Λεπιανά Άρτας
Συντεταγμένες: 39°24′59.0″N 21°5′22.9″E / 39.416389°N 21.089694°E
| Λεπιανά | |
|---|---|
 | |
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Περιφέρεια | Ηπείρου |
| Περιφερειακή Ενότητα | Άρτας |
| Δήμος | Κεντρικών Τζουμέρκων, Τοπική Κοινότητα Λεπιανών |
| Δημοτική Ενότητα | Αγνάντων |
| Γεωγραφία | |
| Νομός | Άρτας |
| Υψόμετρο | 600 |
| Πληθυσμός | |
| Μόνιμος | 88 |
| Έτος απογραφής | 2021 |
| Πληροφορίες | |
| Παλαιά ονομασία | Λιπιανά |
| Ταχ. κώδικας | 470 43 |
Τα Λεπιανά είναι οικισμός της Ηπείρου στην Περιφερειακή Ενότητα Άρτας.[1][2][3]
Γενικά στοιχεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Τα Λεπιανά βρίσκονται στο βόρειο τμήμα και τις νοτιοδυτικές παρυφές των Αθαμανικών Ορέων σε υψόμετρο 600 μέτρα,[1] ανάμεσα από τη Μικροσπηλιά (Β.) και τη Ράμια (ΝΔ.). Απέχει από την Άρτα περίπου 48 χλμ. Β.-ΒΑ. (μέσω Ροδαυγής - Γέφυρα Τζαρή), 62 χλμ. (μέσω Ροδαυγής - Γέφυρα Πλάκας) και 70 χλμ. (μέσω Πέτα Άρτας - Ράμιας). Η κοινότητα έχει τέσσερις οικισμούς, το κέντρο του χωριού, τον Μακρύκαμπο, τη Λίρζα και τα Χουλιαρέϊκα (Ξηρικό). Όλα τα σπίτια του, αραιά κτισμένα μεταξύ τους και λιθόχτιστα, είναι βυθισμένα στο καταπράσινο χρώμα της πλούσιας βλάστησης. Έχει πολλές πηγές με δροσερό και υγιεινό νερό καθώς επίσης και μέρη για ξεκούραση, περπάτημα και κάθε άλλου είδους δραστηριότητες.
Αξιοθέατα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Ιερός Ναός Υπαπαντής βρίσκεται στο βορειοδυτικό άκρο του οικισμού και έχει κηρυχθεί ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο (ΥΑ ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Β1/Φ33/56213/1066 π.ε./9-1-1992 - ΦΕΚ 118/Β/25-2-1992).[4] Ο ναός της Υπαπαντής ανεγέρθη το 1415 και παρουσιάζει ιδιαίτερο αρχαιολογικό ενδιαφέρον. Πρόκειται για μονόχωρη βασιλική κτισμένη με αργολιθοδομή, καλύπτεται με δίρριχτη ξυλοστέγη και εσωτερικά είναι κατάγραφη με τοιχογραφίες.
Το τέμπλο του Ναού του Αγίου Ιωάννη στην κεντρική πλατεία των Λεπιανών είναι έργο μεγάλης καλλιτεχνικής αξίας.[5]
Ιστορικά στοιχεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το χωριό πρέπει να βρίσκεται σε αυτή τη θέση πολλά χρόνια προ της ανεγέρσεως του Ναού της Υπαπαντής. Κι αυτό αν λάβουμε υπόψιν τη χρονολογία 1415 που είναι χαραγμένη σε γωνιόλιθο της ΝΑ πλευράς του ναού.
Η ονομασία του είναι επιλογή της Επιτροπής Τοπωνυμιών Νομού Άρτας του έτους 1927, η οποία συστήθηκε με το Διάταγμα μεταξύ έξι (6) ονομάτων (Λιπιανά, Λεπιανά, Λειπιανά, Λετιανά, Λετινά) που είχε το χωριό σε διάφορες εποχές, επέλεξε την ονομασία Λεπιανά.[4]
Το χωριό και κυρίως τα διώροφο πέτρινα σπίτια υπέστησαν πολλές καταστροφές από την επιδρομή και λεηλασία των Γερμανο-ιταλικών στρατευμάτων. Πάρα πολλά διώροφα παραδοσιακά πέτρινα κτίρια πυρπολήθηκαν και καταστράφηκαν ολοσχερώς εκείνη την περίοδο, αφήνοντας ένα κενό στην σπουδαία κληρονομιά του χωριού.
Διοικητικά στοιχεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Αναφέρεται επίσημα το 1881, γραμμένα ως Λιπιανά, στο ΦΕΚ 126Α - 02/04/1883 να προσαρτάται στον τότε δήμο Αγνάντων. Το 1912 με το ΦΕΚ 254Α - 25/08/1912 το όνομα του οικισμού διορθώνεται σε Λιπιανά ή Λεπιανά και ορίζεται έδρα της ομώνυμης νεοϊδρυθείσας κοινότητας. Το 1928 το όνομα διορθώθηκε σε Λεπιανά.[6] Σύμφωνα με το πρόγραμμα «Καλλικράτης» και την τροποποίησή του Κλεισθένης Ι, μαζί με τον Μακρύκαμπο και το Ξηρικί αποτελούν την Κοινότητα Λεπιανών,[7] που ανήκει στη Δημοτική Ενότητα Αγνάντων του Δήμου Κεντρικών Τζουμέρκων και σύμφωνα με την απογραφή του 2011 έχει πληθυσμό 91 κατοίκους.[8]
Πολιτιστικές εκδηλώσεις - Πανηγύρια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Πανηγύρι Υπαπαντής Χριστού (2 Φεβρουαρίου)
- Τριήμερο παραδοσιακό πανηγύρι Προφήτη Ηλία (20 Ιουλίου)
- Ημερήσιο πανηγύρι Μακρυκάμπου Ζωοδόχου Πηγής (Παρασκευή μετά το Πάσχα)
- Ημερήσιο πανηγύρι Μακρυκάμπου 30 Ιουλίου (Εγκαίνια εκκλησίας)
- Ημερήσιο πανηγύρι Μακρυκάμπου 6 Δεκεμβρίου (Αγίου Νικολάου)
- Αντάμωμα Μακρυκαμπιωτών (πρώτο Σάββατο μετά τo δεκαπενταύγουστο)
Αναφορές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Περιφερειακή Ενότητα Άρτας - Δήμος Αγνάντων Αρχειοθετήθηκε 2011-12-12 στο Wayback Machine.
- Δήμος Αγνάντων
- Φωτογραφία (εξωτερικό) του ναού της Υπαπαντής
- ΕΜΠ Βάση Δεδομένων - Δ.Δ. Λεπιανών[νεκρός σύνδεσμος]
- ΥΑ ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Β1/Φ33/56213/1066 π.ε./9-1-1992 - ΦΕΚ 118/Β/25-2-1992 (κήρυξη μνημείου Ιερού Ναού Υπαπαντής) Αρχειοθετήθηκε 2016-03-05 στο Wayback Machine.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Δήμος Κεντρικών Τζουμέρκων
- Χάρτης νομού Άρτας Αρχειοθετήθηκε 2022-04-01 στο Wayback Machine.
- Λεπιανά Άρτας
- Ορειβατικές διαδρομές Αθαμανικών (Τζουμέρκων) (στοιχεία ΕΟΤ 2001)
- Ο ναός της Υπαπαντής στα Λεπιανά
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ 1,0 1,1 Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα. 38. Εκδοτικός Οργανισμός Πάπυρος. 1996. σελ. 148.
- ↑ Εγκυκλοπαίδεια Νέα Δομή. 20. Αθήνα: Τεγόπουλος - Μανιατέας. 1996. σελ. 51.
- ↑ «ΛΕΠΙΑΝΑ». www.dhmosktzoumerkwn.gr. Ανακτήθηκε στις 24 Φεβρουαρίου 2024.
- ↑ 4,0 4,1 «ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ». old.ntua.gr. Ανακτήθηκε στις 24 Φεβρουαρίου 2024.
- ↑ periodiko (20 Ιουνίου 2021). «Αφιέρωμα στο χωριό Λεπιανα». periodikostep.gr. Ανακτήθηκε στις 24 Φεβρουαρίου 2024.
- ↑ «Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών». ΕΕΤΑΑ. Ανακτήθηκε στις 24 Φεβρουαρίου 2024.
- ↑ «Νόμος 4555/2018 - Πρόγραμμα «ΚΛΕΙΣΘΕΝΗΣ Ι»». e-nomothesia.gr | Τράπεζα Πληροφοριών Νομοθεσίας. Ανακτήθηκε στις 24 Φεβρουαρίου 2024.
- ↑ «ΦΕΚ αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ πληθυσμού Απογραφής 2011», σελ. 10583 (σελ. 109 του pdf)
| |||||||||||||||||