Μετάβαση στο περιεχόμενο

Τερέζ Ντεκερού

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Τερέζ Ντεκερού
Εξώφυλλο έκδοσης του 1997
ΣυγγραφέαςΦρανσουά Μωριάκ
ΤίτλοςThérèse Desqueyroux
ΓλώσσαΓαλλικά
Ημερομηνία δημοσίευσης1927
Μορφήμυθιστόρημα
ΒραβείαΤα 100 βιβλία του Αιώνα
Πρώτη έκδοσηÉditions Grasset

Το μυθιστόρημα Τερέζ Ντεκερού (γαλλικός τίτλος: Thérèse Desqueyroux, γαλλική προφορά Τερέζ Ντεσκερού) είναι έργο του Φρανσουά Μωριάκ που δημοσιεύτηκε το 1927. Το μυθιστόρημα συμπεριλαμβάνεται στη λίστα των 12 έργων που τιμήθηκαν με το γαλλικό λογοτεχνικό βραβείο Μεγάλο Βραβείο των καλύτερων μυθιστορημάτων του πρώτου μισού του 20ού αιώνα καθώς και στα 100 βιβλία του Αιώνα της εφημερίδας Λε Μοντ. Έχει διασκευαστεί αρκετές φορές για τον κινηματογράφο και την τηλεόραση.[1]

Το μυθιστόρημα διαδραματίζεται στο Λαντ, μια αραιοκατοικημένη περιοχή της νοτιοδυτικής Γαλλίας που καλύπτεται σε μεγάλο βαθμό από πευκοδάση, κατά τη δεκαετία του 1920.

Στο πρώτο κεφάλαιο, η Τερέζ φεύγει από το δικαστικό μέγαρο μόλις εκδόθηκε η απαλλακτική απόφαση. Είχε δικασθεί επειδή δηλητηρίασε τον σύζυγό της Μπερνάρ δίνοντάς του υπερβολική δόση από φάρμακο που περιείχε αρσενικό. Παρά τα ισχυρά στοιχεία εις βάρος της, όπως οι συνταγές που πλαστογραφούσε, η υπόθεση έκλεισε. Όμως, όλοι γνωρίζουν την ενοχή της: ο πατέρας της που τη συνοδεύει, ο δικηγόρος της που παραστάθηκε στη δίκη, ο σύζυγός της που την περιμένει στο κτήμα τους, ο αναγνώστης τελικά, ο οποίος δένεται μαζί της, ωστόσο, γιατί νιώθει ότι είναι θύμα.[2]

Η οικογένεια έκλεισε την υπόθεση για να αποτρέψει το σκάνδαλο και ο ίδιος ο Μπερνάρ κατέθεσε ως μάρτυρας υπεράσπισης. Κατά τη διάρκεια του νυχτερινού ταξιδιού για το σπίτι, η Τερέζ συλλογίζεται εκτενώς τη μέχρι τώρα ζωή της, προσπαθώντας να καταλάβει τι την ώθησε να συνεχίσει να δηλητηριάζει τον σύζυγό της αφού τον παρατήρησε να παίρνει κατά λάθος υπερβολική δόση. Σκέφτεται ότι οι ενέργειές της προκλήθηκαν εν μέρει από τις πιέσεις της μητρότητας και του γάμου και την ασφυκτική ζωή της συζύγου ενός καθολικού γαιοκτήμονα στην αγροτική Γαλλία της δεκαετίας του 1920. Έτσι, τα κεφάλαια 2 έως 8 αποτελούνται από έναν μακρύ εσωτερικό μονόλογο μέσω του οποίου ο αναγνώστης πληροφορείται τα γεγονότα. Ωστόσο, ούτε η ίδια ούτε ο αφηγητής παρέχουν σαφή εξήγηση για τη συμπεριφορά της. Μέσα από αυτή την αναδρομή στο παρελθόν, μαθαίνουμε μόνο ότι μόνο τα παιδικά της χρόνια ήταν ευτυχισμένα. Όλη η υπόλοιπη ζωή της είναι σαν να τη σημάδεψε η μοίρα, δεν ήταν κυρίαρχος: παντρεμένη κατά σύμβαση, χωρίς αγάπη, μόνη στο ζευγάρι, ξένη με τον άντρα της, νιώθει φυλακισμένη, ο ορίζοντας της είναι περιορισμένος και η ζωή δεν της ανήκει.[3]

Η Τερέζ υποθέτει ότι θα μπορέσει να εγκαταλείψει ήσυχα τον άντρα της τώρα που η υπόθεση έχει τελειώσει. Αντίθετα, ο Μπερνάρ της ανακοινώνει ότι πρόκειται να ζήσει στο οικογενειακό του σπίτι, σε ένα απομονωμένο σημείο στο πευκοδάσος, στην Αρζελούζ. Ουσιαστικά την περιορίζει εκεί, δηλώνοντας στον κόσμο ότι πάσχει από νευρικό κλονισμό και κάνοντας περιστασιακά δημόσιες εμφανίσεις μαζί της για να καταπνίξει κάθε σχόλιο. Η ανησυχία του είναι να μην εμποδιστεί από το σκάνδαλο ο επικείμενος γάμος της μικρότερης αδερφής του Αν, με έναν μνηστήρα που εγκρίνει η οικογένεια. Δεν επιτρέπει στην Τερέζ καμία άλλη παρέα εκτός από τις υπηρέτριες που την αντιπαθούν, κρατά την κόρη τους μακριά της και απειλεί να τη στείλει στη φυλακή για τη δηλητηρίαση αν δεν συνεργαστεί. Η Τερέζ αρχίζει να πίνει και να καπνίζει, καταλαμβάνεται από μελαγχολία και αρρωσταίνει. Όταν της επιβάλουν να παρευρεθεί σε ένα δείπνο με την Αν, τον αρραβωνιαστικό της και την οικογένειά του, εκείνη το κάνει, αλλά η αδυνατισμένη εμφάνισή της σοκάρει τους καλεσμένους. Ο Μπερνάρ αποφασίζει ότι το σκάνδαλο δεν θα ξεχαστεί ποτέ αν δεν επιτρέψει στην Τερέζ να φύγει χωρίς διαμάχες. Της υπόσχεται ότι μπορεί να φύγει μετά το γάμο της Αν και επιστρέφει στην Αρζελούζ για να επιβλέπει την ανάρρωσή της. Μετά τον γάμο της αδελφής του, συνοδεύει την Τερέζ στο Παρίσι και την αποχαιρετά. Δεν θα υπάρξει επίσημος χωρισμός και διαζύγιο αλλά της παραχωρεί ένα επίδομα για να ζήσει με την προϋπόθεση να κρατά τα προσχήματα.[4]

Ο Φρανσουά Μωριάκ άντλησε έμπνευση για την ιστορία της Τερέζ Ντεκερού από μία υπόθεση που συνέβη στο Μπορντώ το 1905. Η σύζυγος κατηγορήθηκε ότι προσπάθησε να δηλητηριάσει τον σύζυγό της, έναν έμπορο κρασιών από το Μπορντώ. Ο Μωριάκ παρακολούθησε τη δίκη στο Κακουργιοδικείο της Ζιρόντ στις 25 Μαΐου 1906, κατά την οποία η κατηγορούμενη καταδικάστηκε για πλαστογραφία (ψευδείς συνταγές για αγορά δηλητηρίων από φαρμακοποιούς, όπως αρσενικό που έβαζε σε λικέρ και έδινε στον άντρα της σε μεγάλες ποσότητες). Ο σύζυγός της κατέθεσε ως μάρτυρας υπεράσπισης για να σώσει τα προσχήματα. Έτσι, παρά το πιθανό κίνητρο της κατηγορούμενης να λάβει μεγάλη αποζημίωση βάσει της ασφάλειας ζωής που είχε συνάψει ο σύζυγός της και να ξεκινήσει μια νέα ζωή με τον εραστή της και την αρκετά προφανή ποινική της ενοχή, η κατηγορία της απόπειρας δηλητηρίασης απορρίφθηκε και η σύζυγος καταδικάστηκε σε χρηματική ποινή 100 φράγκων και 15 μήνες φυλάκιση, ποινή που δεν εκτέλεσε πλήρως.[5]

Ο χαρακτήρας της Τερέζ επιστρέφει και σε άλλα έργα του Φρανσουά Μωριάκ που εκδόθηκαν τα επόμενα χρόνια, όπου αναφέρονται διάφορες πτυχές της ζωής της ηρωίδας, 10 και 15 χρόνια μετά τα γεγονότα του μυθιστορήματος, όπως Η Τερέζ στον γιατρό (1933), Η Τερέζ στο ξενοδοχείο (1933) και Το τέλος της νύχτας (1935).

  • Το μυθιστόρημα γυρίστηκε κινηματογραφική ταινία σε σκηνοθεσία Ζωρζ Φρανζύ το 1962, με την Εμανουέλ Ριβά ως Tερέζ. [6][7]Η Ριβά επανέλαβε τον ρόλο στην τηλεοπτική ταινία του 1966 Το τέλος της νύχτας.
  • Το 2010 ανακοινώθηκε ότι ο Κλωντ Μιλέρ σκηνοθετεί την ταινία Τερέζ Ντεκερού, με την Ωντρέ Τοτού ως Τερέζ. [8]Η ταινία κυκλοφόρησε στο Φεστιβάλ Καννών 2012. Στην Ελλάδα κυκλοφόρησε με τον τίτλο Το κρυφό πάθος της Τερέζ Ντ.[9]
  • Το 2017 εκδόθηκε θεατρική διασκευή του Ντιέγκο Φάμπρι.[10]

Ελληνικές μεταφράσεις

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • ως Τερέζα Ντεκερού, μετάφραση: Τούλια Καράλη, εκδόσεις Μπεργαδής, 1953
  • ως Τερέζα, μετάφραση: Δημήτρης Ζορμπαλάς, εκδόσεις Άγκυρα, 1978
  • ως Τερέζα Ντεκερού, μετάφραση: Λίτσα Φωκίδου, εκδόσεις Παρατηρητής, 1984
  1. . «schoolmouv.fr/fiches-de-lecture/therese-desqueyroux-francois-mauriac/fiche-de-lecture». 
  2. . «lepetitlecteur.fr/therese-desqueyroux/resume-detaille/». 
  3. . «commentairecompose.fr/therese-desqueyroux-resume/». 
  4. . «bacfrancais.com/bac_francais/resume-mauriac-therese-desqueyroux». 
  5. Céline Bertrand, « L’affaire des Chartrons:une « semi-empoisonneuse » bordelaise à la Belle Époque », Annales de Bretagne et des Pays de l’Ouest. Anjou. Maine. Poitou-Charente. Touraine, nos 116-1,‎ 1er mars 2009, p. 115–125
  6. . «imdb.com/title/Thérèse Desqueyroux/1962». 
  7. . «aiff.gr/afieroma_zorz_franzi/Τερέζ Ντεκερού». 
  8. . «ertnews.gr/ert-protaseis/ΕΡΤ1 – «Το κρυφό πάθος της Τερέζ Ντ.»». 
  9. . «imdb.com/title/Το κρυφό πάθος της Τερέζ Ντ». 
  10. . «amazon.com/-Desqueyroux-Thérèse Desqueyroux: Comédie en trois actes d'après le roman de François Mauriac».