Μετάβαση στο περιεχόμενο

Τουρκοκυπριακός εθνικισμός

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Άγαλμα του Τούρκου πιλότου, Τσενγκίζ Τόπελ στο Εσκίσεχιρ. Ο Τόπελ ήταν ένας από τους πιλότους που έστειλε η Τουρκία να βομβαρδίσει ελληνικές θέσεις στην Κόκκινα τον Αύγουστο του 1964. Εκεί συνελήφθη και βασανίστηκε μέχρι θανάτου. Ο Τόπελ είναι σημαντικό σύμβολο του τουρκικού εθνικισμού στην Κύπρο και είναι γνωστός ως ο πρώτος μάρτυρας της Κύπρου στην Τουρκία και τη Βόρεια Κύπρο.

Ο τουρκοκυπριακός εθνικισμός είναι ένας εθνικισμός που υποστηρίζει την ανεξαρτησία της Τουρκικής Δημοκρατίας της Βόρειας Κύπρου (ΤΔΒΚ) και επιθυμεί κυρίως η ΤΔΒΚ να παραμείνει ανεξάρτητη από την Τουρκία ενώ αντιτίθεται στην ιδέα μιας ενωμένης Κύπρου με την Κυπριακή Δημοκρατία. Ο στόχος του ταξίμ, δηλαδή η διχοτόμηση της νήσου Κύπρου σε τουρκικές και ελληνικές κοινότητες, είναι ευρέως διαδεδομένος στους Τουρκοκύπριους εθνικιστές. Ωστόσο, ένας σημαντικός αριθμός από αυτούς επιθυμεί η Τουρκία να προσαρτήσει την Κύπρο. [1] [2]

Το 1911 έγιναν 3 συλλαλητήρια κατά της ένωσης (η ένωση Κύπρου και Ελλάδας) από Τουρκοκύπριους σε όλο το νησί. Αυτές οι συγκεντρώσεις ήταν το πρώτο μεγάλο περιστατικό του τουρκοκυπριακού εθνικισμού τον 20ο αιώνα και η πρώτη οργανωμένη δράση κατά της ένωσης από τους Τουρκοκύπριους. [3] Η δεκαετία του 1920 επρόκειτο να αποδειχθεί μια κρίσιμη δεκαετία από την άποψη των αυστηρότερων εθνο-θρησκευτικών κοινοτήτων. Ως εκ τούτου, οι Τουρκοκύπριοι που παρέμειναν στο νησί ασπάστηκαν σταδιακά την ιδεολογία του τουρκικού εθνικισμού λόγω των επιπτώσεων της Κεμαλικής Επανάστασης. [4]

Στις δεκαετίες του 1950 και του 1960, ο τουρκοκυπριακός εθνικισμός αναπτύχθηκε κυρίως ως απάντηση στον ελληνοκυπριακό εθνικισμό και την επιθυμία τους για ένωση, όλου του νησιού με την Ελλάδα. [5] [6] [7] Αρχικά, οι Τουρκοκύπριοι τάχθηκαν υπέρ της συνέχισης της βρετανικής κυριαρχίας. [8] Ωστόσο, ανησύχησαν από τις ελληνοκυπριακές εκκλήσεις για την ένωση, καθώς είδαν ότι η ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα είχε οδηγήσει στην έξοδο των ΤουρκοΚρητών, η οποία ήταν ένα προηγούμενο που έπρεπε να αποφευχθεί, [9] [10] και πήραν θέση υπέρ της διχοτόμησης ως απάντηση στην αγωνιστική δράση της ΕΟΚΑ. [11] Το σύνθημα «Ή Ταξίμ ή Θάνατος» χρησιμοποιήθηκε συχνά στις Τουρκοκυπριακές και Τουρκικές διαδηλώσεις στα τέλη της δεκαετίας του 1950 και σε όλη τη δεκαετία του 1960. Αν και μετά τις διασκέψεις της Ζυρίχης και του Λονδίνου, η Τουρκία φαινόταν να αποδέχεται την ύπαρξη του κυπριακού κράτους και να αποστασιοποιείται από την πολιτική της να ευνοεί τη διχοτόμηση του νησιού, στόχος των Τούρκων και Τουρκοκυπρίων ηγετών παρέμεινε η δημιουργία ενός ανεξάρτητου τουρκικού κράτους στο βόρειο τμήμα του νησιού. [12]

Στις 6 Αυγούστου 1964, μονάδες της κυπριακής Εθνικής Φρουράς και των Τουρκοκυπριακών ένοπλων ομάδων άρχισαν να συγκρούονται κοντά στα Κόκκινα. Στις 8 Αυγούστου 1964, μετά από αναμονή σχεδόν δύο ημερών, η Τουρκία επενέβη, αφού είχε γίνει σαφές ότι οι Ελληνοκύπριοι δεν θα αποχωρούσαν από την Κόκκινα, αλλά απλώς θα διέπρατταν όλο και περισσότερες πολιορκητικές επιχειρήσεις. Το περιστατικό ήταν μια σημαντική καμπή τόσο στον τουρκικό όσο και στον τουρκοκυπριακό εθνικισμό και προκάλεσε μαζική αύξηση των εθνικιστικών απόψεων μεταξύ των Τουρκοκυπρίων. Η αύξηση αυτή ήταν κυρίως υπέρ της ιδέας της προσάρτησης της Κύπρου στη Τουρκία. [13] [14]

Στις 20 Ιουλίου 1974, η Τουρκία πραγματοποίησε εισβολή στο νησί μετά από ένα πραξικόπημα με την υποστήριξη της ελληνικής Χούντας κατά του Προέδρου Μακαρίου, με στόχο την ένωση του νησιού με την Ελλάδα. Η δεύτερη τουρκική επίθεση, με την κωδική ονομασία «Αττίλα 2», έλαβε χώρα μεταξύ 14 και 18 Αυγούστου 1974 και επεκτάθηκε δυτικά μέχρι τον θύλακα Κόκκινα.

  1. Xypolia, Ilia (2017). British Imperialism and Turkish Nationalism in Cyprus, 1923-1939 : divide, define and rule. London: Routledge. 
  2. Kyris, George (2016). The Europeanisation of Contested Statehood: The EU in Northern Cyprus. Routledge. σελίδες 30–1. ISBN 978-1317032748. The rise of Turkish nationalism among the Turkish Cypriots can be largely seen as a response to the Greek Cypriot national "awakening" and campaign for union with Greece. 
  3. «KIBRIS». users.metu.edu.tr. Ανακτήθηκε στις 22 Δεκεμβρίου 2020. 
  4. Xypolia, Ilia. British imperialism and Turkish nationalism in Cyprus, 1923-1939 : divide, define and rule (Paperback έκδοση). Abingdon, Oxon. ISBN 0-367-34890-X. 
  5. Kızılyürek, Niyazi (2003). «The politics of identity in the Turkish Cypriot community : a response to the politics of denial?». Travaux de la Maison de l'Orient méditerranéen 37 (1): 197–204. http://www.persee.fr/doc/mom_1274-6525_2003_act_37_1_969. «The Turkish Cypriot nationalism developed mainly in reaction to the Greek Cypriot national desire for union with Greece.». 
  6. Carter, Judy· Irani, Irani (2015). Regional and Ethnic Conflicts: Perspectives from the Front Lines. Routledge. σελ. 60. ISBN 978-1317344667. 
  7. Papadakis, Yiannis· Peristianis, Nicos (18 Ιουλίου 2006). Divided Cyprus: Modernity, History, and an Island in Conflict. Indiana University Press. σελ. 2. ISBN 9780253111913. 
  8. Isachenko, Daria (2012). The Making of Informal States: Statebuilding in Northern Cyprus and Transdniestria. Palgrave Macmillan. σελ. 37. ISBN 9780230392076. 
  9. Pericleous, Chrysostomos (2009). Cyprus Referendum: A Divided Island and the Challenge of the Annan Plan. I.B.Tauris. σελίδες 135–6. ISBN 9780857711939. 
  10. Mirbagheri, Farid (2009). Historical Dictionary of Cyprus. Scarecrow Press. σελ. xiv. ISBN 9780810862982. Greek Cypriots engaged in a military campaign for enosis, union with Greece. Turkish Cypriots, in response, expressed their desire for taksim, partition of the island. 
  11. Behlul (Behlul) Ozkan (Ozkan) (26 Ιουνίου 2012). From the Abode of Islam to the Turkish Vatan: The Making of a National Homeland in Turkey. Yale University Press. σελ. 199. ISBN 978-0-300-18351-1. In line with the nationalist rhetoric that "Cyprus is Turkish", Menderes predicated his declaration upon the geographic proximity between Cyprus and Anatolia, thereby defining "Cyprus as an extension of Anatolia". It was striking that Menderes rejected partitioning the island into two ethnic states, a position that would define Turkey's foreign policy regarding Cyprus after 1957 
  12. G. Bellingeri· T. Kappler (2005). Cipro oggi. Casa editrice il Ponte. σελ. 27. ISBN 978-88-89465-07-3. The educational and political mobilisation between 1948-1958, aiming at raising Turkish national consciousness, resulted in the involving Turkey as motherland in the Cyprus Question. From then on, Turkey, would work hand in hand with the Turkish Cypriot leadership and the British government to oppose the Greek Cypriot demand for enosis and realise the partition of Cyprus, which meanwhile became the national policy. 
  13. Pierre Oberling, The road to Bellapais: the Turkish Cypriot Exodus to Northern Cyprus, Social Science Monographs, 1982, p. 120.
  14. Dodd, Clement (21 Απριλίου 2010). The History and Politics of the Cyprus Conflict (στα Αγγλικά). Springer. σελ. 69. ISBN 978-0-230-27528-7.