Τίνα (ταινία 1993)

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Τίνα
What's Love Got to Do with It
ΣκηνοθεσίαΜπράιαν Γκίμπσον[1][2][3]
ΣενάριοKate Lanier
Βασισμένο σεI, Tina
ΠρωταγωνιστέςΆντζελα Μπάσετ[2][3][4], Λόρενς Φίσμπερν[2][3][5], Khandi Alexander[5], Τζένιφερ Λιούις[5], Ρέιβεν Λάριμορ Κέλι[5], Chi McBride[5], Πένι Τζόνσον Τζέραλντ[3][5], Ρίτσαρντ Τ. Τζόουνς[5], Βιρτζίνια Κέιπερς[5], Βανέσα Μπελ Κάλογουεϊ και Ρόμπερτ Λέσερ
ΜουσικήΤίνα Τέρνερ
ΦωτογραφίαΤζέιμι Άντερσον
ΜοντάζStuart H. Pappé
Εταιρεία παραγωγήςTouchstone Pictures
ΔιανομήWalt Disney Studios Motion Pictures και Netflix
Πρώτη προβολή1993 και 16  Σεπτεμβρίου 1993 (Γερμανία)[6]
Διάρκεια118 λεπτά
ΠροέλευσηΗνωμένες Πολιτείες Αμερικής
ΓλώσσαΑγγλικά

To Τίνα (πρωτότυπος τίτλος: What's Love Got to Do with It) είναι μια αμερικανική βιογραφική ταινία του 1993 που βασίζεται στη ζωή της Αμερικανίδας τραγουδίστριας και τραγουδοποιού Τίνα Τέρνερ. Σε σκηνοθεσία Μπράιαν Γκίμπσον και σενάριο Κέιτ Λάνιερ, βασίζεται στην αυτοβιογραφία της Τέρνερ του 1986 με τίτλο Εγώ, η Τίνα. Πρωταγωνιστεί η Άντζελα Μπάσετ ως Τίνα και ο Λόρενς Φίσμπερν ως ο καταπιεστικός της σύζυγος Άικ Τέρνερ.

Το Τίνα έκανε πρεμιέρα στο Λος Άντζελες στις 6 Ιουνίου 1993 και κυκλοφόρησε στους κινηματογράφους από την Touchstone Pictures στις 25 Ιουνίου 1993. Αν και το ζεύγος Τέρνερ αποδοκίμασε τις ανακρίβειές της, η ταινία γνώρισε καλλιτεχνική και εμπορική επιτυχία, με εισπράξεις 61 εκατομμυρίων δολαρίων και προϋπολογισμό 15 εκατομμυρίων δολαρίων. Για τις ερμηνείες τους, η Μπάσετ και ο Φίσμπερν έλαβαν υποψηφιότητες Α' Γυναικείου Ρόλου και Α' Ανδρικού Ρόλου στα 66α Όσκαρ.[7] Η Μπάσετ κέρδισε επίσης Χρυσή Σφαίρα Καλύτερης Γυναικείας Ερμηνείας σε Κινηματογραφική Κωμωδία ή Μιούζικαλ.

Πλοκή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις αρχές της δεκαετίας του 1950, η μεγαλωμένη στο Νιούτμπους του Τενεσί Άννα Μέι Μπούλοκ επιστρέφει μια μέρα σπίτι από την εκκλησία για να δει τη μητέρα της Ζέλμα να φεύγει και να παίρνει μαζί της την μεγαλύτερη αδελφή της Αλίν. Είναι στενοχωρημένη που φεύγει η μητέρα της και την παρηγορεί η γιαγιά της Τζορτζιάνα. Έξι χρόνια αργότερα, η έφηβη Άννα Μέι μετακομίζει στο Σεντ Λούις, όπου ξαναβρίσκεται με τη μητέρα της και την Αλίν. Ενώ βρίσκεται στο Σεντ Λούις, η Αλίν πηγαίνει την Άννα σε ένα νυχτερινό κέντρο, όπου βλέπει τον αρχηγό του συγκροτήματος Άικ Τέρνερ να παίζει με το συγκρότημα Kings of Rhythm. Έχοντας δει πολλές γυναίκες να ανεβαίνουν στη σκηνή για να τραγουδήσουν με τον Άικ, η Άννα έχει ένα βράδυ την ευκαιρία να τραγουδίσει για τον Άικ και τον εντυπωσιάζει τόσο πολύ, που προσφέρεται να την καθοδηγήσει και να γίνει παραγωγός της μουσικής της.

Ως η πρώτη τραγουδίστρια των Kings of Rhythm, μαζί με μια υποστηρικτική ομάδα κοριτσιών (αργότερα γνωστών ως Ikettes), η Άννα γίνεται δημοφιλής στο κλαμπ του Σεντ Λούις. Οι δυο τους ηχογραφούν το επιτυχημένο τραγούδι, " Fool in Love" και αναπτύσσουν ερωτική σχέση. Η Άννα μένει έγκυος στον γιο τους και μαθαίνει, ενώ βρίσκεται στο νοσοκομείο, ότι το όνομά της έχει αλλάξει σε Τίνα Τέρνερ, αφού ο ραδιοφωνικός σταθμός ανακοινώνει το όνομα "Άικ και Τίνα Τέρνερ" μετά το άκουσμα του "A Fool in Love". Το ζευγάρι πηγαίνει με αυτοκίνητο στην Τιχουάνα για να παντρευτεί και αμέσως μετά γίνονται γνωστοί σε όλη τη χώρα και μετακομίζουν στο Λος Άντζελες. Μαθαίνοντας ότι ο Άικ και η Τίνα έχουν μετακομίσει στο Λος Άντζελες, η πρώην του Άικ, Λορέιν Τέιλορ, κάνει μια απρόσμενη επίσκεψη στο νέο τους σπίτι και αφήνει τους δύο γιους της που είναι και γιοι του Άικ. Αυτό περιπλέκει ακόμη περισσότερο τα πράγματα στο σπίτι.

Μια μέρα, ενώ βρίσκεται στο σπίτι, η Τίνα εκφράζει τη γνώμη ότι όλα τα κομμάτια του Άικ «ακούγονται το ίδιο», κάτι που οδηγεί στον Άικ να τη χτυπήσει μπροστά στα μάτια των τεσσάρων παιδιών. Μετά από μια ερμηνεία σε ένα σόου ροκ εν ρολ το 1966, προσφέρεται στην Τίνα προσωπικό συμβόλαιο με τον Φιλ Σπέκτορ για το τραγούδι "River Deep – Mountain High". Μετά την κυκλοφορία του τραγουδιού, το ντουέτο παίζει πριν από τους Rolling Stones στο Λονδίνο και γνωρίζει επιτυχία με την ηχογράφηση του "Proud Mary", που τους μετατρέπει από ένα εθνικό σε παγκόσμιο R&B φαινόμενο. Με τον καιρό, τα πλήθη αρχίζουν να φωνάζουν περισσότερο το όνομα της Τίνας παρά Άικ, κάτι που προκαλεί κι άλλες εντάσεις καθώς ο Άικ ανακαλύπτει την κοκαΐνη.

Κατά την ηχογράφηση του τραγουδιού, "Nutbush City Limits" το 1973, ο εθισμένος Άικ επιτίθεται σεξουαλικά στην Τίνα επειδή δεν τραγουδούσε σωστά, κατηγορώντας τη για τα προβλήματα του ντουέτου που δεν έχει πλέον τις επιτυχίες του παρελθόντος. Απελπισμένη, η Τίνα επιχειρεί να αυτοκτονήσει με υπερβολική δόση υπνωτικών χαπιών πριν από μια συναυλία και μεταφέρεται εσπευσμένα στο νοσοκομείο όπου αναρρώνει. Η Τίνα επισκέπτεται τελικά μια φίλη και πρώην Ikette, που τη μυεί στον Βουδισμό, γεγονός που οδηγεί την Τίνα να αντλήσει μια νέα δύναμη. Στη συνέχεια, το 1976, καθ' οδόν για μια συναυλία στο Ντάλας, η κουρασμένη Τίνα αρχίζει να ενοχλεί τον Άικ και οι δυο τους συμπλέκονται σωματικά στη λιμουζίνα πηγαίνοντας στο ξενοδοχείο. Όταν φτάνουν, ο Άικ αποκοιμιέται και η Τίνα πηγαίνει τρέχοντας στο ξενοδοχείο Ramada Inn όπου βρίσκει καταφύγιο. Αργότερα η Τίνα υποβάλλει αίτηση διαζυγίου και τελικά συμφωνεί να τα παραιτηθεί από όλα εκτός από το καλλιτεχνικό της όνομα.

Το 1980, η Τίνα αρχίζει να ξαναχτίζει την καριέρα της στο στα καμπαρέ και προσκαλεί έναν νεαρό ιμπρεσάριο που ονομάζεται Ρότζερ Ντέιβις να τη δει να ερμηνεύει, ώστε να τη βοηθήσει να πραγματοποιήσει τα όνειρά της ως ροκ σταρ. Εντυπωσιασμένος που μπορούσε ακόμα να ερμηνεύει, ο Ντέιβις συμφωνεί να την αναλάβει. Ωστόσο, η παρουσία του Άικ απειλεί να καταστρέψει τις πιθανότητές της. Στρεφόμενη στη βουδιστική της πίστη, προετοιμάζεται για μια παράσταση στο θέατρο Ritz το 1983, όπου ο Άικ πηγαίνει νε τη βρει στο καμαρίνι της έχοντας μαζί του όπλο. Απτόητη, η Τίνα τον αποστομώνει και βγαίνει από το καμαρίνι όπου θαμπώνει το κοινό του Ritz με το νέο της σινγκλ με τίτλο "What's Love Got to Do with It", με το οποίο τελικά πραγματοποιεί το όνειρό της να γίνει ροκ σούπερ σταρ.

Διανομή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

 

  • Άντζελα Μπάσετ ως Τίνα Τέρνερ
  • Ρέιβεν Λάριμορ Κέλι ως Άννα Μέι Μπούλοκ
  • Κόρα Λι Ντέιως Τζορτζιάνα
  • Χαντί Αλεξάντερ ως Νταρλίν
  • Λόρενς Φίσμπερν ως Άικ Τέρνερ
  • Τζένοφερ Λιούις ως Ζέλμα Μπούλοκ
  • Φίλις Ιβόν Στίκνεϊ ως Αλίν Μπούλοκ
  • Πένι Τζόνσον Τζέραλντ ως Λορέιν Τέιλορ
  • Ρομπ Λαμπέλ ως Φιλ Σπέκτορ
  • Ρίτσαρντ Τζόουνς ως μικρός Άικ Τέρνερ

Παραγωγή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Άντζελα Μπάσετ ήταν υποψήφια για Όσκαρ για την ερμηνεία της ως Τίνα Τέρνερ.

Ο Τέιλορ Χάκφορντ επρόκειτο αρχικά να σκηνοθετήσει την ταινία. Ωστόσο, ο Χάκφορντ αργότερα αντικαταστάθηκε από τον Μάριο Βαν Πιμπλς, ο οποίος ήθελε να παίξει και τον Άικ Τέρνερ. Ο Βαν Πιμπλς εγκατέλειψε το έργο για να σκηνοθετήσει την ταινία Posse (1993). Η Touchstone Pictures πρόσφερε την ταινία στον Μπράιαν Γκίμπσον, ο οποίος επρόκειτο να σκηνοθετήσει το Ένας απρόβλεπτος έρωτας (1993) για την Paramount Pictures. Ο Γκίμπσον επέλεξε να σκηνοθετήσει την ταινία της Touchstone λόγω πιο κερδοφόρας συμφωνίας στην οποία η Paramount δεν κατάφερε να ανταποκριθεί.[8]

Οι Χάλι Μπέρι, Ρόμπιν Γκίβενς, Παμ Γκρίερ, Γουίτνεϊ Χιούστον, Τζάνετ Τζάκσον και Βανέσα Γουίλιαμς ήταν υποψήφιες για τον πρωταγωνιστικό ρόλο.[9] Στη Χιούστον προσφέρθηκε ο ρόλος, αλλά εκείνη αναγκάστηκε να αρνηθεί λόγω επικείμενης μητρότητας. Η Τζένιφερ Λιούις επίσης αρχικά πέρασε από ακρόαση για να παίξει την Τίνα, αλλά επιλέχτηκε ως μητέρα της Τίνας, παρόλο που ήταν μόλις έναν χρόνο μεγαλύτερη από την Μπάσετ.[10]

Η Άντζελα Μπάσετ πέρασε από ακρόαση τον Οκτώβριο του 1992 και επιλέχθηκε μόλις έναν μήνα πριν ξεκινήσει η παραγωγή τον Δεκέμβριο. Εκείνη την περίοδο, έπρεπε να μάθει όχι μόνο πώς να μιλάει όπως η Τέρνερ, αλλά να χορεύει και να κινείται όπως εκείνη. Θα ήταν πρόθυμη να προσπαθήσει να πει και τα τραγούδια, αλλά «όχι στον χρόνο που είχαμε», είπε. «Το σκέφτηκα λίγο, όμως». Η Μπάσετ δούλεψε με την Τίνα, αλλά μόνο «λίγο. Η Τέρνερ βοήθησε περισσότερο στην αναδημιουργία των διάσημων χορευτικών της».[11] Επίσης, ηχογράφησε ξανά νέες εκδοχές όλων των τραγουδιών που χρησιμοποιήθηκαν στην ταινία.[12]

Ο ρόλος του Άικ προτάθηκε πέντε φορές στον Λόρενς Φίσμπερν ο οποίος τον απέρριπεε κάθε φορά.[9][13] «Ήταν αρκετά μονόπλευρο», είπε ο Φίσμπερν, ο οποίος απέρριψε το έργο με βάση το σενάριο που διάβασε την πρώτη φορά. Ο Άικ, πρόσθεσε ο Φίσμπερν, ήταν «προφανώς ο κακός της υπόθεσης, αλλά δεν υπήρχε εξήγηση για το γιατί συμπεριφερόταν με τον τρόπο που συμπεριφερόταν - γιατί ήταν μαζί του 16 έως 20 χρόνια, τι την έκανε να μένει».[11] Οι σεναριογράφοι έκαναν κάποιες αλλαγές και παρόλο που ο Άικ εξακολουθεί να εμφανίζεται ως αρκετά απεχθές άτομο, η ταινία προσφέρει τουλάχιστον κάποια εικόνα για αυτόν - κυρίως μια σκηνή στην οποία ο Άικ θυμάται να βλέπει, σε ηλικία 6 ετών, τον θάνατο του πατέρα του από τραύματα που υπέστη σε έναν καβγά για μια γυναίκα. Οι αλλαγές βοήθησαν να πειστεί ο Φίσμπερν να παίξει τον ρόλο, αλλά είπε ότι η επιλογή της Μπάσετ στον ρόλο της Τίνας «ήταν ο αποφασιστικός παράγοντας».[11][13]

Ο Φίσμπερν δεν είχε τη βοήθεια του Άικ για να διαμορφώσει την ερμηνεία του όσο θα ήθελε. Τον είδε μια φορά στη διάρκεια της παραγωγής. «Δεν ήταν ιδιαίτερα ευπρόσδεκτος σε αυτό το έργο», λέει ο Φίσμπερν.[9] Η μόνη τους συνάντηση ήταν μια σύντομη σύσταση, όταν ο Άικ εμφανίστηκε στο πρώην σπίτι των Τέρνερ στη διάρκεια ενός γυρίσματος. Ο Άικ υπέγραψε μερικά αυτόγραφα και έδειξε στον Φίσμπερν το περπάτημά του. «Χάρηκα που τον γνώρισα», λέει ο Φίσμπερν. «Ανεξάρτητα από τις πράξεις του, ήταν μεγάλο μέρος της ζωής της Τίνας. Η ταινία μιλάει για εκείνον εξίσου με εκείνη. Κρίμα που δεν ήταν ευπρόσδεκτος, που και οι δύο δεν ήταν περισσότερο παρόντες».[9] Ο σκηνοθέτης Γκίμπσον δεν είχε καμία επαφή με τον Άικ. «Δεν του μίλησα ποτέ», λέει ο Γκίμπσον. «Δεν μου επιτρεπόταν. Η Disney θεωρούσε ότι δεν θα ήταν καλή ιδέα».[9]

Η σεναριογράφος Κέιτ Λάνιερ παρέλειψε μεγάλο μέρος της βαρβαρότητας που περιέγραφε η Τίνα στο βιβλίο της.[14] Ο χαρακτήρας της ήταν επίσης ραφιναρισμένος. Ιδίως η σχέση της με τον σαξοφωνίστα Ρέιμοντ Χιλ και η γέννηση του γιου τους δεν αναφέρθηκαν στην ταινία.[15] Η Λάνιερ παραδέχτηκε ότι η Τίνα δεν ήταν ευχαριστημένη με ορισμένες πτυχές της ταινίας επειδή ήταν επινοημένες.[14] Η Τέρνερ προσπάθησε να μιλήσει στην Disney για το σενάριο. Το 1993, είπε στο περιοδικό Vanity Fair ότι είχαν "βαθιά ανάγκη" να γυρίσουν μια ταινία για "μια γυναίκα που έπεσε θύμα ενός απατεώνα. Τι αδύναμο! Τι ρηχό! Πώς τολμάτε να πιστεύετε ότι αυτό ήμουν; Είχα τον έλεγχο κάθε λεπτό. Ήμουν εκεί γιατί ήθελα να είμαι, γιατί είχα δώσει μια υπόσχεση". Πρόσθεσε, "Εντάξει, αν ήμουν θύμα, εντάξει. Ίσως ήμουν θύμα για λίγο. Αλλά δώστε μου τα εύσημα που σκεφτόμουν όσο ήμουν εκεί. Βλέπετε, έχω περηφάνια".

Ιστορική ακρίβεια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αν και η ταινία διασκευάστηκε με βάση την αυτοβιογραφία της Τέρνερ με τίτλο Εγώ, η Τίνα, στοιχεία του σεναρίου είναι φανταστικά "για δραματικούς σκοπούς".[9]

Απήχηση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κριτικές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Τίνα έλαβε την αποδοχή των κριτικών.[16][17][18] Στον ιστότοπο συγκέντρωσης κριτικών Rotten Tomatoes, η ταινία έχει βαθμολογία έγκρισης 97% με βάση 58 κριτικές, με μέση βαθμολογία 7,5/10. Η κριτική του ιστότοπου είναι: «Με μια συναρπαστική πραγματική ιστορία και δυναμικές ερμηνείες από την Άντζελα Μπάσετ τον Λόρενς Φίσμπερν, το Τίνα είναι μια βιογραφική ταινία που δεν πρέπει να χάσετε».[19] Το Metacritic έδωσε στην ταινία μέση βαθμολογία 76 στα 100 με βάση 26 κριτικούς, υποδεικνύοντας "γενικά ευνοϊκές κριτικές".[20] Το κοινό που συμμετείχε σε δημοσκόπηση του CinemaScore έδωσε στην ταινία μέσο βαθμό "Α" σε κλίμακα Α+ έως F.[21]

Απαντήσεις από την Τίνα και τον Άικ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Τίνα Τέρνερ δήλωσε ότι θα ήθελε η ταινία να μην την είχε απεικονίσει ως «θύμα». Το 2018, η Τέρνερ είπε στην Όπρα Γουίνφρεϊ ότι είχε μόλις πρόσφατα παρακολουθήσει την ταινία, αναφέροντας "Την παρακολούθησα λίγο, αλλά δεν την τελείωσα γιατί δεν ήταν έτσι τα πράγματα. Όπρα, δεν είχα συνειδητοποιήσει ότι θα άλλαζαν τόσο πολύ τις λεπτομέρειες".[22] Όταν η Μπάσετ αναδείχθηκε ως ένας από τους 100 ανθρώπους με τη μεγαλύτερη επιρροή από το περιοδικό Time το 2023, η Τέρνερ έγραψε για την ερμηνεία της στο Τίνα: «Άντζελα, την πρώτη φορά που συναντηθήκαμε, ούτε φαινόσουν, ούτε ακουγόσουν ούτε κουνιόσουν σαν εμένα—αυτό ήρθε αργότερα αφού δούλεψες πολύ σκληρά για να το πραγματοποιήσεις. Αλλά ακόμα και τότε, έβλεπα ότι η νέα γυναίκα που στεκόταν μπροστά μου είχε δύναμη, αποφασιστικότητα και μεγάλα, μεγάλα όνειρα, όπως κι εγώ. Είναι τέλεια».[23]

Ο Άικ Τέρνερ είπε ότι η ταινία και το βιβλίο της Τίνας Τέρνερ είναι «γεμάτα ψέματα».[24][25] Στην αυτοβιογραφία του, με τίτλο Takin' Back My Name, είπε ότι ο Φίσμπερν έκανε "φανταστική δουλειά, αν και η δουλειά που έκανε δεν είμαι πραγματικά εγώ".[26] Δήλωσε επίσης ότι τον αναστάτωσε η σκηνή του βιασμού, η οποία υποστήριξε ότι ήταν κατασκευασμένη. Πρόσθεσε ότι η ταινία έπληξε το όνμά του.[26]

Εισπράξεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η ταινία έκανε εισπράξεις 40,1 εκατομμυρίων δολαρίων στις Ηνωμένες Πολιτείες και τον Καναδά και 20,5 εκατομμύρια δολαρίων διεθνώς για ένα παγκόσμιο σύνολο 60,6 εκατομμυρίων δολαρίων.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. www.imdb.com/title/tt0108551/. Ανακτήθηκε στις 18  Μαΐου 2016.
  2. 2,0 2,1 2,2 stopklatka.pl/film/tina. Ανακτήθηκε στις 18  Μαΐου 2016.
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 www.allocine.fr/film/fichefilm_gen_cfilm=8350.html. Ανακτήθηκε στις 18  Μαΐου 2016.
  4. www.filmaffinity.com/en/film926779.html. Ανακτήθηκε στις 18  Μαΐου 2016.
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 5,6 5,7 www.imdb.com/title/tt0108551/fullcredits. Ανακτήθηκε στις 18  Μαΐου 2016.
  6. (Αγγλικά) Internet Movie Database. www.imdb.com/title/tt0108551/releaseinfo. Ανακτήθηκε στις 14  Απριλίου 2017.
  7. «Τίνα (What's Love Got to Do with It) στο COSMOTE CINEMA OSCARS HD». monopoli.gr. 17 Απριλίου 2021. Ανακτήθηκε στις 22 Δεκεμβρίου 2023. 
  8. «AFI|Catalog». catalog.afi.com. Ανακτήθηκε στις 26 Μαΐου 2023. 
  9. 9,0 9,1 9,2 9,3 9,4 9,5 Walker, Michael (May 16, 1993). «SUMMER SNEAKS : Tina Turner's Story Through a Disney Prism : The singer's film biography, 'What's Love Got to Do With It,' focuses on her turbulent relationship with her mentor and ex-husband Ike Turner as well as her triumphant comeback - Los Angeles Times». Los Angeles Times. ISSN 0458-3035. https://www.latimes.com/archives/la-xpm-1993-05-16-ca-35747-story.html. Ανακτήθηκε στις 2013-10-06. 
  10. Alexander, Keith L. (2017-11-24). «How 'Blackish' star Jenifer Lewis became 'the mother of black Hollywood'» (στα αγγλικά). The Washington Post. ISSN 0190-8286. https://www.washingtonpost.com/lifestyle/how-blackish-star-jenifer-lewis-became-the-mother-of-black-hollywood/2017/11/22/877136f4-cd52-11e7-81bc-c55a220c8cbe_story.html. Ανακτήθηκε στις 2021-07-27. 
  11. 11,0 11,1 11,2 «How Laurence And Angela Became Ike And Tina» (στα αγγλικά). tribunedigital-orlandosentinel. http://articles.orlandosentinel.com/1993-06-18/entertainment/9306180934_1_tina-turner-fishburne-play-tina. Ανακτήθηκε στις 2017-10-24. 
  12. What's Love Got to Do With It - Tina Turner | Songs, Reviews, Credits | AllMusic, https://www.allmusic.com/album/whats-love-got-to-do-with-it-mw0000619255, ανακτήθηκε στις 2021-07-26 
  13. 13,0 13,1 Jung, E. Alex (19 Αυγούστου 2020). «Laurence Fishburne Knows Who He Is». Vulture. Well, I turned the movie down five times. The reason I said yes finally was because Angie was going to play the part. 
  14. 14,0 14,1 Collier, Aldore (July 1993). «'What's Love Git To Do With It': Larry Fishburne and Angela Bassett portray Ike and Tina Turner In New Movie». Ebony 48 (9): 110–112. https://books.google.com/books?id=_MsDAAAAMBAJ&q=Jeanette+Bazzell+Turner&pg=PA110. 
  15. Turner, Tina. (1986). I, Tina. Loder, Kurt. (1st έκδοση). New York: Morrow. ISBN 0688060897. 
  16. «Tina turns tumultuous life into 'Love'». The Baltimore Sun. 18 Ιουνίου 1993. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Οκτωβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 5 Οκτωβρίου 2013. 
  17. Turan, Kenneth (1993-06-09). «Movie Review : 'Love': Playing It Nice and Rough : Exceptional Acting Powers Story of Up and Downs of Ike and Tina Turner». Los Angeles Times. https://articles.latimes.com/1993-06-09/entertainment/ca-1063_1_tina-turner. Ανακτήθηκε στις 2013-10-05. 
  18. Rickey, Carrie (24 Μαρτίου 1994). «For Pop Queen Tina Turner, Life Was Never, Ever Nice And Easy». Philly.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Οκτωβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 5 Οκτωβρίου 2013. 
  19. «What's Love Got to Do With It». Rotten Tomatoes. Fandango Media. Ανακτήθηκε στις 6 Ιουνίου 2023. 
  20. «What's Love Got to Do With It Reviews». Metacritic. Fandom, Inc. Ανακτήθηκε στις 4 Φεβρουαρίου 2023. 
  21. «Home». CinemaScore (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 5 Φεβρουαρίου 2023. 
  22. «Tina Turner Talks To Oprah About Keeping Her Spirits Up After a Stroke and Losing Her Son». Oprah magazine. 3 Οκτωβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 20 Δεκεμβρίου 2018. 
  23. Pannett, Rachel (May 25, 2023). «How a 1993 Tina Turner biopic created a new generation of fans». The Washington Post. https://www.washingtonpost.com/history/2023/05/25/tina-turner-death-whats-love-got-to-do-with-it/. Ανακτήθηκε στις May 25, 2023. 
  24. Philips, Chuck (1993-06-24). «Q&A with Ike Turner : 'I Was the One Who Turned Her Into Tina Turner'». Los Angeles Times. https://articles.latimes.com/1993-06-24/entertainment/ca-6761_1_tina-turner. Ανακτήθηκε στις 2013-10-05. 
  25. «Ike Turner Says Movie Is False, Denies Beating Ex-Wife Tina Turner». Jet: 14. July 19, 1993. https://books.google.com/books?id=DrsDAAAAMBAJ&q=ike+turner+jet+1992&pg=PA14. 
  26. 26,0 26,1 Turner, Ike. (1999). Takin' Back My Name: The Confessions of Ike Turner. Cawthorne, Nigel, 1951-. London: Virgin. ISBN 1852278501. 

Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]