Αίπυτος
Με το όνομα Αίπυτος είναι γνωστοί τρεις μυθικοί βασιλιάδες, δύο της αρχαίας Αρκαδίας και ένας της Αρχαίας Μεσσηνίας.
1.Ο Αίπυτος ο Ελάτου ήταν ο 6ος βασιλιάς της αρχαίας Αρκαδίας. Ήταν γιος του Έλατου, εγγονός του Αζάνα, απόγονος του Πελασγού και του Λυκάονα. Αδέλφια του ήταν ο Περέας, ο Κυλλήνας ονοματοδότης του όρους Κυλλήνη, ο Ισχύνος και ο Στύμφαλος, ονοματοδότης της Στυμφαλίας. Ο Αίπυτος πέθανε από το δάγκωμα φιδιού. Το όνομα αυτού του φιδιού ήταν Σηψ και όπως αναφέρει ο Παυσανίας όταν πέρασε από εκεί είδε τον τάφο του[1] Διαδέχτηκε στον Αρκαδικό θρόνο τον ξάδελφο του Κλείτωρα αφού δεν είχε απογόνους. Γιος του ήταν ο Άλεος ο οποίος και τον διαδέχτηκε [2] . Σύμφωνα με τον Πίνδαρο[3] ο Αίπυτος είχε το παλάτι του δίπλα στον Αλφειό και φιλοξένησε την Πιτάνη μέχρι να γεννήσει την Ευάνθη τον καρπό του παράνομου ερωτά της με τον Ποσειδώνα. Όπως μας πληροφορεί ο Παυσανίας ο τάφος του ήταν στο όρος Κυλλήνη .[4]
2.Ο Αίπυτος ο Ιππόθους ήταν ο 12ος βασιλιάς της αρχαίας Αρκαδίας. Ήταν γιος και διάδοχος του Ιππόθους και γιος του ήταν ο Κύψελος ο οποίος τον διαδέχτηκε . Σύμφωνα με τον Παυσανία ο Αίπυτος επισκέφτηκε τον ναό του Ποσειδώνα στην Μαντίνεια και τόλμησε να μπει μέσα στον ναό, κάτι που επιτρεπόταν μόνο στους ιερείς και σε κανέναν άλλον θνητό. Τότε ο Αίπυτος τυφλώθηκε από το αλμυρό νερό της πηγής [5].
3.Ο Αίπυτος της Μεσσηνίας ήταν Ηρακλείδης, γιος του Κρεσφόντη και της Μερόπης, από τον οποίο προήλθε η βασιλική γενιά των Αιπυτιδών. Επειδή ο Κρεσφόντης, που είχε κληρωθεί ως κάτοχος της Μεσσηνίας με δόλο, κυβερνούσε με συμπάθεια προς τις λαϊκές τάξεις, οι πλούσιοι επαναστάτησαν με επικεφαλής τον Πολυφόντη και σκότωσαν αυτόν και τα παιδιά του. Μόνο ο Αίπυτος κατόρθωσε να γλιτώσει, γιατί τον είχε πάρει και τον ανέτρεφε ο παππούς του. Ο Αίπυτος αργότερα σκότωσε τον Πολυφόντη, τιμωρώντας και όσους άλλους τον είχαν βοηθήσει, και έγινε βασιλιάς της Μεσσηνίας. Κατάφερε να προσεταιρισθεί τους προύχοντες όσο και τον λαό, με διάφορες εξυπηρετήσεις και δωρεές. Μετά τον θάνατο του Αιπύτου βασίλεψε ο γιος του, ο Γλαύκος. Στους ιστορικούς χρόνους, όταν ο Επαμεινώνδας επανίδρυσε τη Μεσσήνη, ο Κρεσφόντης και ο Αίπυτος ανακηρύχθηκαν «ήρωες» της χώρας.[6]
4.Εξάλλου, με το όνομα Αίπυτος αναφέρεται ένας γιος του Νηλέα και εγγονός του Κόδρου.
Πηγές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ ...Ἐλάτῳ δέ φασιν εἶναι πέντε, Αἴπυτον Περέα Κυλλῆνα Ἴσχυν Στύμφηλον. Παυσανία Αρκαδικά
- ↑ [7] Κλείτορι δὲ τῷ Ἀζᾶνος οὐ γενομένων παίδων, ἐς Αἴπυτον Ἐλάτου περιεχώρησεν ἡ Ἀρκάδων βασιλεία: τὸν δὲ Αἴπυτον ἐξελθόντα ἐς ἄγραν θηρίων μὲν τῶν ἀλκιμωτέρων οὐδέν, σὴψ δὲ οὐ προϊδόμενον ἀποκτίννυσι. τὸν δὲ ὄφιν τοῦτον καὶ αὐτός ποτε εἶδον: κατὰ ἔχιν ἐστὶ τὸν μικρότατον, τέφρᾳ ἐμφερής, στίγμασιν οὐ συνεχέσι πεποικιλμένος: κεφαλὴ δέ ἐστιν αὐτῷ πλατεῖα καὶ τράχηλος στενός, γαστέρα δὲ ἔχει μείζονα καὶ οὐρὰν βραχεῖαν: βαδίζει δὲ οὗτός τε καὶ ὄφις ἕτερος ὁ κεράστης καλούμενος ἐνδιδόντες ἐς τὰ πλάγια, ὥσπερ οἱ καρκίνοι. [8] μετὰ δὲ Αἴπυτον ἔσχεν Ἄλεος τὴν ἀρχήν: Παυσανία Αρκαδικά
- ↑ 6η Ολυμπιακή Ωδή
- ↑ XVII. μετὰ δὲ τοῦ Αἰπύτου τὸν τάφον ὄρος τε ὑψηλότατον ὀρῶν τῶν ἐν Ἀρκαδίᾳ Κυλλήνη καὶ Ἑρμοῦ Κυλληνίου Παυσανία Αρκαδικά
- ↑ Αἴπυτος δὲ ὁ Ἱππόθου μετὰ τὸν πατέρα ἔσχε τὴν ἀρχήν, καὶ Ὀρέστης ὁ Ἀγαμέμνονος κατὰ μαντείαν τοῦ ἐν Δελφοῖς Ἀπόλλωνος μετῴκησεν ἐς Ἀρκαδίαν ἐκ Μυκηνῶν. [5] Αἰπύτῳ δὲ τῷ Ἱππόθου παρελθεῖν ἐς τὸ ἱερὸν τοῦ Ποσειδῶνος τὸ ἐν Μαντινείᾳ τολμήσαντι-- ἔσοδος δὲ ἀνθρώποις οὔτε τότε ἐς αὐτὸ ἦν οὔτε ἄχρι ἡμῶν ἔστιν--, ἐς τοῦτο ἐσελθόντι τυφλωθῆναι καὶ οὐ μετὰ πολὺ τῆς συμφορᾶς τελευτῆσαί οἱ τὸν βίον ἐγένετο. Παυσανία Αρκαδικά
- ↑ [9] Γλαύκῳ δὲ τῷ Αἰπύτου βασιλεύσαντι μετὰ Αἴπυτον τὰ μὲν ἄλλα ἐξήρκεσε μιμήσασθαι τὸν πατέρα ἔν τε τοῖς κοινοῖς καὶ πρὸς τοὺς ἰδιώτας, εὐσεβείας δὲ ἐς πλέον προέβη. καὶ γὰρ τοῦ Διὸς τὸ ἐπὶ τῇ κορυφῇ τῆς Ἰθώμης τέμενος.Παυσανία Μεσσηνιακά