Λαζάρ Μλαντένωφ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Λαζάρ Μλαντένωφ
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση11  Ιουνίου 1854
Μπάνσκο[1]
Θάνατος4  Μαρτίου 1918
Ρώμη[1]
Χώρα πολιτογράφησηςΒουλγαρία
ΘρησκείαBulgarian Greek Catholic Church
Θρησκευτικό τάγμαΚονγκρεγκανισμός
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΒουλγαρικά
λατινική γλώσσα
Γαλλικά
ΣπουδέςLycée Saint-Benoît d'Istanbul
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητακαθολικός ιερέας
ιστορικός[2]
καθολικός επίσκοπος (από 1883)[3]
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωματιτουλάριος επίσκοπος (από 1883)[3]
αποστολικός βικάριος (1883–1895)[3]
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο Λαζάρ Μλαντένωφ (Lazar Mladenov, 1853-1917) ήταν βουλγαρικής καταγωγής βικάριος των βουλγαροουνιτών της Μακεδονίας.

Βίος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Λαζάρ Μλαντένωφ γεννήθηκε το 1853 στο χωριό Μπάνσκο, στη νοτιοδυτική Βουλγαρία. Ο πατέρας του ήταν ορθόδοξος ιερέας του χωριού και ιδιαίτερα γνωστός για την μόρφωσή του στην περιοχή. Στα 1864 ο Λαζάρ θα εισαχθεί στην Μονή Λαζαριστών στην Θεσσαλονίκη. Ο ηγούμενος της Μονής αρχικά δεν θα τον δεχθεί επειδή δεν υπήρχε θέση στο οικοτροφείο της Μονής. Όμως μετά από επιμονή του πατέρα του και του ίδιου θα γίνει δεκτός. Όταν αποφοίτησε, ο πατέρας του θέλησε να τον εντάξει στις τάξεις του ορθόδοξου μοναχισμού, όμως ο ίδιος αρνήθηκε. Οι Λαζαριστές τον έστειλαν στο Παρίσι για να σπουδάσει φιλοσοφία και θεολογία.[4] Στο Παρίσι επίσης θα χειροτονηθεί και ιερέας. Ο προϊστάμενος του τάγματος των Λαζαριστών θα τoν στείλει στην Κωνσταντινούπολη για να διδάξει στο Κολλέγιο του τάγματος των Saint Benoit.

Ο Μλαντένωφ αποστολικός βικάριος των Ουνιτών της Μακεδονίας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η άριστη θεολογική του εκπαίδευση τον προήγαγε σε επίσκοπο. Το 1883 θα χειροτονηθεί από ουνίτες ιεράρχες στην Θεσσαλονίκη με προοπτική εγκαταστάσεώς του και με τον τίτλο «επίσκοπος Σατάλων» θα σταλεί στο Κιλκίς. Στη θέση αυτή θα παραμείνει μέχρι το 1894, οπότε και καθαιρέθηκε.

Η καθαίρεση του Μλαντένωφ και τα αίτιά της[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα αίτια της απομάκρυνσής του συνδέονται με συμπεριφορές του που προκαλούσαν σκανδαλισμό και οικονομικές του ατασθαλίες. Συγκεκριμένα, Γαλλικές και Αυστριακές προξενικές εκθέσεις, από το φθινόπωρο του 1891, αναφέρουν πως στην επισκοπική κατοικία παρέμενε μια νεαρή εξισλαμισθείσα πρώην Χριστιανή, η οποία ήταν κόρη ουνίτη, από το Ουνίτικο χωριό Αμπάρκιοϊ (Μάνδρες) του Κιλκίς, και είχε απαχθεί από ένα συγχωριανό της μουσουλμάνο ο οποίος την είχε εξισλαμίσει το καλοκαίρι του 1890. Η νεαρή κοπέλα όμως δραπέτευσε από την κατοικία του Μλαντένωφ και κατέφυγε στην οικία του Βαλή της Θεσσαλονίκης, Ζιχνή Πασά, στον οποίο δήλωσε πως ουδέποτε είχε ασπασθεί την μουσουλμανική θρησκεία. Ο Ζιχνή Πασάς για να την προστατέψει από πιθανές αντεκδικήσεις των μουσουλμάνων της ζήτησε να παραμείνει κοντά σε μουσουλμανική οικογένεια, όμως παρενέβη ο Μλαντένωφ, ο οποίος ζήτησε να την αφήσουν να εκκλησιασθεί την Κυριακή, αλλά τελικά, την κράτησε στην κατοικία του. Ο Βαλής αντέδρασε καταγγέλοντας τον Μλαντένωφ ότι κρατά για αθέμιτους σκοπούς τη νεαρή στην οικία του.

Ο Ζιχνί Πασάς αν και παλιότερα διέκειτο φιλικώς προς τον Μλαντένωφ ήλθε σε σύγκρουση μαζί του και αφού ο τελευταίος υπέβαλε την εικονική παραίτησή του αποχώρησε για την Κωνσταντινούπολη. Εκεί θα παραμείνει στο Κολλέγιο του Saint Benoit (Αγίου Βενέδικτου). Ο Γάλλος πρέσβης θα τον πιέσει να παραμείνει εκεί έως ότου ξεχασθεί το σκάνδαλο και αποκλιμακωθεί η ένταση για να μην προκληθεί σύγκρουση ανάμεσα στους χριστιανικούς και μουσουλμανικούς πληθυσμούς της Θεσσαλονίκης. Η επιστροφή του στην έδρα του το 1893 δεν θα κατορθώσει να εμποδίσει τη συνέχιση της σπερμολογίας σε βάρος του σχετικά με τον εικαζόμενο ερωτικό δεσμό του με την νεαρή Βουλγάρα.

Εξίσου έντονες ήταν οι κατηγορίες σε βάρος του για οικονομικές ατασθαλίες. Συγκεκριμένα, λόγω προσωπικών οικονομικών δυσχερειών προέβη σε κατάχρηση των χρημάτων του Τάγματος των Λαζαριστών, τα οποία αποστέλλονταν από τη Ρώμη για τις ανάγκες του Σεμιναρίου του Ζεϊτινλίκ (Αμπελόκηποι) και των ουνιτών. Την ίδια στιγμή ο Μλαντένωφ και διάφορα συγγενικά του πρόσωπα αποκτούσαν μεγάλη ακίνητη περιουσία. Ο ηγούμενος στο κέντρο των Λαζαριστών στο Παρίσι του αφαίρεσε την οικονομική διαχείριση. Αλλά και προϊστάμενος της Μονής Λαζαριστών Jean Galineu, δεν τον εμπιστευόταν.[5] Δυσαρεστημένες από την όλη δράση του ήταν και οι Τουρκικές αρχές της πόλης: «οι άστοχες ενέργειές του και ο ιδιωτικός του βίος εξέθεταν την Ουνία στη Θεσσαλονίκη και μείωναν τις ελπίδες των Καθολικών ότι θα ασκήσουν επιρροή στους Εξαρχικούς».[6]

Νέο οικονομικό σκάνδαλο ανέκυψε τον Νοέμβριο του 1894 με εμπλεκόμενο πάλι τον Λαζάρ Μλαντένωφ. Αυτή τη φορά θα καταγγελθεί από το Υποκατάστημα της Οθωμανικής Τράπεζας, ότι υπεξαίρεσε από το λογαριασμό των Λαζαριστών έναντι συναλλαγματικής 10.000 φράγκα, χωρίς δικής τους εξουσιοδότηση. Οι καταγγελίες έφτασαν στην Ρωμαϊκή Κουρία. Θα αποφασιστεί να του αφαιρεθούν όλα τα εκκλησιαστικά αξιώματα και οι αρμοδιότητες και να επιτρέψει στο Παρίσι στη μονή της μετανοίας του. Το φθινόπωρο του 1894 θα του αφαιρεθεί το βεζυρικό βεράτιο αναγνώρισής του και θα αναγνωρισθεί προσωρινός διάδοχός του ο Επιφάνιος Σιάνωφ αρχιμανδρίτης στο Κιλκίς. Ο Έλληνας πρόξενος στη Θεσσαλονίκη σε αναφορά του στο Ελληνικό Υπουργείο των Εξωτερικών απέδιδε την απομάκρυνσή του στην κατηγορία «ότι εργαζόταν αποκλειστικά υπέρ των σχισματικών Βουλγάρων και αντίθετα προς τα συμφέροντα του Καθολικισμού στην Μακεδονία»[7] Η Υψηλή Πύλη ευνοούσε την ανάπτυξη της Βουλγαροουνίας ως αντιστάθμισμα στους Εξαρχικούς, και απέδωσε την απομάκρυνση του Μλαντένωφ σε προσωπικούς λόγους.

Μόλις του κοινοποιήθηκε η σχετική απόφαση υπέστη νευρικό κλονισμό, παραιτήθηκε των ακινήτων του εντός της Θεσσαλονίκης, όχι όμως και των εκτός αυτής, τα πρώτα είπε πως ανήκαν στην Βουλγαροουνίτικη κοινότητα. Από τον φόβο πιθανής εισχώρησής του στην Εξαρχία, του προτάθηκε να πάει στην Κωνσταντινούπολη αντί στο Παρίσι. Οι φόβοι αυτοί επιβεβαιώθηκαν όταν προσέγγισε τους Εξαρχικούς, παρουσιαζόμενος ως υπερεθνικιστής και πατριώτης και με το επιχείρημα πως οι Λαζαριστές επεδίωκαν να αποβουλγαρίσουν την επαρχία του.[8]

Ο Έξαρχος Ιωσήφ όμως ήταν ενήμερος από τον Γάλλο πρόξενο στη Θεσσαλονίκη για τον βίο και την πολιτεία του Μλαντένωφ κι αν και επεδίωκε να εκμεταλλευτεί την εισχώρησή του στην Εξαρχία με σκοπό να πλήξει την Ουνία, δεν αγνοούσε το ασταθές των θέσεών του. Ο Μλαντένωφ θα παρουσιαστεί ενώπιον της Βουλγαρικής Ιεράς Συνόδου της μόνης αρμόδιας για να τον δεχθεί στους κόλπους της, η οποία τον δέχθηκε, χωρίς όμως να του αναθέσει εκκλησιαστικά καθήκοντα αλλά συνταξιοδοτώντας τον.

Αμέσως μετά την προσχώρησή του θα κυκλοφορήσει εγκύκλιο με την οποία γνωστοποιούσε την αποχώρησή του από την Ουνία και προέτρεπε όσους είχαν προσχωρήσει σα αυτήν να επιστρέψουν στην Ορθοδοξία. Αυτή η ενέργεια προκάλεσε ανησυχία στους καθολικούς διπλωματικούς και εκκλησιαστικούς κύκλους.

Και οι δύο πλευρές, Εξαρχικοί και Καθολικοί είχαν τους δικούς τους λόγους να θέλουν να τον προσεταιρισθούν, καθώς μεγάλος αριθμός Βουλγαροουνιτών θα προσχωρούσαν στην Εξαρχία.[9] Οι καθολικοί ανησυχούσαν πως ίσως θα του δινόταν επαρχία στην Μακεδονία ως εξαρχικού επισκόπου. Μετά από έξι μήνες παραμονής του στην έδρα της Εξαρχίας στην Κωνσταντινούπολη κι ενώ λειτουργούσε σε βουλγάρικο ορθόδοξο ναό, τον Μάιο του 1895 αιφνιδίως θα επιστρέψει ο Μλαντένωφ στην Ουνία. Στις 15 Μαΐου μετέβη στην κατοικία του Αρμενοκαθολικού πατριάρχη και στις 26 Μαΐου απέστειλε επιστολή μετανοίας στον Πάπα Πίο XIII. Η μεταμέλειά του κρίθηκε ειλικρινής και στις 22 Ιουλίου 1895 αναχώρησε για τη Ρώμη. Εκεί θα παραμείνει αργός, σε μια Καθολική μονή, μέχρι το θάνατό του, το 1917, παρόλο που ο Πάπας του είχε δώσει ελπίδες επιστροφής στην Μακεδονία. Ήταν διαγραμμένος από τα δίπτυχα της Ορθόδοξης Εκκλησίας και της Καθολικής Εκκλησίας.[10]


Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 www.colchagoff.com/jon/HistKolchWP.htm.
  2. Ανακτήθηκε στις 24  Ιουνίου 2019.
  3. 3,0 3,1 3,2 mlad.
  4. Για τους Λαζαριστές και τη δράση τους στην Θεσσσαλονίκη, βλ. πρωτ. Ιω. Αλ. Μανίκας, «Το Τάγμα των Λαζαριστών στην Θεσσαλονίκη και η Ουνία», Μακεδονικά, τομ.35 (2005-2006) σελ. 215-223
  5. πρωτ. Ιωάννη Αλ. Μανίκα, «Έργα και ημέραι της Ουνίας στην Μακεδονία. Η περίπτωση του Βουλγαροουνίτη Επισκόπου Λαζάρ Μλαντένωφ», Επιστημονική Επετηρίδα Θεολογικής Σχολής Θεσσαλονίκης Νέα Σειρά Τμ.Ποιμαντικής, Τόμος 9 (2004), σελ.311-312
  6. όπ.π. σελ.312
  7. όπ.π.,σελ.314
  8. όπ.π.,σελ. 314-315
  9. όπ.π., σελ.316-319
  10. όπ.π, σελ.319-320

Πηγή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • πρωτ. Ιωάννη Αλ. Μανίκα: «Έργα και ημέραι της Ουνίας στην Μακεδονία. Η περίπτωση του Βουλγαροουνίτη Επισκόπου Λαζάρ Μλαντένωφ», Επιστημονική Επετηρίδα Θεολογικής Σχολής Θεσσαλονίκης Νέα Σειρά Τμ.Ποιμαντικής, Τόμ. 9 (2004), σσ. 307-322