Σκάνδαλο υποκλοπών επί κυβέρνησης Κυριάκου Μητσοτάκη

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Αυτή είναι μια παλιά έκδοση της σελίδας, όπως διαμορφώθηκε από τον GreatBernard (συζήτηση | συνεισφορές) στις 22:39, 10 Σεπτεμβρίου 2022. Μπορεί να διαφέρει σημαντικά από την τρέχουσα έκδοση.

Πρότυπο:Κυριάκος Μητσοτάκης Παρακολουθήσεις δημοσίων προσώπων από την ΕΥΠ, ανακαλύφθηκαν και δημοσιοποιήθηκαν από τα ελληνικά ΜΜΕ την άνοιξη του 2022, τόσο εις βάρος των δημοσιογράφων Θανάση Κουκάκη και Σταύρου Μαλιχούδη, όσο και του προέδρου του ΠΑ.ΣΟ.Κ., Νίκου Ανδρουλάκη.[1] Ειδικότερα, τα κινητά τηλέφωνα και των τριών προσώπων δέχτηκαν την επίθεση του παράνομου λογισμικού Predator, αν και με επιτυχία εγκαταστάθηκε μόνο στα τηλέφωνα των δημοσιογράφων. Των αποκαλύψεων ακολούθησαν οι παραιτήσεις του διοικητή της ΕΥΠ Παναγιώτη Κοντολέοντα και του Γενικού Γραμματέα του Πρωθυπουργού, Γρηγόρη Δημητριάδη.

Μείζονα θέματα από την δημοσιοποίηση των γεγονότων έχουν αναδειχθεί η αύξηση στις νόμιμες συνακροάσεις (παρακολουθήσεις) κατά 116% τα τελευταία 10 χρόνια[2], η εν γένει αύξηση των παρακολουθήσεων της ζωής των πολιτών, - μόνο το 2021 εκδόθηκαν 15.000 διαταγές παρακολούθησης[3] και τα πλήγματα που αυτές οι τακτικές προκαλούν και στα ανθρώπινα δικαιώματα αλλά και στη δημοκρατία.

Χρονικό

Η παρακολούθηση του Σταύρου Μαλιχούδη

Ο Σταύρος Μαλιχούδης ανακάλυψε ότι παρακολουθείται μέσα από την έρευνα του δημοσιογράφου Δημήτρη Τερζή για λογαριασμό της Εφημερίδας των Συντακτών (ΕΦ.ΣΥΝ) που δημοσιεύτηκε τον Νοέμβριο του 2021, με τίτλο «Πολίτες σε καθεστώς παρακολούθησης από την ΕΥΠ».[4] Ο Μαλιχούδης διαπίστωσε ότι υπήρχε διαταγή παρακολούθησης του δημοσιογράφου που προσπαθούσε να εντοπίσει στη Κω ένα 12χρον αγόρι από τη Συρία, τη ζωγραφιά του οποίου είχε δημοσιεύσει στο εξώφυλλό της η γαλλική εφημερίδα Le Monde. Ο δημοσιογράφος ήταν αυτός.[5]

Η παρακολούθηση του Θανάση Κουκάκη

Ο δημοσιογράφος Θανάσης Κουκάκης ανακάλυψε την παραβίαση, του απορρήτου των επικοινωνιών του μέσω του λογισμικού Predator από το οποίο είχε μολυνθεί το κινητό του τηλέφωνο, στις 28 Μαρτίου του 2022 έπειτα από έλεγχο που διενήργησε για λογαριασμό του, το "Citizen Lab" του Πανεπιστημίου του Τορόντο. Η ανάλυση του "Citizen Lab" εντόπισε την παρουσία του Predator το διάστημα Ιουλίου - Σεπτεμβρίου 2021, ενώ δεν απέκλεισε και το ενδεχόμενο και άλλων μολύνσεων. Ο δημοσιογράφος προχώρησε και σε επίσημο αίτημα προς την Αρχή Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών (ΑΔΑΕ) στις 6 Απριλίου του 2022 για να διερευνήσει τις διαπιστώσεις του καναδικού εργαστηρίου.[6] Σύμφωνα με τον ίδιο το δημοσιογράφο οι παρακολουθήσεις του κινητού του τηλεφώνου σχετίζονται με τις υποθέσεις που διερευνούσε εκείνη την περίοδο, όπως:

  • υποθέσεις ξένων επενδυτών που απέκτησαν ξενοδοχεία στην Ελλάδα και ενισχύθηκαν από τον αναπτυξιακό νόμο ενώ είχαν κατηγορηθεί για συμμετοχή σε εμπόριο όπλων και δωροδοκίες
  • υποθέσεις ατόμων που ενέχονταν σε ξέπλυμα μαύρου χρήματος, αλλά επανέκτησαν τα δεσμευμένα περιουσιακά τους στοιχεία με βάση το άρθρο 15 του Ν. 4637/2019.
  • υποθέσεις φοροκλοπών μέσω πλαστών - εικονικών τιμολογίων των οποίων η εισαγγελική δίωξη σταμάτησε βάση του άρθρου άρθρου 32 του Ν.4745/2020
  • διερεύνηση των δαπανών των υπουργείων Μετανάστευσης και Ασύλου, της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας και των υπουργείων Προστασίας του Πολίτη και Δικαιοσύνης που χαρακτηρίστηκαν απόρρητες βάση των Νόμων 4662/2020, 4674/2020 και 4686/2020, και άλλες...[7]

Η παρακολούθηση του Νίκου Ανδρουλάκη

Ο Ν. Ανδρουλάκης έλαβε στο κινητό του τηλέφωνο το μήνυμα: «Να δούμε λίγο σοβαρά το θέμα φίλε, έχουμε να κερδίσουμε.» που τον καλούσε να πατήσει σε μια (παραποιημένη) διεύθυνση υπαρκτής ιστοσελίδας. Το γεγονό ότι ο τότε Ευρωβουλευτής του ΠΑΣΟΚ αν και διάβασε το μήνυμα δεν πάτησε το σύνδεσμο, απέτρεψε την εγκατάσταση του Predator.[8]

Στις 26 Απριλίου του 2022 ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, Νίκος Ανδρουλάκης, κατέθεσε μηνυτήρια αναφορά στον Άρειο Πάγο για παραβίαση προσωπικών δεδομένων, καθώς στο κινητό του τηλέφωνο εντοπίστηκε η παρουσία συνδέσμου που σχετίζεται με το παράνομο λογισμικό Predator[9]. Η ανεπιτυχής προσπάθεια παγίδευσης του κινητού του τηλεφώνου εντοπίστηκε από τους προληπτικούς ελέγχους που διενεργούνται στο Ευρωκοινοβούλιο. Σημειώνεται ότι από τα 200 κινητά τηλέφωνα που ελέχθηκαν μόνο του Ανδρουλάκη είχε ίχνη παραβίασης.

Παρακολούθηση Χρήστου Σπίρτζη

Ο τομεάρχης του ΣΥΡΙΖΑ, Χρήστος Σπίρτζης, κατέθεσε στις 9 Σεπτεμβρίου 2022, μήνυση κατά παντός υπευθύνου, καθώς ανακαλύφθηκαν ίχνη παρακολούθησης του κινητού του, από το λογισμικό Predator, τον Νοέμβριο του 2021. Όπως υποστήριξε, ο παράνομος σύνδεσμος που εστάλη στο κινητό του, (προκειμένου να ενεργοποιήσει δολιως την εφαρμογή του) ήταν ίδιος τόσο με τον σύνδεσμο του Ν. Ανδρουλάκη όσο και με αυτόν του Θ. Κουκάκη.[10]

Τρέχουσες εξελίξεις

Στις 29 Ιουλίου συνεκλήθη η Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής όπου παρευρέθηκαν για να καταθέσουν μεταξύ άλλων, ο τότε αρχηγός της Ε.Υ.Π., Παναγιώτης Κοντολέων και ο πρόεδρος της ΑΔΑΕ, Χρήστος Ράμμος. Σε μέσα ενημέρωσης κυκλοφόρησαν διαρροές από την συνεδρίαση σύμφωνα με τις οποίες ο Κοντολέων παραδέχθηκε πως η Ε.Υ.Π. παρακολουθούσε τον Κουκάκη και πως αυτό συνέβη κατόπιν αιτήματος ξένων υπηρεσιών. Η Ελληνική Κυβέρνηση διέψευσε τις διαρροές, με την αντιπολίτευση να ζητάει επίσημη πληροφόρηση από τα πρακτικά που κρατούνται για να εξακριβωθεί τι πραγματικά ειπώθηκε χωρίς διαρροές.[11][12]

Στις 4 Αυγούστου 2022 η Εφημερίδα των Συντακτών δημοσίευσε έρευνα που συνδέει τον τότε Γενικό Γραμματέα του πρωθυπουργού, Γρηγόρη Δημητριάδη με την εταιρεία που προμηθεύει το λογισμικό predator στην Ελλάδα.[13]

Στις 5 Αυγούστου 2022 ο Δημητριάδης παραιτήθηκε από την θέση του Γενικού Γραμματέα του πρωθυπουργού. Λιγότερο από μία ώρα αργότερα παραιτήθηκε και ο αρχηγός της Ε.Υ.Π. Παναγιώτης Κοντολέων, την θέση του οποίου πήρε ο τότε Γενικός Γραμματέας του Υπουργείου Εξωτερικών και πρέσβης Θεμιστοκλής Δεμίρης.[14] Οι παραιτήσεις αυτές προκάλεσαν έντονες πολιτικές αντιδράσεις. Η Ελληνική κυβέρνηση επισήμανε πως η παραίτηση του Δημητριάδη έγινε λόγω της τοξικότητας που έχει δημιουργηθεί στο πρόσωπο του, και πως αυτός δεν έχει καμία σχέση με το λογισμικό predator.[15] Ο Δημητριάδης έκανε αγωγή στο Reporters United (με το οποίο συνεργάζεται ο Θανάσης Κουκάκης) και στην «Εφημερίδα των Συντακτών».[16] Για την παραίτηση του Κοντολέοντα η Ελληνική Κυβέρνηση ανέφερε πως αυτή ζητήθηκε από τον πρωθυπουργό μόλις πληροφορήθηκε την παρακολούθηση προσώπου (του Νίκου Ανδρουλάκη τον Σεπτέμβριο του 2021[17]) η οποία είχε λάβει χώρα χωρίς να ενημερωθεί ο πρωθυπουργός. Ο Νίκος Ανδρουλάκης ζήτησε την σύσταση εξεταστικής επιτροπής για το θέμα, με τον κυβερνητικό εκπρόσωπο Γιάννη Οικονόμου να απαντά πως η κυβέρνηση θα δεχθεί την σύσταση εξεταστικής επιτροπής με τον όρο της εμπιστευτικότητας.[18]

Την Δευτέρα 8 Αυγούστου ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης έκανε μια ολιγόλεπτη δήλωση για το θέμα των παρακολουθήσεων, λέγοντας πως δεν γνώριζε για την παρακολούθηση του Ανδρουλάκη και πως εάν γνώριζε δεν θα επέτρεπε να συμβεί.[19][20] Την επόμενη μέρα, δημοσιεύτηκε πράξη νομοθετικού περιεχομένου, βάσει της οποίας καθιερώνεται εποπτεία της Ε.Υ.Π. από δύο εισαγγελείς και, για πρώτη φορά, ακρόαση του διοικητή της από την Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας.[21]

Αντιδράσεις πολιτικών κομμάτων

Ο πρόεδρος του ΣΥ.ΡΙΖ.Α. Αλέξης Τσίπρας, ο οποίος είχε εξ αρχής εκφράσει αντιρρήσεις ως προς τον διορισμό του Κοντολέοντα στην Ε.Υ.Π.,[22] μίλησε για «μέγα σκάνδαλο» και «Ελληνικό Γουότεργκεϊτ», και πρόσαψε τις ευθύνες του σκανδάλου στον ίδιο τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, χαρακτηρίζοντας απόδειξη ενοχής τις παραιτήσεις Δημητριάδη και Κοντολέοντα.[23] Επίσης, κατέθεσε επιστολή προς τον πρόεδρο της Βουλής Κωνσταντίνο Τασούλα με αίτημα την διακοπή της θερινής διακοπής της Βουλής και την εκτέλεση έκτακτης συζήτησης προ ημερήσιας διάταξης στην Ολομέλεια για το σκάνδαλο.[24] Μετέπειτα, ο ΣΥ.ΡΙΖ.Α. κατέθεσε επιστολή στην Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής, ζητώντας σύγκλισή της και ακρόαση των Θεμιστοκλή Δεμίρη, Παναγιώτη Κοντολέων, Γρηγόρη Δημητριάδη και της Εισαγγελέα.[25] Εν τέλει, η Βουλή ξανάνοιξε στις 22 Αυγούστου μετά από αποδοχή του σχετικού αιτήματος Τσίπρα,[26] με την συνεδρίαση της Διάσκεψης των Προέδρων.[27] Την ίδια ημέρα, το ΠΑ.ΣΟ.Κ. και το Κ.Κ.Ε. κατέθεσαν επίσης αίτημα για σύγκλιση της Επιτροπής, ζητώντας και την ακρόαση του προέδρου της Αρχής Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών, Χρήστου Ράμμου.[28][29] Αποφασίστηκε η συνεδρίαση της Επιτροπής στις 24 Αυγούστου για την ακρόαση του Θεμιστοκλή Δεμίρη, για ανάληψη των καθηκόντων του, και συζήτηση προ ημερήσιας διάταξης σε επίπεδο αρχηγών στις 26 του μηνός.[30]

Ο πρόεδρος του ΠΑ.ΣΟ.Κ. Νίκος Ανδρουλάκης επισήμανε την αρχική απόπειρα υποβάθμισης του θέματος από την Ελληνική Κυβέρνηση και χαρακτήρισε το σκάνδαλο ως μείζον ζήτημα που θίγει τον πυρήνα της λειτουργίας των θεσμών και της δημοκρατίας στην Ελλάδα.[31]

Τα κοινοβουλευτικά κόμματα Κ.Κ.Ε. και Ελληνική Λύση συμφώνησαν στην πρόταση του Νίκου Ανδρουλάκη για σύσταση εξεταστικής επιτροπής.[32][33]

Παραπομπές

  1. https://proini.news/eimai-o-dimosiografos-pou-parakolouthei-i-efp/
  2. https://www.reader.gr/politiki/422779/eyp-ayxisi-116-stis-parakoloythiseis-tin-teleytaia-10etia-ti-problepei-o-nomos-ti
  3. https://www.dikaiologitika.gr/eidhseis/kosmos/396802/new-york-times-gia-parakolouthiseis-tis-efp-mono-perysi-15-000-entoles-gia-synakroaseis-ti-rolo-paizei-i-rosia-stis-apokalypseis
  4. Δημήτρης Τερζής (14 Νοεμβρίου 2021). «Πολίτες σε καθεστώς παρακολούθησης από την ΕΥΠ». efsyn.gr. Ανακτήθηκε στις 14 Αυγούστου 2022. [1]
  5. Σταύρος Μαλιχούδης (18 Νοεμβρίου 2021). «Ο Στ. Μαλιχούδης γράφει για το πώς συνειδητοποίησε ότι τον παρακολουθούσε η ΕΥΠ». 4News.gr. Ανακτήθηκε στις 14 Αυγούστου 2022. [2]
  6. Τάσος Τέλλογλου - Ελίζα Τριανταφύλλο (11 Απριλίου 2022). «Ποιος παρακολουθούσε το κινητό του δημοσιογράφου Θανάση Κουκάκη;». inside story. Ανακτήθηκε στις 14 Αυγούστου 2022. [3]
  7. Newsroom (11 Απριλίου 2022). «Υπόθεση παρακολούθησης Έλληνα δημοσιογράφου αποκαλύπτει το insidestory: Το σπάνιο λογισμικό και οι έρευνες που έκανε ο Θανάσης Κουκάκης». ΕΘΝΟΣ. Ανακτήθηκε στις 16 Αυγούστου 2022. 
  8. https://www.ieidiseis.gr/parapolitika/156492/diakosia-tilefona-elegkse-to-evrokoinovoylio-mono-ston-androulaki-egine-apopeira-parakoloythisis
  9. «Στον Άρειο Πάγο ο Ν. Ανδρουλάκης - Κατήγγειλε απόπειρα παγίδευσης του κινητού του». naftemporiki.gr. 
  10. https://www.ethnos.gr/Politics/article/223447/kataggeliaspirtzhgiaparakoloythhshmepredatorstokinhtotoyhapopeirapagideyshsmoysthrizetaisthnpolitikhkaithesmikhmoyidiothta
  11. «Βόμβα από Κοντολέοντα: Παραδέχθηκε την παρακολούθηση Κουκάκη». efsyn.gr. 
  12. «Σκάνδαλο υποκλοπών / «Κρατούνται πρακτικά» - Ο ΣΥΡΙΖΑ πετά το γάντι στη». avgi.gr. 
  13. «Μεσοτοιχία το Μαξίμου με το Predator». efsyn.gr. 
  14. «Θεμιστοκλής Δεμίρης: Ποιος είναι ο νέος διοικητής της ΕΥΠ». CNN Greece. D.G. Newsagency. 5 Αυγούστου 2022. Ανακτήθηκε στις 10 Αυγούστου 2022. 
  15. «Το παρασκήνιο των παραιτήσεων- «Ναι» από την κυβέρνηση σε Εξεταστική». skai.gr. 
  16. «Ο Γρηγόρης Δημητριάδης έκανε αγωγή στο Reporters United και στην «Εφημερίδα των Συντακτών»». iefimerida.gr. 
  17. «Υπόθεση παρακολουθήσεων: Τα δεδομένα που πυροδότησαν τις εξελίξεις». kathimerini.gr. 
  18. «Το παρασκήνιο των παραιτήσεων- «Ναι» από την κυβέρνηση σε Εξεταστική». skai.gr. 
  19. «Δήλωση Μητσοτάκη τη Δευτέρα για την υπόθεση των παρακολουθήσεων». kathimerini.gr. 
  20. «Μητσοτάκης: Πολιτικά μη αποδεκτή η παρακολούθηση Ανδρουλάκη – Ήταν λάθος, δεν το γνώριζα, δεν θα το επέτρεπα ποτέ!». newsit.gr. 
  21. «ΕΥΠ: Αυτή είναι Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου για την ενίσχυση της ακεραιότητας στη λειτουργία της». in.gr. Άλτερ Έγκο. 9 Αυγούστου 2022. Ανακτήθηκε στις 10 Αυγούστου 2022. 
  22. «Αλέξης Τσίπρας / Όταν προειδοποιούσε τον Μητσοτάκη για την ΕΥΠ και τον Κοντολέοντα». Η Αυγή. Left Media. 5 Αυγούστου 2022. Ανακτήθηκε στις 10 Αυγούστου 2022. 
  23. «Τσίπρας: Ο Μητσοτάκης να πει ποιοι άλλοι πολιτικοί και δημοσιογράφοι παρακολουθήθηκαν». lifo.gr. 
  24. «Ο ΣΥΡΙΖΑ κατέθεσε επιστολή για διακοπή των διακοπών της Βουλής και έκτακτη συζήτηση για το θέμα της παρακολούθησης». Έθνος. Dimera Εκδοτική. 8 Αυγούστου 2022. Ανακτήθηκε στις 10 Αυγούστου 2022. 
  25. «Υποκλοπές: Σύγκληση της Επιτροπής Θεσμών της Βουλής ζητάει ο ΣΥΡΙΖΑ». Τα Νέα. Άλτερ Έγκο. 9 Αυγούστου 2022. Ανακτήθηκε στις 10 Αυγούστου 2022. 
  26. «Ανοίγει η Βουλή στις 22 Αυγούστου – Προ ημερησίας συζήτηση για την υπόθεση των παρακολουθήσεων». Η Καθημερινή. Καθημερινές Εκδόσεις. 8 Αυγούστου 2022. Ανακτήθηκε στις 25 Αυγούστου 2022. 
  27. «Βουλή: Στις 22 Αυγούστου συνεδριάζει η Διάσκεψη των Προέδρων». Liberal. Φιλελεύθερος Εκδοτική. 9 Αυγούστου 2022. Ανακτήθηκε στις 25 Αυγούστου 2022. 
  28. «Υποκλοπές: Αίτημα ΠΑΣΟΚ για άμεση σύγκληση της Επιτροπής Θεσμών και Διαφάνειας». in.gr. Άλτερ Έγκο. 22 Αυγούστου 2022. Ανακτήθηκε στις 25 Αυγούστου 2022. 
  29. «Υποκλοπές: Αίτημα και από ΚΚΕ για σύγκληση της Επιτροπής Θεσμών και Διαφάνειας». in.gr. Άλτερ Έγκο. 22 Αυγούστου 2022. Ανακτήθηκε στις 25 Αυγούστου 2022. 
  30. «Υποκλοπές: Μπαράζ συνεδριάσεων στη Βουλή – Την Παρασκευή η μητέρα των μαχών». Το Βήμα. Άλτερ Έγκο. 22 Αυγούστου 2022. Ανακτήθηκε στις 25 Αυγούστου 2022. 
  31. «Νίκος Ανδρουλάκης: Εξεταστική επιτροπή για τη διερεύνηση πολιτικών ευθυνών». kathimerini.gr. 
  32. ««Ναι» και από το ΚΚΕ στη σύσταση εξεταστικής για τις υποκλοπές». efsyn.gr. Ανεξάρτητα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης. 7 Αυγούστου 2022. Ανακτήθηκε στις 10 Αυγούστου 2022. 
  33. «Ελληνική Λύση: Συμφωνεί με την πρόταση για σύσταση εξεταστικής επιτροπής της Βουλής». naftemporiki.gr. 6 Αυγούστου 2022. Ανακτήθηκε στις 10 Αυγούστου 2022.