Σύνδεσμος Ελληνίδων Επιστημόνων

Ο Σύνδεσμος Ελληνίδων Επιστημόνων (ΣΕΕ) είναι γυναικεία, μη κυβερνητική και μη κερδοσκοπική οργάνωση, με μέλη της Ελληνίδες απόφοιτες πανεπιστημιακών σχολών. Είναι από τις παλαιότερες γυναικείες οργανώσεις. Ιδρύθηκε το 1924 και από τότε λειτουργεί αδιαλείπτως. Χαρακτηριστικό είναι ότι δεν διέκοψε την λειτουργία του ούτε στην περίοδο της κατοχής και του εμφυλίου πολέμου, ούτε στην περίοδο της χούντας.

Σκοπός

Ο πρωταρχικός σκοπός της ιδρύσεώς του ήταν να επιτραπεί στις γυναίκες αποφοίτους των πανεπιστημίων να ασκούν το επάγγελμα που σπούδασαν, όπως και οι άνδρες. Όσο κι αν αυτό σήμερα φαίνεται αυτονόητο, το 1924 δεν ήταν.

Από τότε οι σκοποί του εξελίχθηκαν, προσαρμοζόμενοι στις ανάγκες των ελληνίδων επιστημόνων και της ελληνικής κοινωνίας. Σύμφωνα με το ισχύον καταστατικό (τελευταία τροποποίηση 1999), οι σκοποί του ΣΕΕ είναι:

Η προσπάθεια να καταργηθούν όλες οι δυσμενείς για τη γυναίκα διακρίσεις.
Η δημιουργία και διασφάλιση συνθηκών για την αξιοποίηση της επιστημονικής κατάρτισης και την εξύψωση της επαγγελματικής και επιστημονικής στάθμης των γυναικών πτυχιούχων ανωτάτων σχολών.
Η ανάπτυξη του αισθήματος κοινωνικής ευθύνης στις επιστήμονες γυναίκες, ώστε να διαθέτουν τη μόρφωση και την επαγγελματική τους κατάρτιση για την εξύψωση, την αλληλοβοήθεια και τη δημιουργική συνεργασία όλων των Ελληνίδων.
Η καταπολέμηση του αναλφαβητισμού, η αναπροσαρμογή της παιδείας στις σύγχρονες κοινωνικοοικονομικές ανάγκες και γενικά η προστασία των ανηλίκων.
Η προάσπιση της δημοκρατίας, της εθνικής ανεξαρτησίας, της ειρήνης και των ατομικών ελευθεριών του πολίτη.

Οι σκοποί αυτοί πραγματοποιούνται:

Με τη σύσταση, ειδικών επιτροπών για την έρευνα και μελέτη προβλημάτων και επιστημονικών θεμάτων.
Με τη διοργάνωση διαλέξεων, εκθέσεων, συνεδρίων και γενικά με την ανάπτυξη κάθε μορφής δραστηριότητας, που αποβλέπει στην προαγωγή των σκοπών του ΣΕΕ.
Με την έκδοση περιοδικού ή άλλου εντύπου.
Με τη συνεργασία με τη Διεθνή Ομοσπονδία των Γυναικών Επιστημόνων και γενικότερα με ελληνικές και αλλοδαπές επιστημονικές και μη οργανώσεις, με γυναικεία σωματεία, με την τοπική αυτοδιοίκηση και κάθε άλλο φορέα που έχει σχέση με τα προβλήματα που απασχολούν τις γυναίκες επιστήμονες του ΣΕΕ.

Τα Μέλη του ΣΕΕ

Τακτικά μέλη

Τακτικά μέλη γίνονται, με γραπτή αίτησή τους, ανεξάρτητα από την θρησκεία, τη φυλή ή τις πολιτικές τους πεποιθήσεις Ελληνίδες, κάτοικοι Αττικής και των ομόρων νομών, πτυχιούχοι των ελληνικών ανωτάτων σχολών και ισοτίμων προς αυτές σχολών του εξωτερικού καθώς και πτυχιούχοι παιδαγωγικών ακαδημιών και νηπιαγωγών.

Αντεπιστέλλοντα μέλη

Αντεπιστέλλοντα μέλη γίνονται, με γραπτή αίτησή τους, επιστήμονες που έχουν μεν τα προσόντα των τακτικών μελών, δεν κατοικούν όμως στην έδρα του σωματείου.

Αλλοδαπές, πτυχιούχοι ισοτίμων με τα παραπάνω Ιδρύματα, μπορούν να γίνουν δεκτές σαν τακτικά ή αντεπιστέλλοντα μέλη του Συνδέσμου, μετά από σχετική απόφαση του διοικητικού συμβουλίου.
Όσα τακτικά μέλη εγκαθίστανται μόνιμα μακριά από την έδρα του ΣΕΕ, περνούν στην τάξη των αντεπιστελλόντων μελών και το αντίστροφο.

Ίδρυση

Ιδρύτρια του ΣΕΕ και πρώτη του πρόεδρος ήταν η Μαρία Φλαμπουριάρη - νομικός, η οποία λίγο νωρίτερα είχε ιδρύσει και τον Σύνδεσμο Ελληνίδων Φοιτητριών^{[νεκρός σύνδεσμος]}, του οποίου υπήρξε και πρόεδρος. Τα άλλα μέλη του πρώτου διοικητικού συμβουλίου ήταν: η Κ. Σακελαρίου - φυσικός, η Κ. Καρύδη - φαρμακοποιός, η Κωνσταντίνα (Ντίνα) Πετρουντζή - νομικός, η Ελένη Κανελλοπούλου Πατρικίου - αρχιτέκτων μηχανικός, η Θηρεσία Σερβετά - μαθηματικός, η Ισμήνη Περράκη Παπατέστα - ιατρός, η Ν. Κιοσέ - φαρμακοποιός, η Μαρίκα Μπότση - φαρμακοποιός, η Ε. Δουκάκη - φιλόλογος και η Μ. Λεούση - οδοντίατρος.

Ιστορικό και δράση

Στη διάρκεια της πορείας του ο ΣΕΕ εργάζεται για τη συνειδητοποίηση των γυναικείων προβλημάτων και γενικότερα παρέχοντας έργο κοινωνικής προσφοράς και ενεργού συμμετοχής στα προβλήματα του τόπου. Το πρώτο επίτευγμά του ήταν η παροχή άδειας ασκήσεως επαγγέλματος στις επιστήμονες δικηγόρους, το 1925, ενώ αργότερα μαζί με άλλα γυναικεία σωματεία, αγωνίστηκε για την παροχή πολιτικών δικαιωμάτων στις γυναίκες, πράγμα που κατακτήθηκε μετά από πολλούς αγώνες το 1955. Ουσιαστικό έργο προσέφερε και η συντονιστική επιτροπή των γυναικείων σωματείων από γυναίκες όλων των κομματικών & γυναικείων οργανώσεων, οι οποίες αγωνίστηκαν για την αναθεώρηση των διατάξεων του Οικογενειακού Δικαίου του Αστικού Κώδικα, ενάντια στη στράτευση των γυναικών και για άλλα θέματα που αφορούσαν τις διεκδικήσεις των γυναικών τη δεκαετία του '80.

Από την ίδρυσή του ο ΣΕΕ αγωνίζεται για την προώθηση των Ελληνίδων επιστημόνων, είτε στην ιεραρχία της δημόσιας διοίκησης, είτε στην άσκηση του ελευθέρου επαγγέλματος. Έτσι σήμερα, πολλά μέλη του ΣΕΕ βρίσκονται στις ανώτερες θέσεις της δημόσιας ζωής, στη δημοσιοϋπαλληλική ιεραρχία, στην ακαδημαϊκή ζωή, στην επιστημονική έρευνα, στους διεθνείς οργανισμούς, στον επαγγελματικό τομέα.

Βραβείο «ΥΠΑΤΙΑ»

Το 1992, ο ΣΕΕ καθιέρωσε την απονομή του βραβείου «ΥΠΑΤΙΑ» σε γυναίκες επιστήμονες, για την προσφορά τους στην επιστήμη, την τέχνη και την προβολή του ελληνικού πολιτισμού. Η απονομή του συνήθως συνδυάζεται με τον εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας της Γυναίκας (8 Μαρτίου). Ο ΣΕΕ τιμά κατ’ αυτόν τον τρόπο την Αλεξανδρινή φιλόσοφο, μαθηματικό και αστρονόμο Υπατία.

Το βραβείο «ΥΠΑΤΙΑ» μέχρι σήμερα έχει απονεμηθεί:

Στην Μελίνα Μερκούρη, τότε υπουργό πολιτισμού, για τον αγώνα της για την επιστροφή στην Ελλάδα, των γλυπτών του Παρθενώνα.
Στην Marianne McDonald (1993), καθηγήτρια πανεπιστημίου των Η.Π.Α., για τη δημιουργία ηλεκτρονικού αρχείου επτά εκατομμυρίων λημμάτων της ελληνικής γλώσσας.
Στην Ζακλίν ντε Ρομιγί,(1995) ακαδημαϊκό, για την μελέτη, τη διδασκαλία και τη διάδοση των αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων.
Στις Κύπριες δασκάλες Ελένη Φωκά, Γιαννούλα Βασιλείου, Δέσποινα Μουρούζη, για την προσπάθεια διατήρησης της ελληνικής παιδείας στα κατεχόμενα σχολεία της Κύπρου.
Στην Ντόλλυ Γουλανδρή (2003), ιδρύτρια και πρόεδρο του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης, για την προσφορά της στον πολιτισμό και την τέχνη.
Στην Ελένη Μπιμπίκου - Αντωνιάδη (2007), καθηγήτρια Βυζαντινής Ιστορίας στην École des hautes études en sciences sociales (Παρίσι), για το ριζοσπαστικό επιστημονικό της έργο και τον πολιτικό της ακτιβισμό.
Στην Αντωνία Σοφικίτου (2010), καθηγήτρια της Ελληνικής Γλώσσας στο Πανεπιστήμιο του Παλέρμο της Σικελίας, για την προσφορά της στην διάδοση της ελληνικής γλώσσας και του ελληνικού πολιτισμού και τη συμβολή της στην επανένωση των διασκορπισμένων μαρμάρων του Παρθενώνα.
Στην Δρ. Αντωνία (Τώνια) Μοροπούλου (2012), καθηγήτρια στη Σχολή Χημικών Μηχανικών και Αντιπρύτανη του ΕΜΠ, για την προσφορά της στην επιστήμη, την κοινωνία και τον πολιτισμό.

Πρόεδροι του ΣΕΕ

Από τα αρχεία του ΣΕΕ προκύπτει ότι υπήρξαν πρόεδροι γυναίκες επιστήμονες, μεταξύ των οποίων:

η Άννα Σταματελλάτου, καθηγήτρια Δημ. Εμπορικής Σχολής, με αρθρογραφία στο περιοδικό «Ο Αγώνας της Γυναίκας».
η Μαρίτσα Μινέττα - Θανοπούλου, νομικός, η οποία υπήρξε πρόεδρος και σε άλλες γυναικείες οργανώσεις.
η Νίκη Γουλανδρή, πρόεδρος του Μουσείου Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας, η οποία είναι γνωστή για τους αγώνες της για την προστασία του περιβάλλοντος. Η κ. Γουλανδρή έχει λάβει πολλές διεθνείς διακρίσεις για το έργο της, μεταξύ των οποίων η εκλογή της ως γυναίκας της Ευρώπης το 1991.
η Ελένη Κούκου, καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Αθηνών,γνωστή για την εκτεταμένη μελέτη της ζωής και του έργου του Κυβερνήτη Ιωάννη Καποδίστρια.
η Ευαγγελία Παπαντωνίου, νομικός στο ασφαλιστικό και εργατικό δίκαιο. Είναι η πρώτη γυναίκα γενικός διευθυντής της δημόσιας διοίκησης.
η Αμαλία Φλέμινγκ, η οποία προσέφερε επιστημονικό έργο και στην προεδρία της οποίας ο ΣΕΕ γνώρισε άνθιση.
η Ειρήνη Δηλάρη, χημικός, καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Αθηνών, η οποία υπήρξε η πρώτη γυναίκα Πρόεδρος της Ένωσης Ελλήνων Χημικών (1975).
η Μαρία Κορομάντζου, βοηθός στο Τμήμα Χημείας του Πανεπιστημίου Αθηνών
η Καλλιόπη (Πόπη) Νικολάου, οικονομολόγος, πρώην ευρωβουλευτής, δραστηριοποιημένο μέλος πολλών συλλόγων και πρόεδρος του ΣΕΕ για πάνω από 10 χρόνια. Είναι η πρώτη γυναίκα που ανέλαβε το 1966 τη θέση της επιτρόπου του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι