Χανιώτης Χαλκιδικής

Χανιώτης Χαλκιδικής
Χανιώτης Χαλκιδικής 40°0′0″N 23°34′0″E
Χώρα	Ελλάδα
Διοικητική υπαγωγή	Δήμος Κασσάνδρας
Γεωγραφική υπαγωγή	Κασσάνδρα
Πληθυσμός	938 (2021)
Τηλ. κωδ.	23740-5
Σχετικά πολυμέσα

Ο Χανιώτης (ή η Χανιώτη) είναι παραθαλάσσιος- πόλη οικισμός του νομού Χαλκιδικής με πληθυσμό 893 κατοίκους (απογρ. 2011). Διοικητικά ανήκει στον Δήμο Κασσάνδρας της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας (πρόγραμμα Καλλικράτης).

Από το 1999 έως το 2010 σύμφωνα με την τότε διοικητική διαίρεση της Ελλάδας ήταν έδρα του ομώνυμου δημοτικού διαμερίσματος του Δήμου Παλλήνης.

Βρίσκεται στην ανατολική πλευρά της χερσονήσου της Κασσάνδρας και είναι ανεπτυγμένος τουριστικά. Στην περιοχή έχει δάση πεύκων, που όμως υπέστησαν μεγάλες καταστροφές από πυρκαγιές το 2006. Η παραλία και η γραφική τοποθεσία της αποτελεί πόλο έλξης για χιλιάδες τουρίστες.

Αμμούδες

Ένας από τους πιο όμορφους οικισμούς της περιοχής, είναι οι "Αμμούδες". Αμμούδες ονομάζεται, μία περιοχή της Χανιώτης, προς την δυτική πλευρά της. Ο οικισμός σήμερα, μετράει 27 χρόνια ύπαρξης. Είναι χωρισμένος σε δύο μέρη, το ένα απέναντι από το άλλο.

Ονομασία

Σύμφωνα με την παράδοση η ονομασία του οφείλεται στον πρώτο κάτοικο του οικισμού, ο οποίος εγκαταστάθηκε στα νότια του σημερινού οικισμού (Παλιό Χωριό). Αυτός φέρεται να ήταν από τα Χανιά και έτσι ο οικισμός έλαβε το όνομα Χανιώτης. Κατ' άλλη εκδοχή η περιοχή οφείλει το όνομά της σε έναν χανιώτη, δηλαδή χανιτζή που διατηρούσε ένα χάνι (πανδοχείο) στην περιοχή. Έτσι η περιοχή λεγόταν του Χανιώτη.

Το κέντρο του οικισμού κατά τους θερινούς μήνες.

Ιστορία

Στην «Αυτοσχέδιον περιγραφήν της Χαλκιδικής Χερσονήσου», η οποία δημοσίευτηκε το 1869 από τον παλιό γραμματέα της Μητροπόλεως Κασσάνδρειας Νικόλαος Χρυσανθίδης, η αναφορά στη Χανιώτη είναι πολύ σύντομη: «Το μικρότερο της Χερσονήσου Παλλήνης χωρίον είναι το παρόν χωρίον, εξ επτά μόλις οικιών, έχον άμα και μικράν τινά Εκκλησία».

Στη συνέχεια μια άλλη περιγραφή της Χαλκιδικής η οποία δημοσιεύτηκε το 1887 από τον ταγματάρχη Νικόλαο Σχινά, αναφέρεται σε αυτήν: «Χωρίον Χανιώτη, κείμενο εις το βάθος κοιλάδας και έχον 20 οικογενείας μελισσοτρόφων και γεωργών, εκκλησία και βρύσες».

Επίσης σε αδημοσίευτο κώδικα του 1903, στον όποιον περιγράφεται η εκκλησιαστική και εκπαιδευτική κατάσταση της νοτίου Χαλκιδικής, η αναφορά στην Χανιώτη περιορίζεται μόνον στην φράση: «Χανιώτη - εκκλησία ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος».

Στην αδημοσίευτη περιγραφή της Χαλκιδικής «από υγειονομικής απόψεως», την οποίαν συνέγραψε, το 1914, ο εκ Πολυγύρου «νομίατρος» Θεσσαλονίκης και ποιητής Γεώργιος Παπανικολάου, η αναφορά στην Χανιώτη είναι η μικρότερη, όπου τονίζει τον ολιγάνθρωπο πληθυσμό της και ότι η ύδρευση του χωριού προέρχεται από πηγή μη ελεγχμένων νερών όπου κατά καιρούς εμφανίζεται επιδημία κοιλιακού τύφου».

Το χωριό ωστόσο μεταφέρθηκε στη σημερινή του θέση από το βουνό όπου προϋπήρχε 6 χρόνια μετά τον καταστρεπτικό σεισμό της Ιερισσού, το 1930, με την συνδρομή του τότε κοινοτικού δασκάλου Βρατσικίδη Κωνσταντίνου.

Έως το 1950 η Χανιώτη διοικητικά ανήκε στο Πευκοχώρι, όπου από κει εκλεγόταν πρόεδρος, ο οποίος είχε αρμοδιότητες και στη Χανιώτη. Το 1950 ιδρύθηκε ξεχωριστή κοινότητα Χανιώτης, που στεγάστηκε στο σπίτι του κ. Κυρίτζη, κοντά στην παραλία.

Την δεκαετία του 1960 ο οικισμός γνώρισε τουριστική άνθιση ταυτόχρονα με την αναβάθμιση των υποδομών της χερσονήσου, κάτι που οδήγηση σε ένα κύμα ανέγερσης τουριστικών κατοικιών και καταλυμάτων.

Αρχαιολογικός Χώρος

Ο σημαντικότερος αρχαιολογικός χώρος του χωριού βρίσκεται εκεί όπου υφίσταται το προσκυνητάριο της Παναγίας, αμέσως νοτίως της διασταυρώσεως της κυρίας εισόδου προς το χωριό. Εκεί διακρίνεται ή θέση παλαιοχριστιανικής βασιλικής, πάνω στην όποια είναι φυτρωμένα υπέργηρα ελαιόδεντρα.

Υποδομή

Το παραθαλάσσιο πάρκο του οικισμού.

Νέος Οικισμός

Η ανατολή του ηλίου μπροστά από την γνωστή ακτή.

Με την τουριστική ανάπτυξη που γνώρισε ο οικισμός τις τελευταίες δεκαετίες, σήμερα έχει εξελιχθεί σε έναν από τους κορυφαίους προορισμούς όλης της Χαλκιδικής. Το κέντρο του από την δεκαετία του 1990 έχει πεζοδρομοποιηθεί δίνοντας άνεση στους πεζούς. Στον οικισμό επίσης εδρεύει το ΚΕΠ του καταργηθέντος Δήμου Παλλήνης υπό την αίγιδα πλέον του νεοσύστατου Δήμου Κασσάνδρας καθώς υφίσταται και αγροτικό ιατρείο, Μονάδα Κοινωνικής Μέριμνας και Κ.Α.Π.Η. Ο οικισμός αποτελείται από γραφικές πλατείες, πάρκα και ψηλά αιωνόβια δέντρα από την εποχή του Μεσοπολέμου.

Ο οικισμός βρίσκεται κατά μήκος της Εθνικής Οδού Νέων Μουδανιών - Παλιουρίου και εξυπηρετείται από τον τοπικό Άξονα Κασσάνδρας.

Παραλία και παράκτιο Πάρκο

Σημείο αναφοράς του οικισμόυ είναι η ακτή που διαθέτει, η οποία απλώνεται σε ακτίνα 2 χιλιομέτρων όπου μια πληθώρα οργανωμένων χώρων ανάπαυσης εξυπηρετούν τους λουόμενους. Στη συνέχεια τοπόσημο του χωριού είναι το παράκτιο πάρκο 6 στρεμμάτων όπου μια ποικιλία δέντρων και φυτών κοσμεί τον παράκτιο δρόμο.

Αθλητικό Κέντρο

Το αθλητικό κέντρο του οικισμού αποτελείται από 2 γήπεδα ποδοσφαίρου τύπου 5x5 και ένα γήπεδο καλαθοσφαίρισης, το οποίο τοποθετείται δίπλα στο παλιό δημαρχείο.

Παλαιός Οικισμός

Με την εγκατάλειψη του χωριού που τοποθετούταν στους λόφους της χερσονήσου και την μετακίνηση του στην σημερινή παραλιακή θέση του, σταμάτησε κάθε φροντίδα για τον παλαιόν ενοριακό ναό του Χρυσοστόμου (μέσα 19ου αιώνος), στον οποίο υπήρχαν ενσωματωμένα μαρμάρινα αρχιτεκτονικά μέλη παλαιοχριστιανικού ναού, προφανώς προερχόμενα από κάποιο άγνωστο μνημείο της γύρω περιοχής.

Στη συνέχεια οι εικόνες του μεταφέρθηκαν στον ναό του νέου χωριού αποτελούν το μοναδικό σαφές υλικό τεκμήριο της ιστορικής συνέχειας της Χανιώτης και πρόκειται για τις εικόνες του Παντοκράτορος, της Ελεούσας, του Προδρόμου, του Άγιου Γεωργίου και του Χρυσοστόμου, έργα του 1870, του καλλιτέχνη Ιωάννου Παπαθαλασσίου από την Γαλάτιστα. Σήμερα στη περιοχή που τοποθετούταν το παλαιό χωριό δεν σώζεται τίποτα καθώς τίποτα δεν άντεξε στο πέρασμα των χρόνων, και οι ιστορικές γνώσεις για αυτό είναι λίγες.

Η πολιούχος όπως είναι σήμερα.

Πολιούχος

Η σημερινή πολιούχος του χωριού είναι αφιερωμένη στον Άγιο Ιωάννη το Χρυσόστομο η οποία βρίσκεται κοντά στην παραλία. Αρχικά, όταν πρωτοκτίστηκε ήταν ξύλινη, όπου αργότερα ανακατασκευάστηκε ως πέτρινη και μεγάλωσε.

Πληθυσμιακή εξέλιξη τις τρεις τελευταίες δεκαετίες

Χρονιά	Πληθυσμός	Μεταβολή
1981	379	-
1991	528	+149 ή +39,31%
2001	968	+440 ή +83,3%

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Πληροφορίες για τη Χανιώτη