Νόμος του Καλού Σαμαρείτη
Ο νόμος του Καλού Σαμαρείτη προσφέρει νομική προστασία σε άτομα που παρέχουν εύλογη βοήθεια σε εκείνους που είναι ή που πιστεύουν ότι είναι τραυματισμένοι, άρρωστοι, σε κίνδυνο ή με άλλο τρόπο ανίκανοι να αυτοεξυπηρετηθούν.[1] Η προστασία έχει σκοπό να μειώσει τον δισταγμό των παρευρισκομένων να βοηθήσουν, από φόβο μήπως μηνυθούν ή διωχθούν για ακούσιο τραυματισμό ή άδικο θάνατο. Ένα παράδειγμα τέτοιου νόμου ισχύει σε κοινής νομοθεσίας περιοχές του Καναδά: το δόγμα του Καλού Σαμαρείτη είναι μια νομική αρχή που εμποδίζει έναν διασώστη που έχει βοηθήσει οικειοθελώς ένα θύμα που βρίσκεται σε κίνδυνο να μηνυθεί επιτυχώς για αδικοπραγία. Σκοπός του είναι να εμποδίσει τους ανθρώπους να είναι απρόθυμοι να βοηθήσουν έναν ξένο που έχει ανάγκη από φόβο νομικών επιπτώσεων σε περίπτωση που κάνουν κάποιο λάθος στη αντιμετώπιση.[2] Αντίθετα, το καθήκον για διάσωση απαιτεί από τους ανθρώπους να προσφέρουν βοήθεια και θεωρεί υπεύθυνους αυτούς που δεν το κάνουν.
Οι νόμοι του Καλού Σαμαρείτη μπορεί να διαφέρουν από δικαιοδοσία σε δικαιοδοσία, όπως και οι αλληλεπιδράσεις τους με διάφορες άλλες νομικές αρχές, όπως η εν επιγνώσει συναίνεση, τα γονικά δικαιώματα και το δικαίωμα άρνησης θεραπείας. Οι περισσότεροι τέτοιοι νόμοι δεν ισχύουν για τη συμπεριφορά των επαγγελματιών υγείας ή των επαγγελματιών παροχής έκτακτης ιατρικής βοήθειας στην εργασία, αλλά ορισμένοι επεκτείνουν την προστασία στους επαγγελματίες διασώστες όταν ενεργούν ως εθελοντές.
Οι αρχές που περιέχονται στους νόμους του Καλού Σαμαρείτη λειτουργούν πιο τυπικά σε χώρες στις οποίες το θεμέλιο του νομικού συστήματος είναι το αγγλικό κοινό δίκαιο, όπως η Αυστραλία.[3] Σε πολλές χώρες που χρησιμοποιούν το αστικό δίκαιο ως θεμέλιο για τα νομικά τους συστήματα, το ίδιο νομικό αποτέλεσμα επιτυγχάνεται πιο τυπικά χρησιμοποιώντας την αρχή του καθήκοντος διάσωσης.
Οι νόμοι του Καλού Σαμαρείτη παίρνουν το όνομά τους από μια παραβολή που βρίσκεται στη Βίβλο, η οποία αποδίδεται στον Ιησού, που συνήθως αναφέρεται ως η Παραβολή του Καλού Σαμαρείτη, η οποία περιέχεται στο Κατά Λουκάν Ευαγγέλιον 10:29–37. Αφηγείται τη βοήθεια που έδωσε ένας ταξιδιώτης από την περιοχή γνωστή ως Σαμάρεια σε έναν άλλο ταξιδιώτη αντικρουόμενου θρησκευτικού και εθνοτικού υπόβαθρου που είχε ξυλοκοπηθεί και ληστευτεί από ληστές.[4]
Κοινά χαρακτηριστικά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Οι νόμοι του Καλού Σαμαρείτη συχνά μοιράζονται διαφορετικούς συνδυασμούς ή ερμηνείες των παρόμοιων χαρακτηριστικών, οι οποίες διαφέρουν ανά περιοχή.
Καθήκον για βοήθεια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Σε ορισμένες δικαιοδοσίες, εκτός εάν υπάρχει σχέση φροντιστή (όπως σχέση γονέα-παιδιού ή ιατρού-ασθενούς) πριν από την ασθένεια ή τον τραυματισμό, ή πως ο «Καλός Σαμαρείτης» είναι υπεύθυνος για την ύπαρξη της ασθένειας ή του τραυματισμού, δεν απαιτείται άτομο να παρέχει κάθε είδους βοήθεια σε ένα θύμα. Οι νόμοι του καλού Σαμαρείτη στις πολιτείες της Μινεσότα,[5] Βερμόντ[6] και Ρόουντ Άιλαντ[7] απαιτούν από ένα άτομο στη σκηνή έκτακτης ανάγκης να παρέχει εύλογη βοήθεια σε ένα άτομο που έχει ανάγκη. Αυτή η βοήθεια μπορεί να είναι να καλέσει για ασθενοφόρο. Η παραβίαση της υποδιαίρεσης καθήκοντος για βοήθεια είναι ένα ασήμαντο παράπτωμα στη Μινεσότα και μπορεί να δικαιολογήσει πρόστιμο έως και 100 δολάρια στο Βερμόντ. Τουλάχιστον πέντε άλλες πολιτείες, συμπεριλαμβανομένης της Καλιφόρνιας και της Νεβάδας, έχουν εξετάσει σοβαρά το ενδεχόμενο να προσθέσουν υποδιαιρέσεις με καθήκοντα για βοήθεια στα καταστατικά τους για τον Καλό Σαμαρείτη.[8] Ο νόμος της Νέας Υόρκης παρέχει ασυλία σε όσους βοηθούν σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης.[9]
Επικείμενος κίνδυνος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Οι διατάξεις του Καλού Σαμαρείτη δεν έχουν καθολική εφαρμογή. Μπορεί επίσης να ισχύει η νομική αρχή του επικείμενου κινδύνου.[10] Ελλείψει επικείμενου κινδύνου, οι ενέργειες ενός διασώστη μπορεί να θεωρηθούν από τα δικαστήρια ως απερίσκεπτες και μη άξιες προστασίας. Για παράδειγμα, συμβαίνει σύγκρουση με μηχανοκίνητο όχημα, αλλά δεν υπάρχει φωτιά, δεν υπάρχει άμεση απειλή για τη ζωή από τραυματισμούς και δεν υπάρχει κίνδυνος δεύτερης σύγκρουσης. Εάν κάποιος, με καλές προθέσεις, προκαλέσει τραυματισμό τραβώντας το θύμα από τα συντρίμμια, ένα δικαστήριο μπορεί να αποφανθεί ότι οι νόμοι του Καλού Σαμαρείτη δεν ισχύουν επειδή το θύμα δεν βρισκόταν σε άμεσο κίνδυνο και να κρίνει ότι οι ενέργειες του διασώστη είναι περιττές και απερίσκεπτες.[11][12]
Επιβράβευση ή αποζημίωση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Καλύπτονται μόνο οι πρώτες βοήθειες που παρέχονται χωρίς πρόθεση ανταμοιβής ή οικονομικής αποζημίωσης. Οι επαγγελματίες του ιατρικού κλάδου συνήθως δεν προστατεύονται από τους νόμους του Καλού Σαμαρείτη όταν παρέχουν πρώτες βοήθειες σε σχέση με την απασχόλησή τους.[13] Ορισμένες πολιτείες προβλέπουν ειδικές διατάξεις για εκπαιδευμένους επαγγελματίες ιατρούς που ενεργούν ως εθελοντές και για μέλη εθελοντικών ομάδων διάσωσης που ενεργούν χωρίς προσδοκία αμοιβής.[9][14] Στο Τέξας, ένας ιατρός που βοήθησε οικειοθελώς στον τοκετό ενός βρέφους και ο οποίος απέδειξε ότι «δεν είχε καμία προσδοκία αμοιβής», δεν είχε καμία ευθύνη για τους τραυματισμούς του βρέφους λόγω δήθεν συνηθισμένης αμέλειας. Υπήρξε «αδιαμφισβήτητη μαρτυρία ότι ούτε αυτός ούτε οποιοσδήποτε ιατρός στην Κομητεία Τράβις θα είχε χρεώσει μια αμοιβή στη μητέρα ή σε οποιοδήποτε άλλο άτομο υπό τις συνθήκες αυτής της υπόθεσης».
Υποχρέωση παραμονής[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Εάν ένας ανταποκρινόμενος αρχίσει να παρέχει βοήθεια, δεν πρέπει να εγκαταλείψει τη σκηνή έως ότου χρειαστεί να καλέσει την απαραίτητη ιατρική βοήθεια, αν αναλάβει διασώστης ίσης ή υψηλότερης ικανότητας ή η συνέχιση της παροχής βοήθειας δεν είναι ασφαλής. Αυτό μπορεί να είναι τόσο απλό όσο η έλλειψη επαρκούς προστασίας από πιθανές ασθένειες, όπως γάντια βινυλίου, λατέξ ή νιτριλίου για προστασία από παθογόνα που μεταδίδονται στο αίμα. Ένας ανταποκρινόμενος δεν είναι ποτέ υποχρεωμένος νομικά να αναλάβει κινδύνους για να βοηθήσει ένα άλλο άτομο. Ο ανταποκρινόμενος δεν ευθύνεται νομικά για οποιαδήποτε βλάβη στο βοηθούμενο άτομο, εφόσον ο ανταποκρινόμενος ενήργησε ορθολογικά, καλή τη πίστη και σύμφωνα με το επίπεδο εκπαίδευσής του.[15]
Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ «The Good Samaritan Law across Europe». DAN Legal Network. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Απριλίου 2021. Ανακτήθηκε στις 24 Μαΐου 2023.
- ↑ «What Are Good Samaritan Laws?». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Οκτωβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 24 Ιανουαρίου 2018.
- ↑ Gulam, Hyder; Devereux, John (2007). «A Brief Primer on Good Samaritan Law for Health Care Professionals». Australian Health Review 31: 478–482. doi:. PMID 17669072. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2007-08-30. https://web.archive.org/web/20070830155028/http://www.aushealthreview.com.au/publications/articles/issues/ahr_31_3_0807/ahr_31_3_478.asp.
- ↑ . http://dictionary.reference.com/browse/Good+Samaritan. Ανακτήθηκε στις January 9, 2010.
- ↑ 604A.01 MINNESOTA GOOD SAMARITAN LAW Retrieved 6 February 2019.
- ↑ «Vermont Good Samaritan Law». Ανακτήθηκε στις 17 Οκτωβρίου 2008.
- ↑ Rhode Island Chapter 11-56-1 – Duty to assist. Retrieved 6 February 2019.
- ↑ Lyons, Donna (1 Μαρτίου 1999). «Help Your Neighbor—It's the Law». State Legislatures. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Σεπτεμβρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 20 Οκτωβρίου 2008.
- ↑ 9,0 9,1 N.Y. Public Health L. §§ 3000-a, 3000-b, 3013 (McKinney 2000); see also NY State Assembly website database of law. Accessed July 25, 2011.
- ↑ «What is the Good Samaritan Law? (essortment website)». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Δεκεμβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 16 Οκτωβρίου 2008.
- ↑ «Good Samaritan law may not apply (USA Today)». 2007-03-23. https://www.usatoday.com/news/nation/2007-03-23-samaritan-accident_N.htm. Ανακτήθηκε στις 2008-10-17.
- ↑ See also, California Supreme Court decision in Van Horn vs. Torti, December 18, 2008, with a similar fact pattern and limitation of protection to medical personnel rendering medical aid.
- ↑ «RCW 4.24.300 Immunity from liability for certain types of medical care (Washington State Legislature website)». Ανακτήθηκε στις 17 Οκτωβρίου 2008.
- ↑ «Colorado Good Samaritan Law». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Ιουλίου 2008. Ανακτήθηκε στις 17 Οκτωβρίου 2008.
- ↑ Rolfsen, M. L. (2007). «Medical care provided during a disaster should be immune from liability or criminal prosecution». The Journal of the Louisiana State Medical Society 159 (4): 224–225, 227–229. PMID 17987961.