Ορουνόκο

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ορουνόκο
ΣυγγραφέαςΆφρα Μπεν
ΤίτλοςOroonoko
ΓλώσσαΑγγλικά
Ημερομηνία δημοσίευσης1688
Μορφήμυθιστόρημα
Θέμαδουλεία
LC ClassOL27130975W[1]
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ορουνόκο ή Ο σκλάβος Πρίγκιπας (αγγλικός τίτλος: Oroonoko: or, the Royal Slave) είναι σύντομο μυθιστόρημα της Άφρα Μπεν, που δημοσιεύτηκε το 1688. Ο ομώνυμος ήρωας είναι ένας Αφρικανός πρίγκιπας, ο οποίος τη δεκαετία του 1640 πωλήθηκε σκλάβος σε Ευρωπαίους αποίκους στο Σουρινάμ. Το κείμενο της Μπεν αναφέρεται στη ζωή, τον έρωτα, την εξέγερση και την εκτέλεση του Ορουνόκο. [2]

Η Άφρα Μπεν, που συχνά αναφέρεται ως η πρώτη επαγγελματίας γυναίκα συγγραφέας, ήταν μια επιτυχημένη θεατρική συγγραφέας, ποιήτρια, μεταφράστρια και δοκιμιογράφος. Άρχισε να γράφει πεζογραφία τη δεκαετία του 1680. Το έργο δημοσιεύτηκε στο τέλος της ζωής της και αναφέρεται ως ένα από τα πρώτα μυθιστορήματα της αγγλικής λογοτεχνίας. [3] [4]

Η επιτυχία του έργου ξεκίνησε από μια δημοφιλή θεατρική μεταφορά του 1695 από τον Ιρλανδό θεατρικό συγγραφέα Τόμας Σάουθερν. Το ενδιαφέρον για το έργο έχει αυξηθεί από τη δεκαετία του 1970. Αν και ακολουθεί πολλά από τα φυλετικά στερεότυπα και τις παρεξηγήσεις της εποχής του, είναι αξιοσημείωτο για τον χειρισμό θεμάτων όπως η αποικιοκρατία και η δουλεία.[5]

Υπόθεση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Άφρα Μπεν (1640–1689)

Ο νεαρός Αφρικανός πρίγκιπας Ορουνόκο ερωτεύεται μια κοπέλα που ονομάζεται Ιμόιντα, που περιγράφεται ως η πιο όμορφη και γοητευτική στη χώρα, με την οποία είναι ερωτευμένος και ο παππούς του νεαρού - ο βασιλιάς. Ο βασιλιάς αναγκάζει την Ιμόιντα να γίνει μια από τις συζύγους του. Οι νέοι ξανασμίγουν για λίγο και ολοκληρώνουν τον γάμο τους, αλλά τελικά ανακαλύπτονται και η κοπέλα πωλείται σκλάβα. Ο Ορουνόκο εξαπατάται από έναν δουλέμπορο, αιχμαλωτίζεται και επίσης πωλείται σκλάβος. [6]

Οι νέοι συναντιούνται ξανά σε μια φυτεία στο Σουρινάμ, τότε βρετανική αποικία στις Δυτικές Ινδίες με οικονομία βασισμένη σε φυτείες ζαχαροκάλαμου, αλλά η επανένωση απειλείται ξανά: η ομορφιά της νεαρής γυναίκας έχει τραβήξει την ανεπιθύμητη προσοχή του αντικυβερνήτη της αποικίας. Ο Ορουνόκο στη σκλαβιά του τυγχάνει ειδικής μεταχείρισης λόγω της μόρφωσής του και της ικανότητάς του να μιλάει γαλλικά και αγγλικά. Ζουν με την Ιμόιντα ως σύζυγοι σε σχετική ελευθερία και μόλις η γυναίκα μένει έγκυος, ο Ορουνόκο προσπαθεί να διαπραγματευτεί την επιστροφή τους στην Αφρική. Όταν οι διαπραγματεύσεις αποτυγχάνουν και η αναχώρησή τους αναβάλλεται με αόριστες υποσχέσεις μέχρι την άφιξη του κυβερνήτη, ο Ορουνόκο οργανώνει μια εξέγερση σκλάβων, αλλά προδίδεται και μαστιγώνεται άγρια. Φοβούμενη τα βασανιστήρια, η Ιμόιντα δέχεται να πεθάνει στα χέρια του Ορουνόκο που σκοτώνει την ερωμένη του και πριν αυτοκτονήσει συλλαμβάνεται, βασανίζεται και εκτελείται.[7]

Σχολιασμός[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Έργο του Ουίλιαμ Μπλέικ, 1792, απεικονίζει τη βαρβαρότητα των τιμωριών που επιφυλάσσονταν για τους σκλάβους, καθώς και τη φήμη του Σουρινάμ σε αυτόν τον τομέα.

Το μυθιστόρημα είναι γραμμένο σε ένα μείγμα πρωτοπρόσωπης και τριτοπρόσωπης αφήγησης, καθώς η αφηγήτρια αφηγείται γεγονότα στην Αφρική όπως τα πληροφορήθηκε αλλά η ίδια είναι μάρτυρας και συμμετέχει στα γεγονότα που λαμβάνουν χώρα στο Σουρινάμ. Η αφηγήτρια είναι μια νεαρή Αγγλίδα της καλής κοινωνίας που έχει έρθει στο Σουρινάμ με τον πατέρα της, που προοριζόταν να γίνει ο νέος αντικυβερνήτης της αποικίας αλλά πέθανε στο ταξίδι από ασθένεια. Η αφηγήτρια και η οικογένειά της στεγάζονται στο ωραιότερο σπίτι του οικισμού και οι εμπειρίες της από τη συνάντηση με τους αυτόχθονες πληθυσμούς και τους σκλάβους αναμειγνύονται με την κύρια πλοκή που αναφέρεται στον Ορουνόκο και την Ιμόιντα. Στο τέλος της αφήγησης, η αφηγήτρια φεύγει από το Σουρινάμ για το Λονδίνο.[8]

Η δομή του έργου οργανώνεται γύρω από τρία βασικά μέρη: το κείμενο εισάγεται αρχικά με πιστοποιητικό γνησιότητας, στο οποίο η συγγραφέας βεβαιώνει ότι το έργο δεν είναι μυθοπλασία ούτε ιστορικό δοκίμιο. Ισχυρίζεται ότι ήταν μάρτυρας των γεγονότων που αναφέρει και ότι δεν ενέδωσε στον πειρασμό να τα εξωραΐσει, προσπαθώντας να βασιστεί μόνο στην πραγματικότητα. Ακολουθεί, στο δεύτερο μέρος, μια περιγραφή του Σουρινάμ και των Ινδιάνων της Νότιας Αμερικής που τους βρίσκει ντροπαλούς, σεμνούς, αθώους, ακίνδυνους και ενάρετους. Ζουν σύμφωνα με τους κανόνες της Φύσης, αδιάφθοροι από τη θρησκεία και τον πολιτισμό. Μόνο μετά από αυτούς τους δύο προλόγους αρχίζει η ιστορία που αναφέρεται στον Ορουνόκο.[9]

Οι πρώτοι βιογράφοι της Άφρα Μπεν δέχτηκαν τους ισχυρισμούς της αφηγήτριας ως αληθινούς αλλά μεταγενέστεροι και σύγχρονοι τους αντιμετωπίζουν με επιφύλαξη καθώς δεν υπήρξε καμία εξέγερση στο Σουρινάμ που να ταίριαζε με όσα αναφέρονται στο έργο και ο πατέρας της ήταν κουρέας που πέθανε στο Λονδίνο. Θεωρούν ότι ο ήρωας είναι φανταστικός αλλά εμπνευσμένος σε ένα βαθμό από την πραγματικότητα. Πολλά από τα στοιχεία της πλοκής θυμίζουν παλαιότερες μυθιστορίες όπως την Κασσάνδρα (1642-1645) του Γκωτιέ ντε Κοστ ντε Λα Καλπρενέντ ή τα Αιθιοπικά του Ηλιόδωρου του Εμεσηνού και άλλα αρχαία ελληνικά μυθιστορήματα.

Η αφηγήτρια, πολύ πριν τον Ζαν Ζακ Ρουσώ, θεωρεί τους αυτόχθονες λαούς ως ευγενείς αγρίους και σε όλο το μυθιστόρημα δεν κρύβει τον θαυμασμό της για τον ηρωισμό και την αρχοντιά του ήρωα.[5]

Μετάφραση στα ελληνικά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Ορουνόκο ή Ο Σκλάβος Πρίγκιπας, μετάφραση: Γρηγόρης Κονδύλης, εκδόσεις Μαΐστρος, 2008[10]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. «Oroonoko by Aphra Behn | Open Library». Ανακτήθηκε στις 25  Αυγούστου 2023.
  2. . «supersummary.com/oroonoko/summary/». 
  3. . «dimitroulia.gr/afra_mpen_oroynoko_sklabos_prigkipas-article». 
  4. Ως πρώτο μυθιστόρημα της αγγλικής λογοτεχνίας θεωρείται ο Ροβινσώνας Κρούσος (1719) του Ντάνιελ Ντεφόε. Οι κριτικοί απαιτώντας ένα μυθιστόρημα να έχει ένα συγκεκριμένο μήκος, απέκλεισαν το Ορουνόκο, που είναι νουβέλα.
  5. 5,0 5,1 . «bl.uk/works/oroonoko». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Οκτωβρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 20 Σεπτεμβρίου 2023. 
  6. . «litcharts.com/lit/oroonoko/summary». 
  7. . «study.com/academy/lesson/oroonoko-by-aphra-behn-summary-characters-themes-analysis». 
  8. . «coursehero.com/lit/Oroonoko/plot-summary/». 
  9. . «gradesaver.com/oroonoko/study-guide/summary». 
  10. . «protoporia.gr/behn-aphra-oroynoko-h-o-sklabos-prigkipas».