Το Κιβώτιο
 Εξώφυλλο έκδοσης του 1975 | |
| Συγγραφέας | Άρης Αλεξάνδρου |
|---|---|
| Γλώσσα | Ελληνικά |
| Ημερομηνία δημοσίευσης | 1974 |
| Μορφή | μυθιστόρημα |
| δεδομένα () | |
Το κιβώτιο είναι ιστορικό, πολιτικό και δυστοπικό μυθιστόρημα του Άρη Αλεξάνδρου. Γράφτηκε στο διάστημα 1966 - 1972, στο μεγαλύτερό του μέρος στο Παρίσι. Κυκλοφόρησε για πρώτη φορά στην Αθήνα από τις Εκδόσεις Κέδρος το 1974 και είναι αφιερωμένο στη σύζυγο του Αλεξάνδρου Καίτη Δρόσου.[1][2] Μεταφράστηκε στα Γαλλικά το 1978 από την υφηγήτρια του Πανεπιστημίου της Λυών Colette Lust[1] και στα Αγγλικά το 1996 από τον Robert Crist.[3][4]
Υπόθεση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Στα τέλη του Ελληνικού Εμφυλίου Πολέμου, μια ομάδα ανταρτών αναλαμβάνει μετά από σχετική εντολή του Γενικού Αρχηγείου να μεταφέρει, περνώντας μέσα από εχθρικό έδαφος, ένα κιβώτιο αγνώστου περιεχομένου, με παραλήπτες τη διοίκηση μιας ανταρτοκρατούμενης πόλης. Στη διάρκεια της αποστολής η ομάδα αρχίζει να χάνει τα μέλη της σταδιακά μέχρι που σώζεται ένας μόνο αντάρτης, ο οποίος τελικά κατορθώνει να παραδώσει το κιβώτιο. Όταν όμως φτάνει στον προορισμό του διαπιστώνεται πως είναι άδειο και ο αντάρτης φυλακίζεται από τους άλλους συντρόφους του ως δολιοφθορέας. Αρχίζει λοιπόν τότε να συντάσσει αναφορές στον ανακριτή. Αυτές οι αναφορές είναι το μυθιστόρημα.
Ο συντάκτης των αναφορών δεν γνωρίζει τίποτα για την ταυτότητα του ανακριτή ούτε για τους δεσμώτες του, ούτε αν ο ανακριτής διαβάζει τα όσα του γράφει.[5]
Σιωπή (θεατρικό έργο)
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στο μυθιστόρημα περιγράφεται και ένα φανταστικό τετράπρακτο θεατρικό έργο που τιτλοφορείται Σιωπή, το οποίο, σύμφωνα με το μυθιστόρημα, έγραψε ο Αλέκος, ο ένας από τους δύο στενούς αδελφικούς φίλους του ανώνυμου αφηγητή. Ο άλλος είναι ο Χριστόφορος. Ο Αλέκος διαβάζει τη Σιωπή, η οποία χαρακτηρίζεται ως αντιστασιακό έργο, στον ανώνυμο αφηγητή και τον Χριστόφορο τον Γενάρη του 1942. Η υπόθεση έχει ως εξής: σε μία αστυνομοκρατούμενη χώρα η κυβέρνηση προφασιζόμενη τη σφυγμομέτρηση της κοινής γνώμης για λόγους στατιστικής ενημέρωσης διατάζει να τοποθετηθούν μικρόφωνα στα σπίτια όλων των πολιτών. Οι πολίτες τότε αρχίζουν να αντιδρούν ο καθένας κατά τον δικό του τρόπο και στο τέλος το μόνο που μένει σε όσους θέλουν να αντισταθούν είναι να καταφύγουν στη σιωπή. Το έργο τελειώνει με μια βουβή σκηνή, όπου οι ήρωες υποκρίνονται ότι πάνε για ύπνο, και ύστερα αρχίζουν να συνεννοούνται με νοήματα.[1]
Ο ανώνυμος αφηγητής κατακρίνει το έργο ως μη ρεαλιστικό και ο Χριστόφορος το κατακρίνει επίσης ως αόριστο, διότι παραμένει άγνωστο αν στρέφεται εναντίον του ιταλικού φασισμού ή του γερμανικού ναζισμού, και εάν οι ήρωές του είναι οργανωμένοι στο Κόμμα, στο ΕΑΜ ή στον ΕΔΕΣ.[1]
Κριτικές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το μυθιστόρημα ερμηνεύθηκε ως αλληγορία για τον εμφύλιο και ως καταγγελία των κάθε είδους εξουσιών και ιερατείων αλλά και ως σχόλιο στον δυτικό πολιτισμό. Ο ομότιμος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Κρήτης Σ.Ν. Φιλιππίδης χαρακτήρισε Το κιβώτιο μετακαφκικό ιστορικό μυθιστόρημα.[6]
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Άρης Αλεξάνδρου. Το κιβώτιο. Κέδρος. Αθήνα. Τριακοστή δεύτερη έκδοση 2016. Πρώτη έκδοση 1974. ISBN 978-960-04-0165-3.
- ↑ Αλεξάνδρου, Άρης (1998). Το κιβώτιο. Αθήνα: Κέδρος. ISBN 978-960-04-0165-3.
- ↑ Sidiropoulou, Maria (2021). Linguistic Identities Through Translation. Brill Publishers. σελ. 134. ISBN 9789004486652.
- ↑ Κούρτοβικ, Δ. (1999).
- ↑ Προγκίδης, Λ. (2003).
- ↑ Φιλιππίδης, Σ.Ν. (2010).
Πηγές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Κούρτοβικ, Δημοσθένης (1999). Έλληνες μεταπολεμικοί συγγραφείς: Ένας κριτικός οδηγός (β΄ έκδοση). Αθήνα: Εκδόσεις Πατάκη. σελίδες 21–22. ISBN 978-960-360-509-6.
- Προγκίδης, Λάκης (Μάιος 2003). «Ο απόλυτος μονόλογος και το αντίδοτο: Ξαναδιαβάζοντας Το κιβώτιο του Άρη Αλεξάνδρου». Νέα Εστία 153 (1756): 843-853. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2023-05-15. https://web.archive.org/web/20230515144129/http://www.ekebi.gr/magazines/ShowImage.asp?file=182217&code=3385. Ανακτήθηκε στις 3 Απριλίου 2016.
- Φιλιππίδης, Σ.Ν. (29 Απριλίου 2010). «Προβληματισμοί σχετικά με τον όρο "ιστορικό μυθιστόρημα"». Ελευθεροτυπία (Αθήνα). http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=156936. Ανακτήθηκε στις 3 Απριλίου 2016.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Μάντης, Κωνσταντίνος (2014). «Άρης Αλεξάνδρου, "Το Κιβώτιο" [Η αυτοκτονία του Σοφοκλή]». latistor.blogspot.com. Ανακτήθηκε στις 3 Απριλίου 2016.
- Παπαστοίκα, Χριστίνα· Κωσταβάρα, Κατερίνα. «Το Κιβώτιο του Άρη Αλεξάνδρου» (PDF). Τμήμα Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Ανακτήθηκε στις 3 Απριλίου 2016.[νεκρός σύνδεσμος]
- Τσακνιάς, Σπύρος (2 Αυγούστου 1998). «Η άδεια Ιστορία…». Το Βήμα (Αθήνα). http://www.tovima.gr/books-ideas/article/?aid=101855. Ανακτήθηκε στις 3 Απριλίου 2016.