Οδός Αγρίππα

Η Οδός του Αγρίππα, λατιν.: Via Agrippa, είναι οποιοδήποτε τμήμα του δικτύου των ρωμαϊκών δρόμων στη Γαλατία, που κατασκευάστηκε από τον Μάρκο Βιψάνιο Αγρίππα, στον οποίο ο Οκταβιανός εμπιστεύτηκε την αναδιοργάνωση των Γαλατιών. Συνολικά οι Ρωμαίοι έχτισαν 21000 χλμ. δρόμων στη Γαλατία.

Το έργο του Αγρίππα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το δίκτυο του Αγρίππα ξεκινούσε ακτινωτά από έναν κόμβο στη νέα στρατηγική τοποθεσία του Λουγδούνου (Λυών). Ο Στράβων δείχνει τις κατευθύνσεις, ^[1] που προσδιορίστηκαν από τον Πιέρ Γκρος: ^[2]

μία διαδρομή προς τον Ατλαντικό, από το Λούγδουνον προς το Σαιντ
μία διαδρομή προς τη Βόρεια Θάλασσα, μέσω Ρενς, Μπωβαί και Αμιένης
μία διαδρομή προς τον Ρήνο, μέσω Λανγκρ, Tρηρ και Κολωνίας
και μία διαδρομή προς τα νότια, προς τη Μασσαλία.

Αν και οι λεπτομερείς διαδρομές που ακολουθούν τα διάφορα τμήματα της Οδού Αγρίππα είναι καλά χαραγμένες στο έδαφος, οι ημερομηνίες κατασκευής εξακολουθούν να συζητούνται: το 39-38 π.Χ. σύμφωνα με τους συγγραφείς του Οδηγού της Αρχαίας Ρώμης· ^[3] το 22-21 π.Χ. σύμφωνα με τον Πιέρ Γκρος· ^[4] ή μεταξύ 16-13 π.Χ. σύμφωνα με τον Πωλ Πετί. ^[5]

Η νότια διαδρομή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μία αρχαία οδός άλατος υπήρχε ως τις εκβολές του Ροδανού, που περνούσε από τις χαμηλότερες πλαγιές των λόφων, για να αποφεύγεται η μερικές φορές βαλτώδης -μετά από πλημμύρες- πεδιάδα του ποταμού. Με την παρότρυνση του Αυγούστου, ο Αγρίππας άνοιξε μία διαδρομή που βρισκόταν πιο κοντά στον ποταμό, περνώντας από τις σημαντικές Ρωμαϊκές πόλεις Aρλ, Aβινιόν, Oράνζ, Moντελιμάρ, Βαλάνς, Βιέν, που είναι διάσπαρτες από σταθμούς αναμετάδοσης (mutationes), όπου υπήρχε αλλαγή αλόγων για επίσημους ταχυμεταφορείς. Αυτή η διαδρομή αυξήθηκε από τη Οδό Αντωνίου κατά μήκος της δεξιάς όχθης του Ροδανού.

Ίχνη της Οδού Αγρίππα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κοντά στη Βαλάνς, η σύγχρονη εθνική οδός (route national) 7 ακολουθεί τη διαδρομή της Οδού Αγρίππα. ^[6]

Στα βόρεια του Iζέρ, η Οδός Αγρίππα, έχοντας περάσει τη διασταύρωση που ονομάζεται ακόμη Sept Chemins ("Επτά Δρόμοι"), ακολουθεί τη γραμμή, που τώρα σηματοδοτείται από τη νομαρχιακή οδό (route départementale) 101 προς το Μπωμόν-Μοντέ. υπάρχει μία επαρχιακή οδός (route communale) και ένα μονοπάτι, που ακολουθούν την ευθεία Rωμαϊκή διαδρομή, η οποία χρησιμεύει ως όριο μεταξύ των κοινοτήτων Μπωμόν-Μοντέ και Πον-ντε-λ'Ιζέρ. Σε κοντινή απόσταση, το τοπωνύμιο Vie Magne καταγράφει το πέρασμα της Via Magna, της «Μεγάλου οδού».

Ρωμαϊκά ορόσημα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα ενεπίγραφα όρθια οδόσημα που είχαν τοποθετηθεί κατά μήκος της διαδρομής, έδειχναν τα μίλια από το σημείο εκκίνησης (capital viae) με τη Βιέν, τη Βαλάνς ή την Αβινιόν, καθώς και τον αξιωματούχο ή τον Αυτοκράτορα που τα ανέγειρε ή τα συντήρησε. ^[7]

Εκτός από τα 22 σωζόμενα οδόσημα που ανακτήθηκαν κατά μήκος της διαδρομής, ένα από αυτά τού 3ου ή 4ου αι. ^[8] επαναχρησιμοποιήθηκε στον χώρο της χορωδίας του καθεδρικού ναού της Βαλάνς, όπου μπορεί να διαβαστεί ακόμη η επιγραφή του:

IMP(ERATOR) CAESAR L(UCIUS) DOMIT[IUS]
AURELIANU[S] P(IUS) [F(ELIX)] INV[I]CT[US]
[AU]G(USTUS) P(ONTIFEX) MA(XIMUS) GER[MANIC(US) MAX(IMUS)]
[GO]THIC(US) MA[X(IMUS) CARPIC(US) MAX(IMUS)] ?
[PAR]THIC(US) MA[X(IMUS) TRIB(UNICIA) POT(ESTATE) VI CO(N)S(UL)] ;
[III] P(ATER) P(ATRIA) PROCO(N)[S(UL) PACATOR ET RES]
[TITUT]OR ORB(IS) [REFECIT ET]
[R]ESTITUIT [HOC VIA SIGNUM]
MILIA [PASSUUM]
III

Μετάφραση: «Ο Αυτοκράτορας Καίσαρας Λεύκιος Δομιτιανός / Αυρηλιανός, ευσεβής, ευτυχής, ανίκητος, / αύγουστος, ιερέας μέγιστος, ο μεγαλύτερος κατακτητής Γερμανών, / Γότθων, Καρπίων, / Πάρθων, στο αξίωμα του τριβούνου για [6η] φορά, του υπάτου /για [3η] φορά, πατέρας της πατρίδας, ανθύπατος, ειρηνοποιός και των πραγμάτων / παιδαγωγός του κόσμου, έφτιαξε και / ανόρθωσε [αυτό το οδόσημο] / μίλια απόστασης / 3» ^[9]

Σημειώσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

↑ Strabo, Geography IV, 6, 11.
↑ Gros, La France gallo-romaine, 1991, p. 54
↑ George Hacquard, Jean Dautry, O Maisani, Guide romain antique, Hachette, 1952, 50th ed. 2005, p,162
↑ Gros
↑ Paul Petit, La paix romaine, (PUF, collection Nouvelle Clio – l’histoire et ses problèmes) Paris, (1967), 2nd ed. 1971, p. 288
↑ Philippe Ravit, "Le paysage valentinois, de la fondation de la colonie de Valentia (Valence) au IIIème siècle ap. J.-C.", Lyon 3, 2007, 202 p. (mémoire)
↑ Philippe Ravit, "Le paysage valentinois, de la fondation de la colonie de Valentia (Valence) au IIIème siècle ap. J.-C.", Lyon '3, 2007, p 202 (abstract).
↑ C.I.L., XII, 5549.
↑ From Valence understood.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Omnes Viae: Via Agrippa στον χάρτη Peutinger

[1] Strabo, Geography IV, 6, 11.

[2] Gros, La France gallo-romaine, 1991, p. 54

[3] George Hacquard, Jean Dautry, O Maisani, Guide romain antique, Hachette, 1952, 50th ed. 2005, p,162

[4] Gros

[5] Paul Petit, La paix romaine, (PUF, collection Nouvelle Clio – l’histoire et ses problèmes) Paris, (1967), 2nd ed. 1971, p. 288

[6] Philippe Ravit, "Le paysage valentinois, de la fondation de la colonie de Valentia (Valence) au IIIème siècle ap. J.-C.", Lyon 3, 2007, 202 p. (mémoire)

[7] Philippe Ravit, "Le paysage valentinois, de la fondation de la colonie de Valentia (Valence) au IIIème siècle ap. J.-C.", Lyon '3, 2007, p 202 (abstract).

[8] C.I.L., XII, 5549.

[9] From Valence understood.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]