη». Ονοματολόγιο. Ανακτήθηκε στις 26 Μαρτίου 2019. 
  16. ↑ «Θαλής - Θάλεια». Ονοματολόγιο. Ανακτήθηκε στις 26 Μαρτίου 2019. 
  17. ↑ «Θεονόη». Ονοματολόγιο. Ανακτήθηκε στις 26 Μαρτίου 2019. 
  18. ↑ «Θεανώ». Ονοματολόγιο. Ανακτήθηκε στις 26 Μαρτίου 2019. 
  19. ↑ «Θεονύμφη». Ονοματολόγιο. Ανακτήθηκε στις 26 Μαρτίου 2019. 
  20. ↑ «Θεοφάνης - Θεοφανία». Ονοματολόγιο. Ανακτήθηκε στις 26 Μαρτίου 2019. 
  21. ↑ «Καλλιρρόη». Ονοματολόγιο. Ανακτήθηκε στις 26 Μαρτίου 2019. 
  22. ↑ «Κάλλιστος - Καλλίστη». Ονοματολόγιο. Ανακτήθηκε στις 26 Μαρτίου 2019. 
  23. ↑ «Κλειώ». Ονοματολόγιο. Ανακτήθηκε στις 26 Μαρτίου 2019. 
  24. ↑ «Κλεόνικος - Κλεονίκη». Ονοματολόγιο. Ανακτήθηκε στις 26 Μαρτίου 2019. 
  25. ↑ «Κλεόπατρος - Κλεοπάτρα». Ονοματολόγιο. Ανακτήθηκε στις 26 Μαρτίου 2019. 
  26. ↑ «Λάμπρος - Λαμπρούλα». Ονοματολόγιο. Ανακτήθηκε στις 26 Μαρτίου 2019. 
  27. ↑ «Μαριάνθη». Ονοματολόγιο. Ανακτήθηκε στις 26 Μαρτίου 2019. 
  28. ↑ «Μαργαρίτης - Μαργαρίτα». Ονοματολόγιο. Ανακτήθηκε στις 26 Μαρτίου 2019. 
  29. ↑ «Μελπομένη». Ονοματολόγιο. Ανακτήθηκε στις 26 Μαρτίου 2019. 
  30. ↑ «Μόσχος - Μόσχω». Ονοματολόγιο. Ανακτήθηκε στις 26 Μαρτίου 2019. 
  31. ↑ «Πανδώρα». Ονοματολόγιο. Ανακτήθηκε στις 26 Μαρτίου 2019. 
  32. ↑ «Πολύμνιος - Πολύμνια». Ονοματολόγιο. Ανακτήθηκε στις 26 Μαρτίου 2019. 
  33. ↑ «Σαπφώ». Ονοματολόγιο. Ανακτήθηκε στις 26 Μαρτίου 2019. 
  34. ↑ «Τερψιχόρη». Ονοματολόγιο. Ανακτήθηκε στις 26 Μαρτίου 2019. 
  35. ↑ «Τρωάς». Ονοματολόγιο. Ανακτήθηκε στις 26 Μαρτίου 2019. 
  36. ↑ «Χάιδος - Χάιδω». Ονοματολόγιο. Ανακτήθηκε στις 26 Μαρτίου 2019. 
  37. ↑ «Χαρικλής - Χαρίκλεια». Ονοματολόγιο. Ανακτήθηκε στις 26 Μαρτίου 2019. 
  38. ↑ www.xo.gr https://www.xo.gr/profile/profile-911223697/el/. Ανακτήθηκε στις 26 Μαρτίου 2019.  Missing or empty |title= (βοήθεια)
  39. ↑ «Στην Αγία Αθηνά». santo-rinios.blogspot.com. Ανακτήθηκε στις 26 Μαρτίου 2019. 
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αγίες_Τεσσαράκοντα_Παρθένες_και_Αμμούν_ο_διδάσκαλος&oldid=10094035"