Μετακινήσεις παιδιών στην ειδική επιχείρηση της Ρωσίας στην Ουκρανία το 2022

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Από την εισβολή της Ρωσίας, το ουκρανικό Υπουργείο Εσωτερικών αρνείται αναρτήσεις στα κοινωνικά δίκτυα όπου άτομα στα κατεχόμενα παραχωρούν παιδιά που φέρονται να έμειναν ορφανά.

Κατά τη διάρκεια της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία το 2022, το ρωσικό κράτος μετακίνησε χιλιάδες παιδιά από την Ουκρανία σε περιοχές υπό ρωσικό έλεγχο και έθεσε σε εφαρμογή πολιτικές όπως η χορήγηση ρωσικής υπηκοότητας στα παιδιά και η τοποθέτησή τους σε ανάδοχες οικογένειες, δημιουργώντας ταυτόχρονα εμπόδια για την επανένωση των παιδιών με τους Ουκρανούς γονείς τους, δημιουργώντας έτσι συνθήκες που ενδέχεται να εμποδίσουν την επιστροφή αυτών των παιδιών στην Ουκρανία.[1] Τα Ηνωμένα Έθνη έχουν αναγνωρίσει αυτές τις αναγκαστικές απελάσεις ως έγκλημα πολέμου.[1] Το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο εξέδωσε εντάλματα σύλληψης για τον Ρώσο Πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν (ο οποίος έχει υποστηρίξει ρητά τις αναγκαστικές υιοθεσίες, συμπεριλαμβανομένης της θέσπισης νομοθεσίας για τη διευκόλυνσή τους[2]) και τη Ρωσίδα επίτροπο για τα δικαιώματα των παιδιών, Μαρία Λβόβα-Μπελόβα, για την ευθύνη τους για παράνομη απέλαση Ουκρανών παιδιών.[3] Ορισμένοι ειδικοί ισχυρίστηκαν ότι, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, συμπεριλαμβανομένης της Σύμβασης για τη Γενοκτονία του 1948,[α] αυτές οι πράξεις συνιστούν γενοκτονία.[4] Ωστόσο, ο επικεφαλής της επιτροπής του ΟΗΕ δήλωσε πως δεν υπάρχει απόδειξη ότι συντελέστηκε γενοκτονία[5]

Παιδιά της Ουκρανίας απήχθησαν από το ρωσικό κράτος από γονείς μετά τη σύλληψη των γονιών τους από τις ρωσικές αρχές κατοχής, από κρατικά ιδρύματα της Ουκρανίας σε κατεχόμενες περιοχές, από παιδικές κατασκηνώσεις στη ρωσική επικράτεια ή αφού τα παιδιά έμειναν ορφανά, καθώς οι γονείς τους είχαν σκοτωθεί κατά την εισβολή.[6] Η Ρωσία ισχυρίστηκε ότι τα παιδιά που μεταφέρθηκαν δεν έχουν γονείς Έχουν πει ψέματα στα παιδιά που απήχθησαν από τις ρωσικές αρχές για τους γονείς τους και έχουν χρησιμοποιηθεί για προπαγάνδα. Εκτός από τη ρωσική υπηκοότητα και τους ανάδοχους γονείς, τα απαχθέντα παιδιά έχουν επίσης λάβει «πατριωτική εκπαίδευση». Η ανατροφή παιδιών πολέμου σε ένα ξένο έθνος και πολιτισμό μπορεί να συνιστά πράξη γενοκτονίας εάν έχει σκοπό να διαγράψει την εθνική τους ταυτότητα.[2]

Οι εκτιμήσεις για τον αριθμό των απελαθέντων Ουκρανών παιδιών στη Ρωσία κυμαίνονται από 13.000 έως 307.000,[7] χωρίς καμία ένδειξη για το πότε θα μπορούσαν να επιστρέψουν στις πόλεις τους. Το Γραφείο του Γενικού Εισαγγελέα της Ουκρανίας ισχυρίστηκε επίσης ότι σχεδόν 800 παιδιά είχαν πεθάνει ή εξαφανιστεί κατά τη διαδικασία απέλασης.

Σύνοψη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Δεν ήθελα να πάω, αλλά κανείς δεν με ρώτησε... Οι φίλοι και η οικογένειά μου δεν είναι εδώ

ένα 14χρονο κορίτσι από τη Μαριούπολη που εστάλη για υιοθεσία στη Μόσχα[8]

Οι πρώτες αναφορές για αναγκαστικές απελάσεις στη Ρωσία ήρθαν στα μέσα Μαρτίου 2022, κατά τη διάρκεια της πολιορκίας της Μαριούπολης.[9] Ωστόσο, η Ρωσία άρχισε να μεταφέρει παιδιά από ουκρανικά εδάφη ήδη από το 2014.

Στις 22 Μαρτίου 2022, οι αρχές της Ουκρανίας και των ΗΠΑ ισχυρίστηκαν ότι περισσότερα από 2.300 παιδιά είχαν απαχθεί από ρωσικές δυνάμεις από τις Περιφέρειες Ντονέτσκ και Λουγκάνσκ.[10][11]

Στις 30 Μαΐου 2022, ο Βλαντίμιρ Πούτιν υπέγραψε ένα διάταγμα που εξορθολογούσε τη διαδικασία χορήγησης ρωσικής υπηκοότητας σε ορφανά από την Ουκρανία ή σε άτομα χωρίς γονική μέριμνα.[12][13]

Σύμφωνα με μια έκθεση του Μαΐου 2022 του Κέντρου για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα «Ραούλ Βάλενμπεργκ» στο Μόντρεαλ και του New Lines Institute στην Ουάσιγκτον, υπάρχουν «βάσιμοι λόγοι για να συμπεράνουμε» ότι η Ρωσία παραβιάζει δύο άρθρα της Σύμβασης για τη Γενοκτονία του 1948, μεταξύ των οποίων τη βίαιη μεταφορά Ουκρανών παιδιών στη Ρωσία, από μόνη της μια γενοκτονική πράξη.[4]

Μέχρι τις 11 Απριλίου, τα δύο τρίτα των 7,5 εκατομμυρίων παιδιών της Ουκρανίας είχαν εκτοπιστεί σύμφωνα με τον ΟΗΕ.[14] Η Επίτροπος Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της Ουκρανίας, Λιουντμίλα Ντενίσοβα και ο πρεσβευτής του ΟΗΕ, Σερχί Κισλίτσια, δήλωσαν εκείνη την εποχή ότι περισσότερα από 120.000 παιδιά είχαν απελαθεί στη Ρωσία.[15][14] Μέχρι τις 26 Μαΐου, περισσότερα από 238.000 παιδιά από την Ουκρανία αναφέρθηκαν ότι είχαν απελαθεί στο ρωσικό έδαφος.[12]

Η Ουκρανία έθεσε το θέμα σε μια συνάντηση του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη στις αρχές Ιουνίου, όπου ο επικεφαλής της αποστολής της Ουκρανίας, Γέβγενι Τσιμπάλιουκ, ανέφερε ένα μήνυμα από ένα παιδί από την Ουκρανία που υιοθετήθηκε βίαια, παρά το γεγονός ότι είχε ζωντανούς στενούς συγγενείς.[16]

Σύμφωνα με την Ukrainska Pravda, η Ρωσία μετέφερε 267 ορφανά από τη Μαριούπολη στο Όμπλαστ του Ροστόφ για να γίνουν Ρώσοι πολίτες, υπό την επίβλεψη της Μαρία Λβόβα-Μπελόβα. Ανέφερε επίσης ότι οι ρωσικές αρχές αναζήτησαν και περισυνέλεξαν ορφανά παιδιά, για να μεταφερθούν σε άγνωστο προορισμό.[17]

Τον Ιούνιο του 2022, ο Μιχαήλ Μιζίντσεφ, επικεφαλής του Εθνικού Κέντρου Διαχείρισης Άμυνας, ισχυρίστηκε ότι 1.936.911 Ουκρανοί είχαν απελαθεί στη Ρωσία, εκ των οποίων 307.423 ήταν παιδιά.[18]

Στις 7 Σεπτεμβρίου, ένας αξιωματούχος των Ηνωμένων Εθνών ανέφερε ότι υπήρχαν αξιόπιστες κατηγορίες ότι οι ρωσικές δυνάμεις είχαν στείλει ουκρανόπουλα στη Ρωσία για υιοθεσία, ως μέρος ενός προγράμματος αναγκαστικής απέλασης και ο πρεσβευτής των ΗΠΑ ενημέρωσε το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ ότι περισσότερα από 1.800 παιδιά από την Ουκρανία είχαν μεταφερθεί στη Ρωσία μόνο τον Ιούλιο.[19]

Στο ρωσικά κατεχόμενο έδαφος, χιλιάδες παιδιά Ουκρανών μεταφέρθηκαν από τις ρωσικές δυνάμεις σε λεωφορεία που τα οδήγησαν στη Ρωσία. Η ρωσική προπαγάνδα παρουσίασε τον ερχομό αυτών των παιδιών ως μια ανθρωπιστική και πατριωτική χειρονομία, περιγράφοντάς τα ως εγκαταλελειμμένα παιδιά που σώθηκαν από τον πόλεμο. Οι κρατικοί τηλεοπτικοί σταθμοί έδειξαν αξιωματούχους να δίνουν αρκουδάκια σε αυτά τα παιδιά στη Ρωσία. Ωστόσο, πολλά από αυτά τα παιδιά είχαν γονείς στην Ουκρανία, ενώ σε άλλες περιπτώσεις οι γονείς τους είτε σκοτώθηκαν είτε φυλακίστηκαν από τις ρωσικές δυνάμεις. Το Sky News κυκλοφόρησε πλάνα από κλειστό κύκλωμα τηλεόρασης με ημερομηνία τον Ιούνιο του 2022, όπου ο ρωσικός στρατός εισέρχεται σε ορφανοτροφείο στην πόλη Χερσώνα για να αναζητήσει ορφανά. Καθώς οι ντόπιοι έκρυψαν τα παιδιά επειδή άκουσαν για το σχέδιο των Ρώσων, ο ρωσικός στρατός δεν κατάφερε να βρει κανέναν εκεί, ωστόσο κατέσχεσαν φακέλους και αρχεία υπολογιστών από το ορφανοτροφείο.[20]

Μια άλλη διαδικασία απαγωγής παιδιών έχει τεκμηριωθεί σε μια έκθεση της Διεθνούς Αμνηστίας, που κυκλοφόρησε στις 10 Νοεμβρίου 2022, σχετικά με την «Παράνομη μεταφορά και κακοποίηση αμάχων στη Ρωσία από την Ουκρανία κατά τη διάρκεια «φιλτράρισμα»».[21] Κατά τη διάρκεια των λεγόμενων διαδικασιών «φιλτραρίσματος», ρωσικά ή φιλορωσικά στρατεύματα χώρισαν βίαια ορισμένα παιδιά από τους γονείς τους. Ένα 11χρονο αγόρι κατέθεσε στη Διεθνή Αμνηστία:

Πήραν τη μαμά μου σε άλλη σκηνή. Την ανακρίνονταν... Μου είπαν ότι θα με έπαιρναν από τη μαμά μου... Έπαθα σοκ... Δεν είπαν τίποτα για το πού πήγαινε η μαμά μου. Μια κυρία από την υπηρεσία Novoazovsk [προστασίας παιδιών] είπε ότι ίσως η μαμά μου να αφεθεί... Δεν πρόλαβα να δω τη μαμά μου... Δεν έχω ξανακούσει νέα της από τότε.[21]

Μια περίπτωση απαγωγής παιδιών σχετίζεται με εκείνα στα κατεχόμενα μέρη της Ουκρανίας, των οποίων οι γονείς, παρακινούμενοι από τη ρωσική προπαγάνδα, τα έστειλαν εθελοντικά σε καλοκαιρινούς καταυλισμούς στην Κριμαία για να τα προστατεύσουν από τον πόλεμο. Όταν η Ουκρανία ανέκτησε τον έλεγχο της πατρίδας τους, οι Ρώσοι αρνήθηκαν να στείλουν τα παιδιά πίσω, κρατώντας τα για απροσδιόριστο χρόνο και μερικές φορές ίσως μεταφέροντάς τα στην ίδια τη Ρωσία.[22]

Αντιδράσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εθνικά κράτη

Ουκρανία

Οι ουκρανικές αρχές ισχυρίστηκαν ότι το διάταγμα του Πούτιν είναι ένας τρόπος για να «νομιμοποιηθεί η απαγωγή παιδιών από το έδαφος της Ουκρανίας». Διατήρησαν αυτή τη «κατάφωρη παραβίαση» της Σύμβασης της Γενεύης του 1949 σχετικά με την προστασία των αμάχων σε καιρό πολέμου και της Σύμβασης του ΟΗΕ του 1989 για τα Δικαιώματα του Παιδιού.[12]

Το Υπουργείο Εξωτερικών της Ουκρανίας πιστεύει επίσης ότι οι ενέργειες μπορεί να χαρακτηριστούν ως βίαιη μεταφορά παιδιών από μια ανθρώπινη ομάδα σε άλλη.[12] Σε ανακοίνωσή του: «Τα πιο σοβαρά διεθνή εγκλήματα κατά παιδιών που διαπράχθηκαν από Ρώσους υψηλόβαθμους αξιωματούχους και στρατιωτικούς στην Ουκρανία θα διερευνηθούν και οι δράστες θα διωχθούν. Η Ρωσία δεν θα μπορέσει να αποφύγει την πιο αυστηρή ευθύνη».[12]

Διεθνείς οργανισμοί

Ηνωμένα Έθνη

Ο Διευθυντής Προγραμμάτων Έκτακτης Ανάγκης της UNICEF, Μανουέλ Φονταίν, δήλωσε στο CBS News ότι η UNICEF «εξετάζει πώς μπορούμε να παρακολουθήσουμε ή να βοηθήσουμε σε αυτό», αν και δηλώνει ότι δεν έχουν τη δυνατότητα να διερευνήσουν αυτήν τη στιγμή.[14]

Η Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα ανακοίνωσε στις 15 Ιουνίου 2022 ότι η υπηρεσία της είχε ξεκινήσει έρευνα για καταγγελίες για παιδιά που απελάθηκαν βίαια από την Ουκρανία στη Ρωσική Ομοσπονδία.[23]

Στις 15 Μαρτίου 2023, το Γραφείο της Ύπατης Αρμοστείας των Ηνωμένων Εθνών για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα δημοσίευσε μια έκθεση που δηλώνει ότι αυτές οι αναγκαστικές μεταφορές παιδιών είναι παράνομες και έγκλημα πολέμου. Σε γενικές γραμμές έδωσε τρεις κατηγορίες απελαθέντων παιδιών. Εκείνα που έχασαν την επαφή με τους γονείς τους λόγω της ρωσικής εισβολής, εκείνα που χωρίστηκαν όταν οι γονείς τους στάλθηκαν σε ρωσικό στρατόπεδο φιλτραρίσματος και εκείνα που βρίσκονταν σε ιδρύματα. Η έκθεση κατέληγε:

Το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο απαγορεύει την εκκένωση παιδιών από ένα μέρος στην ένοπλη σύγκρουση, με εξαίρεση την προσωρινή εκκένωση όπου το απαιτούν επιτακτικοί λόγοι που σχετίζονται με την υγεία ή την ιατρική περίθαλψη των παιδιών ή, εκτός από τα κατεχόμενα εδάφη, την ασφάλειά τους. Απαιτείται η γραπτή συγκατάθεση των γονέων ή των νόμιμων κηδεμόνων. Σε καμία από τις περιπτώσεις που εξέτασε η Επιτροπή, οι μεταφορές παιδιών δεν φαίνεται να πληρούν τις απαιτήσεις που ορίζει το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο. Οι μεταγραφές δεν δικαιολογούνταν για λόγους ασφαλείας ή ιατρικούς λόγους. Δεν φαίνεται να υπάρχει καμία ένδειξη ότι ήταν αδύνατο να επιτραπεί στα παιδιά να μετεγκατασταθούν σε έδαφος υπό τον έλεγχο της ουκρανικής κυβέρνησης... Η Επιτροπή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι καταστάσεις που εξέτασε σχετικά με τη μεταφορά και απέλαση παιδιών, εντός της Ουκρανίας και στη Ρωσική Ομοσπονδία αντιστοίχως, παραβιάζουν το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο και συνιστούν έγκλημα πολέμου.[24]

Κοινωνία των πολιτών

Στις 21 Δεκεμβρίου 2022, μια γαλλική ΜΚΟ, «Για την Ουκρανία, για την Ελευθερία τους και τη δική μας!», υπέβαλε μέσω της δικηγορικής εταιρείας Vigo μια ανακοίνωση στον Καρίμ Αχμάντ Χαν, Γενικό Εισαγγελέα του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου, για να συμβάλει στην «έρευνα που ξεκίνησε στις 2 Μαρτίου 2022 από το Γραφείο του Εισαγγελέα, μετά από παραπομπή της κατάστασης στην Ουκρανία από συντονισμένη ομάδα Κρατών Μερών στο Καταστατικό της Ρώμης».[25] Η ανακοίνωση «σχετίζεται με τη βίαιη μεταφορά και μεγάλης κλίμακας απέλαση Ουκρανών παιδιών στη Ρωσία, σε μια σαφή προσπάθεια των ρωσικών αρχών να διαγράψουν, τουλάχιστον εν μέρει, τους Ουκρανούς ως εθνική ομάδα με ξεχωριστή ταυτότητα. Αυτά τα γεγονότα είναι πιθανό να αποτελούν πολλά από τα εγκλήματα που αναφέρονται στο άρθρο 5 του Καταστατικού της Ρώμης, και πιο συγκεκριμένα το έγκλημα της γενοκτονίας (άρθρο 6-ε) και τα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας (άρθρο 7-δ)».

Μελετητές

Ο μελετητής των γενοκτονιών Τίμοθι Σνάιντερ, έχει δηλώσει ότι «]η μαζική απαγωγή παιδιών και η προσπάθεια αφομοίωσής τους σε έναν ξένο πολιτισμό είναι γενοκτονία σύμφωνα με το Άρθρο 2 Τμήμα Ε της σύμβασης γενοκτονίας του 1948».[26]

Αντιδράσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κυρώσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στη Ρωσίδα επίτροπο για τα δικαιώματα των παιδιών, Μαρία Λβόβα-Μπελόβα, έχουν επιβληθεί κυρώσεις από τις Ηνωμένες Πολιτείες, την Ευρώπη, το Ηνωμένο Βασίλειο, τον Καναδά και την Αυστραλία.[2]

Κατηγορίες Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πολλοί υψηλόβαθμοι Ρώσοι αξιωματούχοι έχουν κατηγορηθεί για εγκλήματα πολέμου από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο για φερόμενη συμμετοχή τους στις απαγωγές.[27] Στις 17 Μαρτίου 2023, το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο εξέδωσε ένταλμα σύλληψης του Βλαντίμιρ Πούτιν, υποστηρίζοντας ότι ο Πούτιν είχε συμμετάσχει στην παράνομη απέλαση και μεταφορά παιδιών από την Ουκρανία στη Ρωσία κατά τη διάρκεια της εισβολής της Ρωσίς στην Ουκρανία.[28][29] Κατηγορήθηκε επίσης η Μαρία Λβόβα-Μπελόβα, η Προεδρική Επίτροπος για τα Δικαιώματα του Παιδιού στη Ρωσία.[27]

Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σημειώσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Άρθρο II. Στην παρούσα Σύμβαση, γενοκτονία σημαίνει οποιαδήποτε από τις ακόλουθες πράξεις που διαπράττονται με πρόθεση να καταστρέψουν, εν όλω ή εν μέρει, μια εθνική, εθνοτική, φυλετική ή θρησκευτική ομάδα ως: ...
    (e) Αναγκαστική μεταφορά παιδιών της ομάδας σε άλλη ομάδα.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 «Deportation of Ukrainian children to Russia is war crime - UN» (στα αγγλικά). BBC News. 2023-03-16. https://www.bbc.com/news/world-europe-64985009. Ανακτήθηκε στις 2023-03-17. 
  2. 2,0 2,1 2,2 Sarah Ed Deeb; Anastasiia Shvets; Elizaveta Tilna (13 October 2022). «How Moscow Grabs Ukrainian kids and makes them Russian». AP News. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 December 2022. https://web.archive.org/web/20221224014927/https://apnews.com/article/ukrainian-children-russia-7493cb22c9086c6293c1ac7986d85ef6. Ανακτήθηκε στις 13 October 2022. 
  3. Borger, Julian; Sauer, Pjotr (2023-03-17). «ICC judges issue arrest warrant for Vladimir Putin over alleged war crimes» (στα αγγλικά). The Guardian. ISSN 0261-3077. https://www.theguardian.com/world/2023/mar/17/vladimir-putin-arrest-warrant-ukraine-war-crimes. Ανακτήθηκε στις 2023-03-17. 
  4. 4,0 4,1 Borger, Julian (27 May 2022). «Russia is guilty of inciting genocide in Ukraine, expert report concludes». The Guardian. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 June 2022. https://web.archive.org/web/20220601005202/https://www.theguardian.com/world/2022/may/27/russia-guilty-inciting-genocide-ukraine-expert-report. Ανακτήθηκε στις 3 June 2022. 
  5. Ζαχάροβα: Η απόφαση για τον Πούτιν δεν έχει καμία σημασία για τη Ρωσία (CNN.GR). https://www.msn.com/el-gr/news/others/ζαχάροβα-η-απόφαση-για-τον-πούτιν-δεν-έχει-καμία-σημασία-για-τη-ρωσία/ar-AA18LfDs?li=BBqxHCu. 
  6. Koshiw, Isobel (2023-03-17). «Putin’s alleged war crimes: who are the Ukrainian children being taken by Russia?» (στα αγγλικά). The Guardian. ISSN 0261-3077. https://www.theguardian.com/world/2023/mar/17/vladimir-putin-war-crimes-icc-arrest-warrant-ukraine-children. Ανακτήθηκε στις 2023-03-17. 
  7. «'Deporting Ukrainian children and "Russifying" them is jeopardizing the future of Ukraine'». Le Monde. 5 August 2022. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 December 2022. https://web.archive.org/web/20221222082953/https://www.lemonde.fr/en/opinion/article/2022/08/05/deporting-ukrainian-children-and-russifying-them-is-jeopardizing-the-future-of-ukraine_5992568_23.html. Ανακτήθηκε στις 13 October 2022. 
  8. Emma Bubola (22 October 2022). «Using Adoptions, Russia Turns Ukrainian Children Into Spoils of War». The New York Times. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 December 2022. https://web.archive.org/web/20221222155412/https://www.nytimes.com/2022/10/22/world/europe/ukraine-children-russia-adoptions.html. Ανακτήθηκε στις 9 December 2022. 
  9. Mark, Michelle (20 Μαρτίου 2022). «Thousands of residents in a besieged Ukrainian city were 'forcibly' taken to Russia, Mariupol city officials say». Business Insider. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 June 2022. https://web.archive.org/web/20220603011117/https://www.businessinsider.com/thousands-of-mariupol-residents-forcibly-taken-to-russia-city-says-2022-3?r=US&IR=T. Ανακτήθηκε στις 3 June 2022. 
  10. Sullivan, Rory (22 Μαρτίου 2022). «More than 2,300 children 'kidnapped' by Russian forces, says Ukraine». Independent. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 June 2022. https://web.archive.org/web/20220603011117/https://www.independent.co.uk/news/world/europe/children-kidnapped-russia-ukraine-war-b2041601.html. Ανακτήθηκε στις 3 June 2022. 
  11. Cohen, Rebecca (22 Μαρτίου 2022). «US Embassy accuses Russia of kidnapping children amid reports it's deporting thousands of Ukrainians by force». Insider. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 June 2022. https://web.archive.org/web/20220603011118/https://www.businessinsider.com/us-embassy-accuses-russia-of-kidnapping-ukrainian-children-2022-3?r=US&IR=T. Ανακτήθηκε στις 3 June 2022. 
  12. 12,0 12,1 12,2 12,3 12,4 «Putin's decree "legalizes" abduction of children from Ukraine – MFA». Ukrinform. 31 May 2022. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 June 2022. https://web.archive.org/web/20220603011117/https://www.ukrinform.net/rubric-ato/3496766-putins-decree-legalizes-abduction-of-children-from-ukraine-mfa.html. Ανακτήθηκε στις 3 June 2022. 
  13. Dawson, Bethany (9 April 2022). «Russia to fast-track adoptions of Ukrainian children 'forcibly deported' after their parents were killed by Putin's troops, authorities say». Business Insider. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 June 2022. https://web.archive.org/web/20220603011117/https://www.businessinsider.com/russia-to-fast-track-adoption-of-deported-ukraine-orphans-kyiv-officials-2022-4?r=US&IR=T. Ανακτήθηκε στις 3 June 2022. 
  14. 14,0 14,1 14,2 Falk, Pamela (11 April 2022). «Almost two-thirds of Ukraine's 7.5 million children have been displaced in six weeks of war, U.N. says». CBS News. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 June 2022. https://web.archive.org/web/20220603011117/https://www.cbsnews.com/news/ukraine-refugees-millions-of-children-displaced-un-says/. Ανακτήθηκε στις 3 June 2022. 
  15. Ochab, Ewelina U. (10 April 2022). «Ukrainian Children Forcibly Transferred And Subjected To Illegal Adoptions». Forbes. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 June 2022. https://web.archive.org/web/20220611141302/https://www.forbes.com/sites/ewelinaochab/2022/04/10/ukrainian-children-forcibly-transferred-and-subjected-to-illegal-adoptions/. Ανακτήθηκε στις 3 June 2022. 
  16. «Ukraine at OSCE talks about abduction of children by Russians». Ukrinform. 2 June 2022. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 June 2022. https://web.archive.org/web/20220603011118/https://www.ukrinform.net/rubric-ato/3498588-ukraine-at-osce-talks-about-abduction-of-children-by-russians.html. Ανακτήθηκε στις 3 June 2022. 
  17. Zagorodnyi, Mykhailo (31 May 2022). «Invaders deport children from Mariupol and Volnovakha to Rostov Oblast, Russia: they want to turn them into Russian citizens». Ukrainska Pravda. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 June 2022. https://web.archive.org/web/20220602102604/https://www.pravda.com.ua/eng/news/2022/05/31/7349732/. Ανακτήθηκε στις 3 June 2022. 
  18. Petrenko, Roman (19 June 2022). «Russia says more than 300,000 Ukrainian children "deported"». Ukrainska Pravda. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 July 2022. https://web.archive.org/web/20220705191307/https://www.pravda.com.ua/eng/news/2022/06/19/7353366/. Ανακτήθηκε στις 5 July 2022. 
  19. «UN says 'credible' reports Ukraine children transferred to Russia». al Jazeera. 8 September 2022. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 September 2022. https://web.archive.org/web/20220908044540/https://www.aljazeera.com/news/2022/9/8/un-says-credible-reports-ukraine-children-transferred-to-russia. Ανακτήθηκε στις 8 September 2022. 
  20. Dominic Waghorn (22 December 2022). «CCTV shows chilling moment Russian FSB agents and soldiers scour Ukrainian orphanage for children». Sky News. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 December 2022. https://web.archive.org/web/20221224010439/https://news.sky.com/story/cctv-shows-chilling-moment-russian-fsb-agents-and-soldiers-hunt-for-ukrainian-orphans-12772595. Ανακτήθηκε στις 23 December 2022. 
  21. 21,0 21,1 «"Like A Prison Convoy": Russia's Unlawful Transfer And Abuse of Civilians In Ukraine During 'Filtration'» (PDF). Amnesty International. London. 2022. σελίδες 6–7, 10–12. Αρχειοθετήθηκε (PDF) από το πρωτότυπο στις 8 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 17 Μαρτίου 2023. 
  22. Balakliya, Richard Spencer. «Give us back our children, Ukraine's liberated parents tell Russia». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 January 2023. https://web.archive.org/web/20230108124006/https://www.thetimes.co.uk/article/liberated-ukrainians-tell-russia-give-us-back-our-children-d68lq82dh. Ανακτήθηκε στις 8 January 2023. 
  23. «UN Probes Allegations Russians Adopting Ukrainian Children». Barron's (στα Αγγλικά). 15 Ιουνίου 2022. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Ιουλίου 2022. Ανακτήθηκε στις 15 Ιουλίου 2022. 
  24. OHCHR (2023). «Report of the Independent International Commission of Inquiry on Ukraine» (PDF). Geneva. σελ. 15. Αρχειοθετήθηκε (PDF) από το πρωτότυπο στις 17 Μαρτίου 2023. Ανακτήθηκε στις 17 Μαρτίου 2023. 
  25. «French academics asks International Criminal Court to investigate deportation of Ukrainian children to Russia». Le Monde.fr. 21 December 2022. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 February 2023. https://web.archive.org/web/20230220163002/https://www.lemonde.fr/en/international/article/2022/12/21/french-academics-asks-international-criminal-court-to-investigate-deportation-of-ukrainian-children-to-russia_6008614_4.html. Ανακτήθηκε στις 9 January 2023. 
  26. «Timothy D. Snyder on Twitter, 1 June 2022». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Ιουνίου 2022. Ανακτήθηκε στις 3 Ιουνίου 2022. 
  27. 27,0 27,1 «ICC issues arrest warrant for Putin on war crime allegations». Al Jazeera. 17 Μαρτίου 2023. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Μαρτίου 2023. https://web.archive.org/web/20230317161457/https://www.aljazeera.com/news/2023/3/17/icc-issues-arrest-warrant-for-russias-putin-over-ukraine-crimes. Ανακτήθηκε στις 17 Μαρτίου 2023. 
  28. Corder, Mike; Casert, Raf (17 Μαρτίου 2023). «ICC issues arrest warrant for Putin over Ukraine war crimes». Associated Press. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Μαρτίου 2023. https://web.archive.org/web/20230317162845/https://apnews.com/article/icc-putin-war-crimes-ukraine-9857eb68d827340394960eccf0589253. Ανακτήθηκε στις 17 Μαρτίου 2023. 
  29. Michaels, Daniel (17 Μαρτίου 2023). «U.N. Court Issues Arrest Warrant for Russia's Putin And Another Kremlin Official». The Wall Street Journal. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Μαρτίου 2023. https://archive.today/20230317160704/https://www.wsj.com/amp/articles/u-n-court-issues-arrest-warrant-for-russias-putin-and-another-kremlin-official-d3b9cb8e. Ανακτήθηκε στις 17 Μαρτίου 2023. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]