Στανίσουαφ Μονιούσκο

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Στανίσουαφ Μονιούσκο
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα		Stanisław Moniuszko (Πολωνικά)
Γέννηση5  Μαΐου 1819 (unspecified calendar, assumed Gregorian)[1][2][3]
Ubiel[1][4][5]
Θάνατος4  Ιουνίου 1872[6][2][3]
Βαρσοβία[7][8][1]
Αιτία θανάτουέμφραγμα του μυοκαρδίου
Συνθήκες θανάτουφυσικά αίτια
Τόπος ταφήςΚοιμητήριο Ποβόνσκι
ΚατοικίαΑγία Πετρούπολη[9]
Χώρα πολιτογράφησηςΡωσική Αυτοκρατορία
Πολωνία[10]
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΠολωνικά[11][12]
ΣπουδέςMinsk men's gymnasium
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητασυνθέτης[1][10]
διευθυντής ορχήστρας[10]
μουσικολόγος
μουσικός παιδαγωγός
διδάσκων πανεπιστημίου[5]
καθηγητής μουσικής[10]
ΕργοδότηςΜουσικό Πανεπιστήμιο «Φρεντερίκ Σοπέν»
Αξιοσημείωτο έργοΧάλκα
Οικογένεια
ΣύζυγοςAleksandra Müller
ΤέκναJan Czesław Moniuszko
Elżbieta Moniuszko-Nawroczyńska
Bolesław Moniuszko
ΓονείςCzesław Moniuszko και Elżbieta Madziarska
ΟικογένειαHouse of Moniuszko
Υπογραφή
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Ο Στανίσουαφ Μονιούσκο (πολωνικά: Stanisław Moniuszko) (5 Μαΐου 1819 – 4 Ιουνίου 1872[13]) ήταν Πολωνός συνθέτης,[14][15] διευθυντής ορχήστρας και δάσκαλος. Έγραψε πολλά δημοφιλή τραγούδια τέχνης και όπερες και η μουσική του είναι γεμάτη με πατριωτικά λαϊκά θέματα των λαών της πρώην Πολωνικής-Λιθουανικής Κοινοπολιτείας (κυρίως Πολωνοί, Λιθουανοί και Λευκορώσοι).[16] Γενικά αναφέρεται ως «ο πατέρας της πολωνικής εθνικής όπερας».[17] Από τη δεκαετία του 1990, ο Στανίσουαφ Μονιούσκο αναγνωρίζεται στη Λευκορωσία ως σημαντική προσωπικότητα του λευκορωσικού πολιτισμού.[18][α]

Χάλκινη προτομή του Στανίσουαφ Μονιούσκο από τον Γκιενάντι Γέρσουφ, στη Μουσική Ακαδημία του Γκντανσκ.

Ζωή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Μονιούσκο γεννήθηκε σε μια οικογένεια ευγενών γαιοκτημόνων στο Ούμπιελ,[20][β] στο Κυβερνείο Μινσκ (τώρα Λευκορωσία). Αρχικά έκανε μαθήματα πιάνου με τη μητέρα του και στη συνέχεια συνέχισε τη μουσική του εκπαίδευση στη Βαρσοβία, στο Μινσκ και στο Βερολίνο,[22] υπό τον Καρλ Φρίντριχ Ρούνγκενχαγκεν. Το 1858, διορίστηκε διευθυντής ορχήστρας στην Όπερα της Βαρσοβίας και αργότερα έγινε καθηγητής στο Ωδείο της Βαρσοβίας.[15] Πέθανε στη Βαρσοβία, στην Πολωνία του Συνεδρίου και ετάφη στο Κοιμητήριο Ποβόνσκι.[23]

Έργα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Μονιούσκο συνέθεσε περισσότερα από 300 σόλο τραγούδια, κυρίως σε κείμενα Πολωνών ποιητών[24] και περίπου δύο δωδεκάδες όπερες.[22] Η σειρά του με δώδεκα τραγούδια[25] είναι αξιοσημείωτη και περιέχει τραγούδια στα λόγια των Άνταμ Μιτσκιέβιτς, Αντόνι Έντβαρντ Οντίνιετς, Γιούζεφ Ιγκνάτσι Κρασέφσκι, Στέφαν Βιτφίτσκι, Αντόνι Μαλτσέφσκι και Βιντσέντι Πολ.

Ο Μονιούσκο σημείωσε ότι τα τραγούδια του, τα οποία δημοσιεύτηκαν με τον συλλογικό τίτλο Śpiewnik Domowy (Εγχώρια τραγούδια), είχαν εθνικό χαρακτήρα. Η «Πολωνικότητά» τους βρισκόταν στη χρήση παραδοσιακών πολωνικών χορευτικών ρυθμών όπως οι πολωνέζα, μαζούρκα, κουγιάβιακ και κρακόβιακ, και η διάδοση κειμένων που γράφτηκαν από Πολωνούς εθνικούς ποιητές.[20] Τα τραγούδια αποτέλεσαν τη βάση του ρεπερτορίου των πολωνικών χορωδιών στα αυστριακά, γερμανικά και ρωσικά εδάφη,[25] και έγιναν σημείο αναφοράς για μεταγενέστερους Πολωνούς συνθέτες.[14] Το στυλ όπερας του Μονιούσκο έχει ομοιότητες με αυτό του Τζοακίνο Ροσσίνι και του Ντανιέλ Φρανσουά Εσπρί Ωμπέρ, αλλά με μεγαλύτερη έμφαση στο ρεφρέν και τις μελωδίες που βασίζονται στους πολωνικούς χορούς.[14]

Η Χάλκα είναι μια όπερα σε λιμπρέτο που γράφτηκε από τον Βουοντζίμιες Βόλσκι, έναν νεαρό ποιητή της Βαρσοβίας με ριζοσπαστικές κοινωνικές απόψεις.[26] Μετά την παραγωγή της στη Βαρσοβία το 1858, έγινε η πιο δημοφιλής πολωνική όπερα[22] και αποτελεί μέρος του κανόνα των πολωνικών εθνικών οπερών.

Σύγχρονες παραστάσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μια αγγλική έκδοση του Straszny dwór (Η Στοιχειωμένη Έπαυλη, ή Το Στοιχειωμένο Κάστρο[27]) δημιουργήθηκε και πρωτοπαρουσιάστηκε από τη φοιτητική όπερα στο Πανεπιστήμιο του Μπρίστολ το 1970. Αυτή η έκδοση παρουσιάζεται από τότε, συγκεκριμένα το 2001 από την Opera South, η οποία εταιρεία παρουσίασε επίσης την παγκόσμια πρεμιέρα μιας ειδικά δημιουργημένης νέας αγγλικής έκδοσης του Verbum Nobile το 2002.

Η όπερα του Μονιούσκο, Flis, πραγματοποιήθηκε και ηχογραφήθηκε στο Μεγάλο Θέατρο της Πολωνικής Εθνικής Λυρικής Σκηνής στο Διεθνές Μουσικό Φεστιβάλ «Σοπέν και η Ευρώπη του» το 2019, που σηματοδότησε την 200η επέτειο από τη γέννηση του Μονιούσκο.[28]

Η Paria παρουσιάστηκε στην Όπερα του Πόζναν τον Ιούνιο του 2019, σε σκηνοθεσία Γκρέιχαμ Βικ και διεύθυνση του Γκάμπριελ Χμούρα.

Οι όπερες του Μονιούσκο παίζονται τακτικά στην Εθνική Όπερα της Λευκορωσίας.

Σημειώσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ Υπάρχει ένα Μουσείο του Στανίσουαφ Μονιούσκο στη Λευκορωσία.[19]
  2. ↑ Η οικογένεια Μονιούσκο έχει τις ρίζες τις στην περιοχή του Γκόνιοντς στην Ποντλάχια.[21]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 «Монюшко» (Ρωσικά)
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb13922246w. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 (Αγγλικά) SNAC. w6wd659d. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. ↑ psb.10210.5.
  5. ↑ 5,0 5,1 tnk.krakow.pl/czlonkowie/moniuszko-stanislaw/. Ανακτήθηκε στις 30  Αυγούστου 2022.
  6. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 27  Απριλίου 2014.
  7. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 31  Δεκεμβρίου 2014.
  8. ↑ «Большая советская энциклопедия» (Ρωσικά) Η Μεγάλη Ρωσική Εγκυκλοπαίδεια. Μόσχα. 1969. Ανακτήθηκε στις 28  Σεπτεμβρίου 2015.
  9. ↑ (Πολωνικά) www.polskipetersburg.pl/hasla/moniuszko-stanislaw. Ανακτήθηκε στις 7  Ιουλίου 2022.
  10. ↑ 10,0 10,1 10,2 10,3 (Γερμανικά) Κατάλογος της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γερμανίας. 118784552. Ανακτήθηκε στις 22  Απριλίου 2024.
  11. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb13922246w. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  12. ↑ CONOR.SI. 113847651.
  13. ↑ Prosnak 1980.
  14. ↑ 14,0 14,1 14,2 Σάμσον, Τζιμ, επιμ. (2001). The Cambridge History of Nineteenth-Century Music. Cambridge University Press. σελ. 718. ISBN 978-0521590174. 
  15. ↑ 15,0 15,1 Jones, Barrie, επιμ. (1999). The Hutchinson Concise Dictionary of Music. Routledge. σελ. 424. ISBN 978-1579581787. 
  16. ↑ Аляксей Хадыка [Alexey Khadyka] (22 Μαΐου 2009). «Станіслаў Манюшка — паляк, літвін...» [Stanislaw Moniuszko – Pole and Lithuanian] (στα Λευκορωσικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Ιουλίου 2011. Ανακτήθηκε στις 20 Ιανουαρίου 2013.  NovyChas.org, Culture. Retrieved from the Internet Archive, February 18, 2013.
  17. ↑ «Stanisław Moniuszko – Ojciec polskiej opery». poland.us. 
  18. ↑ "Праправнучка Станислава Монюшко: 'В Минске должен появиться памятник композитору' " Αρχειοθετήθηκε 2011-07-18 στο Wayback Machine. [Great-great-granddaughter of Stanisław Moniuszko: 'A monument to the composer should appear in Minsk'] by Кастусь Лашкевич [Kastus Lashkevich], 19 Oktober 2009, Tut.By (in Belarusian)
  19. ↑ Stanisław Moniuszko Museum, Belarus
  20. ↑ 20,0 20,1 Murphy, Michael (2001). «Moniuszko and Musical Nationalism in Poland». Στο: White, Harry. Musical Constructions of Nationalism: Essays on the History and Ideology of European Musical Culture 1800-1945. Cork University Press. σελ. 166-167. ISBN 9781859181539. 
  21. ↑ Prosnak, Jan (1980). Moniuszko. Polskie Wydawnictwo Muzyczne. σελ. 7. ISBN 8322400012. 
  22. ↑ 22,0 22,1 22,2 Balthazar, Scott L. (2013). Historical Dictionary of Opera. Scarecrow Press. σελ. 226-227. ISBN 978-0810867680. 
  23. ↑ Prosnak 1980, σελ. 174.
  24. ↑ Chrenkoff, Magdalena (2017). «Stanisław Moniuszko's Oeuvre as a Builder of National Identity During Partition Times». Στο: Povilionienė, Rima. Sounds, Societies, Significations: Numanistic Approaches to Music. Springer. σελ. 61. ISBN 978-3319836522. 
  25. ↑ 25,0 25,1 Grazia, Donna M. Di, επιμ. (2012). Nineteenth-Century Choral Music. Routledge. σελ. 384. ISBN 978-0415988537. 
  26. ↑ Murphy 2001, σελ. 168.
  27. ↑ "Opera: Moniuszko's Haunted Castle"; by Bernard Holland, The New York Times, April 23, 1986
  28. ↑ «Festiwal "Chopin i jego Europa"» [Chopin and his Europe]. Fryderyk Chopin Institute (στα Πολωνικά). 2019. Ανακτήθηκε στις 13 Αυγούστου 2020. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Καθιερωμένοι όροι
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Στανίσουαφ_Μονιούσκο&oldid=10456760"