Άγιος Παντελεήμων Αττικής
 |
Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
Συντεταγμένες: 38°6′59″N 23°58′55″E / 38.11639°N 23.98194°E
| Άγιος Παντελεήμωνας | |
|---|---|
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Περιφέρεια | Αττικής |
| Περιφερειακή Ενότητα | Ανατολικής Αττικής |
| Δήμος | Μαραθώνος |
| Δημοτική Ενότητα | Μαραθώνος |
| Γεωγραφία | |
| Νομός | Ανατολικής Αττικής |
| Υψόμετρο | 5 μέτρα |
| Πληθυσμός | |
| Μόνιμος | 1.471 |
| Έτος απογραφής | 2021 |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Ο Άγιος Παντελεήμωνας ή Παραλία Μαραθώνα όπως είναι περισσότερο γνωστός είναι οικισμός της Ανατολικής Αττικής, του δήμου Μαραθώνα.[1] Ο οικισμός βρίσκεται στον κάμπο του Μαραθώνα και έχει αναπτυχθεί κατά μήκος της παραλίας ανάμεσα στον Σχινιά και την Νέα Μάκρη. Η περιοχή αυτή αντιστοιχεί στον χώρο που διεξήχθη η μάχη του Μαραθώνα και μέσα στα όρια του οικισμού βρίσκεται ο τύμβος των Αθηναίων Μαραθωνομάχων. Πήρε το όνομα του από την ομώνυμη εκκλησία του Αγίου Παντελεήμονα που βρίσκεται δίπλα από την πλατεία Αγίου Παντελεήμονα στο κέντρο του οικισμού. Συνορεύει στα βόρεια με την δημοφιλή παραλία του Σχινιά, στα νότια με την Νέα Μάκρη, δυτικά με την συνοικία του Μαραθώνα Βρανά και στα ανατολικά βρέχεται από τον Νότιο Ευβοϊκό κόλπο, οικισμός με έντονο παραθεριστικό χαρακτήρα είναι η δεύτερη παραλία της ευρύτερης περιοχής του Μαραθώνα μετά τον Σχινιά.
Αρχαιολογικοί χώροι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Πέρα από τον παραθεριστικό του χαρακτήρα ο οικισμός του Αγίου Παντελεήμονα έχει τεράστιο αρχαιολογικό ενδιαφέρον αφού σε αυτόν υπάρχουν ο Τύμβος των Αθηναίων Μαραθονωμάχων και ο αρχαιολογικός χώρος της Μπρεξίδας. Στον τύμβο Μαραθώνα υπάρχουν τα αποτεφρωμένα σώματα των 192 Αθηναίων που έπεσαν στην μάχη του Μαραθώνα το 490 π.χ. εναντίον των Περσών σκεπασμένα με χωμάτινο τύμβο ύψους 9 μέτρων.[2] Ο τύμβος Μαραθώνα είναι ο πρώτος από τους δυο τύμβους που έγιναν στην περιοχή του Μαραθώνα για να τιμηθούν οι νεκροί από την μεγάλη μάχη, ο δεύτερος βρίσκεται στον γειτονικό οικισμό του Βρανά με τα αποτεφρωμένα σώματα των 11 Πλαταιών νεκρών της μάχης.
Ο αρχαιολογικός χώρος της Μπρεξίδας, που βρίσκεται παραλιακά στα νότια, στα σύνορα με την Νέα Μάκρη, δίπλα από το σημερινό εκκλησάκι της Αγίας Κυριακής το 160, κατασκευάστηκε από τον Ηρώδη Αττικό, μεγάλο γαιοκτήμονα, ιδιοκτήτη της περιοχής της παραλίας Μαραθώνα από την οποία καταγόταν.[3] Στον χώρο ο Ηρώδης ο Αττικός κατασκεύασε ναό αφιερωμένο στον Οσίρη και την Ίσιδα Αιγυπτιακές θεότητες που εισήχθησαν την εποχή του στην Ελλάδα, σε μια περιοχή 50 Χ 50 μέτρα με δυο τεράστια αγάλματα των δυο θεοτήτων και μια κλιμακωτή βαθμίδα στην μέση. Ο ναός ανακαλύφθηκε το 1968, τα δυο αγάλματα μεταφέρθηκαν στον μουσείο Μαραθώνα και στην θέση τους τοποθετήθηκαν δυο αντίγραφα, ο ναός έμεινε εγκαταλειμμένος πολλά χρόνια ως το 2008 στην περιοχή του υπήρχε χωματερή τώρα βρίσκεται ακόμα σε φάση αναστήλωσης. Ο Ηρώδης ο Αττικός οικοδόμησε τον ναό στα πρότυπα του ναού που κατασκεύασε λίγο πριν ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Αδριανός στις ίδιες Αιγυπτιακές θεότητες στην έπαυλη του σε τεχνητή νησίδα στο Τίβολι έξω από την Ρώμη. Στον ίδιο χώρο κατασκευάστηκαν από τον Ηρώδη Αττικό Ρωμαϊκά λουτρά μεγάλης πολυτελείας τα οποία ανακαλύφθησαν το 1974 και μια πισίνα η οποία πιθανότατα ήταν ιχθυοτροφείο κάτι που υπήρχε εκείνη την εποχή σε όλες τις Ρωμαϊκές βίλες.
Σύγχρονος οικισμός
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο οικισμός προέκυψε από ανεξέλεγκτη ανοικοδόμηση αυθαίρετων εξοχικών κατοικιών στο παρελθόν, αλλά σταδιακά εξελίχθηκε σε περιοχή μόνιμης κατοικίας. Δημιουργήθηκε την δεκαετία του 1960 απο κατοίκους του Μαραθώνα και παραθεριστές από την Αθήνα. Σημείωσε την μεγαλύτερη πληθυσμιακή ανάπτυξη το 1991 που έφτασε τους 3289 κατοίκους, στην συνέχεια ο πληθυσμός άρχισε να πέφτει λόγω της αστυφιλίας προς το κέντρο της Αθήνας. Ο πληθυσμός του Άγιου Παντελεήμονα σύμφωνα με την απογραφή του 2001 είναι 1.489 κάτοικοι. Κέντρο του οικισμού είναι η πλατεία με την ομώνυμη εκκλησία, επεκτείνεται αραιοκατοικημένος μέχρι τον Τύμβο που βρίσκεται περίπου 1 χιλιόμετρο εσωτερικά. Στην παραλία υπάρχουν πλήθος από ψαροταβέρνες, καταστήματα αναψυχής και ελάχιστες κατοικίες.
Πληθυσμός
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]| Έτος | Πληθυσμός |
|---|---|
| 1991 | 2.720 |
| 2001 | 1.181 |
| 2011 | 1.591 |
| Έτος | Πληθυσμός |
|---|---|
| 1961 | 302 |
| 1971 | 561 |
| 1981 | 1.864 |
| 1991 | 3.289 |
| 2001 | 1.489 |
| 2011 | 1.542 |
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ «Άγιος Παντελεήμων Αττικής». Διοικητικές μεταβολές των ΟΤΑ. Ελληνική Εταιρία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης. Ανακτήθηκε στις 30 Νοεμβρίου 2024.
- ↑ «Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού | Τύμβος Αθηναίων στο Μαραθώνα». odysseus.culture.gr. Ανακτήθηκε στις 30 Νοεμβρίου 2024.
- ↑ «Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού | Ιερό των Αιγυπτίων Θεών στη Νέα Μάκρη (Μπρεξίζα)». odysseus.culture.gr. Ανακτήθηκε στις 30 Νοεμβρίου 2024.
- ↑ https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_2011_monimos.pdf
- ↑ https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_2001_monimos.pdf
- ↑ https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_1991_monimos.pdf
- ↑ ΠΛ 1:185
- ↑ ΠΛΜ 1:459
- ↑ https://www.statistics.gr/2011-census-pop-hous
Πηγές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα, 1978, 2006 (ΠΛΜ)
- Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς, 1963 (ΠΛ)
