Άφυτος Χαλκιδικής
Συντεταγμένες: 40°6′0″N 23°26′6″E / 40.10000°N 23.43500°E
| Άφυτος | |
|---|---|
 | |
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Περιφέρεια | Κεντρικής Μακεδονίας |
| Περιφερειακή Ενότητα | Χαλκιδικής |
| Δήμος | Κασσάνδρας |
| Δημοτική Ενότητα | Κασσάνδρας |
| Δημοτική Κοινότητα | Αφύτου |
| Γεωγραφία | |
| Γεωγραφικό διαμέρισμα | Μακεδονία |
| Νομός | Χαλκιδικής |
| Υψόμετρο | 50 |
| Έκταση | 23,462 (η κοινότητα) |
| Πληθυσμός | |
| Μόνιμος | 1.178 |
| Έτος απογραφής | 2021 |
| Πληροφορίες | |
| Παλαιά ονομασία | Άθυτος |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Η Άφυτος, παλαιότερα γνωστή ως Άθυτος[1], είναι παραθαλάσσιος οικισμός και έδρα ομώνυμης τοπικής κοινότητας στο Δήμο Κασσάνδρας του νομού Χαλκιδικής. Σύμφωνα με την απογραφή του 2011, ο πληθυσμός της ανέρχεται στους 1.273 κατοίκους[2]. Η κοινότητα είναι χαρακτηρισμένη ως αγροτικός πεδινός οικισμός, με έκταση 23,462 χμ² (2011).[3]
Πληθυσμός
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]| Έτος | Πληθυσμός |
|---|---|
| 1991 | 800 |
| 2001 | 1.159 |
| 2011 | 1.273 |
| Έτος | Πληθυσμός |
|---|---|
| 1961 | 870 |
| 1971 | 724 |
| 1981 | 740 |
| 1991 | 838 |
| 2001 | 1.231 |
| 2011 | 1.345 |
Πολιτισμός
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Πολιτιστικά δραστηριοποιείται ο Σύνδεσμος Φίλων Λαογραφίας και Παράδοσης Αφύτου. Υπάρχει επίσης τοπική ποδοσφαιρική ομάδα της Α΄ τοπικής κατηγορίας της ΕΠΣ Χαλκιδικής.
Το 1980 ιδρύθηκε λαογραφικό μουσείο με πρωτοβουλία του λαογραφικού συλλόγου και του Νίκου Παραλή. Το μουσείο στεγάζεται σε κτήριο της οικογένειας Αλετρά. Εκτίθενται γεωργικά εργαλεία, σκεύη του νοικοκυριού και είδη αγγειοπλαστικής. Καθώς και η λαογραφική βιβλιοθήκη
Γενικά και ιστορικά στοιχεία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Σχετικά με την ονομασία του χωριού εικάζεται πως προέρχεται από την ελλιπή βλάστηση. Ο οικισμός είναι παραδοσιακός, με πέτρινα σπίτια και καλντερίμια. Αριθμεί 1.231 κατοίκους με βάση την απογραφή πληθυσμού του 2001. Η απόστασή της από τη Νέα Φώκαια είναι 2 χιλιόμετρα. Ανάμεσα στα άλλα υπάρχει νηπιαγωγείο και Δημοτικό Σχολείο. Κεντρικός ναός είναι αυτός του Αγίου Δημητρίου, στην πλατεία του χωριού, που οικοδομήθηκε το 1857. Από την πλατεία μπορεί κανείς να δει τον κόλπο της Κασσάνδρας.
Στην περιοχή όπου βρίσκεται η σημερινή Άφυτος, υπήρχε καταυλισμός[9] από το 3.000 π.Χ. Η Άφυτος υπήρξε σημαντική πόλη κατά την αρχαιότητα και ανήκε στην Παλλήνη (μνημονεύεται από τους αρχαίους συγγραφείς). Το ιερό του Διονύσου και ο ναός του Άμμωνος Διός είχαν ουσιαστική συμβολή στο να εξαπλωθεί η φήμη της κατά τα αρχαϊκά και τα κλασικά χρόνια. Συνεισέφερε επίσης κατά τους Περσικούς Πολέμους με δικά της καράβια. Έπειτα έγινε μέλος της Αθηναϊκής Συμμαχίας. Η πόλη έκοβε δικό της νόμισμα, που έφερε την κεφαλή του Άμμωνος Διός. Όπως μαρτυρούν αρχαίες φιλολογικές πηγές και αρχαιολογικά ευρήματα, η Άφυτος επιβίωσε ως τη ρωμαϊκή εποχή και στα αυτοκρατορικά μάλιστα χρόνια ανήκε στην επικράτεια της ρωμαϊκής αποικίας Κασσάνδρειας[10].
Τους επόμενους αιώνες δε γνωρίζουμε τίποτε για την Άφυτο και οι επόμενες πηγές είναι του 14ου αιώνα, σε έγγραφα του Αγίου Όρους. Βέβαιο είναι πως το χωριό αναφέρεται σε ελληνικές πηγές ήδη από τις αρχές του 17ου αιώνα. Κατά τη διάρκεια της τουρκοκρατίας, όπως και όλα τα υπόλοιπα χωριά της χερσονήσου, υπαγόταν φορολογικά στο βακούφι του Γκαζανφέρ Αγά, ενώ διοικητικά ανήκε στο ναχιγιέ της Καλαμαριάς[11]. Την περίοδο της Επανάστασης του 1821 πολλοί αγωνιστές και οπλαρχηγοί, υπαξιωματικοί και αξιωματικοί με καταγωγή από το χωριό ήταν πρωταγωνιστές στον Αγώνα, όπως οι Δημήτρης Καραβασίλης, Τριαντάφυλλος Γαρουφάλλου, Γεώργιος Παναγιώτου, Αναστάσιος Κυριαζής, Γαρύφαλλος Γρηγορίου κ.ά[12]. Κατά τον Μακεδονικό Αγώνα οι Αφυταίοι διακρίθηκαν σε προσφορά, με σημαντικότερους Μακεδονομάχους, τους οπλαρχηγούς Θεοχάρη Σαρίκα (καπετάν Ζαρκάδα) και Ανδρέα Καρατάσο.
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ «Άφυτος». kassandra.gr. Δήμος Κασσάνδρας. Ανακτήθηκε στις 31 Ιανουαρίου 2021.
- ↑ «ΦΕΚ αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ πληθυσμού», σελ. 51388 (σελ. 58 του pdf)
- ↑ 3,0 3,1 https://www.statistics.gr/2011-census-pop-hous
- ↑ https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_2011_monimos.pdf
- ↑ https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_2001_monimos.pdf
- ↑ https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_1991_monimos.pdf
- ↑ ΠΛ 3:955
- ↑ ΠΛΜ 13:68
- ↑ «e-city.gr > Χαλκιδική > Άφυτος». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Νοεμβρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 26 Ιανουαρίου 2008.
- ↑ [1] Αρχειοθετήθηκε 2017-04-24 στο Wayback Machine. Δημήτρης Κ. Σαμσάρης, Η ρωμαϊκή αποικία της Κασσάνδρειας (Colonia Iulia Augusta Cassandrensis), Δωδώνη 16(1987), τεύχ. 1, σ. 386.
- ↑ http://doumbia-istoria.blogspot.com/2010/12/18.html
- ↑ Παπαοικονόμου 2016, σελ. 64-78.
Πηγές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Παπαοικονόμου, Νικόλαος Εμμ. (2016). Προσωπογραφία αγωνιστών του 1821 από τη Χαλκιδική και τη Θεσσαλονίκη : όψεις της συμβολής της Μακεδονίας στην επανάσταση του 1821 και στη συγκρότηση του πρώτου τακτικού στρατού του Ελληνικού κράτους. Θεσσαλονίκη: Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών. ISBN 978-960-9458-12-2.
- Ταξιδιωτικός Οδηγός, Κεντρική-Δυτική Μακεδονία, εκδ. Explorer, 2003.
- Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα, 1996, 2006 (ΠΛΜ)
- Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς, 1963 (ΠΛ)
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Πληροφορίες για την Άφυτο Χαλκιδικής και εικονική περιήγηση 360°, Αρχειοθετήθηκε 2012-10-14 στο Wayback Machine.
- από το 360sites.gr Αρχειοθετήθηκε 2012-10-14 στο Wayback Machine.
