Λέων ο Φιλόσοφος

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
(Ανακατεύθυνση από Λέων ο φιλόσοφος)
Λέων ο Φιλόσοφος
Γέννηση790 (περίπου)
Θεσσαλία
Θάνατος9ος αιώνας
Κωνσταντινούπολη
ΥπηκοότηταΒυζαντινή Αυτοκρατορία
Επιστημονική σταδιοδρομία
Ερευνητικός τομέαςμαθηματικά
Αξίωμαμητροπολίτης
Ιδιότηταχριστιανός ιερέας, μαθηματικός, φιλόσοφος, πνευματικός, συγγραφέας, ιατρός, αστρονόμος και επιγραμματοποιός

Ο Λέων ο Φιλόσοφος ή Λέων ο Μαθηματικός ήταν περίφημος Βυζαντινός λόγιος του 9ου αιώνα, ένας εκ των πρωτεργατών της Αναγέννησης των Μακεδόνων, μαθηματικός, γεωμέτρης, αστρονόμος και φιλόσοφος. Δίδαξε στην σχολή της Μαγναύρας και η φήμη του ήταν τόση που ο χαλίφης της Βαγδάτης, Μαμούν, τον κάλεσε στην Αυλή του για να οργανώσει σχολή, ωστόσο ο Λέων αρνήθηκε. Για τρία χρόνια διετέλεσε αρχιεπίσκοπος Θεσσαλονίκης, απομακρύνθηκε όμως μετά το τέλος της Εικονομαχίας επειδή υποστήριζε εικονομαχικές απόψεις.

Μόρφωση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η ημερομηνία γεννήσεώς του δεν μας είναι γνωστή σήμερα, οι περισσότεροι μελετητές την τοποθετούν γύρω στην τελευταία δεκαετία του 8ου αιώνα στην Κωνσταντινούπολη. Ήταν συγγενής του εικονομάχου και λογίου Πατριάρχη Ιωάννη του Γραμματικού. Στην προσπάθειά του να λάβει την καλύτερη δυνατή μόρφωση, σύμφωνα με σύγχρονες μαρτυρίες, ταξίδεψε σε διάφορα μέρη και εντρύφησε στις βιβλιοθήκες και στα αρχεία μοναστηριών.

Αρχικά δάσκαλος και μετά Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μετά την επιστροφή του στην Κωνσταντινούπολη έγινε ιδιωτικός δάσκαλος, παρέχοντας ένα εκπληκτικό εύρος εγκυκλοπαιδικής παιδείας. Κάποια στιγμή κάποιος από τους μαθητές του τράβηξε την προσοχή του χαλίφη της Βαγδάτης,[1] ο οποίος κάλεσε και τον ίδιο το Λέοντα στην αυλή του. Τότε ο Βυζαντινός αυτοκράτορας Θεόφιλος θέλοντας να αποτρέψει την αποστασία του σοφού τον διόρισε κρατικό δάσκαλο και του παρεχώρησε μισθό. Το 840 διορίστηκε Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης. Κατά τη διάρκεια της αρχιερατείας του (840-843) ενεπλάκη στην εικονομαχική έριδα, έτσι μετά την αποκατάσταση της Ορθοδοξίας καθαιρέθηκε και επέστρεψε στην Κωνσταντινούπολη.

Στη Σχολή της Μαγναύρας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μετά την καθαίρεσή του επανήλθε στην Κωνσταντινούπολη, όπου ιδιώτευσε για κάποιο χρονικό διάστημα, χωρίς να αντιμετωπίσει άλλα προβλήματα. Κάποια στιγμή, άγνωστο πότε, μεταξύ 844-861, ο καίσαρας Βάρδας αποφάσισε να ιδρύσει στο ανάκτορο της Μαγναύρας, το Πανδιδακτήριο, ένα εκπαιδευτήριο υψηλού επιπέδου. Στον Λέοντα, που διατηρούσε τότε τη φήμη του ελλογιμοτέρου ανδρός του καιρού του, ανέθεσε τη διεύθυνση της νέας ανώτατης αυτής σχολής, ενώ σε μαθητές του Λέοντα ανέθεσε την διδακτική ευθύνη. Η ημερομηνία θανάτου του Λέοντα είναι άγνωστη. Η τελευταία μαρτυρία γι' αυτόν είναι του 869 και πιθανότατα πέθανε λίγο αργότερα.

Έργο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Χάρτης της αλυσίδας φρυκτωριών που συνέδεαν την Κωνσταντινούπολη με τις Κιλίκιες Πύλες

Εκτός από τη διδασκαλία ο Λέοντας θεωρείται ένας από τους επιφανέστερους αστρολόγους, στον οποίον αποδίδονται πολλές επιτυχημένες προβλέψεις, μεταξύ αυτών της δολοφονίας του Βάρδα και του φονικού σεισμού του 869. Επίσης ασχολήθηκε με τεχνικά θέματα και θεωρείται ο δημιουργός του συστήματος φρυκτωριών που συνέδεε τα ανατολικά σύνορα με την Πρωτεύουσα.

Στην Παλατινή Ανθολογία σώζεται ένα τουλάχιστον επίγραμμά του (XV 12). Άλλα οκτώ επιγράμματα υπό το ίδιο όνομα (Λέοντος Φιλοσόφου), ο Pierre Waltz τα αποδίδει στον αυτοκράτορα Λέοντα ΣΤ΄ τον Σοφό, μολονότι η απόδοση του XV 12 στον Μαθηματικό γίνεται από τον Felix Buffiere στην ίδια σειρά. Ο Paton τα αποδίδει όλα στον Λέοντα τον Φιλόσοφο.

Υποσημειώσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Οι πηγές διίστανται μεταξύ του al Mamun (813-833) και του Μutacim (833-842), βλ. P. Lemerle, Ο πρώτος Βυζαντινός Ουμανισμός, εκδ. ΜΙΕΤ, Αθήνα 2001, σ. 130-134.

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Pierre Waltz, «Anthologie Grecque», ed. Les Belles Lettres, Paris, 1960, v.VIII, p. 286.
  • Felix Buffiere, «Anthologie Grecque», ed. Les Belles Lettres, Paris, 1960, v.XII, p. 128, σημ 1.
  • W.R.Paton, «The Greek Anthology», Loeb Classical Library, v.ΙΙΙ, p. 455 και v.V, p. 399.