Παιχνίδι (δραστηριότητα)

Για άλλες χρήσεις της λέξης, δείτε: Παιχνίδι (αντικείμενο).

Άθλημα

Παιχνίδι τράπουλας

Παιχνίδι, παιγνίδιο ή παίγνιο αποκαλείται η δομημένη δραστηριότητα που διεξάγεται με σκοπό την ψυχαγωγία ή ασκείται σαν εκπαιδευτικό εργαλείο. Τα παιχνίδια υπάρχουν σε διάφορες μορφές: επιτραπέζια, ηλεκτρονική, άυλη, υλική κ.ά.

Κύριοι παράγοντες του παιχνιδιού είναι οι κανόνες, τα επιτεύγματα, η πρόκληση και η αλληλεπίδραση. Τα παιχνίδια, γενικά, υποβάλλουν τον παίκτη σε μια ψυχική ή σωματική διέγερση, ή πολλές φορές και τα δύο. Πολλά παιχνίδια βοηθάνε στην ανάπτυξη πρακτικών δεξιοτήτων, μπορεί να έχουν τη μορφή άσκησης ή να έχουν εκπαιδευτικό, προσομοιωτικό ή ψυχολογικό χαρακτήρα. Σύμφωνα με τον Κρις Κρόφορντ, σχεδιαστή βιντεοπαιχνιδιών, δραστηριότητες όπως το παζλ και η πασιέντζα ανήκουν περισσότερο στην κατηγορία των γρίφων και όχι των παιχνιδιών, επειδή ένα παιχνίδι προϋποθέτει αλληλεπίδραση με έναν τουλάχιστον "ενεργό παράγοντα" (παίκτη ή υπολογιστή).

Τα παιχνίδια μαρτυρούνται από το 2600 π.Χ. Είναι παγκόσμιο μέρος της ανθρώπινης εμπειρίας και παρατηρούνται σε όλους τους πολιτισμούς. Το Βασιλικό Παιχνίδι του Ουρ (Royal Game of Ur), το Senet και το Mancala είναι κάποια από τα αρχαιότερα παιχνίδια του κόσμου.

Στοιχεία του τρόπου διεξαγωγής ενός παιχνιδιού

Αντικείμενα

Δείτε επίσης: Παιχνίδι (αντικείμενο)

Συνήθως τα παιχνίδια ταξινομούνται βάσει του μέσου που χρειάζεται για να παιχθούν (π.χ. μινιατούρες, μπάλα, κάρτες, ταμπλώ ή υπολογιστής). Πολλές φορές, το μέσο είναι ένα αντικείμενο ή μία ένδειξη, που συμβολίζει κάτι. Το αντικείμενο μπορεί να είναι ένα πιόνι, κάποια χρήματα ή μία άυλη ένδειξη, όπως η βαθμολογία.

Τα παιχνίδια όπως το κρυφτό και το κυνηγητό δεν χρησιμοποιούν κάποιο εμφανές αντικείμενο, αλλά η αλληλεπίδρασή τους ορίζεται από το περιβάλλον. Παιχνίδια με ίδιους ή παρόμοιους κανόνες, μπορεί να έχουν διαφορετικό τρόπο διεξαγωγής, ανάλογα με το εκάστοτε περιβάλλον. Π.χ. το κρυφτό σε έναν σχολικό χώρο παίζεται διαφορετικά από ό,τι σε ένα πάρκο, ή ο τρόπος που θα γίνει ένας αγώνας αυτοκινήτων διαφοροποιείται από πίστα σε πίστα.

Κανόνες

Αν και τα παιχνίδια συχνά χαρακτηρίζονται από τα εργαλεία τους, επίσης ορίζονται και από τους κανόνες τους. Ενώ οι κανόνες υπόκεινται σε αλλαγές και τροποποιήσεις, η μεγάλη αλλαγή έχει ως αποτέλεσμα ένα "νέο" παιχνίδι. Υπάρχουν, όμως, και εξαιρέσεις όπως σε κάποιες περιπτώσεις παιχνιδιών που περιλαμβάνουν εσκεμμένη τροποποίηση των κανόνων, αλλά ακόμα κι εκεί υπάρχουν κάποιοι σταθεροί κανόνες.

Οι κανόνες, γενικά, καθορίζουν τη σειρά, τα δικαιώματα, τις υποχρεώσεις και τα επιτεύγματα του κάθε παίκτη. Τα δικαιώματα των παικτών μπορεί να περιλαμβάνουν το πότε θα μετακινήσουν το πιόνι τους ή πότε θα κάνουν κάποια ενέργεια. Ο πιο συνηθισμένος σκοπός είναι να συγκεντρώσει ο παίκτης τη μεγαλύτερη ποσότητα βαθμών, χρημάτων ή αντικειμένων στο τέλος του παιχνιδιού, όπως στη Monopoly, ή να φέρει το πιόνι του σε μια σχέση απειλής προς το πιόνι του αντιπάλου, όπως στο σκάκι.

Είδη παιχνιδιών

Αθλήματα

Αθλήματα χαρακτηρίζονται παιχνίδια που έχουν αθλητικό χαρακτήρα και απαιτούν σωματική άσκηση. Στην κατηγορία συμπεριλαμβάνονται ατομικά και ομαδικά αγωνίσματα, όπως το ποδόσφαιρο, η καλαθοσφαίριση, το βόλεϋ κ.ά. Πολλά αθλήματα απαιτούν ειδικό εξοπλισμό και δεδομένο χώρο παιχνιδιού, ενώ απευθύνονται σε μεγάλες μερίδες θεατών.

Παιχνίδια επιδεξιότητας

Αυτή η κατηγορία εμπερικλείει κάθε παιχνίδι που απαιτεί επιδεξιότητα και συντονισμό ματιών και χεριών, με εξαίρεση τα βιντεοπαιχνίδια, τα οποία αποτελούν κατηγορία από μόνα τους. Παραδείγματα όπως το Jenga χρειάζονται μόνο ένα φορητό εξοπλισμό και μια οποιαδήποτε επιφάνεια, ενώ παιχνίδια σαν το φλίπερ, το μπιλιάρδο, το επιτραπέζιο ποδοσφαιράκι και το air hockey απαιτούν ειδικά τραπέζια ή άλλες αυτόνομες μονάδες για την διεξαγωγή τους. Η έλευση των οικιακών συστημάτων βιντεοπαιχνιδιών αντικατέστησε ορισμένα από αυτά, όπως το επιτραπέζιο ποδοσφαιράκι, ωστόσο το μπιλιάρδο, το φλίπερ κ.ά. παραμένουν ακόμα δημοφιλή σε δημόσιους χώρους.

Επιτραπέζια παιχνίδια

Τα επιτραπέζια παιχνίδια έχουν ως κύριο εργαλείο ένα ταμπλώ, πάνω στο οποίο ακολουθείται η πορεία, η πρόοδος και τα κεκτημένα των παικτών, τα οποία δηλώνονται με πιόνια. Τα περισσότερα περιλαμβάνουν ζάρια και κάρτες. Πολλά επιτραπέζια, περιέχουν προσομείωση πολέμου, με το ταμπλώ να αποτελεί στρατηγικό χάρτη.

Παιχνίδια τράπουλας

Τα παιχνίδια αυτά παίζονται μέσω της τράπουλας, μιας δεσμίδας καρτών, οι οποίες έχουν διαφορετική αξία. Υπάρχουν διάφορες μορφές τράπουλας ανά τον κόσμο: η αγγλοαμερικανική 52φυλλη που περιέχει αριθμούς, σύμβολα και φιγούρες, η τράπουλα Ταρώ με 78 φύλλα και άλλες τράπουλες διαμορφωμένες για επιτραπέζια παιχνίδια, όπως είναι και το Uno. Τα γνωστότερα παιχνίδια αγγλοαμερικανικής τράπουλας είναι το πόκερ, το μπριτζ, η πρέφα, η 31, η πασιέντζα,η ξερή κ.ά.

Βιντεοπαιχνίδια

Τα ηλεκτρονικά παιχνίδια ή αλλιώς βιντεοπαιχνίδια είναι προγράμματα υπολογιστικών συστημάτων, τα οποία χειρίζεται ο παίκτης μέσα από τον προσωπικό υπολογιστή του ή από κάποιο ειδικό σύστημα φτιαγμένο για αυτόν τον λόγο (για οικιακή χρήση αυτά τα συστήματα ονομάζονται κονσόλες). Τα προγράμματα αυτά δημιουργούν εικονικά εργαλεία, που επιτρέπουν στον παίκτη να παίξει με έναν άλλο παίκτη ή με έναν προσομοιομένο παίκτη, παιχνίδια όπως τράπουλα και ζάρια, ή δημιουργούν προσομοιωμένους κόσμους, στους οποίους μπορούν να συμβούν φανταστικά γεγονότα μέσα στην πορεία του παιχνιδιού.

Κατάλογος ειδών παιχνιδιών

• Αθλήματα
  • Ολυμπιακοί αγώνες
    • Θερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες
    • Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες

• Παιχνίδια δωματίου
  • Επιτραπέζια
  • Τράπουλα
  • Ζάρια
  • Παιχνίδια με μινιατούρες
  • Παιχνίδια στο χαρτί
  • Παιχνίδια με πλακίδια
  • Παιχνίδια ρόλων

• Βιντεοπαιχνίδια
  • Παιχνίδια κερματοφόρων μηχανημάτων (ηλεκτρονικά)
  • Παιχνίδια υπολογιστή
  • Παιχνίδια κοσνόλας
  • Φορητά παιχνίδια
  • Παιχνίδια κινητού
  • Παιχνίδια online
  • Παιχνίδια flash (ιστοσελίδας)

• Τυχερά παιχνίδια
• Παιχνίδια εναλλακτικής πραγματικότητας (Alternate reality/ ARG)
• Εκπαιδευτικά παιχνίδια
• Παιχνίδια στο γκαζόν
• Παιχνίδια επιστολών
  • Παιχνίδια ταχυδρομείου/ e-mail
  • Παιχνίδια αναρτήσεων
• Παιχνίδια εντοπισμού
• Μαθηματικά παιχνίδια
• Παιχνίδια της σάλας (parlor games)
• Παιχνίδια της παρέας
  • Παιχνίδια συζήτησης
  • Παιχνίδια θάρρους
  • Παιχνίδια μαντέματος
  • Παιχνίδια τραγουδιού
• Υπαίθρια παιχνίδια
• Παιχνίδια χώρων εστίασης
  • Παιχνίδια με ποτά
• Παζλ
• Γρίφοι
• Κερματοφόρα μηχανήματα δώρων
• Παιχνίδια επιδεξιότητας
• Παιχνίδια του δρόμου
• Ταξιδιωτικά παιχνίδια
• Πολεμικά παιχνίδια
• Παιχνίδια λέξεων

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Ψηφιακό αρχείο ΕΡΤ

• Παρασκήνιο, Παιχνιδιού αγώνας γόνιμος (Αρχείο ντοκιμαντέρ της ΕΡΤ)
• solitaire spider Αρχειοθετήθηκε 2021-09-10 στο Wayback Machine.
• Cool math run 3 Αρχειοθετήθηκε 2020-11-08 στο Wayback Machine.