Γύρος της Ουρουγουάης
Ο Γύρος της Ουρουγουάης ήταν ο 8ος γύρος πολυμερών εμπορικών διαπραγματεύσεων (ΠΕΔ) που διεξήχθησαν στο πλαίσιο της Γενικής Συμφωνίας Δασμών και Εμπορίου (αγγλικά: General Agreement on Tariffs and Trade, GATT) από το 1986 έως το 1994 και περιελάμβαναν 123 χώρες ως «τα συμβαλλόμενα μέρη». Ο Κύκλος οδήγησε στη δημιουργία του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ), με την GATT να παραμένει ως αναπόσπαστο μέρος των συμφωνιών του ΠΟΕ. Η γενικότερη κατεύθυνση του Γύρου ήταν να επεκτείνει τους κανόνες εμπορίου της GATT σε τομείς που προηγουμένως είχαν εξαιρεθεί ως δύσκολοι να απελευθερωθούν (γεωργία, κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα) και σε αυξανόμενης σημασίας νέους τομείς που προηγουμένως δεν είχαν περιληφθεί (εμπόριο υπηρεσιών, διανοητική ιδιοκτησία, εμπορικές στρεβλώσεις προερχόμενες από την επενδυτική πολιτική).[1] Ο Γύρος τέθηκε σε ισχύ το 1995 με προθεσμίες πουέληγαν σε 2000 (2004 στην περίπτωση των αναπτυσσόμενων χωρών) υπό την αιγίδα του νεοσυσταθέντα ΠΟΕ.[2]
Ο Γύρος της Ντόχα ήταν ο επόμενος γύρος εμπορικών διαπραγματεύσεων. Ξεκίνησε στις αρχές του 2001 και παραμένει ανολοκλήρωτος, αφού έχασε την αρχική προθεσμία του 2005.[3]
Στόχοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Οι κύριοι στόχοι του Γύρου της Ουρουγουάης ήταν:
- η μείωση των αγροτικών επιδοτήσεων
- η άρση των περιορισμών στις ξένες επενδύσεις, και
- η έναρξη της διαδικασίας του ανοίγματος του εμπορίου υπηρεσιών όπως οι τραπεζικές και οι ασφαλιστικές.
Υπήρχε επίσης η πρόθεση να συνταχθεί ένας κώδικας για να αντιμετωπισθεί η κλοπή πνευματικών δικαιωμάτων και άλλων μορφών δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας.
Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο γύρος ξεκίνησε στην Πούντα δελ Έστε της Ουρουγουάης τον Σεπτέμβριο του 1986 και ακολούθησαν διαπραγματεύσεις στη Γενεύη, τις Βρυξέλλες, την Ουάσιγκτον, και το Τόκιο, με τις 20 συμφωνίες να υπογράφονται τελικά στο Μαρακές—η Συμφωνία του Μαρακές —τον Απρίλιο του 1994.
Ιστορικό[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η Υπουργική Δήλωση του 1982 εντοπίσε προβλήματα όπως διαρθρωτικές δυσλειτουργίες, παράπλευρες επιπτώσεις στο παγκόσμιο εμπόριο των πολιτικών ορισμένων χωρών κ.α. που η GATT δεν μπορούσε να διαχειριστεί. Για να αντιμετωπιστούν αυτά τα ζητήματα, ο όγδοος γύρος της GATT (γνωστός ως Γύρος της Ουρουγουάης) ξεκίνησε το Σεπτέμβριο του 1986 στην Πούντα δελ Έστε της Ουρουγουάης.[4] Hταν η ευρύτερη εξουσιοδότηση για εμπορικές διαπραγματεύσεις που είχε δοθεί ποτέ: οι συνομιλίες επρόκειτο να επεκτείνουν το εμπορικό σύστημα σε αρκετές νεες περιοχές, με χαρακτηριστικές το εμπόριο υπηρεσιών και τη διανοητική ιδιοκτησία, και να μεταρρυθμίσουν το εμπόριο στους ευαίσθητους τομείς της γεωργίας και της κλωστοϋφαντουργίας. 'Ολα τα άρθα της GATT ήταν ανοιχτά για αναθεώρηση.[2]
Ο Γύρος έπρεπε να τελειώσει τον Δεκέμβριο του 1990, αλλά οι ΗΠΑ και η ΕΕ διαφώνησαν για το πως θα μεταρρυθμιζόταν το εμπόριο γεωργικών προϊόντων και αποφασίστηκε η παράταση των συνομιλιών.[5] Τέλος, τον Νοέμβριο του 1992, οι ΗΠΑ και η ΕΕ συμβίβασαν τις περισσότερες από τις διαφορές τους με μια συμφωνία, γνωστή ανεπίσημα ως η συμφωνία του Μπλερ Χάουζ, και στις 15 απριλίου 1994 η συμφωνία υπεγράφη από υπουργούς των περισσότερων από τις 123 κυβερνήσεις που συμμετείχαν, σε μια συνάντηση στο Μαρακές του Μαρόκου.[6] Η συμφωνία ίδρυσε τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίο, ο οποία τέθηκε σε ισχύ κατά την έναρξη λειτουργίας του την 1η ιανουαρίου του 1995, για να αντικαταστήσει το σύστημα της GATT.[2] Θεωρείται ευρέως ως η πιο βαθιά θεσμική μεταρρύθμιση του παγκόσμιου εμπορικού συστήματος μετά τη θέσπιση της GATT.[7]
Επιτεύγματα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η GATT εξακολουθεί να υφίσταται ως η συνθήκη-ομπρέλα του ΠΟΕ για το εμπόριο αγαθών, αφού πρώτα ανανεώθηκε ως αποτέλεσμα των διαπραγματεύσεων του Γύρου της Ουρουγουάης (γίνεται διάκριση ανάμεσα σε GATT 1994, τα ανανεωμένα τμήματα της GATT και σε GATT 1947, την αρχική συμφωνία η οποία εξακολουθεί να αποτελεί τη ραχοκοκαλιά της GATT 1994).[8] Η GATΤ 1994 δεν είναι ωστόσο η μόνη νομικά δεσμευτική συμφωνία που περιλαμβάνονται στην Τελική Πράξη. Υιοθετήθηκαν επίσης μια μεγάλη λίστα από 60 συμφωνίες, παραρτήματα, αποφάσεις και μνημόνια. Στην πραγματικότητα, οι συμφωνίες εμπίπτουν σε μια απλή δομή με έξι κύρια μέρη:
- μια συμφωνία - ομπρέλα (Συμφωνία για την Ίδρυση του ΠΟΕ)
- αγαθά και επενδύσεις (Οι Πολυμερείς συμφωνίες για το Εμπόριο Αγαθών, συμπεριλαμβανομένης της GATT 1994 και των Επενδυτικών Μέτρων στον Τομέα του Εμπορίου (αγγλικά: Trade Related Investment Measures, TRIMS));
- υπηρεσίες (Συμφωνία για τις συναλλαγές στον τομέα των υπηρεσιών (αγγλικά: General Agreement on Trade in Services, GATS));
- διανοητική ιδιοκτησία (Συμφωνία για τις εμπορικές πτυχές των δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας (αγγλικά: Agreement on Trade-Related Aspects of Intellectual Property Rights, TRIPS));
- επίλυση διαφορών (Συμφωνία για τους κανόνες και διαδικασίες που εφαρμόζονται κατά την επίλυση των διαφορών (αγγλικά: Dispute Settlement Understanding, DSU);
- Μηχανισμός εποπτίας εμπορικών πολιτικών (αγγλικά: Trade Policy Review Mechanism, TPRM)).[9]
Οι συμφωνίες για τα δύο μεγαλύτερα τμήματα υπό την εποπτεία του ΠΟΕ, τα αγαθά και τις υπηρεσίες, έχουν μια κοινή δομή, αποτελούμενη από τρία μέρβ:
- γενικές αρχές (όπως η Γενική Συμφωνία Δασμών και Εμπορίου και η Συμφωνία για τις συναλλαγές στον τομέα των υπηρεσιών);
- επιπλέον συμφωνίες και παραρτήματα
- μακρές λίστες με δεσμεύσεις που ανέλαβε η κάθε χώρα ξεχωριστά.[2]
Ένα από τα επιτεύγματα του γύρου της Ουρουγουάης μπορεί να θεωρηθεί η Συμφωνία του Γύρου της Ουρουγουάης για τη Γεωργία, υπό την εποπτεία του ΠΟΕ, η οποία φέρνει το εμπόριο γεωργικών προϊόντων περισσότερο εντός του πλαισίου της GATT. Πριν από το Γύρο της Ουρουγουάης, οι συνθήκες για εμπόριο γεωργικών προϊόντων επιδεινώνονταν λόγω αυξανόμενων επιδοτήσεων, δημιουργίας αποθεμάτων, μειούμενων διεθνών τιμών και αύξανόμενου κόστους στήριξης.[10] Η συμφωνία προβλέπει τη μετατροπή των ποσοτικών περιορισμών σε δασμού και τη σταδιακή μείωση των δασμών. Επίσης, η συμφωνία επιβάλλει κανόνες και αρχές στις γεωργικές εξαγωγικές επιδοτήσεις, τις εγχώριες επιδοτήσεις, και στα μέτρα υγειονομικής και φυτοϋγειονομικής προστασίας (SPS), μέσω της Συμφωνίας για την Εφαρμογή Υγειονομικών και Φυτοϋγειονομικών Μέτρων
Κριτική[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ομάδες όπως η Oxfam έχουν επικρίνει τον Γύρο της Ουρουγουάης πως έδωσε ανεπαρκή σημασία στις ειδικές ανάγκες των αναπτυσσόμενων χωρών, πυροδοτώντας τη σύσταση εναλλακτικών διεθνών οργανισμών, για παράδειγμα της Via Campesina, οι οποίες θα εστίαζαν περισσότερο στα συμφέροντα των μικροπαραγωγών και όχι των πολυεθνικών επιχειρήσεων.. Μια πτυχή αυτής της κριτικής είναι πως παράγοντες πολύ κοντά στις βιομηχανίες των πλούσιων χωρών—όπως ο Νταν Άμστουτς, πρώην Διευθύνων Σύμβουλος της Cargill—είχαν σημαντικό ρόλο στη σύνταξη του Γύρου της Ουρουγουάης σε τομείς όπως αυτός της γεωργίας. Όπως και με τον ΠΟΕ γενικότερα, μη-κυβερνητικές οργανώσεις (ΜΚΟ), όπως οι Health Gap και Global Trade Watchεπίσης, επικρίνουν τις διαπραγματεύσεις του Γύρου στα θέματα της διανοητικής ιδιοκτησίας και των βιομηχανικών δασμών θεωρώντας πως δημιουργούν υπερβολικά πολλούς περιορισμούς στη χάραξη πολιτικής και τις ανθρώπινες ανάγκες. Ένα άρθρο υποστηρίζει πως οι αιτίες αυτής της ανισορροπίας σε βάρος των αναπτυσσόμενων χωρών ήταν η έλλειψη εμπειρίας τους σε διαπραγματεύσεις εντός του ΠΟΕ, η ελλιπής γνώση για το πώς θα τις επηρεάσουν οι διεκδικήσεις των βιομηχανικών χωρών στους νέους τομείς του ΠΟΕ, η ολοένα και πιο μερκαντιλιστική διάθεση της μεγάλης δύναμης των GATT/ΠΟΕ, των ΗΠΑ και η δομή του ΠΟΕ που έκανε την παράδοση της GATT για συναινετικές αποφάσεις αναποτελεσματική, έτσι ώστε μια χώρα να μη μπορεί να διατηρήσει το status quo.[11]
Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Αναφορές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ Cline, William (January 1995).
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 The Uruguay Round, World Trade Organization
- ↑ "UNDERSTANDING THE WTO: THE DOHA AGENDA".
- ↑ P. Gallagher, The First Ten Years of the WTO, 4
- ↑ A. Bredimas, International Economic Law, 16
- ↑ Even after agreement was reached in December 1993, and the Final Act was signed, the effort almost foundered in the US Congress, and the member states engaged in a quarrel for close to a year about who would be the first Director General of the WTO (A.F. Lowenfeld, Preface, ix).
- ↑ P. Gallagher, The First Ten Years of the WTO, 10
* Martin-Winters, The Uruguay Round, 2
*Kay, Adrian and Ackrill, Robert (2009) Institutional Change in the International Governance of Agriculture: A Revised Account Αρχειοθετήθηκε 2013-01-05 at Archive.is, Governance 22.3: 483–506 - ↑ P. Gallagher, The First Ten Years of the WTO, 4
* The Uruguay Round, World Trade Organization - ↑ Overview: a Navigational Guide, World Trade Organization.
- ↑ Tanner, Carolyn (April 1996).
- ↑ Finger, J. Michae; Julio J. Nogués (March 2002).